Την τελευταία μέρα του καρναβαλιού του 1862, η Κλοντίν Λερούζ βρίσκεται άγρια δολοφονημένη. Η αναστάστωση στο απομονωμένο σπιτάκι όπου έμενε κάνει τους χωροφύλακες να υποψιαστούν πως έπεσε θύμα ληστείας. Όμως τα χρυσά νομίσματα παραμένουν στο συρτάρι. Τι έψαχνε ο δολοφόνος; Ένας δαιμόνιος γεροντάκος, ερασιτέχνης ντετέκτιβ, ανακαλύπτει κρυμμένες ερωτικές επιστολές ενός πάμπλουτου αριστοκράτη καθώς και την ύπαρξη ενός νόθου κι ενός νόμιμου γιου. Η υπόθεση περιπλέκεται.
Ο `Αρθουρ Κόναν Ντόιλ εμπνεύστηκε τον Σέρλοκ Χολμς απ τον επιθεωρητή Λεκόκ του Εμίλ Γκαμποριό (1832-1873)? ο Μορίς Λεμπλάνκ τον Αρσέν Λουπέν, και ο Ζορζ Σιμενόν τον επιθεωρητή Μαιγκρέ. Με την "Υπόθεση Λερούζ" ξεκινά η ιστορία της γαλλικής αστυνομικής λογοτεχνίας και όχι μόνο: μαζί με τους "Φόνους της Οδού Μοργκ" του Έντγκαρ ʼλαν Πόε άνοιξαν τον δρόμο για όλα τα άλλα αστυνομικά μυθιστορήματα.