Χρωστάμε το `Μονταγιού`, καταρχήν, σ` ένα ιστορικό ατύχημα, στη συγκέντρωση των κατάλοιπων της αλβιγηνής αίρεσης στην περιοχή ενός απρόσιτου χωριού, σε κάποια βουνοκορφή των Πυρηναίων. Χρωστάμε το `Μονταγιού` στη σχολαστικότητα του Ιεροεξεταστή, του επισκόπου Ζακ Φουρνιέ (μετέπειτα πάπα Βενέδικτου ΙΒ΄), που είχε τη διάθεση να ανακρίνει σε βάθος τα θύματά του - και την επιμέλεια να καταγράψει τα πάντα. Χρωστάμε όμως, τελικά, το `Μονταγιού` στον οίστρο του Le Roy Ladurie, που θέλησε ν` αναζητήσει ανάμεσα στις αράδες του ιεροεξεταστικού κατάστιχου τη «χωρίς διαμεσολάβηση μαρτυρία του ίδιου του χωρικού για τον εαυτό του», ν` αντικρίσει άμεσα τους χωριάτες του παλιού καιρού, με σάρκα και οστά. Με την ίδια κίνηση, άνοιξε το δρόμο στη μικροϊστορία, ένα πεδίο όπου ανθρωπολογία και ιστορία γίνονται επιτέλους ταιριαστό ζευγάρι. (. . .)

[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]