Στο σχολείο, το μάθημα της Φυσικής Αγωγής είναι το μόνο όπου οι μαθητές εξασκούν το σώμα τους. Ωστόσο, οι ρίζες της δια βίου άσκησης για υγεία δεν αποτελούνται μόνο από κινητικές δεξιότητες, ή μόνο από γνώσεις, αλλά κυρίως από θετικά βιώματα φυσικής δραστηριότητας που συνδέονται αποτελεσματικά με γνώσεις σε θέματα άσκησης για υγεία, με κοινωνικές σχέσεις και κινητικές δεξιότητες και φυσικές ικανότητες οι οποίες με τη σειρά τους εξασφαλίζουν αποτελεσματική συμμετοχή σε φυσικές δραστηριότητες. Τα θετικά αυτά βιώματα αποτυπώνονται ως συνήθειες και ευχάριστες αναμνήσεις στην ανθρώπινη μνήμη. Θετικά συναισθήματα που συνδέονται μ’ αυτές τις αναμνήσεις, όπως ευχαρίστηση, ενδιαφέρον, ενθουσιασμός, αίσθηση δύναμης, έμπνευση, κτλ, ενεργοποιούν υποσυνείδητα ευχάριστες εικόνες, γνώσεις, σκέψεις, στόχους που παρακινούν τους ανθρώπους για άσκηση.
Περιγραφή
Η προσπάθεια για μια καλύτερη εκπαίδευση είναι συνεχής. Όλοι έχουν κάποιο ενδιαφέρον για τη βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης. Αλλά πολύ περισσότερο, όσοι ενδιαφέρονται για μια καλύτερη εκπαίδευση και αντίστοιχα μια καλύτερη φυσική αγωγή οφείλουν να προχωρούν σε έργα και προτάσεις.
Ποια είναι όμως η πιο σύγχρονη, η πιο κατάλληλη προσέγγιση στο σχεδιασμό και στην οργάνωση του αναλυτικού προγράμματος της Φυσικής Αγωγής; Η απάντηση σε ένα τέτοιο ερώτημα μπορεί να έχει διαφορετικές εκδοχές κάτω από το εκάστοτε πολιτιστικό, κοινωνικό περιβάλλον και κυρίως κάτω από το πρίσμα του εκάστοτε παιδαγωγικού ιδεώδους. Σήμερα λοιπόν είναι ξεκάθαρο ότι η έμφαση στο «τι επιδιώκουμε με τη διδασκαλία μας;» ή «ποια είναι τα μαθησιακά αποτελέσματα που προκύπτουν από τη διδασκαλία;» ή «τι μαθαίνει ο μαθητής τελικά ως αποτέλεσμα της διδασκαλίας;» είναι τα ερωτήματα που επικράτησαν έναντι άλλων ερωτημάτων.
Στο σχολείο, το μάθημα της Φυσικής Αγωγής είναι το μόνο όπου οι μαθητές εξασκούν το σώμα τους. Ωστόσο, οι ρίζες της δια βίου άσκησης για υγεία δεν αποτελούνται μόνο από κινητικές δεξιότητες, ή μόνο από γνώσεις, αλλά κυρίως από θετικά βιώματα φυσικής δραστηριότητας που συνδέονται αποτελεσματικά με γνώσεις σε θέματα άσκησης για υγεία, με κοινωνικές σχέσεις και κινητικές δεξιότητες και φυσικές ικανότητες οι οποίες με τη σειρά τους εξασφαλίζουν αποτελεσματική συμμετοχή σε φυσικές δραστηριότητες. Τα θετικά αυτά βιώματα αποτυπώνονται ως συνήθειες και ευχάριστες αναμνήσεις στην ανθρώπινη μνήμη. Θετικά συναισθήματα που συνδέονται μ’ αυτές τις αναμνήσεις, όπως ευχαρίστηση, ενδιαφέρον, ενθουσιασμός, αίσθηση δύναμης, έμπνευση, κτλ, ενεργοποιούν υποσυνείδητα ευχάριστες εικόνες, γνώσεις, σκέψεις, στόχους που παρακινούν τους ανθρώπους για άσκηση.
Η πολυδιάστατη αποστολή του μαθήματος της Φυσικής Αγωγής αντικατοπτρίζεται στους πολλαπλούς σκοπούς που διαχρονικά το μάθημα καλούνταν να υπηρετήσει. Οι συγγραφείς της σειράς «Η Φυσική Αγωγή στην αρχή του 21ου αιώνα» ομαδοποίησαν τα παραπάνω στο παρακάτω πλαίσιο των έξι σκοπών και οι οποίοι αναπτύσσονται με παραδείγματα στην παρούσα συγγραφική προσπάθεια:
1. Ανάπτυξη κινητικών δεξιοτήτων και ικανοποιητική εκτέλεση ορισμένων από αυτές.
2. Απόκτηση γνώσεων από την αθλητική επιστήμη και παράλληλη εφαρμογή τους για την αποτελεσματική συμμετοχή σε παρούσες και μελλοντικές συνθήκες φυσικής δραστηριότητας.
3. Ανάπτυξη ενός επιπέδου φυσικής κατάστασης για την υγεία.
4. Απόκτηση θετικής εμπειρίας από τη φυσική δραστηριότητα και ανάπτυξη της αυτο-έκφρασης και της κοινωνικότητας.
5. Κατανόηση και σεβασμός της διαφορετικότητας των ατόμων και συνεργασία με όλους.
6. Επίδειξη υπεύθυνης αθλητικής και κοινωνικής συμπεριφοράς, ως αποτέλεσμα της συμμετοχής στη φυσική δραστηριότητα και στα σπορ.
Το παρόν πρότυπο Πρόγραμμα Σπουδών για τη ΦΑ στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση έχει δομηθεί με βάση τους παραπάνω σκοπούς. Ο μεγαλύτερος όγκος του βιβλίου αφιερώνεται στην περιγραφή αναλυτικών ημερήσιων πλάνων μαθημάτων.
Για να μπορεί ο εκπαιδευτικός να προσφέρει το καλύτερο που μπορεί, χρειάζεται ερεθίσματα μέσα από πρακτικά παραδείγματα. Το παρόν βιβλίο δεν έχει «θεωρία» – γι’ αυτό κάποιος μπορεί να δει περισσότερο τον πρώτο τόμο της σειράς ή και τη σχετική βιβλιογραφία – αλλά κυρίως παραδείγματα διδασκαλίας που καλύπτουν όλο το εύρος των πιθανών επιδιώξεων ενός εκπαιδευτικού για κάθε συγκεκριμένη τάξη. Συνολικά παρατίθενται 144 ημερήσια πλάνα διδασκαλίας από την α’ γυμνασίου ως την γ’ λυκείου.
Οι συγγραφείς αυτού του εκπαιδευτικού υλικού ευελπιστούν να συμβάλλει στην αναβάθμιση του μαθήματος της Φυσικής Αγωγής στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, καθώς είναι η πρώτη προσπάθεια να αποτυπωθούν και να αναπτυχθούν παραδείγματα με σχέδια μαθημάτων έχοντας πάντα υπόψη όσα μπορεί να προσφέρει η Φυσική Αγωγή στους μαθητές.