Η Παλαιστίνη πλασμένη από την αρχή με λέξεις, αυτή είναι η ποίηση του Μαχμούντ Νταρουίς. Η ατομική του ιστορία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το συλλογικό πεπρωμένο κι ένας ολόκληρος λαός αναγνωρίζει τον εαυτό του στη φωνή του ποιητή. Πλην όμως, ο Νταρουίς είναι πρώτα και πάνω απ’ όλα αυτό, ένας σπουδαίος ποιητής, κι ύστερα Παλαιστίνιος, κι ύστερα Άραβας, κι ύστερα όνομα, καταγωγή, ρίζα. Και συλλογίζεται πόσο χωρίς ταυτότητα, χωρίς πατρίδα και χωρίς οικογένεια είναι η αυθεντική ελευθερία μας και πόσο θαυμαστά η ψυχή μας μπορεί κι αντικρίζει όσα ο νους με πείσμα φυλακίζει. Και νιώθει ο Νταρουίς πόσο ο θάνατος του άλλου είναι ο δικός μας θάνατος, πόσο μόνοι είμαστε όταν νομίζουμε ότι έχουμε συμμάχους και αντιπάλους. Και παρατηρεί πόσο σημαντικότερη από τα έργα μας, τις αγωνίες μας, τους φόβους μας και τους πολέμους μας είναι η ομορφιά της φύσης, πόση ατόφια ζωή σπαταλάμε για μια νίκη και μια ήττα, ενόσω η πλάση κι ο κόσμος γύρω μας πεθαίνουν κι ανασταίνονται δίχως σταματημό, δίχως τέλος. Και καταλήγει ο Νταρουίς πόσο πιο μεγάλος από το μίσος είναι ο έρωτας. Για τον ίδιο, τόπος και ποίηση γίναν ένα. Πατρίδα κι εξορία γίναν ένα. Ο ξένος, ο εχθρός και ο εαυτός ένα. Η εκτεταμένη ανθολογία  με τον τίτλο Δεν μου ανήκω παρουσιάζει τον κορυφαίο σύγχρονο ποιητή της Παλαιστίνης σε όλο το καλλιτεχνικό, πνευματικό, ανθρωπιστικό εύρος του.

 

«Μέσα από την ποίηση του Νταρουίς, η Παλαιστίνη γίνεται ο χάρτης της ανθρώπινης ψυχής».

Ελιάς Χούρι

 

«Ένας λαμπρός ποιητής, αναμφίβολα ο πιο χαρισματικός της γενιάς του σε όλο τον αραβικό κόσμο. Η ποίηση του Νταρουίς είναι μια επική απόπειρα μετατροπής του λυρισμού της απώλειας στο επ’ αόριστον αναβληθέν δράμα της επιστροφής».

Έντουαρντ Σαΐντ

 

«Ο Νταρουίς κατάφερε, πιθανόν περισσότερο από κάθε άλλο Άραβα ή Παλαιστίνιο συγγραφέα, να διατηρήσει το παράδειγμα της Παλαιστίνης σαν μια συνεχή, παλλόμενη παρουσία».

Αντόν Σαμάς

 

«Ριζωμένα στη ζωή, στα βάσανα και στις αθάνατες ελπίδες του παλαιστινιακού λαού, τα ποιήματα του Νταρουίς, με τόση μορφολογική ομορφιά ώστε ν’ αγγίζουν συχνά τον υπερβατισμό του ανείπωτου σε μία μόνο λέξη, είναι σαν ένα ημερολόγιο στο οποίο έχουν καταγραφεί, βήμα βήμα, δάκρυ δάκρυ, οι καταστροφές, αλλά και οι λιγοστές, μα πάντα βαθιές χαρές ενός λαού του οποίου το μαρτύριο, ύστερα από εξήντα χρόνια, ακόμα δεν είναι πρόθυμο ν’ αναγγείλει το τέλος του. Το να διαβάζει κανείς Μαχμούντ Νταρουίς, πέρα από μια αξέχαστη αισθητική εμπειρία, είναι και μια επώδυνη πορεία στις διαδρομές της αδικίας και της ατίμωσης».

Ζοζέ Σαραμάγκου