Το βασικό χαρακτηριστικό προηγούμενων ερευνών σχετικών με τις στάσεις των παιδιών απέναντι στο βιβλίο είναι ότι καταγράφουν και εξετάζουν μια ήδη διαμορφωμένη αναγνωστική συμπεριφορά χωρίς να αναζητούν τις παραμέτρους διαμόρφωσής της, και οι οποίες δε σχετίζονται με βασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα των ιδίων των αναγνωστών. Για παράδειγμα, δεν αναζητούνται οι συσχετίσεις της αναγνωστικής συμπεριφοράς με τη σχέση ή τη γενικότερη στάση που μπορεί να έχουν οι αναγνώστες με το βιβλίο ως αντικείμενο. Και πιστεύουμε ότι η σχέση αυτή είναι που καθορίζει σε πολύ σημαντικό βαθμό τη συμπεριφορά τους. Έτσι, με βάση τα παραπάνω προχωρήσαμε στην εκπόνηση έρευνας σχετικά με τις στάσεις των παιδιών απέναντι στο βιβλίο ως αντικείμενο. Οι μαθητές, αλλά και παιδιά μικρότερης ηλικίας, έρχονται σε καθημερινή επαφή με βιβλία. Βιβλία που οφείλουν να διαβάσουν γιατί έτσι τους λένε οι δάσκαλοι ή οι γονείς και πιο σπάνια με βιβλία που οι ίδιοι επιλέγουν. Ωστόσο, μοιάζει να αποτελεί κοινό τόπο η αίσθηση ότι για τα παιδιά η επαφή με το βιβλίο πραγματοποιείται στα πλαίσια μιας περισσότερο ή λιγότερο έντονης πίεσης που ασκείται από τους γονείς και το σχολικό περιβάλλον. Κατ' αυτόν τον τρόπο, το βιβλίο μοιάζει να αποτελεί, τουλάχιστον στα μάτια των παιδιών, το αντικείμενο όπου μετουσιώνεται σε καταναγκασμό η σχολική και οικογενειακή καταπίεση που νοιώθουν ότι υφίστανται. Έτσι, το αντικείμενο - πράγμα που συσσωρεύει τη γνώση, τα αισθήματα και το κάλλος της ανθρώπινης ύπαρξης και του πνεύματος μετατρέπεται σε εργαλείο καταπίεσης, το οποίο τα παιδιά δύσκολα θα αγαπήσουν και ακόμα πιο δύσκολα θα μάθουν να συνδιαλέγονται εποικοδομητικά με αυτό. Μερικά από τα βασικά ερωτήματα της ερευνητικής μας προσπάθειας είναι τα ακόλουθα: Το κεντρικό πρόβλημα, το οποίο η παρούσα έρευνα καλείται να αντιμετωπίσει είναι η σχέση του παιδιού με το βιβλίο ως αντικείμενο. Καλείται να διερευνήσει τις στάσεις που έχουν διαμορφώσει τα παιδιά απέναντι στο συγκεκριμένο αντικείμενο - σύμβολο και τις συνέπειες που έχουν στη χρήση του και γενικότερα στην αντιμετώπισή του. Γνωρίζουν τα παιδιά τι είναι το βιβλίο; Γνωρίζουν ποιους στόχους και ποιες ανάγκες εξυπηρετεί; Μπορούν να χρησιμοποιήσουν σωστά ένα βιβλίο; Γνωρίζουν τη χρησιμότητά του; Μπορούν να αξιολογήσουν ένα βιβλίο; Έχουν μάθει να σέβονται και να προστατεύουν τα βιβλία; Οι βασικές υποθέσεις της έρευνας ήταν οι παρακάτω: Το εξωσχολικό βιβλίο βρίσκεται εύκολα στα χέρια των παιδιών αλλά ο αριθμός, η ποιότητα και η ποικιλία διαφοροποιούνται. Η σχέση του παιδιού με το βιβλίο είναι θετική όταν και το κοινωνικό περιβάλλον (σχολείο, γονείς) δίνει κίνητρα που ωθούν στη χρήση του εξωσχολικού βιβλίου Το υψηλό μορφωτικό επίπεδο των γονέων και οι γονείς ως πρότυπα – αναγνώστες δημιουργούν θετικό κλίμα ως προς την αντιμετώπιση του βιβλίου από τα παιδιά. Οι δανειστικές βιβλιοθήκες των σχολείων ή γενικά οι δανειστικές βιβλιοθήκες βοηθούν τα παιδιά στην επαφή με το εξωσχολικό βιβλίο και στην κατάλληλη χρήση τους, και προκαλούν κίνητρα για διάβασμα. Η χρήση του βιβλίου ως εργαλείο συλλογής πληροφοριών ή επίλυσης κενών στην γνώση /(λεξικά, εγκυκλοπαίδειες) είναι περιορισμένη. Η συμπεριφορά του παιδιού απέναντι στο βιβλίο – αντικείμενο εξαρτάται από τη στάση που έχει αποκομίσει για το περιεχόμενό του και από τον τρόπο που το έχει προσεγγίσει. Τα κριτήρια για να επιλέξει το παιδί ένα βιβλίο διαφοροποιούνται ανάλογα με τις γνώσεις γραμματισμού που έχει αποκτήσει και από τη συχνή και ουσιαστική χρήση του. Η σχέση του παιδιού με το εξωσχολικό βιβλίο επηρεάζει τις αποφάσεις του ως προς την επιλογή δώρου. Ο ηλεκτρονικός υπολογιστής χρησιμοποιείται κυρίως ως μέσο διασκέδασης και ψυχαγωγίας παρά ως εργαλείο πληροφόρησης και γνώσεων. Η απασχόληση του παιδιού με αυτό επηρεάζει τη σχέση του παιδιού με το βιβλίο. Αρχίζει να αναπτύσσεται μία θετική στάση των παιδιών στο εξωσχολικό βιβλίο. Η ποιότητα, ο τρόπος χρήσης και η ένταση της σχέσης αυτής είναι μεγαλύτερη στα αστικά κέντρα και στα υψηλά κοινωνικά στρώματα. Το παιδί που δέχεται πλούσια αναγνωστικά πρότυπα και ερεθίσματα έχει περισσότερες ευκαιρίες να γνωρίσει το βιβλίο και την ανάγνωση ως απόλαυση. Τα βασικά ερευνητικά εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν ήταν το ερωτηματολόγιο, οι συνεντεύξεις και η ανάλυση λόγου γραπτών κειμένων (εκθέσεων μαθητών). Η έρευνα έδειξε ότι οι μαθητές έχουν μικρή έως μέτρια γνώση σχετικά με το βιβλίο ως αντικείμενο και τις λειτουργίες του και η στάση που διαμορφώνουν απέναντί του είναι μάλλον θετική, αλλά όχι αυτή που θα έπρεπε. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι οι περισσότερες από τις αρχικές υποθέσεις της έρευνας επιβεβαιώθηκαν.