Σύμφωνα με τον Benedetto Croce, ο νους δρα κυκλικά μέσα από δύο επίπεδα: τη γνώση (θεωρητικό επίπεδο) και την πράξη (πρακτικό επίπεδο). Η τελευταία ταυτίζεται με τη βούληση και ως παραγωγός όχι γνώσεων, αλλά πράξεων, προσανατολίζεται είτε προς το ωφέλιμο, είτε προς το αγαθό, αντικείμενα των πρακτικών επιστημών της πολιτικής επιστήμης, της κοινωνιολογίας και της ηθικής.

Τόσο στο θεωρητικό όσο και στο πρακτικό επίπεδο, ο στοχασμός του Croce βασίζεται σε δύο αντίθετες, πλην όμως πρωτογενείς στιγμές του πνεύματος, τις στιγμές τις ατομικότητας και της καθολικότητας. Σύμφωνα με αυτόν τον διαχωρισμό, η πρώτη στιγμή του ατομικού, εκδηλώνεται ως αισθητική εποπτεία ή βούληση, αντίστοιχα. Με τον τρόπο αυτό, η στιγμή του ατομικού διασφαλίζει την αυτονομία τής στιγμής του καθολικού, δηλαδή την περιοχή που αναφέρεται στην εννοιολογική γνώση και την ηθική. Η πρώτη στιγμή περιλαμβάνει θεμελιώδη στοιχεία υλικότητας, τα οποία, καθώς ανασυντίθενται στην επόμενη βαθμίδα του πνεύματος με διαφορετικό και πιο περίπλοκο τρόπο, ενισχύουν το περιεχόμενό τους και γίνονται ολοκληρωμένες μορφές πραγματικότητας. Έτσι, η σχέση μεταξύ ατομικού-καθολικού, προσδιορίζεται από τον Croce ως διπλός βαθμός ή αναλογία ανάμεσα στο θεωρητικό και το πρακτικό επίπεδο.

Όσον αφορά στο θεωρητικό επίπεδο, δεν τίθεται κανένα ζήτημα σχέσης ανταγωνισμού μεταξύ των στιγμών. Ορισμένα διαδραστικά προβλήματα προκύπτουν μόνο κατά τη μετάβαση από την ατομικότητα στην καθολικότητα. Ωστόσο, στο πρακτικό επίπεδο δεν μπορεί να ισχύσει κάτι τέτοιο, καθώς εκεί εκδηλώνεται μία βούληση του ατομικού εντελώς αυτόνομη σε σχέση με την ηθική στιγμή. Σε αυτή την περίπτωση, η σχέση μεταξύ των στιγμών τίθεται όχι ως αναγκαιότητα, όπως συμβαίνει στο θεωρητικό επίπεδο, αλλά ως διαμάχη, ως προσπάθεια χειραγώγησης της μίας στιγμής από την άλλη: πρόκειται για μία βούληση, η οποία, ενώ τοποθετείται στη σφαίρα της οικονομίας ή ωφέλειας -είναι δηλαδή κάτι το επιθυμητό- εντούτοις περιορίζεται από τις επιταγές των προσταγμάτων του δέοντος, σύμφωνα με τους κανόνες των κοινωνικών και πολιτισμικών συστημάτων.

Ακριβώς αυτή η διαμάχη μεταξύ ατομικής βούλησης και ηθικής είναι ό,τι προσδίδει κίνηση στην πρακτικότητα, ενώ η ηθική, όπως θα δούμε στο σύντομο κείμενο που ακολουθεί, δεν είναι παρά το αποτέλεσμα της διαλεκτικής σύνθεσης μεταξύ ατομικής βούλησης και ρυθμιστικών κανόνων. Η ατομική βούληση, όπως και η αισθητική εποπτεία στο θεωρητικό επίπεδο, αποτελεί αναγκαία συνθήκη μετασχηματισμού της σύγκρουσης ατομικότητας-καθολικότητας, σε διαλεκτική σύνθεση: μετασχηματισμός καθόλα σύμφωνος προς τις αρχές του νου, δεδομένου ότι καθοδηγείται από ζωντανούς σκοπούς, οι οποίοι τον αναδεικνύουν. Ας δούμε λοιπόν, τα βασικά σημεία αυτής της διαλεκτικής ανάδειξης.