Υπάρχει μία πολύ διαδεδομένη προκατάληψη σχετικά με τον φόβο και το θάρρος, την οποία είναι απαραίτητο να αναγνωρίσουμε και να ξεπεράσουμε: πως ο φόβος είναι πάντοτε αρνητικός και το θάρρος πάντοτε θετικό. Η πραγματικότητα ωστόσο είναι διαφορετική… Ο φόβος είναι το αρνητικό συναίσθημα που προκύπτει ανάλογα με τα σήματα κινδύνου που λαμβάνει ο νους. Η ζωή έχει πάντα κινδύνους: είναι ολόκληρη ένας κίνδυνος. Όποιος θέλει να εξαλείψει τον κίνδυνο, ζει μισή ζωή, δίχως τόλμη, δίχως ρίσκο, δίχως πάθος. Φυσικά, υπάρχει ένα μέτρο στα πράγματα, το οποίο σημαίνει πως την ισορροπία πρέπει να την σπάμε αλλά και να την ανασυνθέτουμε. Καθημερινά λοιπόν έχουμε: σπάσιμο της αρμονικής ισορροπίας, ανασύνθεση της αρμονικής ισορροπίας. Μια στο καρφί, μια στο πέταλο. Είναι η αναζήτηση της αρμονίας, είναι η ζωή σαν χορός στις πλαγιές ενός ηφαιστείου. Το θάρρος και ο φόβος.

Ο φόβος είναι ένας θεός, και λέγοντας θεό δεν εννοώ μια θεότητα που υπάρχει εκεί πάνω, στον ουρανό, που ζει εις τους αιώνας των αιώνων. Εννοώ μάλλον μία δύναμη που βρίσκεται εδώ κάτω, στη γη, για την ακρίβεια μέσα μας, που είναι ισχυρότερη από εμάς και μας συγκρατεί με την ανθρωπολογική και πολιτισμική έννοια του θείου, στην οποία θα επικεντρωθώ…

V. M.