Καβοντόρος Ευβοίας
Οι Αρβανίτες, οι Κατούνες
Το εθνογραφικό ημερολόγιο
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-485-516-2
Ηρόδοτος, Αθήνα, 2023
1η έκδ., Ελληνική, Νέα
€ 27.56 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Χαρτόδετο
21 x 14 εκ, 384 σελ.
Περιγραφή
Το σύστημα της κατούνας έχει παρουσιασθεί στον ελληνικό χώρο πολύ ενωρίς, γύρω στο 10ο-11ο αιώνα, γιατί τότε γίνεται για πρώτη φορά αναφορά στη λέξη κατούνα στους βυζαντινούς συγγραφείς και σημαίνει στρατιωτική εγκατάσταση ή καταυλισμός κτηνοτρόφων. Ο όρος δεν είναι αλβανικός αν και εισήλθε με τους Αλβανούς στον ελληνικό χώρο. Δεν είναι ούτε βλάχικος. Έχει όμως αφετηρία ρωμανική. Υπόκειται η λατινική λέξη "κάσα" (οικία) με την υποκοριστική κατάληξη -ούνι,-ούνα, δηλαδή μικρή οικία, καλύβι.
Συναντιέται αρχικά στη Δαλματία ως "κασούνα", "κατσούνα" και "κατούνα", καθώς φωνητικά τα σύμφωνα τσ, τ, σ, εναλλάσσονται στον βαλκανικό χώρο και κυρίως στην Ήπειρο, π.χ. Βασίλης, Σίλης, Τίλης, Τσίλης κλπ. Σήμερα στην αλβανική/αρβανίτικη γλώσσα ο όρος σημαίνει οικισμός, χωριό. Με τους Αλβανούς το σύστημα της κατούνας και ο όρος εξαπλώθηκαν στον ελληνικό χώρο και όχι μόνο. Παραπέρα υπήρξε διάχυση του συστήματος και σε ελληνόφωνους και άλλους πληθυσμούς. Επομένως μπορούμε να το συναντήσουμε και σε αποκλειστικά ελληνόφωνους μονόφωνους πληθυσμούς.