Ψοφίμια

Συγγνώμη για τη γλώσσα μου

αλλά η σιωπή μου άνοιξε το στόμα της

μια κάννη εκπυρσοκρότησε

κοράκια κόκκινα ξεχύθηκαν στη νύχτα.

Νιώθω γυναίκα ρε!

Είμαι γυναίκα!

Σε προκαλώ

να με σκοτώσεις εν ψυχρώ

όπως εκείνη

και την άλλη

και την άλλη.

Τι με κοιτάζεις

σαν παράξενο πουλί;

Υπόσχομαι

πως δεν θα χρειαστεί

ν’ αλλάξουμε κουβέντα

ως το μνήμα.

Είμαι γυναίκα ρε σου λέω

τι φοβάσαι;

Πυροβόλησε.

Γαμώ τα παντελόνια σας ψοφίμια.

Δέκατη έβδομη ποιητική συλλογή του Χάρη Μελιτά τα τελευταία 30 χρόνια, με το γνωστό εύστροφο ύφος γραφής του συγγραφέα, την κοινωνική ευαισθησία, την αυτοσαρκαστική διάθεση, την τόλμη και το πικρό χιούμορ. Ένας ποιητικός κλαυσίγελος που έρχεται να συνεχίσει τον δυναμικό διάλογο με τον απέναντί του αναγνώστη. Ο Μελιτάς αφηγείται σκηνές, στιγμές, παθήματα. Δεν τα ξορκίζει, ενυπάρχει και πορεύεται μαζί τους, συμπαρασύρεται συχνά από τον κόλαφο της γραφής του, ακούει έκθαμβος τις ιστορίες του, απορεί και ενίσταται: Ανάπηρα οράματα/ κυκλοφορούν σε αρτηρίες άδειες/ η στρουθοκάμηλος της μνήμης/ παραφρόνησε/ βυθίζεται στην άβυσσο των πλήκτρων/ οθόνες καταφύγια πωλούνται σε τιμές απελπισίας.// Ένα κορίτσι μόνο αντιστέκεται./ Πετώντας τα εσώρουχα/ στα μούτρα των καιρών/ πυροβολείται.(«Χαστούκι»). Ενδιαφέρουσα η αλφαβητική ανά περιεχόμενο διάταξη των αιμόφυρτων, γυμνών «όπως τα γέννησε η ζωή» ποιημάτων του. Από την πρώτη του εμφάνιση στα γράμματα ο Μ. έχει καταφέρει να διαμορφώσει ένα προσωπικό ποιητικό ύφος που εμπλουτίζεται από βιβλίο σε βιβλίο. Ενδεικτική της θεματικής του βεντάλιας η ποικιλία των τίτλων της συλλογής: «Αλλαγή ώρας», «Αμαχητί», «American beauty», «Απεργία», «Αχαριστία», «Βαλεριάνα», «Βιτρίνα», «Cymbalta 60», «Δημόσιος υπάλληλος», «Ενδοσυνεννόηση», «Εν εφεδρεία», «Επενδύσεις», «Επέτειος γάμου», «Κενό αέρος», «Live», «Μεγαλώνοντας», «Μεταμόσχευση νεκρού», «Μπλουτζίν», «Νόμιμη επισύνδεση», «Ο τελευταίος εαυτός», «Παράνυμφος», «Παρμπρίζ», «Πρόβα Τζενεράλε», «Rapid test», «Σαχάρα», «Στρογγυλή τράπεζα», «Σχέσεις Στ(οργής)»...

Τα ποιήματά του αφηγούνται κατά τρόπο ευφυή και απτό, εξιστορούν, παραθέτουν, τακτοποιούν το υλικό αφήνοντας για το τέλος την έκπληξη. Γι’ αυτό δεν είναι εύκολο να ξεχωρίσει κανείς στίχους καθώς μόνον ως όλον μπορεί να κριθεί το ποίημα. Οι τίτλοι διαλέγονται, από σκοπού, με το ποίημα: βλ. «Απεργία» Είμαι το σκουριασμένο φτυάρι./ Φτύνατε/ στις άπληστες παλάμες πριν μ’ αγγίξετε/ τρέματε/ μην πληγιάσουν απ’ τις σκλήθρες μου/ την ώρα που με μπήγατε στο χώμα./ Τι με κοιτάτε τώρα μελιστάλαχτοι/ σε μια θηλιά της μοίρας/ κρεμασμένο;/ Φυσάει στους σταυρούς του Γολγοθά/ αράχνες παιχνιδίζουν το κορμί μου/ η μνήμη καταπίνει ενοχές/ μοχλεύοντας ρινίσματα αιθάλης./ Πόσες φορές ξεκούμπωσα/ το φόρεμα της γης/ χορεύοντας βαθιά στο εφηβαίο/ πόσο χρυσάφι έχυσα στα δόντια σας/ και πόσο κάρβουνο στα χρώματα του κόσμου;// Αφήστε τις ευγένειες και δρόμο./ Δεν σκάβω άλλο/ για να θάψετε στις τσέπες σας/ το άδειο φέρετρο που κουβαλάτε.

Παρά το φαινομενικώς ανάλαφρο του ύφους –κι εδώ έγκειται η επιτυχία του– η ποίηση του Μελιτά είναι σκληρή, δεν ακκίζεται, τρυπάει στο κέντρο κι αφήνει την πληγή να ρέει: βλ. «Μεταμόσχευση νεκρού», προσοχή στο ευφυές της πρόθεσης «επί» πριν την ανάσταση: Λοιπόν γιατρέ, τι λέγαμε;/ Η επανάσταση!/ Ξεδοντιασμένη έννοια αυτή/ η πρόθεση μπροστά/ την κατακερματίζει αιώνια./ Συγγνώμη/ φλυαρώ γιατί διστάζω./ Εντάξει/ ας το πάρει το ποτάμι./ Θέλω να κάνω μεταμόσχευση νεκρού./ Χίλιες φορές να ζήσω πεθαμένος.

Έτσι, πέρα από τις πόζες και τις αναλώσιμες φατρίες που κυριαρχούν στα ποιητικά πράγματα της χώρας μας και της εποχής μας, η ποίηση του Μελιτά υπάρχει κατατεθειμένη και διαρκώς ανανεωνόμενη με τις κεραίες της ανοικτές να συλλαμβάνουν μηνύματα προς πάσα κατεύθυνση ακόμη και κυρίως μέσω των ποιημάτων ποιητικής. Βλ. ενδεικτικά «Το άδειο ποίημα»: Είπα να γράψω για τον ήλιο./ Τον σκοτείνιασαν./ Είπα να γράψω για το δέντρο./ Το ξερίζωσαν./ Είπα να γράψω για τη γη./ Την ισοπέδωσαν./ Είπα να γράψω για τη θάλασσα./ Τη μάτωσαν./ Είπα να γράψω για την πόλη./ Την ερήμωσαν./ Είπα να γράψω για το σπίτι./ Το ερείπωσαν./ Είπα να γράψω για τον άνθρωπο./ Τον θέρισαν.// Εντάξει/ είπαμε αφαίρεση στην ποίηση/ αλλά με μέτρο.

«Μ»

O Xάρης Mελιτάς γεννήθηκε στην Aθήνα και σπούδασε Aρχιτεκτονική στο E.M.Π. Έχει ήδη εκδώσει δεκαέξι ποιητικές συλλογές (χωρίς την παρούσα) και μια συλλογή διηγημάτων. Πεζογραφήματα και ποιήματά του δημοσιεύονται σε περιοδικά και περιλαμβάνονται σε ανθολογίες. Eίναι μέλος του Δ.Σ. του «Kύκλου ποιητών». Για την ποιητική συλλογή του Eξαιρέσεις (εκδ. «Mανδραγόρας, 2018) τιμήθηκε από την Aκαδημία Aθηνών με το βραβείο Tάξης των Γραμμάτων και των Kαλών Tεχνών 2020.