Μέχρι το πλοίο και Ευδοκία, δύο μόλις ταινίες, που αργότερα θα γίνουν τρεις, με τον Ηνίοχο· όλα αυτά μέσα σε τριάντα χρόνια κινηματογραφικής πορείας, κάποιοι ρόλοι που με την ενσάρκωσή τους «έγραψε» δυνατά στο κάδρο το πρόσωπο και η φιγούρα του, μια θεατρική πορεία που χάνεται στα χρόνια του ’50 και του ’60: αυτός είναι ο Αλέξης Δαμιανός στην Ιστορία της Νεοελληνικής Τέχνης, ή τουλάχιστον αυτά γνώριζα εγώ. Γι’ αυτούς που τον είχαν γνωρίσει από κοντά είχε ήδη προστεθεί ο σοφός, συνάμα και προκλητικός του λόγος, για να κηρύξει την αγάπη με τρόπο βίαιο, καθώς περικλείει θεαματικά τις αντιθέσεις, συγχέει την πραγματικότητα με τη μυθοπλασία, όπως συμβαίνει με όλο το φάσμα της μεγάλης τέχνης.

Στην ταπεινή κινηματογραφική μας φυλή, με το πενιχρό της εισόδημα, την ταπεινή ιστορία και το εξίσου πενιχρό μαρτυρολόγιο, αυτό το πρόσωπο ανασύρθηκε στην επιφάνεια από τις αρχές της δεκαετίας του ’80, εκεί που ψάχναμε σε ποιο Θεό να πιστέψουμε και τον κάναμε τοτέμ, αναγνωρίστηκε σαν ο σοφός γέρων του κινηματογράφου μας, ο Παπαδιαμάντης του, ο Τσαρούχης... Αυτός που στο έργο του ανιχνεύτηκε από τους μελετητές ο συνδυασμός της υψηλής τέχνης και της λαϊκής παράδοσης.

Γιάννης Σολδάτος