Οι ελαφρυντικές περιστάσεις αποτελούν το σπουδαιότερο ίσως δικαιοπολιτικό εργαλείο στα χέρια του δικαστή προκειμένου να προσαρμόσει την ποινή που θα επιβληθεί στο πρέπον μέτρο. Μία συνοπτική αλλά καθολική παρουσίαση του συστήματος των ελαφρυντικών περιστάσεων καθίσταται απαραίτητη λόγω των σημαντικών αλλαγών που επέφερε στη σχετική νομοθεσία ο νέος Ποινικός Κώδικας, αλλά και της πλουσιότατης νομολογίας που εκδόθηκε υπό το καθεστώς πλέον του νέου δικαίου.