Όλες μου οι σχιζοφρένειες

The Collected Schizophrenias (τίτλος πρωτοτύπου)

Weijun - Wang, Esmé, 1983

Μετάφραση: Αντωνοπούλου, Δέσποινα || Ζέρβας, Γιάννης, 1959-, ποιητής

Πρόλογος: Στεφανής, Νίκος

Κυκλοφορεί

ISBN: 978-960-505-584-4

Άγρα, Αθήνα, 7/2023

1η έκδ., Ελληνική, Νέα

€ 17.50 (περ. ΦΠΑ 6%)

Βιβλίο, Χαρτόδετο

21 x 14 εκ, 280 σελ.

Αγγλικά (γλώσσα πρωτοτύπου)

Περιγραφή

Γραμμένο με την αμεσότητα κάποιου που παλεύει με τις επιπτώσεις της χρόνιας ψυχικής ασθένειας, το Όλες μου οι σχιζοφρένειες είναι ένα προσωπικό, συγκινητικό βιβλίο που φτάνει μέχρι τον πυρήνα του θέματος που πραγματεύεται. Η σχιζοφρένεια δεν είναι μία και μοναδική, ενιαία διάγνωση, και η Εσμέ Ουέιτζουν Ουάνγκ δεν γράφει μόνο για όσους συμπάσχουν μαζί της από « όλων των ειδών τις σχιζοφρένειες » αλλά και για όσους θέλουν να τις κατανοήσουν.

Εκκινώντας από το ταξίδι προς τη διάγνωση της δικής της σχιζοσυναισθηματικής διαταραχής διπολικού τύπου, η Ουάνγκ εξετάζει τη διαφωνία μέσα στην ίδια την ιατρική κοινότητα σχετικά με τις κατηγοριοποιήσεις και τις μεθόδους διάγνωσης ατόμων με ψυχική ασθένεια και στη συνέχεια εκθέτει τις εκδηλώσεις της σχιζοφρένειας στη ζωή της. Σε δοκίμια που πραγματεύονται θέματα που αφορούν τον κόσμο της μόδας ως κόσμο υψηλής λειτουργικότητας, έως τη σε βάθος παρουσίαση μιας σπάνιας μορφής ψύχωσης, και από τις αποτυχίες του συστήματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και τους κινδύνους της ιδρυματοποίησης έως την πολυπλοκότητα των σύνθετων διαγνώσεων, όπως η διαταραχή μετατραυματικού στρες και η νόσος του Λάιμ, η αναλυτική προσέγγιση της Ουάνγκ, τελειοποιημένη από την εργασία της ως πρώην ερευνήτριας στο Στάνφορντ, της επιτρέπει να εξισορροπήσει την επιστημονική έρευνα με την προσωπική αφήγηση. Μια συλλογή δοκιμίων αδιαμφισβήτητης δύναμης, το Όλες μου οι σχιζοφρένειες διαλύει τις παρανοήσεις και φωτίζει μια κατάσταση εδώ και καιρό παρεξηγημένη.

Το βιβλίο έχει βραβευθεί με το Graywolf Press Nonfiction Prize (2016), καθώς και το Whiting Award for Nonfiction (2018).

Μολονότι οι αφηγήσεις των ασθενών μας με επίκεντρο την τοξική εμπειρία τους από το άγγιγμα της ψύχωσης είναι οικείες στους συναδέλφους μου, τους ψυχιάτρους, ψυχολόγους και επαγγελματίες ψυχικής υγείας, η προσωπική, δημόσια κατάθεση της εμπειρίας αυτής από τους ίδιους τους πάσχοντες, πόσο μάλλον υπό τη μορφή ενός λογοτεχνικού κειμένου, είναι σπάνια και πάντα συνταρακτική. Είναι ανυπολόγιστης αξίας για όποιον θέλει να αφουγκραστεί, να συναισθανθεί και να κατανοήσει τον πλησίον μας που έτυχε να πάσχει από τις πλέον αινιγματικές και σοβαρές ψυχικές διαταραχές, αυτές του φάσματος των ψυχώσεων.

Το βιβλίο της Ουάνγκ έρχεται να συμπληρώσει αυτό το κενό, είναι γραμμένο με την αμεσότητα κάποιου που εξακολουθεί να παλεύει με τις επιπτώσεις της χρόνιας ψυχικής ασθένειας. Σπάνιο, γενναίο και υψηλής αισθητικής πόνημα. Η Ουάνγκ απευθύνεται όχι μόνο σε ομοιοπαθείς της αλλά σε όποιον θέλει να την κατανοήσει. Ο αναγνώστης θα αναγνωρίσει γρήγορα πως η Ουάνγκ δεν ξετυλίγει το ταξίδι της προς την ίαση, αλλά ίσως πιο χαρακτηριστικά την αέναη πάλη και εντέλει τη συμφιλίωσή της με την ψυχική ασθένεια. Ελάχιστοι είναι οι συγγραφείς που αποτόλμησαν να εξιστορήσουν δημόσια το συναπάντημά τους με την « τρέλα », πόσο μάλλον να τη μετουσιώσουν σε λογοτεχνικό κείμενο.

– ΝΙΚΟΣ ΣΤΕΦΑΝΗΣ, Από την Εισαγωγή

Το 2014 είχα μόλις προσληφθεί στο γραφείο, οπότε θα ξεκινούσα να δίνω ομιλίες κατά του στίγματος στα σχολεία, στις κρατικές υπηρεσίες και σε άλλους οργανισμούς στην πόλη. Μέρος της εκπαίδευσης ήταν ένα μάθημα για την κατάλληλη χρήση της γλώσσας, δηλαδή να λες « άτομο με διπολική διαταραχή » ή «άτομο που ζει με διπολική διαταραχή» ή «άτομο με διάγνωση διπολικής διαταραχής», αντί να χρησιμοποιείς το «διπολικός» ως κατηγορηματικό προσδιορισμό. Σε εμάς τους ομιλητές έλεγαν ότι δεν είμαστε οι ασθένειές μας. Αντιθέτως, είμαστε άτομα με διαταραχές και δυσλειτουργίες. Οι παθήσεις μας μάς σκεπάζουν σαν κουβέρτες μολυσμένες με ευλογιά. Εμείς είμαστε ένα πράγμα και η ασθένεια άλλο. […]

Και φυσικά υπάρχει η ερώτηση που μου κάνουν όσοι από ό,τι φαίνεται δεν αντέχουν στην ιδέα να μην έχω ένα παιδί στη ζωή μου : « Έχεις σκεφτεί την υιοθεσία ; ». Αυτό που θέλω να πω είναι ότι έχω σχιζοσυναισθηματική διαταραχή. Ήμουν ψυχωτική για περίπου μισό χρόνο το 2013, και θα μπορούσα να ξαναείμαι ψυχωτική ανά πάσα στιγμή. Δεν θέλω να υποβάλω ένα παιδί στην ταλαιπωρία να με έχει για μάνα του. Γίνομαι έξαλλη με την ανάκριση. […]

Το 2013 σε ένα άρθρο του Slate με τίτλο «Σχιζοφρενής είναι ο νέος Καθυστερημένος», ο νευροεπιστήμονας Patrick House σημείωσε ότι «το χρηματιστήριο μπορεί να είναι σχιζοφρενικό όταν είναι ασταθές, ένας πολιτικός σχιζοφρενής όταν ξεφεύγει από τις γραμμές του κόμματος, ένας συνθέτης όταν είναι παράφωνος, ένα φορολογικό σύστημα όταν είναι αντικρουόμενο, ο καιρός όταν είναι κακός, ή ένας ράππερ όταν παίρνει τον τίτλο του ποιητή». Με άλλα λόγια, η σχιζοφρένεια είναι περίπλοκη, ενοχλητική, παράλογη, απρόβλεπτη, ανεξήγητη και ολοφάνερα κακή. […]

•

Φοβάμαι ότι η προσέγγιση της σχιζοφρένειας ως πύλης προς την καλλιτεχνική ευφυΐα ωραιοποιεί την ασθένεια με τρόπο που δεν είναι υγιής, οπότε εμποδίζει όσους υποφέρουν από σχιζοφρένεια να ζητήσουν βοήθεια. Αν η δημιουργικότητα είναι πιο σημαντική από τη διατήρηση της αίσθησης της πραγματικότητας, τότε έχω ένα αληθοφανές επιχείρημα να παραμένω ψυχωτική, αλλά το κόστος είναι τέτοιο που ούτε εγώ ούτε οι αγαπημένοι μου άνθρωποι θα επιλέγαμε να πληρώσουμε.

« Η Εσμέ Ουέιτζουν Ουάνγκ εκπέμπει αποκαλυπτικά σήματα από μια υποχαρτογραφημένη περιοχή, που εκτοξεύονται σαν βέλη προς όλες τις κατευθύνσεις από ένα μυαλό τεντωμένο σαν τόξο... Η δουλειά της αλλάζει τον τρόπο που σκεφτόμαστε για την ασθένεια – που σημαίνει ότι μας αλλάζει ».

– Επιτροπή Επιλογής Βραβείου Ουάιτινγκ

« Απαραίτητο και διαφωτιστικό. Σε αυτά τα κομψά δοκίμια, η Εσμέ Ουάνγκ αναλύει διεισδυτικά τις πολλές ψευδείς ιστορίες που λέμε στον εαυτό μας για τις ψυχικές και σωματικές ασθένειες, ενώ διερευνά τη δική της διάγνωση της σχιζοσυναισθηματικής διαταραχής. Ένας φωτεινός οδηγός για την πολυπλοκότητα του τρόπου με τον οποίο σκεφτόμαστε την ασθένεια και ειδικότερα την ψυχική ασθένεια. Δίνει ελπίδα σε όσους ψάχνουν να κατανοήσουν τη δική τους διάγνωση, ενώ η λυρική διαύγεια της γραφής της προσφέρει παρηγοριά και απόλαυση από μόνη της ».

– Meghan O’Rourke

« Αυτή η σαγηνευτική συλλογή δοκιμίων έχει επιτύχει ό,τι πιο σπάνιο – μια γλώσσα διεισδυτική και ουσιαστική, σε ένα θέμα που εδώ και καιρό είναι δέσμιο της βαθιάς αποστροφής που προκαλεί αλλά και της έντονης γοητείας που ασκεί. Πάλλει από ποιητική διάθεση και φιλομάθεια, χτυπά σαν μια μεγάλη καρδιά ».

– Jenny Zhang

«Το Όλες μου οι σχιζοφρένειες πλέκει αριστοτεχνικά την προσωπική οδύνη με την εξονυχιστική επιστημονική διερεύνηση του θέματος. Με χαριτωμένη, διεισδυτική ευφυΐα και ισχυρή δόση σπιρτάδας, η Εσμέ Ουάνγκ πλάθει μια αφήγηση που μπορεί να χωρέσει την πολυπλοκότητα και τις αντιφάσεις της διάγνωσής της, ενώ παράλληλα ασχολείται με το ευρύτερο ζήτημα του τρόπου με τον οποίο η κοινωνία μας περιθωριοποιεί τον ψυχικά άρρωστο πληθυσμό της. Ένα ζωτικής σημασίας βιβλίο, που σαν ανοιχτό παράθυρο φωτίζει τον κόσμο στον οποίο ζούμε ήδη, αλλά πολύ εύκολα επιλέγουμε να αγνοούμε ».

– Alexandra Kleeman

«Μέσα από τον ευρυγώνιο φακό της δικής της ζωής, η Εσμέ Ουέιτζουν Ουάνγκ εξετάζει διεξοδικά την επιστήμη, τη λογοτεχνία, την τέχνη, τους θεσμούς, τον πνευματισμό και τις λαϊκές δοξασίες που αφορούν τη σχιζοφρένεια, συνθέτοντας έναν πίνακα μεγάλης ευκρίνειας και αντιθέσεων. Σε αυτό το βιβλίο δεν θα βρείτε οίκτο, δακρύβρεχτο αισθηματισμό η ψεύτικη θετική στάση. Η Ουάνγκ γνωρίζει από τα βάθη της καρδιάς μου ότι θα της εμπιστευόμουν και το δικό μου ημερολόγιο ».

– Tony Tulat Ηimutte, συγγραφέας