Κατά τη διάρκεια της μεγάλης επαναστατικής περιόδου 1909-1924, που κατέληξε στην εγκαθίδρυση της Δημοκρατίας, αναπτύσσονται στα πλαίσια του ευρύτερου βενιζελικού μετώπου, και οι δυνάμεις που προσπάθησαν να εισαγάγουν τις σοσιαλιστικές ιδέες στο μεγάλο εθνικό και αναμορφωτικό κίνημα που εγκαινιάζεται με την Επανάσταση του Στρατιωτικού Συνδέσμου. Ανάμεσά τους, ηγετικό ρόλο θα αναλάβει ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου (1897-1936). Ο Γεώργιος Παπανδρέου θα τον τοποθετήσει δίπλα στον μεγάλο Κρητικό: «Ὁ Ἐλευθέριος Βενιζέλος ἐπραγματοποίησεν εἰς τὴν Ἑλλάδα τὸ ἔθνος καὶ τὸ κράτος. Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαναστασίου εἰσήγαγεν εἰς αὐτὴν τὸν πνευματικὸν καὶ τὸν κοινωνικὸν χαρακτῆρα. Ἀποτέλεσε ἐγκαλλώπισμα τοῦ πολιτικοῦ κόσμου τῆς Ἑλλάδος. Ἐνάρετος ὅσον οὐδείς. Μὲ εὐψυχίαν ὅσον οὐδείς».