Ἡ νουβέλα Πάθος τοῦ Κωνσταντίνου Θεοτόκη, δημοσιευμένη τὸ 1899 στὸ περιοδικὸ Ἡ Τέχνη, ἕνα ἀπὸ τὰ σημαντικότερα προπύργια ὑπεράσπισης τοῦ ἑλλαδικοῦ νιτσεϊσμοῦ, ἀνήκει στὸν εὐρὺ κύκλο τῶν νεανικῶν πεζογραφημάτων, συμβολιστικῶν ἢ ρεαλιστικῶν, μὲ τὰ ὁποῖα καταπιάστηκε ὁ Κερκυραῖος συγγραφέας στὴ δεκαετία 1894-1904. Εἰδικότερα, τὸ Πάθος εἶναι ἡ ἰδιότυπη ἀνταπόκριση τοῦ Θεοτόκη πρὸς τὸν εὐρωπαϊκὸ αἰσθητισμό, μὲ βασικὰ εἰδοποιὰ χαρακτηριστικά του τὴν ἐλλειπτική, ποιητικὴ ἀνάπτυξη, τὴ μουσικὴ ὀργάνωση τῆς φράσης, τὸν βιβλικὸ-μυθολογικὸ τόνο ποὺ κυριαρχεῖ στὶς ἐπικὲς περιγραφὲς τῶν φυσικῶν δυνάμεων καὶ στὴ δραματικὴ κορύφωση τῶν ὑποκειμενικῶν διαθέσεων. Ἡ ἱστορία τοῦ Πέρση ἥρωα καὶ προφήτη Ἀβουφέδη, ἂν καὶ μοιάζει ἀρκετὰ μὲ τὴν ἱστορία τοῦ νιτσεϊκοῦ Ζαρατούστρα, δὲν ταυτίζεται σὲ ὅλα μὲ αὐτήν. Ἀναδεικνύει περισσότερο τὸν τραγικὸ χαρακτήρα τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης, μὲ τὶς διαρκεῖς ἀντιφάσεις της καὶ τὴν συνεχῆ ἀνάγκη της νὰ ἀναζητᾶ ἕνα νόημα γιὰ τὴν παρουσία της στὸν κόσμο.