Το ζήτημα που προκύπτει δεν είναι μόνον ποιες ακριβώς είναι οι ευθύνες του Βενιζέλου ή του Γούναρη, αλλά κυρίως το εαν η Ελλάδα, ως κράτος περιορισμένης κυριαρχίας, μπορούσε εντέλει να λάβει ελεύθερα αποφάσεις διακυβέρνησης και, επομένως, εάν μπορούσε να αποφύγει και την Μικρασιατική Καταστροφή που σήμαινε την εξόντωση ενός εκατομμυρίου Ελλήνων και τον αφανισμό ενός πολιτισμού χιλιάδων ετών. Ή, εξ αντιδιαστολής, εάν ευθύνονται για την καταστροφή αυτή τα λάθη του πολιτικού και στρατιωτικού προσωπικού ή, μήπως, μια ψευδαίσθηση ασφάλειας που προκαλείται από την τιφλή πρόσδεση στα συμμαχικά συμφέροντα.

Αλλά οι ψευδαισθήσεις είναι πάντα πολύ επικίνδυνες.