Από την «Μήδεια» του Ευριπίδη έως την «Μήδεια» του Ανούϊγ και από κει στην «Μήδεια» του Μποστ και την «Μήδεια» του Παζολίνι υπάρχει ένας ομφάλιος λώρος κοινός, αλλά τα έμβρυα, και αργότερα τα τέκνα, που θα γεννηθούν διαφέρουν, όπως, συχνά, διαφέρουν και τα δίδυμα αδέλφια.

Ο Γιάννης Παπαθεοδώρου έγραψε μια, πράγματι, έξοχη εκδοχή του μύθου της Μήδειας, «Μήδεια εν Ηλυσίοις», ακολουθώντας τον δόκιμο μορφολογικό κανόνα τής αρχαίας τραγικής φόρμας: επεισόδια, χορικά, κομμοί, αγγελικές ρήσεις.

Τοποθετεί την Μήδειά του στην Αθήνα, όπου κατέφυγε μετά το αποτρόπαιο έγκλημα της παιδοκτονίας. Έτσι, η καταφυγή στον οίκο του Αιγέα γίνεται αιτία αναδρομής και τραυματικών αναμνήσεων από τον προδομένο έρωτα του Ιάσονα και τη φρικτή σφαγή των τέκνων.

Τα χορικά του Παπαθεοδώρου είναι έξοχα, χορισμός και τραγικό ρίγος ισορροπούν και ο λόγος αναζητεί μουσικό ένδυμα για να απογειώσει τη συγκίνησή του.

Όσον αφορά στους χαρακτήρες, έχουν αδρότητα, ψυχολογικό μέτρο και οι διάλογοι προωθούν τη δράση, χωρίς φλυαρίες και «ποιητικότητα».

Θα είναι κέρδος για το θέατρό μας, αλλά και για τους ειδικευμένους Έλληνες συντελεστές (μουσικούς, εικαστικούς, χορογράφους, υποκριτές) να αναδείξουν και μια νέα και πρωτότυπη εκδοχή τού αρχαίου μύθου.

Κώστας Γεωργουσόπουλος

Στίχοι βγαλμένοι θαρρείς από αρχαία ανθολογία υψηλής αρμονίας και Κάλλους ποιητικού: «οἱ Ἐρωτιδείς τυλίγουν μὲ περίσσια χάρη τὸ πεπρωμένο, τὸ ἄλγος καὶ τὴ μαγεία τοῦ Ἒρωτος καὶ τῆς Ἡδονής».

Ιδιόλεκτος περίτεχνη και συγχρόνως απλή, κατανοητή, ουχί όμως και καθημερινή. Η Μήδεια πρωτοστατεί αναβαπτισμένη: “Ναὶ, ἀπόψε, ποὺ διαβαίνει μόνη, τοὺς δρόμους τοῦ Μύθου θλιμμένη, στεφανωμένη μὲ φαρμακερούς Ὄφεις” (από το σημείωμα του εικαστικού Δημήτρη Ταλαγάνη που φιλοτέχνησε το εξώφυλλο και όχι μόνο).

Σύμβολα πάνω σε άλλα σύμβολα, όμως ο λόγος δεν είναι κρυπτικός αλλά δαφνοστεφανωμένος από ελληνική καθαρότητα. Η διαύγεια είναι βασικό συστατικό στοιχείο της αρχαίας σκέψης. Κι αυτό ακριβώς την διαιώνισε στα πέρατα

της οικουμένης.

Φράσεις σαν γνωμικά, συμπυκνωμένη σοφία, ανεξάλειπτα, χαράσσονται βαθιά μέσα στην συλλογική Μνήμη:

«Οὐδέν χεῖρον τῆς Ἐξουσίας.

Ἡ βία καὶ ὁ Φθόνος

κασίγνητοι ἀνελεήμονές εἰσιν

καὶ γένους εὐκλεοῦς”.

Ευθεία διακειμενική παραπομπή στο Κράτος και στην Βία

από τον αισχύλειο “Προμηθέα Δεσμώτη”.

“Ὁ θεός Κράτος, ἀνηλεής,

οὐκ ἔλεος οὐδέ φιλίαν ἐπαισθάνεται•

καὶ γνῶθι, ὦγαθέ,

ὅτι ἡ ἐξουσία τὸν βροτόν

οὐ μόνον ἀλλάσσει•

ἀλλ’ αὐτόν φανερόν ποιεῖ.»

Το Κράτος γίνεται αρσενικός θεός, ο Κράτος.

Θεατρικό έργο σε τρία μέρη (επεισόδια) με πρόλογο από την Παραμάνα και πάροδο από τον Χορό ακολουθώντας τα αριστοτελικά πρότυπα περί αρχαίας τραγωδίας.

Η ενασχόληση σύγχρονων ποιητών και διανοουμένων με την αρχαία τραγωδία είναι ιδιαίτερα εντατική από το 1954 όταν εγκαινιάστηκε ο θεσμός των Επιδαυρίων και όλοι οι Έλληνες, οι ελληνόφωνοι και οι ξένοι φιλέλληνες περιηγητές αναβαπτίσθηκαν στα νάματα της λαγαρής ελληνικής λαλιάς.

Φιλοδοξία θεμιτής και πεδίον δόξης λαμπρόν. Αγάπης αγών γόνιμος!

Κωνσταντίνος Μπούρας

Ποιητής, θεατρολόγος και κριτικός

• Το εξώφυλλο φιλοτέχνησε ο εικαστικός Δημήτρης Ταλαγάνης.