ΓΡΑΜΜΕΝΑ μεταξύ 1913-1915 για τη σοσιαλιστική εφημερίδα Daily Herald, τα τρία κείμενα που συγκροτούν τη συλλογή Ουτοπία τοκογλύφων και άλλα δοκίμια αποτελούν ένα έξοχο δείγμα του θάρρους, του χιούμορ και της «ηρωικής ταπεινότητας» με τα οποία ο συγγραφέας ανέτεμνε την ανοησία της οικονομικής και πολιτιστικής ζωής του καιρού του. Στο εκτενέστερο, το οποίο δίνει και τον τίτλο του στη συλλογή, ο Τσέστερτον εξετάζει όλες τις πτυχές του βιομηχανικού πολιτισμού και τις βρίσκει ελλιπείς. Με αστραφτερό πνεύμα και αδιάσειστη κοινή λογική, αναλύει την επίδραση της καπιταλιστικής νοοτροπίας στην τέχνη, τον πολιτισμό, την οικογενειακή ζωή, την εργασία, επισημαίνοντας ότι η ανθρώπινη καθημερινότητα υποβαθμίζεται από την τυφλή επιδίωξη του κέρδους. Κείμενο οργισμένο και εν πολλοίς προφητικό, προβλέπει τα αδιέξοδα στα οποία οδηγεί η αποδοχή της ανηθικότητας στον δημόσιο βίο.
Ο τόμος συμπληρώνεται με τα συντομότερα άρθρα «Η κόπωση της Φλητ Στρητ» και «Η τυραννία της κακής δημοσιογραφίας», στα οποία ο Τσέστερτον εντοπίζει και σχολιάζει τις παθογένειες της «τέταρτης εξουσίας».
****
Δοκιμιογράφος, πολιτικός στοχαστής, λογοτέχνης, ακατάβλητος χιουμορίστας, ο Gilbert Keith Chesterton (1874-1936) υπήρξε ξεχωριστή φυσιογνωμία των αγγλικών γραμμάτων. Γεννήθηκε στο Κάμπντεν Χιλ του Κένσινγκτον σε ευκατάστατη μεσοαστική οικογένεια, φοίτησε στο σχολείο St Paul’s και αργότερα στη Slade School of Fine Art, ενώ παράλληλα παρακολουθούσε μαθήματα λογοτεχνίας στο University College του Λονδίνου.
Η δημοσιογραφία υπήρξε προνομιακό πεδίο για τον Τσέστερτον. Αρθρογράφος στην εφημερίδα Daily News, και με εβδομαδιαία στήλη γνώμης στην Illustrated London News, έγραψε περίπου τέσσερις χιλιάδες άρθρα – τα περισσότερα δημοσιευμένα στο έντυπο G.K.’s Weekly, που ίδρυσε και διηύθυνε ο ίδιος από το 1925 έως τον θάνατό του. Έγραψε επίσης μονογραφίες για εξέχουσες μορφές της αγγλόφωνης λογοτεχνίας, με κορυφαία τη μελέτη του για τον Κάρολο Ντίκενς. Τα κείμενα κοινωνικής κριτικής και οι πολιτικο-ιστορικές του αναλύσεις, συγκεντρωμένα, μεταξύ άλλων, στα βιβλία του The Defendant (1901), Twelve Types (1902), και Heretics (1905), αποκαλύπτουν έναν φλογερό και ανεδαφικό μεταρρυθμιστή. Πολιτικά ξεκίνησε ως φιλελεύθερος, αλλά, μετά από μια σύντομη ριζοσπαστική περίοδο υποστήριξε την αναδιανομή της γης. Χαρακτηριστική για την πολιτική του σκέψη είναι η πραγματεία του What’s Wrong with the World (1910).
Αξιοσημείωτο είναι το λογοτεχνικό του έργο – η συλλογή διηγημάτων The Club of Queer Trades (1905), καθώς και το αλληγορικό μυθιστόρημα Ο άνθρωπος που τον έλεγαν Πέμπτη (1908). Ανάμεσα στα πιο επιτυχημένα του έργα συγκαταλέγονται τα αφηγήματα με ήρωα τον ιερέα-ντετέκτιβ Πατέρα Μπράουν, τα οποία συνδυάζουν τη μυθοπλασία και το χιούμορ με την οξύτατη ματιά πάνω στην κοινωνία της εποχής του.