ΠΡΟΛΟΓΟΣ έργου

Η ποιητική συλλογή «Ράινα», η πρώτη ποιητική συλλογή του Σωτήρη Σουλιώτη, ήταν σίγουρα κάτι που ελάχιστοι περίμεναν από αυτόν, καθ’ ότι είναι περισσότερο γνωστός ως μεταφραστής. Το εξηγεί και ο ίδιος άλλωστε σ’ ένα απ’ τα ποιήματά του: «Ποτέ δεν ήμουν ποιητής…». Έχοντας όμως περισσότερα χρόνια και πείρα ως ποιητής θα ήθελα να του αντιτείνω «Ποτέ μη λες ποτέ».

 Η συλλογή «Ράινα» αποτελεί μεν προϊόν μιας περιόδου μεγάλης κοινωνικής και υπαρξιακής σύγχυσης στην Ελλάδα και στον κόσμο: εκδόθηκε το 2021, την εποχή που μεσουρανούσε η πανδημία του κορωνοϊού και -κυρίως- η αμφιβολία για το τί πρόκειται να συμβεί στην κοινωνία ως σύνολο και στις ζωές του καθενός, με αποτέλεσμα μια ενδυνάμωση της γενικότερης απαισιοδοξίας. Όμως τα περισσότερα ποιήματα γεννήθηκαν 2-3 χρόνια πιο πριν, μια εποχή εξίσου σημαντική, αλλά διαφορετικού χαρακτήρα, όταν ο κόσμος μπορούσε να πάρει ακόμα αποφάσεις που αφορούσαν τη ζωή του, να ερωτευτεί, να μετακομίσει από πόλη σε πόλη ή από χώρα σε χώρα, μ’ ένα λόγο μια εποχή μεγαλύτερης αισιοδοξίας και πίστης στη θέληση του ανθρώπου να χαράξει το πεπρωμένο του.

Σ’ αυτή την περίοδο ανήκουν τα ποιήματα με θέμα τον έρωτα και την αγάπη -ένα θα έλεγε κανείς 65 % του συνόλου της συλλογής. Όμως στην πορεία προστέθηκαν και άλλα ποιήματα, που αφορούν άλλες καταστάσεις, όπως τη δυστοπία, το κοινωνικό γίγνεσθαι, παλαιότερα ιστορικά γεγονότα, αλλά και σκέψεις για τη φύση, την παιδική ηλικία, τη φιλία, την οικογένεια, και ένα σωρό άλλους κοινωνικούς, προσωπικούς και πανανθρώπινους προβληματισμούς. Αυτά τα τελευταία ποιήματα, μαζί με τα πρώτα, δημιουργούν μια πιο σύνθετη εικόνα αφ’ ενός μιας πραγματικότητα, όπως αυτή διαγράφεται από τέσσερα χρόνια πριν μέχρι σήμερα, αφ’ ετέρου μιας διαχρονικότερης αντίληψης για τη ζωή και τα φαινόμενά της.

Το ύφος των ποιημάτων είναι απλό, λιτό και ουσιαστικό. Kάθε ποίημα κορυφώνεται στο τέλος ή λίγο πριν το τέλος, με μια λέξη πιο έντονα χρωματισμένη και πιο χειροπιαστή, όπως «λάσπη», «στάχτη» κ.α., ή μια καθημερινή, ενίοτε παροιμιακή έκφραση που ωστόσο θαρρείς αναφωνείται οριστικά και τελεσίδικα, όπως «το έκαναν», «έτσι θα είναι», «δεν μπορείς να τα έχεις όλα» κ.α. Δυναμισμός και καθημερινότητα μαζί, ή μάλλον, δυναμισμός της καθημερινότητας. Ή, ακόμα καλύτερα, αναζήτηση μιας καινούριας καθημερινότητας, με περισσότερο δυναμισμό και ζωντάνια από αυτή που ζούμε τώρα.

Τί θέλει ο Σωτήρης Σουλιώτης να μας πει με αυτά τα ποιήματα; Ίσως να εκφράσει την επιθυμία πολλών συγχρόνων μας να αγαπήσουν και να αγαπηθούν, και μέσα από αυτή την αγάπη να αναζητήσουν τη δύναμη για τη δημιουργία μιας καλύτερης προσωπικής και κοινωνικής πραγματικότητας, για μια επανάσταση, σύμφωνα μάλιστα με το ποίημα: «Το μόνο», που, ίσως όχι εντελώς τυχαία, επιλέχθηκε για να τον εκπροσωπήσει στην ανθολογία ποιημάτων του 2021 του ελληνικού λογοτεχνικού περιοδικού «Δέκατα». Άλλωστε, όπως έχουν πει πολλοί επαναστάτες κατά καιρούς, αυτό που χρειάζεται κυρίως για μια επανάσταση είναι η αγάπη και ο έρωτας.

Τα άλλα στοιχεία, πέρα από την αγάπη και τον έρωτα, εκφράζονται εξ’ ίσου έντονα σ’ αυτή την ποιητική συλλογή. Με λυρισμό, και ενίοτε λεπτό χιούμορ, αλλά και προφητική διάθεση, μιλά για σχεδόν όλα όσα απασχολούν το σύγχρονο και όχι μόνο άνθρωπο: την πολιτική, το ψέμα, την επιστήμη, την ελευθερία, την οικογένεια, το χρήμα και πολλούς άλλους παράγοντες της ζωής μας, συχνά με μια διάθεση ανατροπής, ή αποκατάστασης του αισθήματος δικαίου.

Και φτάνουμε στο ερώτημα, τί είναι λοιπόν ο έρωτας και η αγάπη στην συλλογή «Ράινα»; Ένας αυτοσκοπός, όπως ήταν ο έρωτας μέχρι τώρα στη σύγχρονη εποχή, ή μάλλον μέχρι πριν την πανδημία του κορωνοϊού; Ένα μέσο, μια βοήθεια, για ν’ αλλάξουμε τον κόσμο; Ούτε το ένα, ούτε το άλλο, αλλά και τα δυο μαζί, και ίσως και κάτι παραπάνω: ένα από τα πιο σημαντικά συστατικά της ύπαρξης, που δεν αναιρεί όλα τα άλλα, ούτε υποβαθμίζει τη σημασία τους, αλλά απλά υπάρχει και διαδρά μαζί τους, ισόποσα και καταλυτικά. Δεν είναι το ισχυρότερο πράγμα στον κόσμο, ο κόσμος έχει και άλλα πράγματα, όμως χωρίς τον έρωτα και την αγάπη, για να το πούμε πιο απλά, δεν γίνεται τίποτα.

 Γιώργος Αλισάνογλου