- Ο «Άτλας κλινικής ανατομικής του ανθρώπου» του Sobotta αποτελεί κορυφαίο εγχειρίδιο αναφοράς που απευθύνεται τόσο στους φοιτητές της ιατρικής και των λοιπών επαγγελμάτων υγείας όσο και στους μάχιμους ιατρούς, ειδικευόμενους και ειδικευμένους.
Η καινούργια επίτομη έκδοση, με τις υψηλής ποιότητας φωτογραφίες, σχεδιαγράμματα και εικόνες, που σημειωτέον αγγίζουν τις 2.000, χρησιμοποιεί τη δοκιμασμένη και επιτυχή περιοχική προσέγγιση της ανατομίας, ενσωματώνοντας βασικές έννοιες της ανατομικής δομής και λειτουργίας με τις σύγχρονες μεθόδους διαγνωστικής απεικόνισης.
Εκτός αυτού, όλες οι ανατομικές απεικονίσεις συνοδεύονται από περιγραφικά κείμενα με επιπλέον πληροφορίες και πίνακες περιλήψεων που διασαφούν τις βασικές έννοιες που συνδέονται με την εκάστοτε εικόνα.
Στην παγκόσμια ιατρική βιβλιογραφία, εδώ και πολλές δεκαετίες, ο Άτλας του Sobotta έχει καταστεί συνώνυμο της ανατομίας και εκ των sine qua non της ιατρικής εκπαίδευσης αλλά και της καθημερινής κλινικής πράξης και έχει ενταχθεί δικαίως στα προγράμματα σπουδών εκατοντάδων ιατρικών σχολών ανά τον κόσμο.
Εκτός αυτού, όλες οι ανατομικές απεικονίσεις συνοδεύονται από περιγραφικά κείμενα με επιπλέον πληροφορίες και πίνακες περιλήψεων που διασαφούν τις βασικές έννοιες που συνδέονται με την εκάστοτε εικόνα.
Στην παγκόσμια ιατρική βιβλιογραφία, εδώ και πολλές δεκαετίες, ο Άτλας του Sobotta έχει καταστεί συνώνυμο της ανατομίας και εκ των sine qua non της ιατρικής εκπαίδευσης αλλά και της καθημερινής κλινικής πράξης και έχει ενταχθεί δικαίως στα προγράμματα σπουδών εκατοντάδων ιατρικών σχολών ανά τον κόσμο.
1. Γενική ανατομία
Επιφανειακή ανατομία 3
Ανατομικές χώρες 4
Ανατομική ορολογία 5
Ανατομικά επίπεδα 6
Άξονες κίνησης 7
Βασικές κινήσεις του άνω άκρου 8
Βασικές κινήσεις του κάτω άκρου 9
Βασικές κινήσεις της κεφαλής, του τραχήλου και του κορμού 10
Ανατομικά συστήματα 11
Μυοσκελετικό σύστημα 12
Τύποι των οστών 13
Οστεοποίηση του οστού 14
Δομή των οστών 15
Τύποι των αρθρώσεων 16
Αρθρώσεις με ορογόνο 17
Τύποι του χόνδρου 18
Τύποι των μυών 19
Γραμμωτός μυς – Δομή 20
Γραμμωτός μυς – Αρχιτεκτονική 21
Συνδετικός ιστός 22
Τένοντες και σύνδεσμοι 23
Καλυπτήριο σύστημα 24
Τρίχες 25
Νύχια 26
Καρδιοαναπνευστικό σύστημα 27
Αρτηρίες 28
Φλέβες 29
Λεμφικό σύστημα 30
Πεπτικό σύστημα 31
Ενδοκρινικό σύστημα 32
Αναπαραγωγικό σύστημα 33
Ουροποιητικό σύστημα 34
Νευρικό σύστημα – Οργάνωση 35
Κεντρικό Νευρικό Σύστημα 36
Περιφερικό Νευρικό Σύστημα 37
2. Ράχη και σπονδυλική στήλη
Επιφανειακή ανατομία της ράχης 41
Οργάνωση της σπονδυλικής στήλης 42
Σπόνδυλοι – Βασικά χαρακτηριστικά 44
Σπόνδυλοι – Τρήματα 45
Σπονδυλική Στήλη – Τμηματική κίνηση 47
Μεσοσπονδύλιοι δίσκοι 48
Μεσοσπονδύλιες αρθρώσεις 49
Σύνδεσμοι των σπονδύλων 50
Αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης 53
Αυχενικοί σπόνδυλοι – Διακριτικά χαρακτηριστικά 55
Ινίο (Α0) και Άτλαντας (Α1) 56
Άξονας (Α2) 57
Ατλαντοϊνιακή και ατλαντοαξονική άρθρωση 58
Αυχενική μοίρα – Σύνδεσμοι 59
Αυχενική μοίρα – Κινήσεις 60
Πρόσθιοι μύες της αυχενικής μοίρας – Επιπολής 61
Οπίσθιοι μύες της αυχενικής μοίρας – Επιπολής 63
Οπίσθιοι μύες της αυχενικής μοίρας – Εν τω βάθει 64
Θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης 65
Θωρακικοί σπόνδυλοι – Διακριτικά χαρακτηριστικά 66
Οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης 67
Οσφυϊκοί σπόνδυλοι – Διακριτικά χαρακτηριστικά 69
Θωρακοοσφυϊκές κινήσεις 70
Μύες της ράχης – Επιπολής και ενδιάμεσοι 71
Μύες της ράχης – Ενδιάμεσοι 72
Μύες της ράχης – Εν τω βάθει 73
Ιερό οστό 74
Κόκκυγας 76
Κοιλιακοί μύες 77
Πρόσθιο κοιλιακό τοίχωμα 78
Οπίσθιο κοιλιακό τοίχωμα 80
Αγγεία της σπονδυλικής στήλης 81
3. Άνω άκρο
Επιφανειακή ανατομία του ώμου και του ανώτερου κορμού 86
Επιφανειακή ανατομία του βραχίονα, πήχη, καρπού και άκρου χεριού 87
Επισκόπηση των οστών 88
Ωμική ζώνη 89
Κλείδα 90
Ωμοπλάτη 91
Κεντρικό βραχιόνιο 92
Στερνοκλειδική άρθρωση 94
Ακρωμιοκλειδική άρθρωση 95
Γληνοβραχιόνια άρθρωση 96
Κινήσεις του ώμου 99
Ωμοπλατοβραχιόνιες κινήσεις 100
Πρόσθιοι μύες του ώμου 101
Οπίσθιοι μύες του ώμου– Επιπολής και εν τω βάθει 102
Οπίσθιοι μύες του ώμου – Εν τω βάθει 103
Μύες του ώμου – Ομάδα των στροφέων 104
Μασχάλη 105
Νεύρωση του ώμου – Βραχιόνιο πλέγμα 106
Αρτηρίες του ώμου 107
Αγγειονευρώδεις σχηματισμοί του βραχίονα 108
Επιφανειακή ανατομία του βραχίονα και του αγκώνα 109
Οστά της άρθρωσης του αγκώνα 110
Άρθρωση του αγκώνα και σύνδεσμοι 111
Διάταξη της άρθρωσης του αγκώνα 112
Κινήσεις της άρθρωσης του αγκώνα 113
Πρόσθιοι μύες του βραχίονα 114
Πρόσθιοι μύες του βραχίονα – Περιοχή του τρικεφάλου 115
Αγκωνιαίος βόθρος 116
Αγγειονευρώδεις σχηματισμοί της περιοχής του αγκώνα 117
Επιφανειακή ανατομία του πήχη,
του καρπού και του άκρου χεριού 118
Οστά του πήχη, του καρπού και του άκρου χεριού 119
Ωλένη 120
Κερκίδα 121
Οστά του καρπού και του άκρου χεριού 122
Αρθρώσεις του καρπού 123
Σύνδεσμοι του καρπού 124
Κινήσεις του καρπού 125
Αρθρώσεις και σύνδεσμοι των δακτύλων 126
Κινήσεις των δακτύλων και του αντίχειρα 127
Μύες του πήχη – Επισκόπηση 128
Πρόσθιοι μύες του πήχη – Επιπολής 129
Πρόσθιοι μύες του πήχη – Εν τω βάθει 130
Οπίσθιοι μύες του πήχη – Επιπολής 131
Οπίσθιοι μύες του πήχη – Εν τω βάθει 132
Αγγειονευρώδεις σχηματισμοί του πήχη 133
Καθεκτικός σύνδεσμος των καμπτήρων και καρπιαίος σωλήνας 134
Καθεκτικός σύνδεσμος των εκτεινόντων 135
Μύες του άκρου χεριού – Θέναρ 136
Μύες του άκρου χεριού – Υποθέναρ 137
Μύες του άκρου χεριού – Κεντρικό διαμέρισμα 138
Αγγειονευρώδεις σχηματισμοί του καρπού και του άκρου χεριού 139
Αρτηριακά τόξα του άκρου χεριού 140
Βραχιόνιο νευρικό πλέγμα 141
Βραχιόνιο πλέγμα – Υπερκλείδιοι κλάδοι 142
Βραχιόνιο πλέγμα – Υποκλείδιοι κλάδοι του οπίσθιου δευτερεύοντος στελέχους 143
Βραχιόνιο πλέγμα – Υποκλείδιοι κλάδοι του έξω και έσω δευτερεύοντος στελέχους 145
Αισθητική νεύρωση – Δερματικά νεύρα 147
Αισθητική νεύρωση – Δερματοτόμια 148
Αρτηρίες 149
Φλέβες και λεμφαδένες/λεμφαγγεία 150
4. Κάτω άκρο
Επιφανειακή ανατομία – Επισκόπηση 156
Επιφανειακή ανατομία της πυέλου και του μηρού 157
Πυελική ζώνη 158
Ανώνυμο οστό 159
Αρθρώσεις και σύνδεσμοι της πυέλου 160
Τρήματα της πυέλου 161
Μηριαίο 162
Άρθρωση του ισχίου 163
Λειτουργική ανατομία 165
Κινήσεις της άρθρωσης του ισχίου 166
Οπίσθιοι μύες του ισχίου 167
Οπίσθιοι μύες του ισχίου – Εν τω βάθει 168
Πρόσθιοι μύες του ισχίου 169
Πρόσθιοι μύες του ισχίου – Εν τω βάθει 170
Πρόσθιοι μύες του μηρού – Τετρακέφαλος 171
Μύες του έσω μηρού – Βουβώνας 172
Οπίσθιοι μύες του μηρού – Οπίσθιος μηρός 173
Αγγειονευρώδεις σχηματισμοί – Γλουτιαία χώρα και οπίσθιος μηρός 174
Αγγειονευρώδεις σχηματισμοί – Πρόσθιος και έσω μηρός 175
Επιπολής ανατομία του γόνατος 176
Άρθρωση του γόνατος 177
Οστά του γόνατος 178
Κινήσεις της άρθρωσης του γόνατος 180
Γόνατο – Λειτουργική ανατομία 181
Πλάγιοι σύνδεσμοι του γόνατος 182
Χιαστοί σύνδεσμοι του γόνατος 183
Μηνίσκοι του γόνατος 184
Επιγονατίδα 185
Επιγονατιδομηριαία άρθρωση 186
Ορογόνοι θύλακοι του γόνατος 187
Ιγνυακή χώρα του γόνατος 188
Αγγειονευρώδεις σχηματισμοί του γόνατος 189
Επιφανειακή ανατομία της κνήμης, των σφυρών και του άκρου ποδιού 190
Οστά της κνήμης 191
Κνήμη 192
Περόνη 193
Οστά του άκρου ποδιού 194
Κινήσεις της ποδοκνημικής 196
Ποδοκνημική – Αστραγαλοκνημική άρθρωση 197
Ποδοκνημική – Υπαστραγαλική άρθρωση 198
Σύνδεσμοι της ποδοκνημικής 199
Αρθρώσεις του άκρου ποδιού 200
Μυϊκά διαμερίσματα της κνήμης 201
Μύες του πρόσθιου διαμερίσματος 202
Μύες του έξω διαμερίσματος 203
Μύες του οπίσθιου διαμερίσματος – Επιπολής 204
Μύες του οπίσθιου διαμερίσματος – Εν τω βάθει 205
Καθεκτικοί σύνδεσμοι και τενόντια έλυτρα 206
Μύες του άκρου ποδιού – Ράχη 207
Μύες του άκρου ποδιού – 1η και 2η πελματιαία στιβάδα 208
Μύες του άκρου ποδιού – 3η και 4η πελματιαία στιβάδα 209
Καμάρες του άκρου ποδιού 210
Βάδιση 211
Αγγειονευρώδεις σχηματισμοί της κνήμης, της ποδοκνημικής και του άκρου ποδιού 212
Αγγειονευρώδεις σχηματισμοί της κνήμης, της ποδοκνημικής 213
Οσφυοϊερό νευρικό πλέγμα 214
Οσφυϊκό πλέγμα – Κινητική νεύρωση 215
Ιερό πλέγμα – Κινητική νεύρωση 216
Αισθητική νεύρωση – Δερματικά νεύρα 217
Αισθητική νεύρωση – Δερμοτόμια 218
Αρτηρίες 219
Φλέβες 221
Λεμφαγγεία 222
5. Θώρακας
Επιφανειακή ανατομία 225
Νεύρωση του δέρματος 229
Μαστός 230
Μαστός – Αιμάτωση 231
Θωρακικός κλωβός και στέρνο 233
Πλευρές και πλευροσπονδυλικές αρθρώσεις 234
Μεσοπλεύριοι μύες 235
Διάφραγμα 236
Αναπνευστικοί μύες 238
Θωρακικό τοίχωμα 239
Υπεζωκοτικές κοιλότητες 242
Πνεύμονες 245
Μεσοθωράκιο 250
Επιφανειακή προβολή της καρδιάς 254
Περικάρδιο 255
Καρδιά 257
Καρδιακές βαλβίδες 261
Μεγάλα αγγεία και καρδιά – Εγκάρσιες τομές 264
Στεφανιαίες αρτηρίες 266
Καρδιακές φλέβες 269
Ερεθισματαγωγό σύστημα της καρδιάς 270
Νεύρωση της καρδιάς 272
Προγεννητική και μεταγγενητική κυκλοφορία του αίματος 273
Άνω μεσοθωράκιο 276
Οπίσθιο μεσοθωράκιο – Νευροαγγειακοί σχηματισμοί 278
6. Κοιλία
Επιφανειακή ανατομία 283
Νεύρωση του δέρματος 284
Κοιλιακό τοίχωμα 285
Βουβωνική χώρα 291
Περιτοναϊκή κοιλότητα 297
Οισοφάγος 306
Στόμαχος 310
Λεπτό έντερο – Δωδεκαδάκτυλο 317
Λεπτό έντερο – Νήστιδα και ειλεός 319
Παχύ έντερο – Κόλον 321
Παχύ έντερο – Τυφλό και σκωληκοειδής απόφυση 322
Παχύ έντερο 323
Αρτηρίες των κοιλιακών σπλάγχνων 329
Ήπαρ 330
Χοληδόχος κύστη και χοληφόροι πόροι 339
Πάγκρεας 342
Σπλήνας 346
Νεφροί και ουρητήρες 347
Επινεφρίδιο 357
Νεφρός, ουρητήρας και επινεφρίδιο 358
Κλάδοι της κοιλιακής αορτής 359
Αυτόνομη νεύρωση των κοιλιακών σπλάγχνων 360
Οδοί λεμφικής αποχέτευσης στην κοιλιά 361
7. Πύελος (λεκάνη)
Επιφανειακή ανατομία 364
Ανδρική και γυναικεία πύελος 365
Πυελικό έδαφος 367
Πυελικά σπλάγχνα – Επισκόπηση 369
Ορθό (απευθυσμένο) και πρωκτικός σωλήνας 371
Ουροδόχος κύστη 376
Ανδρική ουρήθρα 378
Γυναικεία ουρήθρα 379
Σπλάγχνα της ανδρικής πυέλου 380
Σπλάγχνα της γυναικείας πυέλου 385
Ανδρικά γεννητικά όργανα 397
Περίνεο 405
Γυναικείο περίνεο 406
Ανδρικό περίνεο 413
Ευθισχιακός βόθρος 416
Διαστήματα του περίνεου 417
Αρτηρίες της πυέλου 419
Φλέβες της πυέλου 420
Νεύρα της πυέλου 421
8. Κεφαλή
Επιφανειακή ανατομία 425
Κρανίο 426
Μύες του προσώπου 439
Νευροαγγειακή τροφοδοσία 442
Μύτη (ρις) και ρινική κοιλότητα 448
Παραρρίνιοι κόλποι 452
Νευροαγγειακή τροφοδοσία της ρινικής κοιλότητας 454
Στοματική κοιλότητα 455
Οστά της στοματικής κοιλότητας 456
Κροταφογναθική άρθρωση 458
Μασητήριοι μύες 460
Οδοντοστοιχία και ούλα 461
Οδοντοστοιχία 462
Σκληρή υπερώα 464
Αιμάτωση και νεύρωση των δοντιών 465
Βλεννογόνος και νεύρωση της γλώσσας 467
Μύες της γλώσσας 468
Αιμάτωση και νεύρωση της γλώσσας 470
Αμυγδαλές 471
9. Οφθαλμός
Επιφανειακή ανατομία 482
Βλέφαρα 483
Οστά του κόγχου 484
Πρόσθιος κόγχος 486
Περικογχική αιμάτωση 487
Δακρυϊκός αδένας και νεύρωση 488
Δακρυϊκή συσκευή 489
Εξωτερικοί οφθαλμικοί μύες 490
Νεύρωση των εξωτερικών μυών του οφθαλμού 491
Νευροαγγειακές δομές στον κόγχο 492
Επίπεδα και περιεχόμενο του κόγχου 493
Βολβός του οφθαλμού και αιμάτωση 495
Ίριδα και ακτινωτό σώμα 496
Αντανακλαστικά της κόρης 497
Βυθός του οφθαλμού 498
Αμφιβληστροειδής και οδός της κεντρικής όρασης 499
10. Ους (αφτί)
Επιφανειακή ανατομία 502
Έξω ακουστικός πόρος 503
Κροταφικό οστό 504
Μέσο ους – Τυμπανικός υμένας (τύμπανο) 505
Μέσο ους – Ακουστικά οστάρια 506
Μέσο ους – Ακουστική σάλπιγγα 507
Μέσο ους – Γειτονικές δομές 508
Μέσο ους – Αιμάτωση και νεύρωση 509
Έσω ους – Λιθοειδής μοίρα του κροταφικού οστού 510
Έσω ους – Οστέινος και υμενώδης λαβύρινθος 511
Έσω ους – Κοχλίας 512
Έσω ους – Μηχανοηλεκτρική αγωγιμότητα 513
Κεντρικές ακουστικές οδοί 514
Έσω ους – Αιθουσαίος λαβύρινθος 515
Κεντρικές αιθουσαίες οδοί 516
11. Τράχηλος
Επιφανειακή ανατομία του τραχήλου 519
Τρίγωνα του τραχήλου 520
Τραχηλική περιτονία 521
Οπισθοφαρυγγικό διάστημα 522
Πρόσθια και οπίσθια τραχηλική χώρα – Επιπολής στιβάδα 523
Πρόσθια και οπίσθια τραχηλική χώρα – Αγγεία και νεύρα 524
Πρόσθια και οπίσθια τραχηλική χώρα – Εν τω βάθει στιβάδα 525
Αυχενικό πλέγμα 526
Υποκλείδια και σπονδυλική αρτηρία 527
Πρόσθια τραχηλική χώρα – Επιφανειακή ανατομία και επιπολής στιβάδα 528
Πρόσθια τραχηλική χώρα – Νευροαγγειακοί σχηματισμοί 529
Διαστήματα του φάρυγγα 530
Μύες του φάρυγγα 532
Νευροαγγειακοί σχηματισμοί του φάρυγγα και παραφαρυγγικό διάστημα 533
Κατάποση 535
Λάρυγγας και χόνδροι του λάρυγγα 536
Χόνδροι του λάρυγγα 537
Χόνδροι του λάρυγγα και φωνητικές χορδές 539
Μύες του λάρυγγα 540
Λαρυγγοσκόπηση 541
Ενδοτραχειακές διαδικασίες 542
Διαστήματα του λάρυγγα 543
Νευροαγγειακοί σχηματισμοί του λάρυγγα 544
Διάπλαση του θυρεοειδούς αδένα 545
Θυρεοειδής αδένας 546
Νευροαγγειακοί σχηματισμοί του θυρεοειδούς αδένα 547
Τοπογραφία του θυρεοειδούς αδένα 548
Παραθυρεοειδείς αδένες 549
12. Νευροανατομία
Κύρια μέρη του εγκεφάλου και προσανατολισμός 556
Δομή του εγκεφάλου 557
Μήνιγγες του εγκεφάλου 558
Αρτηριακή αιμάτωση των μηνίγγων και του εγκεφάλου 559
Φλεβώδεις κόλποι 560
Φλεβώδεις κόλποι και διπλοϊκές φλέβες 561
Φλεβική αποχέτευση του εγκεφάλου 562
Αρτηριακή αιμάτωση του εγκεφάλου 563
Έσω καρωτίδα αρτηρία 564
Κύκλος του WILLIS 565
Εγκεφαλικές και παρεγκεφαλιδικές αρτηρίες 566
Εγκεφαλικές αρτηρίες 567
Αγγειακές περιοχές των εγκεφαλικών και των παρεγκεφαλιδικών αρτηριών 568
Μήνιγγες του νωτιαίου μυελού 569
Αρτηριακή αιμάτωση του νωτιαίου μυελού 570
Νωτιαίος μυελός μέσα στον νωτιαίο σωλήνα 571
Σύστημα των κοιλιών 572
Αιματο-εγκεφαλικός/ΕΝΥ φραγμός και περικοιλιακά όργανα 575
Εγκεφαλικά νεύρα – Επισκόπηση 576
Εγκεφαλικά νεύρα – Τοπογραφία και είδη των ινών 577
Εγκεφαλικά νεύρα – Εντόπιση των πυρήνων των εγκεφαλικών νεύρων στο εγκεφαλικό στέλεχος 578
Εγκεφαλικά νεύρα – Σύνοψη των πυρήνων των εγκεφαλικών νεύρων 579
Εγκεφαλικά νεύρα – Αισθητικά και παρασυμπαθητικά γάγγλια 580
Οσφρητικά νημάτια [ΕΝ Ι] 582
[ΕΝ ΙΙΙ], [ΕΝ IV], [ΕΝ VI] 583
Τρίδυμο νεύρο [ΕΝ V] 585
Οφθαλμικός κλάδος [ΕΝ V/1] 587
Άνω γναθιαίος κλάδος [ΕΝ V/2] 588
Κάτω γναθιαίος κλάδος [ΕΝ V/3] 589
Προσωπικό νεύρο [ΕΝ VII] 590
Γλωσσοφαρυγγικό νεύρο [ΕΝ ΙΧ] 594
Πνευμονογαστρικό νεύρο [ΕΝ Χ] 597
Ειδικές αισθήσεις: Αισθητικό σύστημα της γλώσσας και γεύση 600
Παραπληρωματικό νεύρο [ΕΝ ΧΙ] 601
Υπογλώσσιο νεύρο [ΕΝ ΧΙΙ] 602
Αυτόνομο νευρικό σύστημα – Γενικές αρχές 603
Αυτόνομες ώσεις και όργανα-στόχοι 604
Συμπαθητική εκροή 605
Σχέση της συμπαθητικής εκροής με τα νωτιαία νεύρα 606
Αυτόνομο νευρικό σύστημα – Σύνδρομο HORNER 607
Νωτιαίος μυελός – Νευροτόμια και ονοματολογία 608
Νωτιαίος μυελός – Λειτουργία 609
Νωτιαία νεύρα 610
Νωτιαίος μυελός – Αντανακλαστικά 612
Νωτιαίος μυελός – Νευροτομιακή οργάνωση 613
Νωτιαίος μυελός – Νευροτομιακή οργάνωση 614
Νωτιαίος μυελός – Αισθητικές οδοί 616
Νωτιαίος μυελός – Κινητικές οδοί 618
Βλάβες του νωτιαίου μυελού 619
Ευρετήριο 621
Επιφανειακή ανατομία 3
Ανατομικές χώρες 4
Ανατομική ορολογία 5
Ανατομικά επίπεδα 6
Άξονες κίνησης 7
Βασικές κινήσεις του άνω άκρου 8
Βασικές κινήσεις του κάτω άκρου 9
Βασικές κινήσεις της κεφαλής, του τραχήλου και του κορμού 10
Ανατομικά συστήματα 11
Μυοσκελετικό σύστημα 12
Τύποι των οστών 13
Οστεοποίηση του οστού 14
Δομή των οστών 15
Τύποι των αρθρώσεων 16
Αρθρώσεις με ορογόνο 17
Τύποι του χόνδρου 18
Τύποι των μυών 19
Γραμμωτός μυς – Δομή 20
Γραμμωτός μυς – Αρχιτεκτονική 21
Συνδετικός ιστός 22
Τένοντες και σύνδεσμοι 23
Καλυπτήριο σύστημα 24
Τρίχες 25
Νύχια 26
Καρδιοαναπνευστικό σύστημα 27
Αρτηρίες 28
Φλέβες 29
Λεμφικό σύστημα 30
Πεπτικό σύστημα 31
Ενδοκρινικό σύστημα 32
Αναπαραγωγικό σύστημα 33
Ουροποιητικό σύστημα 34
Νευρικό σύστημα – Οργάνωση 35
Κεντρικό Νευρικό Σύστημα 36
Περιφερικό Νευρικό Σύστημα 37
2. Ράχη και σπονδυλική στήλη
Επιφανειακή ανατομία της ράχης 41
Οργάνωση της σπονδυλικής στήλης 42
Σπόνδυλοι – Βασικά χαρακτηριστικά 44
Σπόνδυλοι – Τρήματα 45
Σπονδυλική Στήλη – Τμηματική κίνηση 47
Μεσοσπονδύλιοι δίσκοι 48
Μεσοσπονδύλιες αρθρώσεις 49
Σύνδεσμοι των σπονδύλων 50
Αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης 53
Αυχενικοί σπόνδυλοι – Διακριτικά χαρακτηριστικά 55
Ινίο (Α0) και Άτλαντας (Α1) 56
Άξονας (Α2) 57
Ατλαντοϊνιακή και ατλαντοαξονική άρθρωση 58
Αυχενική μοίρα – Σύνδεσμοι 59
Αυχενική μοίρα – Κινήσεις 60
Πρόσθιοι μύες της αυχενικής μοίρας – Επιπολής 61
Οπίσθιοι μύες της αυχενικής μοίρας – Επιπολής 63
Οπίσθιοι μύες της αυχενικής μοίρας – Εν τω βάθει 64
Θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης 65
Θωρακικοί σπόνδυλοι – Διακριτικά χαρακτηριστικά 66
Οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης 67
Οσφυϊκοί σπόνδυλοι – Διακριτικά χαρακτηριστικά 69
Θωρακοοσφυϊκές κινήσεις 70
Μύες της ράχης – Επιπολής και ενδιάμεσοι 71
Μύες της ράχης – Ενδιάμεσοι 72
Μύες της ράχης – Εν τω βάθει 73
Ιερό οστό 74
Κόκκυγας 76
Κοιλιακοί μύες 77
Πρόσθιο κοιλιακό τοίχωμα 78
Οπίσθιο κοιλιακό τοίχωμα 80
Αγγεία της σπονδυλικής στήλης 81
3. Άνω άκρο
Επιφανειακή ανατομία του ώμου και του ανώτερου κορμού 86
Επιφανειακή ανατομία του βραχίονα, πήχη, καρπού και άκρου χεριού 87
Επισκόπηση των οστών 88
Ωμική ζώνη 89
Κλείδα 90
Ωμοπλάτη 91
Κεντρικό βραχιόνιο 92
Στερνοκλειδική άρθρωση 94
Ακρωμιοκλειδική άρθρωση 95
Γληνοβραχιόνια άρθρωση 96
Κινήσεις του ώμου 99
Ωμοπλατοβραχιόνιες κινήσεις 100
Πρόσθιοι μύες του ώμου 101
Οπίσθιοι μύες του ώμου– Επιπολής και εν τω βάθει 102
Οπίσθιοι μύες του ώμου – Εν τω βάθει 103
Μύες του ώμου – Ομάδα των στροφέων 104
Μασχάλη 105
Νεύρωση του ώμου – Βραχιόνιο πλέγμα 106
Αρτηρίες του ώμου 107
Αγγειονευρώδεις σχηματισμοί του βραχίονα 108
Επιφανειακή ανατομία του βραχίονα και του αγκώνα 109
Οστά της άρθρωσης του αγκώνα 110
Άρθρωση του αγκώνα και σύνδεσμοι 111
Διάταξη της άρθρωσης του αγκώνα 112
Κινήσεις της άρθρωσης του αγκώνα 113
Πρόσθιοι μύες του βραχίονα 114
Πρόσθιοι μύες του βραχίονα – Περιοχή του τρικεφάλου 115
Αγκωνιαίος βόθρος 116
Αγγειονευρώδεις σχηματισμοί της περιοχής του αγκώνα 117
Επιφανειακή ανατομία του πήχη,
του καρπού και του άκρου χεριού 118
Οστά του πήχη, του καρπού και του άκρου χεριού 119
Ωλένη 120
Κερκίδα 121
Οστά του καρπού και του άκρου χεριού 122
Αρθρώσεις του καρπού 123
Σύνδεσμοι του καρπού 124
Κινήσεις του καρπού 125
Αρθρώσεις και σύνδεσμοι των δακτύλων 126
Κινήσεις των δακτύλων και του αντίχειρα 127
Μύες του πήχη – Επισκόπηση 128
Πρόσθιοι μύες του πήχη – Επιπολής 129
Πρόσθιοι μύες του πήχη – Εν τω βάθει 130
Οπίσθιοι μύες του πήχη – Επιπολής 131
Οπίσθιοι μύες του πήχη – Εν τω βάθει 132
Αγγειονευρώδεις σχηματισμοί του πήχη 133
Καθεκτικός σύνδεσμος των καμπτήρων και καρπιαίος σωλήνας 134
Καθεκτικός σύνδεσμος των εκτεινόντων 135
Μύες του άκρου χεριού – Θέναρ 136
Μύες του άκρου χεριού – Υποθέναρ 137
Μύες του άκρου χεριού – Κεντρικό διαμέρισμα 138
Αγγειονευρώδεις σχηματισμοί του καρπού και του άκρου χεριού 139
Αρτηριακά τόξα του άκρου χεριού 140
Βραχιόνιο νευρικό πλέγμα 141
Βραχιόνιο πλέγμα – Υπερκλείδιοι κλάδοι 142
Βραχιόνιο πλέγμα – Υποκλείδιοι κλάδοι του οπίσθιου δευτερεύοντος στελέχους 143
Βραχιόνιο πλέγμα – Υποκλείδιοι κλάδοι του έξω και έσω δευτερεύοντος στελέχους 145
Αισθητική νεύρωση – Δερματικά νεύρα 147
Αισθητική νεύρωση – Δερματοτόμια 148
Αρτηρίες 149
Φλέβες και λεμφαδένες/λεμφαγγεία 150
4. Κάτω άκρο
Επιφανειακή ανατομία – Επισκόπηση 156
Επιφανειακή ανατομία της πυέλου και του μηρού 157
Πυελική ζώνη 158
Ανώνυμο οστό 159
Αρθρώσεις και σύνδεσμοι της πυέλου 160
Τρήματα της πυέλου 161
Μηριαίο 162
Άρθρωση του ισχίου 163
Λειτουργική ανατομία 165
Κινήσεις της άρθρωσης του ισχίου 166
Οπίσθιοι μύες του ισχίου 167
Οπίσθιοι μύες του ισχίου – Εν τω βάθει 168
Πρόσθιοι μύες του ισχίου 169
Πρόσθιοι μύες του ισχίου – Εν τω βάθει 170
Πρόσθιοι μύες του μηρού – Τετρακέφαλος 171
Μύες του έσω μηρού – Βουβώνας 172
Οπίσθιοι μύες του μηρού – Οπίσθιος μηρός 173
Αγγειονευρώδεις σχηματισμοί – Γλουτιαία χώρα και οπίσθιος μηρός 174
Αγγειονευρώδεις σχηματισμοί – Πρόσθιος και έσω μηρός 175
Επιπολής ανατομία του γόνατος 176
Άρθρωση του γόνατος 177
Οστά του γόνατος 178
Κινήσεις της άρθρωσης του γόνατος 180
Γόνατο – Λειτουργική ανατομία 181
Πλάγιοι σύνδεσμοι του γόνατος 182
Χιαστοί σύνδεσμοι του γόνατος 183
Μηνίσκοι του γόνατος 184
Επιγονατίδα 185
Επιγονατιδομηριαία άρθρωση 186
Ορογόνοι θύλακοι του γόνατος 187
Ιγνυακή χώρα του γόνατος 188
Αγγειονευρώδεις σχηματισμοί του γόνατος 189
Επιφανειακή ανατομία της κνήμης, των σφυρών και του άκρου ποδιού 190
Οστά της κνήμης 191
Κνήμη 192
Περόνη 193
Οστά του άκρου ποδιού 194
Κινήσεις της ποδοκνημικής 196
Ποδοκνημική – Αστραγαλοκνημική άρθρωση 197
Ποδοκνημική – Υπαστραγαλική άρθρωση 198
Σύνδεσμοι της ποδοκνημικής 199
Αρθρώσεις του άκρου ποδιού 200
Μυϊκά διαμερίσματα της κνήμης 201
Μύες του πρόσθιου διαμερίσματος 202
Μύες του έξω διαμερίσματος 203
Μύες του οπίσθιου διαμερίσματος – Επιπολής 204
Μύες του οπίσθιου διαμερίσματος – Εν τω βάθει 205
Καθεκτικοί σύνδεσμοι και τενόντια έλυτρα 206
Μύες του άκρου ποδιού – Ράχη 207
Μύες του άκρου ποδιού – 1η και 2η πελματιαία στιβάδα 208
Μύες του άκρου ποδιού – 3η και 4η πελματιαία στιβάδα 209
Καμάρες του άκρου ποδιού 210
Βάδιση 211
Αγγειονευρώδεις σχηματισμοί της κνήμης, της ποδοκνημικής και του άκρου ποδιού 212
Αγγειονευρώδεις σχηματισμοί της κνήμης, της ποδοκνημικής 213
Οσφυοϊερό νευρικό πλέγμα 214
Οσφυϊκό πλέγμα – Κινητική νεύρωση 215
Ιερό πλέγμα – Κινητική νεύρωση 216
Αισθητική νεύρωση – Δερματικά νεύρα 217
Αισθητική νεύρωση – Δερμοτόμια 218
Αρτηρίες 219
Φλέβες 221
Λεμφαγγεία 222
5. Θώρακας
Επιφανειακή ανατομία 225
Νεύρωση του δέρματος 229
Μαστός 230
Μαστός – Αιμάτωση 231
Θωρακικός κλωβός και στέρνο 233
Πλευρές και πλευροσπονδυλικές αρθρώσεις 234
Μεσοπλεύριοι μύες 235
Διάφραγμα 236
Αναπνευστικοί μύες 238
Θωρακικό τοίχωμα 239
Υπεζωκοτικές κοιλότητες 242
Πνεύμονες 245
Μεσοθωράκιο 250
Επιφανειακή προβολή της καρδιάς 254
Περικάρδιο 255
Καρδιά 257
Καρδιακές βαλβίδες 261
Μεγάλα αγγεία και καρδιά – Εγκάρσιες τομές 264
Στεφανιαίες αρτηρίες 266
Καρδιακές φλέβες 269
Ερεθισματαγωγό σύστημα της καρδιάς 270
Νεύρωση της καρδιάς 272
Προγεννητική και μεταγγενητική κυκλοφορία του αίματος 273
Άνω μεσοθωράκιο 276
Οπίσθιο μεσοθωράκιο – Νευροαγγειακοί σχηματισμοί 278
6. Κοιλία
Επιφανειακή ανατομία 283
Νεύρωση του δέρματος 284
Κοιλιακό τοίχωμα 285
Βουβωνική χώρα 291
Περιτοναϊκή κοιλότητα 297
Οισοφάγος 306
Στόμαχος 310
Λεπτό έντερο – Δωδεκαδάκτυλο 317
Λεπτό έντερο – Νήστιδα και ειλεός 319
Παχύ έντερο – Κόλον 321
Παχύ έντερο – Τυφλό και σκωληκοειδής απόφυση 322
Παχύ έντερο 323
Αρτηρίες των κοιλιακών σπλάγχνων 329
Ήπαρ 330
Χοληδόχος κύστη και χοληφόροι πόροι 339
Πάγκρεας 342
Σπλήνας 346
Νεφροί και ουρητήρες 347
Επινεφρίδιο 357
Νεφρός, ουρητήρας και επινεφρίδιο 358
Κλάδοι της κοιλιακής αορτής 359
Αυτόνομη νεύρωση των κοιλιακών σπλάγχνων 360
Οδοί λεμφικής αποχέτευσης στην κοιλιά 361
7. Πύελος (λεκάνη)
Επιφανειακή ανατομία 364
Ανδρική και γυναικεία πύελος 365
Πυελικό έδαφος 367
Πυελικά σπλάγχνα – Επισκόπηση 369
Ορθό (απευθυσμένο) και πρωκτικός σωλήνας 371
Ουροδόχος κύστη 376
Ανδρική ουρήθρα 378
Γυναικεία ουρήθρα 379
Σπλάγχνα της ανδρικής πυέλου 380
Σπλάγχνα της γυναικείας πυέλου 385
Ανδρικά γεννητικά όργανα 397
Περίνεο 405
Γυναικείο περίνεο 406
Ανδρικό περίνεο 413
Ευθισχιακός βόθρος 416
Διαστήματα του περίνεου 417
Αρτηρίες της πυέλου 419
Φλέβες της πυέλου 420
Νεύρα της πυέλου 421
8. Κεφαλή
Επιφανειακή ανατομία 425
Κρανίο 426
Μύες του προσώπου 439
Νευροαγγειακή τροφοδοσία 442
Μύτη (ρις) και ρινική κοιλότητα 448
Παραρρίνιοι κόλποι 452
Νευροαγγειακή τροφοδοσία της ρινικής κοιλότητας 454
Στοματική κοιλότητα 455
Οστά της στοματικής κοιλότητας 456
Κροταφογναθική άρθρωση 458
Μασητήριοι μύες 460
Οδοντοστοιχία και ούλα 461
Οδοντοστοιχία 462
Σκληρή υπερώα 464
Αιμάτωση και νεύρωση των δοντιών 465
Βλεννογόνος και νεύρωση της γλώσσας 467
Μύες της γλώσσας 468
Αιμάτωση και νεύρωση της γλώσσας 470
Αμυγδαλές 471
9. Οφθαλμός
Επιφανειακή ανατομία 482
Βλέφαρα 483
Οστά του κόγχου 484
Πρόσθιος κόγχος 486
Περικογχική αιμάτωση 487
Δακρυϊκός αδένας και νεύρωση 488
Δακρυϊκή συσκευή 489
Εξωτερικοί οφθαλμικοί μύες 490
Νεύρωση των εξωτερικών μυών του οφθαλμού 491
Νευροαγγειακές δομές στον κόγχο 492
Επίπεδα και περιεχόμενο του κόγχου 493
Βολβός του οφθαλμού και αιμάτωση 495
Ίριδα και ακτινωτό σώμα 496
Αντανακλαστικά της κόρης 497
Βυθός του οφθαλμού 498
Αμφιβληστροειδής και οδός της κεντρικής όρασης 499
10. Ους (αφτί)
Επιφανειακή ανατομία 502
Έξω ακουστικός πόρος 503
Κροταφικό οστό 504
Μέσο ους – Τυμπανικός υμένας (τύμπανο) 505
Μέσο ους – Ακουστικά οστάρια 506
Μέσο ους – Ακουστική σάλπιγγα 507
Μέσο ους – Γειτονικές δομές 508
Μέσο ους – Αιμάτωση και νεύρωση 509
Έσω ους – Λιθοειδής μοίρα του κροταφικού οστού 510
Έσω ους – Οστέινος και υμενώδης λαβύρινθος 511
Έσω ους – Κοχλίας 512
Έσω ους – Μηχανοηλεκτρική αγωγιμότητα 513
Κεντρικές ακουστικές οδοί 514
Έσω ους – Αιθουσαίος λαβύρινθος 515
Κεντρικές αιθουσαίες οδοί 516
11. Τράχηλος
Επιφανειακή ανατομία του τραχήλου 519
Τρίγωνα του τραχήλου 520
Τραχηλική περιτονία 521
Οπισθοφαρυγγικό διάστημα 522
Πρόσθια και οπίσθια τραχηλική χώρα – Επιπολής στιβάδα 523
Πρόσθια και οπίσθια τραχηλική χώρα – Αγγεία και νεύρα 524
Πρόσθια και οπίσθια τραχηλική χώρα – Εν τω βάθει στιβάδα 525
Αυχενικό πλέγμα 526
Υποκλείδια και σπονδυλική αρτηρία 527
Πρόσθια τραχηλική χώρα – Επιφανειακή ανατομία και επιπολής στιβάδα 528
Πρόσθια τραχηλική χώρα – Νευροαγγειακοί σχηματισμοί 529
Διαστήματα του φάρυγγα 530
Μύες του φάρυγγα 532
Νευροαγγειακοί σχηματισμοί του φάρυγγα και παραφαρυγγικό διάστημα 533
Κατάποση 535
Λάρυγγας και χόνδροι του λάρυγγα 536
Χόνδροι του λάρυγγα 537
Χόνδροι του λάρυγγα και φωνητικές χορδές 539
Μύες του λάρυγγα 540
Λαρυγγοσκόπηση 541
Ενδοτραχειακές διαδικασίες 542
Διαστήματα του λάρυγγα 543
Νευροαγγειακοί σχηματισμοί του λάρυγγα 544
Διάπλαση του θυρεοειδούς αδένα 545
Θυρεοειδής αδένας 546
Νευροαγγειακοί σχηματισμοί του θυρεοειδούς αδένα 547
Τοπογραφία του θυρεοειδούς αδένα 548
Παραθυρεοειδείς αδένες 549
12. Νευροανατομία
Κύρια μέρη του εγκεφάλου και προσανατολισμός 556
Δομή του εγκεφάλου 557
Μήνιγγες του εγκεφάλου 558
Αρτηριακή αιμάτωση των μηνίγγων και του εγκεφάλου 559
Φλεβώδεις κόλποι 560
Φλεβώδεις κόλποι και διπλοϊκές φλέβες 561
Φλεβική αποχέτευση του εγκεφάλου 562
Αρτηριακή αιμάτωση του εγκεφάλου 563
Έσω καρωτίδα αρτηρία 564
Κύκλος του WILLIS 565
Εγκεφαλικές και παρεγκεφαλιδικές αρτηρίες 566
Εγκεφαλικές αρτηρίες 567
Αγγειακές περιοχές των εγκεφαλικών και των παρεγκεφαλιδικών αρτηριών 568
Μήνιγγες του νωτιαίου μυελού 569
Αρτηριακή αιμάτωση του νωτιαίου μυελού 570
Νωτιαίος μυελός μέσα στον νωτιαίο σωλήνα 571
Σύστημα των κοιλιών 572
Αιματο-εγκεφαλικός/ΕΝΥ φραγμός και περικοιλιακά όργανα 575
Εγκεφαλικά νεύρα – Επισκόπηση 576
Εγκεφαλικά νεύρα – Τοπογραφία και είδη των ινών 577
Εγκεφαλικά νεύρα – Εντόπιση των πυρήνων των εγκεφαλικών νεύρων στο εγκεφαλικό στέλεχος 578
Εγκεφαλικά νεύρα – Σύνοψη των πυρήνων των εγκεφαλικών νεύρων 579
Εγκεφαλικά νεύρα – Αισθητικά και παρασυμπαθητικά γάγγλια 580
Οσφρητικά νημάτια [ΕΝ Ι] 582
[ΕΝ ΙΙΙ], [ΕΝ IV], [ΕΝ VI] 583
Τρίδυμο νεύρο [ΕΝ V] 585
Οφθαλμικός κλάδος [ΕΝ V/1] 587
Άνω γναθιαίος κλάδος [ΕΝ V/2] 588
Κάτω γναθιαίος κλάδος [ΕΝ V/3] 589
Προσωπικό νεύρο [ΕΝ VII] 590
Γλωσσοφαρυγγικό νεύρο [ΕΝ ΙΧ] 594
Πνευμονογαστρικό νεύρο [ΕΝ Χ] 597
Ειδικές αισθήσεις: Αισθητικό σύστημα της γλώσσας και γεύση 600
Παραπληρωματικό νεύρο [ΕΝ ΧΙ] 601
Υπογλώσσιο νεύρο [ΕΝ ΧΙΙ] 602
Αυτόνομο νευρικό σύστημα – Γενικές αρχές 603
Αυτόνομες ώσεις και όργανα-στόχοι 604
Συμπαθητική εκροή 605
Σχέση της συμπαθητικής εκροής με τα νωτιαία νεύρα 606
Αυτόνομο νευρικό σύστημα – Σύνδρομο HORNER 607
Νωτιαίος μυελός – Νευροτόμια και ονοματολογία 608
Νωτιαίος μυελός – Λειτουργία 609
Νωτιαία νεύρα 610
Νωτιαίος μυελός – Αντανακλαστικά 612
Νωτιαίος μυελός – Νευροτομιακή οργάνωση 613
Νωτιαίος μυελός – Νευροτομιακή οργάνωση 614
Νωτιαίος μυελός – Αισθητικές οδοί 616
Νωτιαίος μυελός – Κινητικές οδοί 618
Βλάβες του νωτιαίου μυελού 619
Ευρετήριο 621