Τις τελευταίες δεκαετίες έχει τροποποιηθεί το πλαίσιο άσκησης οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην Ευρωζώνη ειδικότερα.
Η χώρα µας, ως κράτος-µέλος της Ευρωζώνης, συµµμετέχει στο συντονισμό της δημοσιονομικής πολιτικής, ο οποίος είναι απαραίτητος, μεταξύ των κρατών-µελών της, που έχουν κοινό νόμισμα το Ευρώ και κοινή νομισματική πολιτική.
Προέκυψε έτσι η ανάγκη να υιοθετηθούν ένα σύνολο πολιτικών μέτρων για την ενίσχυση του πλαισίου της οικονομικής διακυβέρνησης, αλλά και αποτελεσματικότητας της εποπτείας των νομικών προσώπων του Δημοσίου Δικαίου.
Έτσι και στην Ελλάδα, όπως στις λοιπές χώρες της Ευρωζώνης, για τη στήριξη της ευρύτερης προσπάθειας, θεσπίστηκαν κανόνες και εποπτικές διαδικασίες, για την εξυγίανση και την πειθαρχία, με σημαντικές μεταρρυθμιστικές πρωτοβουλίες για τη θωράκιση του ελεγκτικού μηχανισμού.
Ο ν.4270/2014 έρχεται να ρυθμίσει ζητήματα σχετικά με την παρακολούθηση και εκτέλεση των προϋπολογισμών όλων των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, εντός των στόχων και των ορίων που αποφασίζει και εγκρίνει η Βουλή των Ελλήνων.
Έτσι, αναβαθμίστηκε ο εποπτικός ρόλος του γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή και η διαφάνεια σχετικά με την πορεία εκτέλεσης του Προϋπολογισμού του Κράτους αλλά και της Γενικής Κυβέρνησης με περιοδικές δημόσιες ενημερώσεις δελτίων που και δημοσιοποιούνται.
Πραγματοποιήθηκε ψηφιακή αναβάθμιση των διαδικασιών και των πληροφοριακών συστημάτων ώστε να ανταποκρίνονται στις νέες ανάγκες της δημόσιας ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, βασισμένη πάνω στις νέες βάσεις και στις απαιτήσεις των κυβερνητικών δράσεων.
Ξεκίνησε επίσης -και συνεχίζεται- η αναβάθμιση των μηχανισμών ελέγχου που συμβάλλουν στην καταπολέμηση φαινομένων απάτης σε εποπτευόμενους φορείς.
Παρά τα σημαντικά βήματα προ τη σωστή κατεύθυνση τις τελευταίες δεκαετίες στη χώρα μας για να ανταπεξέλθουμε στην αποτελεσματική άσκηση δημοσιονομικής πολιτικής σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ήταν απαραίτητο να τροποποιηθεί ο ν.2362/1995 για το Δημόσιο Λογιστικό και να εναρμονιστεί με τα όσα ισχύουν πλέον στην Ευρωζώνη.
Δεδομένων των μεγάλων αλλαγών επιλέχτηκε η διαμόρφωση ενός νέου νόμου που κατήργησε τον ν.2362/1995 και ενσωμάτωσε τις τροποποιήσεις που διαμορφώθηκαν με τον ν. 3871/2010, τις διατάξεις του ν. 4111/2013 με τον οποίο είχε τροποποιηθεί ο ν. 2362/1995 και την κοινοτική οδηγία 2011/85/ΕΕ που καθόριζε τις απαιτήσεις κατάρτισης και εκτέλεσης των προϋπολογισμών των κρατών-μελών για την πιο αποτελεσματική παρακολούθηση όλων των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης.
Έτσι, με τον ν. 4270/2014 η αναμόρφωση του νομικού πλαισίου εστιάζει κυρίως στους ρόλους και στις αρμοδιότητες των θεσμικών οργάνων που συμμετέχουν στην δημοσιονομική διαχείριση και στην προετοιμασία και κατάρτιση του Κρατικού Προϋπολογισμού αλλά και στον σχεδιασμό «ΜΠΔΣ» (σ.σ. Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής). Επιπροσθέτως, ενσωματώνονται διατάξεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας με την εισαγωγή της έννοιας του μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού στόχου.
Όσον αφορά τη δομή του ν. 4270/2014 που παρουσιάζεται στην παρούσα έκδοση επισημαίνονται τα εξής:
Στο ΜΕΡΟΣ Α ρυθμίζονται θέματα του Δημοσιονομικού Συμβουλίου με τα άρθρα 1-13 να αναφέρονται στο σκοπό, τη σύσταση του διοικητικού συμβουλίου, τη στελέχωση αυτού και τις σχέσεις του δημοσιονομικού συμβουλίου με τη Βουλή. Θέτει επίσης τους κανόνες λειτουργίας του κράτους και άλλες ρυθμιστικές αρχές, καθώς και τους πόρους, τον προϋπολογισμό, τις ετήσιες εκθέσεις και των έλεγχο αυτών.
Στο ΜΕΡΟΣ Β (άρθρα 14-48) αναφέρονται οι γενικές διατάξεις δημοσιονομικού πλαισίου, προσδιορίζονται οι αρμοδιότητες, οι κανόνες και η μεσοπρόθεσμη στρατηγική των θεσμικών οργάνων (Βουλή των Ελλήνων, Υπουργικό Συμβούλιο, Γενικό Λογιστήριο του Κράτους) και λοιπών επικεφαλής Φορέων Γενικής Κυβέρνησης. Προσδιορίζονται οι δημοσιονομικοί κανόνες, ο διορθωτικός μηχανισμός, οι γενικές αρχές και ο τρόπος διαχείρισης των οικονομικών του δημοσίου τομέα. Ειδικότερα, στο Κεφάλαιο Δ (άρθρα 42-48) και εφαρμόζοντας την οδηγία 2011/85/ΕΕ σχετικά με το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής (Μ.Π.Δ.Σ) καθορίζεται η στρατηγική κατάρτισης, ψήφισης και επικαιροποίησης αυτού και τίθενται οι επιπτώσεις και οι δεσμεύσεις του Μ.Π.Δ.Σ.
Στο ΜΕΡΟΣ Γ (άρθρα 49-64β) ρυθμίζονται οι γενικές αρχές κατάρτισης των ετήσιων προϋπολογισμών (Κρατικός Προϋπολογισμός και Προϋπολογισμός φορέων της Γενικής Κυβέρνησης ) και η έγκριση αυτών.
Στο ΜΕΡΟΣ Δ (άρθρα 65-155Α) ορίζονται ο τρόπος εκτέλεσης των προϋπολογισμών, οι μηχανισμοί παρακολούθησης αυτών, οι αρμοδιότητες του Ελεγκτικού Συνεδρίου όσον αφορά τον προληπτικό έλεγχο των δαπανών και των εσόδων των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης. Επίσης, κατανέμονται και τροποποιούνται οι αρμοδιότητες των προϊσταμένων των οικονομικών υπηρεσιών και ρυθμίζονται λοιπά θέματα του δημοσίου τομέα, (π.χ. προθεσμίες αποστολής δικαιολογητικών, έκδοση τίτλων, εξόφληση δαπανών και τακτοποίηση εκκρεμοτήτων των φορέων δημοσίου τομέα).
Στο ΜΕΡΟΣ Ε (άρθρα 156-167) καθορίζεται ο τρόπος τήρησης του λογιστικού πλαισίου της Γενικής Κυβέρνησης και ρυθμίζεται το λογιστικό σχέδιο που χρησιμοποιείται, η λογιστική απεικόνιση των εγγραφών, ο τρόπος τήρησης των λογιστικών βιβλίων ώστε και με την κατάρτιση Ισολογισμού και Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων της χρήσης να συμβαδίζει με τους λογαριασμούς της Γενικής Λογιστικής και να ελέγχεται ο απολογισμός αυτών.
Το ΜΕΡΟΣ ΣΤ άρθρα (168-170) παρουσιάζεται και οριοθετείται ο τρόπος που πρέπει να γίνεται ο εσωτερικός λογιστικός έλεγχος λογιστικής παρακολούθησης με βάση τον προϋπολογισμό που έχει κατατεθεί και έχει εγκριθεί, τις εγκεκριμένες δαπάνες καθώς και τον τρόπο εξόφληση αυτών.
Το ΜΕΡΟΣ Ζ άρθρα (171-175Α) ρυθμίζονται οι κυρώσεις των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης των Ο.Τ.Α. καθώς και των εποπτευόμενων Ν.Π.Ι.Δ και Δ.Ε.Κ.Ο του κεφαλαίου Α του ν. 3429/2005 και των φορέων εκτός Γενικής Κυβέρνησης στην περίπτωση της μη συμμόρφωσης των όσων ο νόμος ορίζει.
Τέλος, στο ΜΕΡΟΣ Η αναφέρονται οι καταργούμενες μεταβατικές και λοιπές διατάξεις που επέρχονται με την ισχύ του ν.4270/2014.