Στην κρίσιμη περίοδο του τέλους του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η Ευρώπη συνταράχθηκε από την πολιτική αντιπαράθεση μεταξύ των δυνάμεων που συγκρότησαν την Αντίσταση και διεκδικούσαν κεντρική θέση στις μεταπολεμικές πολιτικές εξελίξεις και των εξόριστων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων που επιδίωκαν την επάνοδό τους στην εξουσία. Η Ελλάδα υπήρξε η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα όπου η ένταση αυτής της αντιπαράθεσης οδήγησε σε ένοπλη σύγκρουση τις μέχρι τότε συμμαχικές δυνάμεις του ΕΑΜ και των Βρετανών, πριν ακόμη από τη λήξη του πολέμου. Τον Δεκέμβριο του 1944, ενάμιση μόλις μήνα μετά την πανηγυρική απελευθέρωση της πρωτεύουσας, ξέσπασε «η Μάχη της Αθήνας», η σφοδρότερη στρατιωτική αναμέτρηση που έγινε ποτέ στην πρωτεύουσα.   

Εβδομήντα χρόνια μετά, πολλά ερωτήματα γύρω από τα «Δεκεμβριανά» παραμένουν αναπάντητα. Ο κεντρικός τους ρόλος στις πολιτικές εξελίξεις που οδήγησαν στον Εμφύλιο και στο διχαστικό κοινωνικοπολιτικό καθεστώς των επόμενων δεκαετιών συγκρότησε ιδεολογικά φορτισμένες ερμηνείες. Όπως κάθε γενικό και πολιτικά στοχευμένο αφήγημα, ο «ηρωικός Δεκέμβρης» της Αριστεράς και ο «δεύτερος γύρος της κομμουνιστικής ανταρσίας» της Δεξιάς χαρακτηρίζονται από την επιλεκτική χρήση του παρελθόντος, την αποσιώπηση ή διαστρέβλωση των γεγονότων και τη συγκάλυψη των πολιτικών ευθυνών.

Το βιβλίο αυτό, η πρώτη επιστημονική μελέτη που επικεντρώνεται στα ίδια τα γεγονότα στηριγμένη σε αδημοσίευτες κυρίως πηγές, επιχειρεί να δώσει απαντήσεις στα κρίσιμα ερωτήματα: Ποιες ήταν οι αιτίες που οδήγησαν στο ξέσπασμα των μαχών και σε ποιο πολιτικό και κοινωνικό πλαίσιο εκδηλώθηκαν; Πώς εξελίχθηκαν, μέρα με τη μέρα, οι συγκρούσεις που μετέτρεψαν την πόλη σε πεδίο μάχης (από τις μεγάλες στρατιωτικές επιχειρήσεις στο Γουδί, στου Μακρυγιάννη, στους στρατώνες των Παραπηγμάτων στο Κολωνάκι και στους Αμπελόκηπους μέχρι τις οδομαχίες της Ομόνοιας, των Εξαρχείων και του Μεταξουργείου, από τις φονικές μάχες στους λόφους του Αρδηττού και στο Αλεποβούνι μέχρι το βομβαρδισμό της Καισαριανής και την προέλαση των Βρετανών από το Φάληρο προς το κέντρο της Αθήνας); Τέλος, καταγράφοντας τη δράση της Εθνικής Πολιτοφυλακής, η έρευνα προσπαθεί να φωτίσει τα δύσκολα ζητήματα των εκτελέσεων, της ταυτότητας των θυμάτων και των νεκρών αμάχων από τους βρετανικούς βομβαρδισμούς, τα οποία εξακολουθούν να καθορίζουν τη μνήμη των Δεκεμβριανών.