Την επόμενη μέρα για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια μιας συνομιλίας δεν μίλησα στα παιδιά, αλλά με τα παιδιά. Δεν μίλησα για το τι ήθελα εγώ να είναι, αλλά γι’ αυτό που ήθελαν εκείνα και θα μπορούσαν να είναι. Ίσως εκείνη την ημέρα πείστηκα για πρώτη φορά ότι υπάρχουν πολλά που μπορούμε να μάθουμε από τα παιδιά, ότι και αυτά απαιτούν και θέτουν όρους και διατυπώνουν ενστάσεις – και ότι έχουν το δικαίωμα να το πράξουν.

Γιάνους Κόρτσακ

Στην Τρεμπλίνκα το μνημείο για τους 840.000 δολοφονημένους Εβραίους αποτελείται από μεγάλους βράχους που σηματοδοτούν την περιοχή στην οποία πέθαναν. Αυτοί οι βράχοι δεν φέρουν άλλες επιγραφές εκτός από το όνομα της πόλης ή της χώρας από την οποία κατάγονταν τα θύματα. Μόνο σ’ έναν βράχο είναι χαραγμένο το όνομα ενός ανθρώπου. Λέει: «Janusz Korczak (Henryk Goldszmit) και τα παιδιά». Αυτός, πιστεύω, είναι ο τρόπος που θα ήθελε να τον θυμούνται τώρα: ως τον πιο αφοσιωμένο φίλο των παιδιών.

Bruno Bettelheim

Ως ανεπανάληπτο παράδειγμα ηρωικού ανθρώπου καταγράφεται στην Ιστορία της Παιδαγωγικής ο Γιάνους Κόρτσακ, ο οποίος από την εποχή που ήμουν ακόμη φοιτητής αποτελεί για μένα το απόλυτο πρότυπο παιδαγωγού κι ανθρώπου.

Γιώργος Τσιάκαλος