Οικογενειακό Δίκαιο

Σπυριδάκης, Ιωάννης Σ.

Επιμέλεια κειμένου: Σπυριδάκης, Μ. Ι.

Κυκλοφορεί

ISBN: 978-960-648-083-6

Εκδόσεις Σάκκουλα Α.Ε., Αθήνα, 1/2020

3η έκδ., Ελληνική, Νέα

€ 75.00 (περ. ΦΠΑ 6%)

Βιβλίο, Χαρτόδετο

24 x 17 εκ, 920 σελ.

Περιγραφή

Το Τέταρτο Βιβλίο του Αστικού Κώδικα για το Οικογενειακό Δίκαιο έχει υποστεί από το έτος 1982 σειρά τροποποιήσεων/μεταρρυθμίσεων. Ο γράφων ασχολήθηκε με τις μεταρρυθμίσεις αυτές τόσο στο γενικό έργο «Οικογενειακό Δίκαιο» όσο και σε σειρά αυτοτελών μελετών. Το σύνολο της ενασχολήσεως αυτής, με πλήθος προσθηκών και ορισμένων τροποποιήσεων, παρουσιάζεται στον παρόντα τόμο.

Είναι πρόδηλο –δεν είναι όμως περιττό να τονισθεί– πως σημαντική ήταν η βοήθεια, την οποία πρόσφεραν άλλοι νομικοί, είτε με συστηματικά έργα, είτε με μονογραφίες, άρθρα και σχόλια, είτε με δικαστικές αποφάσεις. Χωρίς τη βοήθεια αυτή –που συγχρόνως αποτελούσε πρόκληση για επιστημονική συζήτηση και αντιπαράθεση– θα ήταν μάλλον ατελέσφορη η όποια προσπάθεια.

Στο παρόν έργο ερευνάται το Ελληνικό Οικογενειακό Δίκαιο, με σκοπό την παρουσίαση ενός συστήματος που θα ικανοποιεί –στο μέτρο του δυνατού– τις ανάγκες του θεωρητικού ερευνητή, του πρακτικού ερμηνευτή/εφαρμοστή και του σπουδαστή. Στον αναγνώστη απόκειται να διαπιστώσει –με την επιείκεια που τον διακρίνει– αν αυτός ο σκοπός επιτεύχθηκε.

Η δομή του έργου ακολουθεί τη δομή του Εγχειριδίου Οικογενειακού Δικαίου, το οποίο –ανατυπούμενο– κυκλοφορεί από το έτος 1983. Στο τέλος περιέχονται εκτενείς αναπτύξεις για το σύμφωνο συμβιώσεως, ενώ ζητήματα σχετικά με αυτό ερευνώνται και στο κυρίως έργο.

Το εκτενές αλφαβητικό ευρετήριο καθιστά το έργο περισσότερο εύχρηστο.

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ........................................................................................................................ V

ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ .......................................................................................................... VII

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ................................................................................................................... XI

Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ................................................................................................................. 1

ΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΚΩΔΙΚΑ......................................................... 1

1. .... Περιεχόμενο ................................................................................................... 1

1.1. .... Η αρχική διάρθρωση ...................................................................... 1

1.2. .... Η νέα διάρθρωση............................................................................... 1

1.3...... Η κατάταξη της ύλης........................................................................ 2

1.4. .... Άλλες διατάξεις................................................................................... 3

2. .... Ιστορική καταγωγή - Εξέλιξη...................................................................... 3

2.1. .... Γενικά..................................................................................................... 3

2.2. .... Οι παρατηρήσεις Μπαλή για το (αρχικό) Οικογενειακό Δίκαιο 3

2.3. .... Οι παρατηρήσεις των εισηγητών της μεταρρυθμίσεως........ 3

3. .... Έννοια και συστηματική θέση του Οικογενειακού Δικαίου............... 5

3.1. .... Έννοια Οικογενειακού Δικαίου...................................................... 5

3.2. .... Συστηματική θέση του Οικογενειακού Δικαίου........................ 6

4. .... Λειτουργική σημασία του Οικογενειακού Δικαίου............................... 7

4.1. .... Γενικά..................................................................................................... 7

4.2. .... Σχέση με άλλους κλάδους του Αστικού Δικαίου....................... 8

5. .... Φύση των κανόνων του Οικογενειακού Δικαίου.................................. 8

5.1. .... Κανόνες ιδιωτικού δικαίου.............................................................. 8

5.2...... Κανόνες αναγκαστικού ή ενδοτικού δικαίου............................ 9

5.3...... Ιδιωτική αυτονομία στο ΟικογΔ................................................... 9

5.4. .... Γενικές ρήτρες και αόριστες έννοιες............................................ 10

5.5. .... ΟικογΔ και Σύνταγμα........................................................................ 11

6. .... Εθνικός χαρακτήρας του Οικογενειακού Δικαίου;............................... 11

7. .... Η μεταρρύθμιση του Οικογενειακού Δικαίου........................................ 12

7.1. .... Γενικά..................................................................................................... 12

7.2. .... Επισκόπηση των μεταρρυθμίσεων............................................... 13

ΙΙ. ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ 15

Α. ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ.................................................................................................. 15

8. .... Οικογένεια......................................................................................................... 15

8.1. .... Έννοια οικογένειας............................................................................. 15

8.2. .... Νόμιμη και φυσική οικογένεια....................................................... 17

8.3. .... Κοινωνική σημασία της οικογένειας............................................ 18

8.4. .... Προστασία της οικογένειας............................................................ 18

9. .... Συγγένεια........................................................................................................... 19

9.1. .... Έννοια και είδη συγγένειας............................................................. 19

9.1.1. ... Συγγένεια σε ευθεία γραμμή........................................... 20

9.1.2. ... Συγγένεια σε πλάγια γραμμή.......................................... 21

9.1.3. ... Αγχιστεία............................................................................... 21

9.1.4. ... Οιονεί αγχιστεία.................................................................. 23

9.1.5. ... «Πνευματική» συγγένεια.................................................. 23

9.2. .... Συγγένεια και γάμος - Οι σύζυγοι................................................. 23

9.3. .... Συγγένεια και υιοθεσία ή ετερόλογη τεχνητή γονιμοποίηση 24

9.4. .... Πολλαπλή συγγένεια......................................................................... 24

9.5. .... Βαθμοί συγγένειας και αγχιστείας................................................ 25

9.5.1. ... Βαθμοί συγγένειας.............................................................. 25

9.5.2. ... Βαθμοί αγχιστείας.............................................................. 26

9.5.3. ... Βαθμοί οιονεί αγχιστείας.................................................. 26

9.6. .... Σημασία συγγένειας........................................................................... 26

9.7. .... Προσβολή και προστασία συγγένειας......................................... 27

9.8. .... Απόδειξη της συγγένειας................................................................. 27

10. .. Οικογενειακές σχέσεις................................................................................... 27

10.1. . Έννοια.................................................................................................... 27

10.2. . Φύση...................................................................................................... 28

10.3. . Διακρίσεις.............................................................................................. 28

10.4. . Οιονεί οικογενειακές σχέσεις.......................................................... 29

10.5. . Οικογενειακές σχέσεις και εξωδικαιϊκός χώρος....................... 29

11. .. Τα οικογενειακά δικαιώματα...................................................................... 30

11.1. . Γενικά, βασικό οικογενειακό δικαίωμα και οικογενειακή σχέση 30

11.2. . Διακρίσεις οικογενειακών δικαιωμάτων.................................... 31

11.2.1. . Διαπλαστικά δικαιώματα για δημιουργία ή κατάργηση οικογενειακής σχέσεως ................................................................................................ 32

11.2.2.... Δικαιώματα ως προς τη λειτουργία οικογενειακής σχέσεως 32

11.3. . Χαρακτηριστικά των οικογενειακών δικαιωμάτων................ 32

11.3.1. . Του «βασικού» οικογενειακού δικαιώματος.............. 32

11.3.2. . Των διαπλαστικών οικογενειακών δικαιωμάτων.... 33

11.3.3. . Των προσωπικών οικογενειακών δικαιωμάτων...... 33

11.3.4. . Των περιουσιακών οικογενειακών δικαιωμάτων.... 33

11.3.5. . Κοινές παρατηρήσεις......................................................... 33

11.4. . Ιδιομορφίες ως προς την αναγκαστική εκτέλεση.................... 34

Β. ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ.............................................. 35

12. .. Γενικά.................................................................................................................. 35

13. .. Αρχή της ισονομίας ανδρών και γυναικών............................................ 36

14. .. Αρχή της προστασίας των συμφερόντων των τέκνων...................... 37

15. .. Αρχή του κλειστού αριθμού των οικογενειακών σχέσεων............... 38

16. .. Αρχή της σαφήνειας των οικογενειακών σχέσεων.............................. 39

17. .. Αρχή της αναγνωρίσεως και προστασίας της οικογένειας............... 39

18. .. Οι γενικές αρχές του Οικογενειακού Δικαίου και η εναρμόνιση των συγκρουόμενων συμφερόντων ............................................................................................................................. 40

18.1. . Τα συγκρουόμενα συμφέροντα..................................................... 40

18.1.1. . Συμφέροντα μελών οικογένειας..................................... 40

18.1.2. . Συμφέροντα τέκνων γεννημένων χωρίς γάμο......... 41

18.1.3. . Συμφέροντα προσώπων επιθυμούντων απόκτηση τέκνου 41

18.1.4. . Συμφέροντα διαβιούντων σε ελεύθερη ένωση......... 42

18.1.5. . Συμφέροντα προσώπων εχόντων ανάγκη προστασίας 42

18.1.6. . Συμφέροντα κοινωνίας..................................................... 42

18.2.... Η εναρμόνιση .................................................................................... 42

ΙΙΙ. Η ΜΝΗΣΤΕΙΑ............................................................................................................. 45

19. .. Έννοια και νομική φύση της μνηστείας................................................... 45

19.1. . Έννοια, ορολογία................................................................................ 45

19.2. . Νομική φύση....................................................................................... 45

19.3. . Πρακτική σημασία............................................................................. 46

20. .. Σύναψη της μνηστείας................................................................................... 46

20.1. . Προϋποθέσεις έγκυρης συνάψεως............................................... 46

20.1.1. . Θετική προϋπόθεση, δικαιοπρακτική ικανότητα..... 46

20.1.2. . Αρνητικές προϋποθέσεις.................................................. 48

20.2. . Η σύναψη της μνηστείας................................................................. 49

20.3. . Εικονικότητα, αστεϊσμός.................................................................. 49

20.4. . Ελαττώματα βουλήσεως.................................................................. 50

20.5. . Εφαρμογή γενικών διατάξεων....................................................... 50

20.6. . Απόδειξη συνάψεως μνηστείας..................................................... 50

21. .. Αποτελέσματα της μνηστείας..................................................................... 50

21.1. . Γενικά, αποτελέσματα συμβάσεως και σχέσεως μνηστείας.. 50

21.2. . Προσωπικά αποτελέσματα της σχέσεως μνηστείας............... 51

21.3. . Περιουσιακά αποτελέσματα........................................................... 51

22. .. Λύση της μνηστείας........................................................................................ 52

22.1. . Γενικά, λόγοι λύσεως......................................................................... 52

22.2. . Λόγοι αυτοδίκαιης λύσεως.............................................................. 52

22.3. . Συναινετική λύση............................................................................... 52

22.4. . Μονομερής/μονόπλευρη λύση...................................................... 53

22.4.1. . Δικαιολογημένη, σπουδαίος λόγος............................... 53

22.4.2. . Αδικαιολόγητη..................................................................... 54

22.5. . Αποτελέσματα λύσεως...................................................................... 54

22.5.1. . Προσωπικά........................................................................... 54

22.5.2. . Περιουσιακά......................................................................... 55

22.5.2.1. Δωρεές και σύμβολα μνηστείας................... 55

22.5.2.2. Υποχρέωση αποζημιώσεως.......................... 57

22.5.3. . Άλλες περιπτώσεις ευθύνης............................................. 59

IV. Ο ΓΑΜΟΣ .................................................................................................................. 61

Α. ΓΕΝΙΚΑ...................................................................................................................... 61

23. .. Έννοια και φύση του γάμου........................................................................ 61

23.1. . Έννοια του γάμου.............................................................................. 61

23.2. . Νομική φύση του γάμου.................................................................. 62

23.3. . Άλλες μορφές «κοινωνίας βίου».................................................... 63

23.4. . Η μεταρρύθμιση του δικαίου του γάμου................................... 63

23.5. . Γάμος και «ελεύθερος από το δίκαιο χώρος»........................... 64

24. .. Ο σκοπός του γάμου..................................................................................... 64

25. .. Γενικές αρχές του δικαίου του γάμου...................................................... 64

25.1. . Γενικά..................................................................................................... 64

25.2. . Η αρχή της μονογαμίας................................................................... 65

25.3. . Η αρχή της ελευθερίας συνάψεως γάμου.................................. 65

25.4. . Η αρχή της ετεροφυλίας.................................................................. 66

25.5. . Η αρχή της συναινετικής λύσεως του γάμου............................ 67

25.6. . Η τυπικότητα....................................................................................... 67

26. .. Οι ιδιορρυθμίες της συμβάσεως του γάμου........................................... 67

Β. Η ΣΥΝΑΨΗ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ....................................................................................... 68

27. .. Προϋποθέσεις συνάψεως γάμου............................................................... 68

27.1. . Γενικά..................................................................................................... 68

27.2. . Η ρύθμιση των θετικών προϋποθέσεων.................................... 68

27.3. . Η ρύθμιση των αρνητικών προϋποθέσεων............................... 69

27.4. . Ειδικά θέματα...................................................................................... 69

28. .. Οι θετικές προϋποθέσεις του γάμου........................................................ 69

28.1. . Γενικά..................................................................................................... 69

28.2. . Η νόμιμη ηλικία.................................................................................. 70

28.2.1. . Το 18ο έτος νόμιμη ηλικία................................................ 70

28.2.2. . Γάμος ανηλίκων.................................................................. 70

28.3. . Η δικαιοπρακτική ικανότητα......................................................... 72

28.3.1. . Γενικά...................................................................................... 72

28.3.2. . Πλήρως ανίκανοι................................................................ 72

28.3.3. . Περιορισμένα ικανοί.......................................................... 72

28.3.4. . Παροδικά ανίκανοι............................................................ 73

28.3.5. . Πλήρως ικανοί..................................................................... 73

28.3.6. . Ειδικότερα οι τελούντες υπό επικουρική δικαστική συμπαράσταση 73

29. .. Οι αρνητικές προϋποθέσεις (τα κωλύματα) του γάμου..................... 75

29.1. . Γενικά..................................................................................................... 75

29.2. . Το κώλυμα του υφιστάμενου γάμου............................................ 76

29.2.1. . Ο κανόνας ΑΚ 1354 εδ. α’............................................... 76

29.2.2. . Η εξαίρεση ΑΚ 1354 εδ. β’............................................... 77

29.3. . Το κώλυμα της εξ αίματος συγγένειας........................................ 77

29.3.1. . Το γράμμα ΑΚ 1356............................................................ 77

29.3.2. . Εξώγαμη συγγένεια............................................................ 78

29.3.3. . Υιοθεσία ανηλίκου.............................................................. 79

29.3.4. . Υιοθεσία ενηλίκου............................................................... 79

29.4. . Το κώλυμα της αγχιστείας............................................................... 79

29.4.1. . Η ΑΚ 1357.............................................................................. 79

29.4.2. . Πρακτική σημασία.............................................................. 80

29.4.3. . Μεταγενέστερη δημιουργία ή ανατροπή του κωλύματος 80

29.4.4. . Παρατηρήσεις de lege ferenda....................................... 80

29.5. . Το κώλυμα της υιοθεσίας................................................................ 80

29.5.1. . Υιοθεσία ανηλίκου.............................................................. 81

29.5.2. . Υιοθεσία ενηλίκου............................................................... 81

29.6. . Τα καταργηθέντα κωλύματα.......................................................... 82

30. .. Προληπτικός έλεγχος της συνδρομής των προϋποθέσεων, άδεια γάμου 83

30.1. . Γενικά..................................................................................................... 83

30.2. . Αρμόδια αρχή..................................................................................... 83

30.3. . Ακολουθούμενη διαδικασία............................................................ 84

30.4.... Άδεια υπηρεσίας ............................................................................. 84

31. .. Η σύναψη του γάμου.................................................................................... 85

31.1. . Γενικά..................................................................................................... 85

31.2. . Αυτοπρόσωπη και καθαρή συμφωνία........................................ 85

31.2.1. . Η συμφωνία.......................................................................... 86

31.2.2. . Σύγχρονη δήλωση.............................................................. 86

31.2.3. . Αυτοπρόσωπη δήλωση.................................................... 87

31.2.4. . Καθαρή δήλωση................................................................. 87

31.2.5. . Ελαττώματα βουλήσεως.................................................. 88

31.2.6. . Φύση συμφωνίας................................................................ 88

31.3. . Τύπος του γάμου................................................................................ 89

31.3.1. . Το διαζευκτικό σύστημα του ΑΚ................................... 90

31.3.2. . Ο θρησκευτικός γάμος..................................................... 90

31.3.3. . Ειδικότερα οι μικτοί θρησκευτικοί γάμοι................... 92

31.3.4. . Ο πολιτικός γάμος............................................................. 93

31.3.5. . «Προξενικός» γάμος.......................................................... 94

31.3.6. . Ειδικά θέματα πολιτικού γάμου.................................... 94

31.3.7. . Συνέπειες μη τηρήσεως του τύπου............................... 95

31.4. . Σημασία της μεταρρυθμίσεως του δικαίου του τύπου του γάμου 95

31.5. . Αναδρομική κύρωση πολιτικών γάμων...................................... 95

32. .. Καταχώριση στα ληξιαρχικά βιβλία - Απόδειξη γάμου...................... 96

32.1. . Η ληξιαρχική πράξη γάμου............................................................. 96

32.2. . Απόδειξη γάμου.................................................................................. 98

Γ. ΕΛΑΤΤΩΜΑΤΙΚΟΣ ΓΑΜΟΣ ................................................................................ 99

33. .. Γενικά.................................................................................................................. 99

34. .. Ανυπόστατος γάμος...................................................................................... 99

34.1. . Έννοια, ορολογία................................................................................ 99

34.2. . Περιπτωσιολογία................................................................................ 100

34.2.1. . Μη τήρηση του τύπου του γάμου................................ 100

34.2.2. . Γάμος ομόφυλων προσώπων......................................... 101

34.2.3. . Έλλειψη βουλήσεως της πράξεως................................. 101

34.3. . Συνέπειες............................................................................................... 101

34.4. . Χωλός γάμος....................................................................................... 102

35. .. Άκυρος γάμος.................................................................................................. 102

35.1. . Έννοια.................................................................................................... 103

35.2. . Κατηγορίες ακυρότητας................................................................... 103

35.2.1. . Θεραπεύσιμη ακυρότητα................................................. 104

35.2.2. . Μη θεραπεύσιμη ακυρότητα.......................................... 105

35.3. . Η ακυρότητα απόλυτη..................................................................... 105

35.4. . Πώς επέρχεται η ακύρωση............................................................. 105

35.4.1. . Γενικά...................................................................................... 105

35.4.2. . Ενάγων - εναγόμενος........................................................ 106

35.4.3. . Ειδικότερα έγερση αγωγής από αντιπρόσωπο........ 108

35.4.4. . Νομική φύση αγωγής και αποφάσεως........................ 109

35.4.5. . Πότε επέρχεται η ακύρωση............................................. 109

35.5. . Αποτελέσματα της ακυρώσεως..................................................... 109

35.5.1. . Ως προς τους συζύγους.................................................... 109

35.5.2. . Ως προς τα τέκνα............................................................... 111

35.5.3. . Ως προς τους τρίτους........................................................ 111

36. .. Ακυρώσιμος γάμος......................................................................................... 112

36.1. . Έννοια.................................................................................................... 112

36.2. . Ακυρώσιμος γάμος λόγω πλάνης................................................. 113

36.2.1. . Η «ταυτότητα του προσώπου»..................................... 113

36.2.2. . Αιτιώδης συνάφεια............................................................. 113

36.2.3. . Μόνο πλάνη του συζύγου................................................ 114

36.2.4. . Πλάνη ως προς τη νομική σημασία της πράξεως.... 114

36.3. . Ακυρώσιμος γάμος λόγω απάτης................................................. 114

36.4. . Ακυρώσιμος γάμος λόγω απειλής................................................. 114

36.4.1. . Στοιχεία απειλής.................................................................. 114

36.4.2. . Αιτιώδης συνάφεια............................................................. 115

36.5. . Η ακυρωσία θεραπεύσιμη με αναγνώριση................................ 115

36.5.1. . Φύση και τρόπος αναγνωρίσεως.................................. 115

36.5.2. . Συνέπειες αναγνωρίσεως................................................. 115

36.6. . Πώς επέρχεται η ακύρωση............................................................. 116

36.6.1. . Ενάγων, εναγόμενος.......................................................... 116

36.6.2. . Νομική φύση αγωγής και αποφάσεως........................ 116

36.6.3. . Πότε επέρχεται η ακύρωση............................................. 116

36.7. . Αποτελέσματα της ακυρώσεως..................................................... 116

36.8. . Παραγραφή - απόσβεση του δικαιώματος ακυρώσεως....... 116

37. .. Σύγκριση ακυρότητας και ακυρωσίας του γάμου............................... 117

37.1. . Διαφορές............................................................................................... 117

37.2. . Ομοιότητες........................................................................................... 118

38. .. Καταχρηστική άσκηση του δικαιώματος ακυρώσεως;....................... 118

39. .. Νομιζόμενος γάμος........................................................................................ 119

39.1. . Έννοια.................................................................................................... 119

39.2. . Περιπτωσιολογία................................................................................ 120

39.3. . Η ρύθμιση............................................................................................. 120

39.4. . Τα δικαιώματα του απειληθέντος συζύγου.............................. 121

39.4.1. . Ερμηνευτικές παρατηρήσεις........................................... 121

39.4.2. . Άκυρος γάμος και ακυρώσιμος λόγω απειλής.......... 121

39.4.3.... Υποχρεώσεις κληρονόμων και ευεργέτημα απογραφής ή αποποίηση της κληρονομίας ................................................................................................ 122

39.5. . Διαχρονικό δίκαιο.............................................................................. 122

V. ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΣΥΖΥΓΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΓΑΜΟ......................................................... 123

40. .. Γενικά.................................................................................................................. 123

40.1. . Η διάκριση των σχέσεων σε προσωπικές και περιουσιακές 123

40.2. . Η ρύθμιση............................................................................................. 124

40.3. . Αρχές που διέπουν τις σχέσεις των συζύγων........................... 124

40.4. . Η προίκα............................................................................................... 125

40.5. . Διαχρονικό δίκαιο.............................................................................. 125

Α. ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΣΥΖΥΓΩΝ.............................................................. 125

41. .. Γενικά.................................................................................................................. 125

41.1. . Έννοια, χαρακτηριστικά................................................................... 125

41.2. . Περιπτωσιολογία................................................................................ 126

42. .. Η υποχρέωση συμβιώσεως.......................................................................... 126

42.1. . Έννοια της (υποχρεώσεως) συμβιώσεως................................... 127

42.2. . Περιεχόμενο της (υποχρεώσεως) συμβιώσεως........................ 128

42.2.1. . Το εξωτερικό στοιχείο....................................................... 128

42.2.2. . Το εσωτερικό στοιχείο...................................................... 128

42.2.3. . Δυσδιάκριτο των δύο στοιχείων.................................. 129

42.2.4. . Η συνύπαρξη των δύο στοιχείων.................................. 129

42.3. . Το δικαίωμα συμβιώσεως................................................................ 129

42.4. . Επί μέρους εκδηλώσεις..................................................................... 130

42.4.1. . Συνοίκηση.............................................................................. 130

42.4.2. . Σεβασμός, στοργή, συμπαράσταση............................... 131

42.4.3. . Συζυγική πίστη.................................................................... 131

42.4.4. . Κοινή αντιμετώπιση προβλημάτων.............................. 132

42.4.5. . Κοινωνία βίου...................................................................... 132

42.5. . Παράβαση της υποχρεώσεως........................................................ 132

42.6. . Συνέπειες και αντιμετώπιση της παραβάσεως......................... 133

42.6.1. . Αναγνωριστική αγωγή...................................................... 133

42.6.2. . Καταψηφιστική αποκαταστατική αγωγή................... 134

42.6.3. . Αγωγή αποζημιώσεως κλπ............................................. 134

42.6.4. . Άλλες συνέπειες................................................................... 134

42.6.5. . Αγωγές κατά τρίτων.......................................................... 134

42.7. . Ακυρότητα αντίθετων συμφωνιών.............................................. 135

42.8. . Παύση υποχρεώσεως συμβιώσεως.............................................. 135

42.8.1. . Γενικές ερμηνευτικές παρατηρήσεις............................. 136

42.8.2. . Δικονομικά............................................................................ 137

42.9. . Ειδικά θέματα...................................................................................... 137

43. .. Ρύθμιση του συζυγικού βίου....................................................................... 137

43.1. . Η ρύθμιση ΑΚ 1387............................................................................ 138

43.2. . Το δικαίωμα συναποφάσεως......................................................... 139

43.3. . Φύση της συναποφάσεως............................................................... 140

43.4. . Τα θέματα του συζυγικού βίου...................................................... 140

43.5. . Φυσική ή νομική αδυναμία συναποφάσεως, μονομερής απόφαση 141

43.6. .... Η ΑΚ 1387 § 2................................................................................... 142

43.7. .... Δεσμευτικότητα αποφάσεων...................................................... 143

43.8. .... Διαφωνία συζύγων......................................................................... 143

44. .. Επώνυμο των συζύγων................................................................................. 143

44.1. .... Η ρύθμιση.......................................................................................... 143

44.2. .... Αρχές της ρυθμίσεως..................................................................... 144

44.3. .... Ερμηνευτικές παρατηρήσεις........................................................ 145

44.4. .... Αλλαγή επωνύμου........................................................................... 145

44.5. .... Διαχρονικό δίκαιο........................................................................... 145

45. .. Αντιμετώπιση των οικογενειακών αναγκών......................................... 146

45.1. .... Γενικά, φύση της σχέσεως............................................................ 146

45.2. .... Έννοια οικογενειακών αναγκών................................................ 147

45.3. .... Συγκεκριμένος προσδιορισμός οικογενειακών αναγκών... 148

45.4. .... Το μέτρο της υποχρεώσεως συνεισφοράς.............................. 148

45.5. .... Τρόπος συνεισφοράς..................................................................... 149

45.6. .... Εκπλήρωση της υποχρεώσεως συνεισφοράς....................... 150

45.7. .... Απαλλαγή από την υποχρέωση.................................................. 151

45.8. .... Υποχρέωση συνεισφοράς και κίνδυνος ίδιας διατροφής.. 151

45.9. .... Εκπλήρωση της υποχρεώσεως από τρίτον............................ 151

45.10. .. Η αξίωση συνεισφοράς.................................................................. 151

45.10.1. .. Γενικά............................................................................... 151

45.10.2. .. Φύση της αξιώσεως συνεισφοράς.......................... 151

45.10.3. .. Δικαστική επιδίωξη...................................................... 151

45.10.4. .. Έμμεση προστασία....................................................... 151

45.10.5. .. Η ΑΚ 1392....................................................................... 152

45.11. .. Επίμετρο............................................................................................. 152

46. .. Οικογενειακή στέγη....................................................................................... 152

46.1. . Έννοια οικογενειακής στέγης, κατοικία.................................. 153

46.1.1. .... Στοιχεία της έννοιας.................................................... 153

46.1.2. .... Πολλαπλή οικογενειακή στέγη................................ 153

46.1.3. .... Οικογενειακή και επαγγελματική στέγη............... 153

46.1.4. .... Οικογενειακή στέγη και κατοικία............................ 153

46.1.5. .... Νομική έννοια............................................................... 155

46.2. .... Ειδικές ρυθμίσεις.............................................................................. 154

46.3. .... Οικογενειακή στέγη και διακοπή συμβιώσεως...................... 155

46.3.1. .... ΑΚ 1393 και διατροφή................................................ 155

46.3.2. .... Προϋποθέσεις παραχωρήσεως............................... 155

46.3.3. .... Η ΑΚ 1393 εδ. γ’........................................................... 156

46.3.4. .... Επί μέρους περιπτώσεις............................................. 156

46.3.5. .... Παραχώρηση μέρους της οικογενειακής στέγης 158

46.3.6. .... Παραχώρηση άλλης στέγης;..................................... 158

46.3.7. .... Μεταρρύθμιση αποφάσεως...................................... 158

46.3.8. .... Δικονομικά...................................................................... 158

46.3.9. .... Συμβατική ρύθμιση...................................................... 158

46.3.10. .. Παύση του δικαιώματος χρήσεως.......................... 158

47. .. Διακοπή της συμβιώσεως............................................................................ 159

47.1. .... Γενικά.................................................................................................. 159

47.1.1. .... Έννοια διακοπής........................................................... 159

47.1.2. .... Είδη διακοπής................................................................ 159

47.1.3. .... Ρυθμίσεις......................................................................... 160

47.2. .... Διακοπή συμβιώσεως και διατροφή......................................... 160

47.2.1. .... Πεδίο εφαρμογής της ΑΚ 1391................................ 161

47.2.2. .... Προϋπόθεση η εύλογη διακοπή της συμβιώσεως 161

47.2.3. .... Προϋπόθεση η άνιση συνεισφορά στις οικογενειακές ανάγκες 162

47.2.4. .... Δικαιούχος διατροφής................................................ 162

47.2.5. .... Υπολογισμός οφειλόμενης διατροφής................... 163

47.2.6. .... Τρόπος και χρόνος καταβολής της διατροφής.. 165

47.2.7. .... Αύξηση, μείωση, παύση διατροφής........................ 166

47.2.8. .... Η ΑΚ 1392 εδ. α’........................................................... 166

47.2.9. .... Δικονομικά...................................................................... 167

47.2.10. .. Ειδικά θέματα (φύση, έμμεση προστασία αξιώσεως διατροφής) 167

47.3. . Διακοπή συμβιώσεως και οικογενειακή στέγη......................... 167

47.4. . Διακοπή συμβιώσεως και κατανομή κινητών.......................... 167

47.4.1. .... Κινητά του ενός συζύγου........................................... 168

47.4.2. .... Κινητά και των δύο συζύγων................................... 169

47.4.3. .... Συμβατική ρύθμιση...................................................... 170

47.4.4. .... Εμπράγματες σχέσεις με τα κινητά......................... 170

47.4.5. .... Εκποίηση των κινητών............................................... 170

47.4.6. .... Δικονομικά...................................................................... 170

47.4.7. .... Τεκμήριο ΑΚ 1398 § 1 εδ. β’...................................... 170

47.5. .... Διακοπή συμβιώσεως και αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα 170

47.6. . Διακοπή συμβιώσεως και κοινοκτημοσύνη............................... 170

47.7. . Διακοπή συμβιώσεως και γονική μέριμνα................................. 170

47.8. . Διακοπή συμβιώσεως και διαζύγιο............................................... 170

47.9. . Διακοπή συμβιώσεως και αποκλήρωση..................................... 171

48. .. Μέτρο αμοιβαίας ευθύνης........................................................................... 171

49. .. Σχέσεις με τους τρίτους................................................................................. 172

Β. ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΣΥΖΥΓΩΝ............................................................. 172

50. .. Γενικά.................................................................................................................. 172

50.1. . Έννοια περιουσιακών σχέσεων..................................................... 172

50.2. . Επισκόπηση του (νέου) συστήματος των περιουσιακών σχέσεων 172

50.3. . Ειδικότερα η αρχή της περιουσιακής αυτοτέλειας.................. 173

51. .. Τεκμήρια για τα κινητά................................................................................. 174

51.1. . Γενικά..................................................................................................... 174

51.2. . Τεκμήριο κυριότητας κινητών ως προς τους δανειστές....... 174

51.3. . Τεκμήριο κυριότητας κινητών ως προς τους συζύγους........ 175

51.4. . Σε περίπτωση πτωχεύσεως των συζύγων................................. 175

52. .. Διαχείριση της περιουσίας του ενός συζύγου από τον άλλο........... 176

52.1. . Γενικά..................................................................................................... 176

52.2. . Διαχείριση μετά από ανάθεση, η ΑΚ 1399................................. 176

52.2.1. . Η σύμβαση αναθέσεως, περιεχόμενο, δικαιοπρακτική ικανότητα 177

52.2.2. . Οι δημιουργούμενες σχέσεις........................................... 177

52.2.3. . Ευθύνη διαχειριστή συζύγου.......................................... 177

52.2.4. . Λήξη αναθέσεως................................................................. 178

52.2.5. . Ειδικότερα η ανάθεση χωρίς υποχρέωση λογοδοσίας 178

52.2.6. . Ειδικότερα η ανάθεση με υποχρέωση λογοδοσίας κλπ 179

52.3. . Διαχείριση χωρίς ανάθεση.............................................................. 179

52.4. . Δικονομικά............................................................................................ 179

53. .. Αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα..................................................... 180

53.1. . Γενικά..................................................................................................... 180

53.2. . Επισκόπηση προϋποθέσεων της αξιώσεως............................... 183

53.3. . Τα αποκτήματα................................................................................... 183

53.3.1. . Ειδικότερα τα αποκτήματα αντικείμενο της αξιώσεως 184

53.3.2. . Κρίσιμα χρονικά σημεία για τον υπολογισμό των αποκτημάτων 185

53.3.3. Ειδικά θέματα......................................................................... 187

53.4. . Η συμβολή............................................................................................ 187

53.4.1. . Είδος συμβολής.................................................................... 188

53.4.2. . Τεκμήριο συμβολής............................................................ 188

53.4.3. . Ανατροπή του τεκμηρίου................................................. 189

53.4.4. . Συμβολή στα αποκτήματα και συνεισφορά για τις ανάγκες της οικογένειας ................................................................................................ 190

53.4.5. . Νομική υποχρέωση συμβολής........................................ 190

53.4.6. . Συμβολή και ζημία.............................................................. 190

53.5. . Τελικός καθορισμός του ύψους της αξιώσεως......................... 190

53.6. . Χρόνος γενέσεως της αξιώσεως.................................................... 190

53.7. . Φύση της αξιώσεως........................................................................... 191

53.8. . Ασφάλεια της αξιώσεως................................................................... 191

53.8.1. . Νόμιμος τίτλος υποθήκης................................................ 192

53.8.2. . Ασφάλεια κατά την ΑΚ 1402........................................... 192

53.8.3. . Ασφαλιστικά μέτρα............................................................ 193

53.9. . Η ρύθμιση ius cogens........................................................................ 193

53.10. Ειδικά θέματα...................................................................................... 194

53.10.1. Η αξίωση συμμετοχής μορφή «λογιστικής» κοινοκτημοσύνης 194

53.10.2. Αποκτήματα και των δύο συζύγων.............................. 194

53.10.3. Παραγραφή.......................................................................... 194

53.10.4. Δικονομικά θέματα............................................................ 195

53.10.5. Διαχρονικό δίκαιο.............................................................. 195

53.11. Θάνατος ενός συζύγου και αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα 195

54. Το σύστημα της κοινοκτημοσύνης............................................................... 196

54.1. . Γενικά..................................................................................................... 197

54.2. . H σύσταση της κοινοκτημοσύνης................................................. 198

54.2.1. . Η σύμβαση............................................................................ 198

54.2.2. . Η καταχώριση στο ειδικό δημόσιο βιβλίο.................. 201

54.3. . Έκταση της κοινοκτημοσύνης........................................................ 202

54.3.1. . Συμβατικός καθορισμός................................................... 202

54.3.2. . Καθορισμός κατά την ΑΚ 1405...................................... 202

54.3.2.1. Υπαγόμενα σε κοινοκτημοσύνη.................... 203

54.3.2.2. Εξαιρέσεις.............................................................. 204

54.3.3. . Ειδικότερα η «καθολική κοινοκτημοσύνη»................ 205

54.3.4. . Κοινή και ατομική περιουσία των συζύγων............... 205

54.4. . Η δημιουργία της κοινωνίας.......................................................... 206

54.5. . Η ρύθμιση της κοινοκτημοσύνης.................................................. 206

54.5.1. . Ρύθμιση με τη σύμβαση κοινοκτημοσύνης................. 206

54.5.2. . Ρύθμιση κατά τις διατάξεις για την κοινωνία........... 207

54.6. . Διάθεση της μερίδας και του κοινού........................................... 207

54.7. . Διαχείριση των κοινών..................................................................... 208

54.7.1. . Συμβατική ρύθμιση............................................................ 208

54.7.2. . Διαχείριση κατά τις διατάξεις για την κοινωνία...... 208

54.7.3. . Ευθύνη διαχειριστή............................................................ 208

54.7.4. . Λογοδοσία............................................................................. 208

54.7.5. . Δαπάνες για το κοινό....................................................... 208

54.7.6. . Δικαιοπραξίες ενός συζύγου για το κοινό................ 209

54.7.7. . Εισοδήματα από τη διαχείριση...................................... 209

54.8. . Υπεγγυότητα της κοινής περιουσίας............................................ 210

54.8.1. . Υπεγγυότητα για εμπράγματα δικαιώματα ή άλλα βάρη 210

54.8.2. . Υπεγγυότητα για τις υποχρεώσεις από τη διαχείριση 210

54.8.3. . Υπεγγυότητα για τις ανάγκες της οικογένειας.......... 210

54.8.4. . Υπεγγυότητα για κοινές υποχρεώσεις......................... 211

54.9. . Επικουρική υπεγγυότητα της κοινής περιουσίας..................... 211

54.9.1. . Προϋποθέσεις...................................................................... 211

54.9.2. . Κατηγορίες ατομικών δανειστών.................................. 212

54.9.3. . Σχέσεις μεταξύ των συζύγων σε περίπτωση επικουρικής υπεγγυότητας της κοινής περιουσίας............................................................................ 212

54.10. Επικουρική υπεγγυότητα ατομικής περιουσίας....................... 213

54.11. Λήξη της κοινοκτημοσύνης............................................................. 214

54.11.1. Γενικά...................................................................................... 214

54.11.2. Λήξη με θάνατο ενός συζύγου....................................... 215

54.11.3. Λήξη με διαζύγιο ή ακύρωση του γάμου.................... 215

54.11.4. Λήξη με κήρυξη ενός συζύγου σε αφάνεια................. 216

54.11.5. Λήξη με κήρυξη ενός συζύγου σε πτώχευση............... 216

54.11.6. Λήξη με συμφωνία των συζύγων.................................. 216

54.11.7. Λήξη με λύση από το δικαστήριο.................................. 217

54.11.8. Λήξη με πλήρωση διαλυτικής αιρέσεως ή προθεσμίας

54.11.9. Ειδικά θέματα...................................................................... 217

54.11.9.1. Εξαίρεση περιουσιακού στοιχείου από κοινοκτημοσύνη 218

54.11.9.2. Η αναδρομικότητα της λήξεως, προβλήματα 218

54.11.9.3. Λήξη κοινοκτημοσύνης και λύση κοινωνίας. 218

VI. ΤΟ ΔΙΑΖΥΓΙΟ ........................................................................................................... 219

Α. ΓΕΝΙΚΑ..................................................................................................................... 219

55. .. Η λύση του γάμου.......................................................................................... 219

56. .. Έννοια και είδη διαζυγίου............................................................................ 220

56.1. . Έννοια διαζυγίου................................................................................ 220

56.2. . Είδη διαζυγίου..................................................................................... 220

56.3. . Χωρισμός από τραπέζης και κοίτης............................................. 220

57. .. Επισκόπηση του (νέου) δικαίου του διαζυγίου..................................... 221

57.1. . Το κατά αντιδικία διαζύγιο............................................................. 221

57.2. . Το συναινετικό διαζύγιο................................................................... 222

58. .. Ο γάμος ως προϋπόθεση του διαζυγίου................................................. 223

58.1. . Γενικά..................................................................................................... 223

58.2. . Διαζύγιο και άκυρος ή ακυρώσιμος γάμος................................ 223

58.3. . Διαζύγιο και ανυπόστατος γάμος................................................ 223

58.4. . Διαζύγιο και λύση του γάμου με θάνατο ενός συζύγου........ 223

59. .. Φύση των κανόνων του διαζυγίου........................................................... 224

60. .. Έκταση εφαρμογής......................................................................................... 224

Β. ΤΟ ΚΑΤΑ ΑΝΤΙΔΙΚΙΑ ΔΙΑΖΥΓΙΟ............................................................................ 225

i. Οι λόγοι διαζυγίου............................................................................................... 225

61. .. Γενικά.................................................................................................................. 225

61.1. . Επισκόπηση των λόγων διαζυγίου............................................... 225

61.1.1. . Οι ΑΚ 1439 και 1440.......................................................... 225

61.1.2. . Μαχητό και αμάχητο τεκμήριο κλονισμού................ 226

61.1.3. . Η διετής διάσταση αυτοτελής λόγος διαζυγίου....... 226

61.1.4. . Οι τρεις λόγοι του κατά αντιδικία διαζυγίου............ 227

61.2. . Κατηγορίες των λόγων διαζυγίου................................................ 228

61.3. . Αντιστοιχίες παλαιού και νέου δικαίου....................................... 228

61.4. . Διαχρονικό δίκαιο.............................................................................. 229

62. .. Ο ισχυρός κλονισμός..................................................................................... 229

62.1. . Έννοια και στοιχεία............................................................................ 229

62.2. . Συμπεριφορά (κατάσταση) κλονιστική........................................ 230

62.2.1. . Γενικά...................................................................................... 230

62.2.2. . Έννοια κλονιστικού λόγου............................................... 231

62.2.3. . Σύνδεση με το πρόσωπο των συζύγων....................... 231

62.2.4. . Περιπτωσιολογία................................................................ 232

62.2.4.1. . Προγαμιαία κλονιστικά γεγονότα.............. 233

62.2.4.2. . Κατά τη διακοπή της συμβιώσεως............ 233

62.2.4.3. . Ασθένεια............................................................. 233

62.2.4.4. . Άρνηση τεκνοποιΐας....................................... 233

62.2.4.5. . Σύγκριση κλονιστικών γεγονότων............. 233

62.2.4.6. . Κλονισμός και προσωπικότητα.................. 234

62.2.5. . Γενική ερμηνευτική παρατήρηση.................................. 234

62.3. . Κλονισμός της έγγαμης σχέσεως ισχυρός.................................. 235

62.4. . Αιτιώδης συνάφεια............................................................................ 236

62.5. . Νομική έννοια..................................................................................... 237

63. .. Μαχητά τεκμήρια ισχυρού κλονισμού..................................................... 237

63.1. . Γενικά..................................................................................................... 238

63.2. . Η διγαμία.............................................................................................. 238

63.2.1. . Έννοια..................................................................................... 238

63.2.2. . Σχέση ποινικής δίκης και δίκης διαζυγίου.................. 239

63.2.3. . Ισχύς του τεκμηρίου.......................................................... 239

63.2.4. . Λειτουργία του τεκμηρίου............................................... 239

63.2.5. . Σχέση δίκης διαζυγίου και δίκης ακυρώσεως του γάμου 239

63.2.6. . Σχέση με το τεκμήριο της μοιχείας............................... 240

63.3. . Η μοιχεία ............................................................................................ 240

63.3.1. . Έννοια..................................................................................... 240

63.3.2. . Ισχύς του τεκμηρίου.......................................................... 241

63.3.3. . Λειτουργία του τεκμηρίου............................................... 241

63.4. . Η εγκατάλειψη..................................................................................... 241

63.4.1. . Έννοια..................................................................................... 241

64.4.2. . Ισχύς του τεκμηρίου.......................................................... 241

64.4.3. . Λειτουργία του τεκμηρίου............................................... 241

64.4.4. . Ειδικά θέματα...................................................................... 241

64.4.4.1. . Αμοιβαία εγκατάλειψη.................................... 242

64.4.4.2. . Αδράνεια εγκαταλειφθέντος να εγείρει αγωγή διαζυγίου 242

64.4.4.3. . Εύλογη διακοπή συμβιώσεως και εγκατάλειψη 242

64.4.4.4. . Κλονιστική συμπεριφορά εγκαταλειφθέντος

64.4.4.5. . Κατοικία συζύγων και εγκατάλειψη........... 242

63.5. . Η επιβουλή της ζωής........................................................................ 242

63.5.1. . Έννοια..................................................................................... 242

63.5.2. . Σχέση ποινικής δίκης και δίκης διαζυγίου.................. 243

63.5.3. . Ισχύς του τεκμηρίου.......................................................... 243

63.5.4. . Λειτουργία του τεκμηρίου............................................... 243

63.5.5. . Αμοιβαία επιβουλή............................................................. 243

63.6. . Η ενδοοικογενειακή βία................................................................... 243

63.6.1. . Έννοια..................................................................................... 243

63.6.2. . Ισχύς του τεκμηρίου.......................................................... 244

63.6.3. . Σχέση ποινικής δίκης και δίκης διαζυγίου.................. 244

63.6.4. . Αμοιβαία ενδοοικογενειακή βία.................................... 244

64. .. Η διετής διάσταση.......................................................................................... 244

64.1. . Γενικά..................................................................................................... 245

64.2. . Έννοια και στοιχεία διαστάσεως................................................... 245

64.2.1.... Έννοια..................................................................................... 245

64.2.2. . Τα αίτια της διαστάσεως.................................................. 254

64.2.3. . Το αντικειμενικό/εξωτερικό και το υποκειμενικό/εσωτερικό στοιχείο της διαστάσεως ................................................................................................ 245

64.2.4. . «Διάσταση» και «διακοπή συμβιώσεως».................... 246

64.2.5. . Η έννοια της διαστάσεως σχετική................................. 247

64.3. . Μορφές εμφανίσεως της διαστάσεως......................................... 247

64.3.1. . Γενικά...................................................................................... 247

64.3.2. . Αρχική ανυπαρξία έγγαμης συμβιώσεως.................... 247

64.3.3. . Διάσταση με κοινή απόφαση.......................................... 248

64.3.4. . «Μονομερής» διάσταση................................................... 248

64.3.5. . Διακοπή συμβιώσεως, όταν η αξίωση συμβιώσεως καταχρηστική 249

64.3.6. . Εγκατάλειψη όχι κακόβουλη........................................... 249

64.3.7. . Εγκατάλειψη κακόβουλη.................................................. 249

64.3.8. . Διάσταση και διατήρηση εξωτερικών στοιχείων συμβιώσεως 249

64.3.9. . Διάσταση και συνοίκηση των δύο συζύγων.............. 250

64.4. . Διάρκεια της διαστάσεως................................................................ 250

64.4.1. . Έναρξη διαστάσεως........................................................... 250

64.4.2. . Ο υπολογισμός της διετίας συναπτός.......................... 251

64.4.3. . Διακοπή της διαστάσεως................................................. 251

64.4.4. . Η συμπλήρωση της διετίας.............................................. 252

64.4.5. . Χρόνος διαστάσεως πριν από το ν. 1329/1983........ 252

64.5. . Νομικές έννοιες................................................................................... 252

65. .. Η αφάνεια.......................................................................................................... 252

65.1. . Γενικά..................................................................................................... 253

65.2. . Ο λόγος διαζυγίου.............................................................................. 253

65.3. . Ειδικά θέματα...................................................................................... 253

65.3.1. . Το δεδικασμένο της αποφάσεως αφάνειας............... 253

65.3.2. . Επανεμφάνιση αφάντου................................................... 253

65.3.3. . Θάνατος αφάντου.............................................................. 253

65.3.4. . Κληρονομικό δικαίωμα διαζευχθέντος συζύγου...... 253

ii. Το δικαίωμα διαζεύξεως..................................................................................... 254

66. .. Η γένεση του δικαιώματος διαζεύξεως................................................... 254

67. .. Ο δικαιούχος του δικαιώματος διαζεύξεως........................................... 254

68. .. Φύση του δικαιώματος διαζεύξεως.......................................................... 255

69. .. Άσκηση και επίκληση του δικαιώματος διαζεύξεως............................ 255

69.1. . Γενικά..................................................................................................... 255

69.2. . Επίκληση του δικαιώματος διαζεύξεως από τον δικαιούχο 256

69.3. . Επίκληση του δικαιώματος διαζεύξεως από τρίτον............... 256

69.4. . Καταχρηστική άσκηση..................................................................... 257

70. .. Απόσβεση του δικαιώματος διαζεύξεως................................................. 257

70.1. . Γενικά ................................................................................................... 257

70.2. . Θάνατος του δικαιούχου ή του άλλου συζύγου ................... 258

70.3. . Αφάνεια δικαιούχου.......................................................................... 259

70.4. . Παραίτηση του δικαιούχου............................................................. 259

70.5. . Παροχή συγγνώμης........................................................................... 260

70.6. . Συναίνεση του δικαιούχου.............................................................. 261

70.7. . Πάροδος χρόνου................................................................................ 261

70.8. . Μεταγενέστερες επιπτώσεις αποσβεσθέντος δικαιώματος. 262

71. .. Καταχρηστική άσκηση του δικαιώματος διαζεύξεως......................... 262

71.1. . Γενικά..................................................................................................... 262

71.2. . Κατευθυντήριες γραμμές για την εφαρμογή της ΑΚ 281...... 263

71.3. . Συνέπεια καταχρηστικής ασκήσεως............................................. 264

71.4. . Δικονομικά............................................................................................ 264

iii. Η διαδικασία του διαζυγίου ........................................................................... 264

72. .. Γενικά.................................................................................................................. 264

73. .. Η διαδικασία στο δικαστήριο..................................................................... 265

73.1. . Δικαιοδοσία.......................................................................................... 266

73.2. . Αρμοδιότητα........................................................................................ 266

73.3. . Διαδικασία............................................................................................ 266

73.4. . Ικανότητα δικαστικής παραστάσεως.......................................... 266

73.5. . Η αγωγή διαζυγίου............................................................................ 266

73.5.1. . Φύση της αγωγής............................................................... 266

73.5.2. . Ενάγων, εναγόμενος.......................................................... 266

73.5.3. . Περιεχόμενο αγωγής, βάση, αίτημα............................. 267

73.5.4. . Άμυνα εναγομένου............................................................. 268

73.5.4.1. . Άρνηση βάσεως................................................ 268

73.5.4.2. . Ενστάσεις............................................................ 268

73.5.4.3. . Ανταγωγή........................................................... 269

73.6. . Απόδειξη................................................................................................ 270

73.7. . Η απόφαση διαζυγίου....................................................................... 270

73.7.1. . Φύση της αποφάσεως....................................................... 270

73.7.2. . Περιεχόμενο......................................................................... 270

73.7.3. . Έλεγχος Αρείου Πάγου...................................................... 270

73.7.4. . Αμετάκλητη απόφαση....................................................... 270

73.7.5. . Παραίτηση από ένδικα μέσα.......................................... 270

73.8. Ειδικά θέματα......................................................................................... 271

73.8.1. . Σώρευση λόγων διαζυγίου.............................................. 271

73.8.2. . Ερημοδικία ενάγοντος ή εναγομένου.......................... 271

73.8.3. . Εκκρεμοδικία........................................................................ 271

73.8.4. . Συνεκδίκαση άλλων διαφορών...................................... 272

73.8.5. . Δίκη διαζυγίου λόγω αφάνειας και επανεμφάνιση αφάντου 272

73.8.6. . Ειδική πληρεξουσιότητα................................................... 272

73.8.7. . Δίκη διαζυγίου και θάνατος ενός συζύγου................. 272

73.8.8. . Δεδικασμένο......................................................................... 272

73.8.9. . Αλλοδαπή απόφαση.......................................................... 272

74. .. Πνευματική λύση του γάμου....................................................................... 272

Γ. ΤΟ ΣΥΝΑΙΝΕΤΙΚΟ ΔΙΑΖΥΓΙΟ - ΣΥΝΑΙΝΕΤΙΚΗ ΛΥΣΗ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ................ 273

75. .. Γενικά.................................................................................................................. 273

75.1. . Η ρύθμιση, ιστορικά.......................................................................... 273

75.2. . Συναινετικό διαζύγιο και φυσική ελευθερία λύσεως του γάμου. 275

75.3. . Έκταση εφαρμογής............................................................................ 275

75.4. . Έννοια συναινετικού διαζυγίου..................................................... 276

75.5. . Φύση του συναινετικού διαζυγίου................................................ 276

75.6. . Φύση κανόνων.................................................................................... 276

75.7. . Εκκρεμοδικία........................................................................................ 277

76. .. Προϋποθέσεις του συναινετικού διαζυγίου γενικά.............................. 277

76.1. . Γενικά..................................................................................................... 277

76.2. . Διακρίσεις.............................................................................................. 277

77. .. Ουσιαστικές προϋποθέσεις του συναινετικού διαζυγίου................... 278

77.1. . Απαρίθμηση......................................................................................... 278

77.2. . Διάρκεια του γάμου.......................................................................... 279

77.3. . Συμφωνία των συζύγων.................................................................. 280

77.3.1. . Χρόνος συμφωνίας............................................................ 280

77.3.2. . Φύση συμφωνίας................................................................ 280

77.3.3. . Τύπος...................................................................................... 281

77.3.4. . Περιεχόμενο......................................................................... 281

77.3.5. . Δικαιοπρακτική ικανότητα.............................................. 281

77.3.6. . Προσύμφωνο....................................................................... 282

77.3.7. . Εικονικότητα, ελαττώματα βουλήσεως....................... 282

77.3.8. . Συμφωνία και λύση του γάμου...................................... 282

77.3.9. . Ανάκληση.............................................................................. 282

77.4. . Συμφωνία για τα ανήλικα τέκνα................................................... 282

77.4.1. . Φύση....................................................................................... 283

77.4.2. . Τύπος...................................................................................... 283

77.4.3. . Δικαιοπρακτική ικανότητα, ελαττώματα................... 283

77.4.4. . Περιεχόμενο......................................................................... 283

77.4.5. . Ανάκληση.............................................................................. 284

77.4.6. . Ειδικά θέματα...................................................................... 284

77.5. . Υπογραφή πληρεξούσιων δικηγόρων......................................... 285

77.5.1. . Η πληρεξουσιότητα............................................................ 285

77.5.2. . Υπογραφή από ένα σύζυγο και από πληρεξούσιο του άλλου 286

77.5.3. . Επί ανήλικων τέκνων........................................................ 286

78. .. Διαδικαστικές προϋποθέσεις της συναινετικής λύσεως του γάμου 286

78.1. . Επισκόπηση.......................................................................................... 286

78.2. . Βεβαίωση γνησίου υπογραφής συζύγων.................................... 287

78.3. . Υποβολή συμφωνίας κλπ. σε συμβολαιογράφο........................ 287

78.4. . Σύνταξη και υπογραφή συμβολαιογραφικής πράξεως.......... 288

78Α. ............................................................................................................................. Λύση του γάμου 289

78Α.1. ................................................................................................................ Η λύση 289

78Α.2. ................................................................................................................ Πνευματική λύση 290

78Α.3. ................................................................................................................ Ειδικά θέματα 290

Δ. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΔΙΑΖΥΓΙΟΥ...................................................................... 290

79. .. Γενικά.................................................................................................................. 290

80. .. Προσωπικά αποτελέσματα ως προς τους συζύγους.......................... 291

80.1.... Γενικά..................................................................................................... 291

80.2. . Επώνυμο των συζύγων.................................................................... 291

80.3. . Αγχιστεία............................................................................................... 292

80.4. . Αξίωση χρηματικής ικανοποιήσεως της ηθικής βλάβης........ 292

81. .. Διατροφή και άλλα περιουσιακά αποτελέσματα ως προς τους συζύγους 293

81.1. . Αξίωση διατροφής, γενικά.............................................................. 294

81.2. . Η ρύθμιση της αξιώσεως διατροφής........................................... 295

81.2.1. . Προϋποθέσεις...................................................................... 295

81.2.2. . Προϋποθέσεις από την πλευρά του υποχρέου, ευπορία 295

81.2.3. . Προϋποθέσεις από την πλευρά του δικαιούχου, απορία και 296

81.2.3.1. Ηλικία ή κατάσταση υγείας............................ 297

81.2.3.2. Επιμέλεια τέκνου................................................ 299

81.2.3.3. Μη εύρεση εργασίας ή ανάγκη εκπαιδεύσεως 299

81.2.3.4. Λόγοι επιείκειας.................................................. 300

81.3. . Μέτρο και περιεχόμενο διατροφής.............................................. 300

81.4. . Χρόνος και τρόπος καταβολής της διατροφής........................ 301

81.4.1. . Χρόνος καταβολής............................................................. 301

81.4.2. . Τρόπος καταβολής............................................................. 302

81.5. . Περιορισμός ή αποκλεισμός της διατροφής.............................. 302

81.6. . Μεταβολή των όρων διατροφής.................................................. 304

81.7. . Παύση δικαιώματος διατροφής - Θάνατος υποχρέου.......... 304

81.8. . Φύση αξιώσεως διατροφής............................................................ 305

81.9. . Δικονομικά............................................................................................ 305

81.9.1. . Αρμοδιότητα, διαδικασία................................................. 305

81.9.2. . Συνεκδίκαση με αγωγή διαζυγίου................................. 305

81.9.3. . Ασφαλιστικά μέτρα............................................................ 305

81.9.4. . Βάρος αποδείξεως.............................................................. 305

81.9.5. . Άλλες διατάξεις.................................................................... 305

81.10. Ειδικά θέματα διατροφής................................................................ 305

81.10.1. Διατροφή για το παρελθόν............................................. 305

81.10.2. Υποχρέωση παροχής πληροφοριών............................ 305

81.10.3. Παραίτηση............................................................................ 306

81.10.4. Συμβατική ρύθμιση............................................................ 306

81.10.5. Διατροφή διαζευγμένου και διατροφή μεταξύ ανιόντων και κατιόντων 306

81.10.6. Διαχρονικό δίκαιο.............................................................. 306

81.11. Άλλα περιουσιακά αποτελέσματα................................................. 306

81.11.1. Λήξη κοινοκτημοσύνης..................................................... 306

81.11.2. Γένεση αξιώσεως συμμετοχής στα αποκτήματα...... 306

81.11.3. Παύση αναστολής παραγραφής.................................... 307

81.11.4. Απόδοση προίκας............................................................... 307

81.11.5. Κληρονομικά........................................................................ 307

82. .. Αποτελέσματα ως προς τα ανήλικα τέκνα και τους τρίτους............ 307

82.1. . Αποτελέσματα ως προς τα ανήλικα τέκνα................................ 307

82.2. . Αποτελέσματα ως προς τους τρίτους......................................... 307

VII. Η ΣΥΓΓΕΝΕΙΑ.............................................................................................................. 309

Α. Η ΤΕΧΝΗΤΗ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ............................................................................. 309

83. .. Η ρύθμιση με το ν. 3089/2002..................................................................... 309

83.1. . Γενικά..................................................................................................... 310

83.1.1. . Έννοια τεχνητής γονιμοποιήσεως................................. 310

83.1.2. . Επισκόπηση του ν. 3089................................................... 310

83.1.3. . Ορολογία............................................................................... 311

83.1.4. . Η συνταγματικότητα......................................................... 312

83.2. . Είδη τεχνητής γονιμοποιήσεως, γενικά...................................... 313

83.3. . Η επιτρεπόμενη τεχνητή γονιμοποίηση, προϋποθέσεις........ 314

83.3.1. . Ιατρικώς αναγκαία............................................................. 314

83.3.2. . Όριο ηλικίας......................................................................... 314

83.3.3. . Μη κλωνοποίηση................................................................ 315

83.3.4. . Μη επιλογή φύλου............................................................. 315

83.3.5. . Συναινέσεις, συναινούντες: α. Φύση, τύπος. β. Ανάκληση 316

83.3.6. . Ειδικά θέματα συναινέσεως............................................ 317

83.3.7. . Ύπαρξη τέκνων................................................................... 318

83.4. Η μη επιτρεπόμενη τεχνητή γονιμοποίηση.................................. 318

83.4.1. . Τύχη τέκνου.......................................................................... 318

83.4.2. . Ειδική παρατήρηση............................................................ 319

83.5. . Εν ζωή και μεταθανάτια τεχνητή γονιμοποίηση..................... 319

83.5.1. . Εν ζωή.................................................................................... 319

83.5.2. . Μεταθανάτια....................................................................... 319

83.5.3. . Επιτρεπτό μεταθανάτιας.................................................. 320

83.5.4. . Επέκταση ΑΚ 1457 υπέρ της γυναίκας......................... 322

83.5.5. . Ειδικά θέματα: α. Αφάνεια. β. Διάταξη διαθήκης. γ. Θάνατος και των δύο. δ. Ετερόλογη ................................................................................................ 322

83.6. . Τεχνητή γονιμοποίηση με ζεύγος συζύγων και με άγαμη γυναίκα (ή άνδρα) 323

83.6.1. . Ζεύγος συζύγων.................................................................. 323

83.6.2. . Ζεύγος σε ελεύθερη ένωση.............................................. 323

83.6.3. . Άγαμη μοναχική γυναίκα................................................. 324

83.6.4. . Άγαμος μοναχικός άνδρας.............................................. 324

83.7. . Τεχνητή γονιμοποίηση με υποκατάστατη μητέρα.................. 324

83.7.1. . Μερική υποκατάσταση - «δανεισμός μήτρας»......... 325

83.7.2. . Πλήρης υποκατάσταση.................................................... 326

83.7.3. . Μη τήρηση διατυπώσεων............................................... 326

83.7.4. . Επέκταση και στον άνδρα;.............................................. 326

83.8. . Η διαδικασία........................................................................................ 327

83.8.1. . Δηλώσεις κλπ...................................................................... 327

83.8.2. . Πλεονάζον γεννητικό υλικό............................................ 327

83.8.3. . Μυστικότητα........................................................................ 329

83.9. . Ο ν. 3305/2005.................................................................................... 329

84. Ζητήματα γονικής σχέσεως............................................................................ 329

84.1. . Γενικά..................................................................................................... 330

84.2. . Ζητήματα πατρότητας..................................................................... 330

84.2.1. . Μη τήρηση προϋποθέσεων ΑΚ 1455........................... 330

84.2.2. . Έλλειψη συναινέσεως........................................................ 330

84.2.3. . Ελαττωματική μεταθανάτια τεχνητή γονιμοποίηση 331

84.2.4. . Έλλειψη δικαστικής άδειας κατά ΑΚ 1458.................. 331

84.2.5. . Η ΑΚ 1464.............................................................................. 331

84.2.6. . Τρίτος δότης........................................................................ 331

84.3. . Ζητήματα μητρότητας..................................................................... 331

84.3.1. . Το τεκμήριο ΑΚ 1464 § 1.................................................. 332

84.3.2. . Η ΑΚ 1464 §§ 2 και 3......................................................... 332

84.3.3. . Έλλειψη συναινέσεως ή δικαστικής άδειας................ 333

84.4. . Προσβολή της γονικής σχέσεως.................................................... 333

84.4.1. . Προσβολή πατρότητας..................................................... 333

84.4.2. . Προσβολή μητρότητας..................................................... 334

84.5.... Η περίπτωση ιατρικού λάθους...................................................... 334

Β. Η ΣΥΓΓΕΝΕΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΓΟΝΕΑ ΚΑΙ ΤΕΚΝΟΥ..................................................... 335

i. Γενικά......................................................................................................................... 335

85. .. Η ίδρυση της συγγένειας.............................................................................. 335

85.1. Η ΑΚ 1463................................................................................................ 335

85.2. Η εξαίρεση στην τεχνητή γονιμοποίηση....................................... 336

85.3. Η υιοθεσία............................................................................................... 337

85.4. Κατάργηση της συγγένειας................................................................ 337

86. .. Τέκνα γεννημένα σε γάμο και τέκνα γεννημένα χωρίς γάμο........... 338

87. .. Τέκνα άγνωστων γονέων............................................................................. 338

ii. Η συγγένεια με τη μητέρα (μητρότητα)........................................................... 339

88. .. Η ίδρυση της συγγένειας με τη μητέρα................................................... 339

88.1. . Γενικά..................................................................................................... 339

88.2. . Η ΑΚ 1464............................................................................................. 340

88.3. . Συγγένεια σε ευθεία γραμμή ως προς τη γυναίκα (μητέρα). 341

88.4. . Συγγένεια ως προς απώτερους ανιόντες................................... 341

88.5. . Συγγένεια σε πλάγια γραμμή.......................................................... 341

89. .. Δικαστική αναγνώριση και προσβολή της μητρότητας..................... 342

89.1. . Γενικά..................................................................................................... 342

89.2. . Προσβολή της μητρότητας κατά ΑΚ 1464 § 2......................... 342

89.3. . Προσβολή της μητρότητας με άρνηση του τεκμηρίου ΑΚ 1464 § 1 343

iii. Η συγγένεια με τον πατέρα (πατρότητα)...................................................... 344

90. .. Η ίδρυση της συγγένειας με τον πατέρα................................................. 344

90.1. . Γενικά..................................................................................................... 344

90.2. . Ο γάμος ή το σύμφωνο συμβιώσεως.......................................... 345

90.3. . Η αναγνώριση της πατρότητας.................................................... 345

90.4. . Δικαστική αναγνώριση της συγγένειας με τον πατέρα......... 345

90.5. . Συγγένεια σε ευθεία γραμμή ως προς τον άνδρα (πατέρα). 346

90.6. . Συγγένεια ως προς απώτερους ανιόντες................................... 346

90.7. . Συγγένεια σε πλάγια γραμμή.......................................................... 346

90.8. . Παραδείγματα σχέσεως γονέως –τέκνου– απώτερων ανιόντων. 346

90.9. . Παραδείγματα συγγένειας σε πλάγια γραμμή.......................... 346

91. .. Συναγωγή της πατρότητας από το γάμο ή το σύμφωνο συμβιώσεως 347

91.1. . Γενικά..................................................................................................... 347

91.2. . Το τεκμήριο καταγωγής από γάμο ή σύμφωνο συμβιώσεως 347

91.3. . Σύγκρουση δύο τεκμηρίων.............................................................. 349

91.3.1. . Παράδειγμα.......................................................................... 350

91.3.2. . Ερμηνευτικές παρατηρήσεις........................................... 350

91.4. . Τέκνο γεννηθέν μετά την τριακοσιοστή ημέρα από τη λύση ή ακύρωση του γάμου 351

91.5. . Τέκνο από μεταθανάτια τεχνητή γονιμοποίηση...................... 352

92. .. Προσβολή της πατρότητας......................................................................... 352

92.1. . Γενικά..................................................................................................... 353

92.2. . Η αγωγή προσβολής της πατρότητας........................................ 353

92.2.1. . Φύση αγωγής....................................................................... 353

92.2.2. . Αρμοδιότητα, διαδικασία, δικαιοδοσία....................... 353

92.2.3. . Ενάγων................................................................................... 353

92.2.4. . Εναγόμενος........................................................................... 354

92.2.5. . Βάση της αγωγής................................................................ 355

92.2.6. . Απόδειξη................................................................................ 356

92.2.7. . Αίτημα.................................................................................... 358

92.3. . Η απόφαση του δικαστηρίου......................................................... 358

92.3.1. . Φύση και ενέργεια.............................................................. 358

92.3.2. . Δεδικασμένο, καταχώριση σε ληξιαρχικά βιβλία..... 359

92.4. . Αποκλεισμός της προσβολής.......................................................... 359

92.4.1. . Πάροδος αποκλειστικής προθεσμίας........................... 359

92.4.2. . Θάνατος τέκνου.................................................................. 361

92.4.3. . Αναγνώριση του τέκνου από το σύζυγο ή σύμβιο της μητέρας 361

92.4.4. . Συγκατάθεση σε τεχνητή γονιμοποίηση..................... 361

92.4.5. . Κατάχρηση δικαιώματος................................................. 362

92.5. . Διαχρονικό δίκαιο.............................................................................. 362

93. .. Ίδρυση της πατρότητας με αναγνώριση................................................ 362

93.1. . Γενικά..................................................................................................... 363

93.2. . Η εκούσια αναγνώριση..................................................................... 363

93.2.1. . Έννοια, φύση........................................................................ 363

93.2.2. . Προϋποθέσεις...................................................................... 364

93.2.3. . Χρόνος αναγνωρίσεως..................................................... 365

93.2.4. . Ποιος αναγνωρίζει............................................................. 365

93.2.5. . Τρόπος αναγνωρίσεως..................................................... 366

93.2.6. . Η συναίνεση της μητέρας του τέκνου.......................... 367

93.2.7. . Τεχνητή γονιμοποίηση και αυτόματη αναγνώριση 368

93.2.8. . Ανάκληση της αναγνωρίσεως........................................ 369

93.2.9. . Προσβολή της αναγνωρίσεως........................................ 369

93.2.10. Τελείωση της αναγνωρίσεως.......................................... 371

93.2.11. Αποτελέσματα..................................................................... 372

93.3. . Η δικαστική αναγνώριση................................................................. 372

93.3.1. . Έννοια, φύση........................................................................ 372

93.3.2. . Προϋποθέσεις...................................................................... 373

93.3.3. . Η αγωγή................................................................................ 374

93.3.4. . Αρμοδιότητα, διαδικασία, δικαιοδοσία....................... 374

93.3.5. . Ενάγων................................................................................... 374

93.3.6. . Εναγόμενος........................................................................... 376

93.3.7. . Χρόνος ασκήσεως της αγωγής....................................... 377

93.3.8. . Βάση αγωγής........................................................................ 377

93.3.9. . Αίτημα.................................................................................... 378

93.3.10. Η απόφαση........................................................................... 378

93.4. . Ειδικότερα η απόδειξη της βάσεως της αγωγής και η άμυνα του εναγομένου 378

93.4.1. . Απόδειξη της βάσεως........................................................ 378

93.4.2. . Άμυνα εναγομένου............................................................. 379

93.4.3. . Ειδικότερα η ΑΚ 1482........................................................ 380

93.4.4. . Ειδικότερα η ΑΚ 1483........................................................ 381

93.4.5. . Υποχρέωση μητέρας να αποκαλύψει πατέρα;.......... 383

93.5. . Τεχνητή γονιμοποίηση και αναγνώριση πατρότητας............ 383

93.6. . Αποτελέσματα αναγνωρίσεως....................................................... 384

93.6.1. . Ατελής και πλήρης εξομοίωση........................................ 385

93.6.2. . Πλήρης εξομοίωση............................................................. 385

93.6.3. . Ατελής εξομοίωση.............................................................. 386

93.7. . Σύγκριση με τη ρύθμιση του παλαιού δικαίου.......................... 386

93.8. . Διαχρονικό δίκαιο.............................................................................. 387

VIII. ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΟΜΟ................................................................................ 389

Α. ΓΕΝΙΚΑ...................................................................................................................... 389

94. .. Έννοια διατροφής........................................................................................... 389

94.1. . Έννοια και περιεχόμενο.................................................................... 389

94.2. . Ορολογία............................................................................................... 389

94.3. . Συγγενείς έννοιες................................................................................ 389

95. .. Είδη διατροφής................................................................................................ 390

95.1. . Ανάλογα με τον τρόπο καταβολής............................................... 390

95.2. . Ανάλογα με το περιεχόμενο........................................................... 390

95.3. . Ανάλογα με τον χρόνο καταβολής............................................... 391

95.4. . Ανάλογα με το γενεσιουργό λόγο................................................ 391

96. .. Γενεσιουργοί λόγοι της υποχρεώσεως διατροφής.............................. 391

97. .. Η υποχρέωση διατροφής από το νόμο.................................................. 392

97.1. . Η ρύθμιση............................................................................................. 392

97.2. . Περιπτωσιολογία................................................................................ 392

97.3. . Φύση της υποχρεώσεως και του δικαιώματος διατροφής.. 393

97.4. . Προστασία του δικαιώματος διατροφής................................... 393

Β. ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΜΕΤΑΞΥ ΑΝΙΟΝΤΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΙΟΝΤΩΝ........................................ 394

98. .. Γενικά.................................................................................................................. 394

98.1. . Η ρύθμιση............................................................................................. 394

98.2. . Έννοια ανιόντων και κατιόντων................................................... 394

98.3. . Η ΑΚ 1485 ρύθμιση in abstracto..................................................... 395

99. .. Όροι της υποχρεώσεως διατροφής.......................................................... 395

99.1. . Από την πλευρά του δικαιούχου................................................... 395

99.1.1. . Αδυναμία αυτοδιατροφής γενικά................................. 396

99.1.2. . Αδυναμία αυτοδιατροφής ανήλικου τέκνου............. 397

99.1.3. . Διατροφή από τρίτον........................................................ 398

99.1.4. . Επίκληση και απόδειξη...................................................... 398

99.1.5. . Σχέση αδυναμίας αυτοδιατροφής και αξιώσεως διατροφής 398

99.1.6. . Υπαίτια αδυναμία αυτοδιατροφής, 281 ΑΚ............... 398

99.1.7. . Τελική παρατήρηση........................................................... 399

99.2. Από την πλευρά του υποχρέου........................................................ 399

99.2.1. . Κίνδυνος αυτοδιατροφής................................................ 400

99.2.2. . Άλλες υποχρεώσεις του υποχρέου................................ 401

99.2.3. . Επίκληση και απόδειξη...................................................... 401

99.2.4. . Σχέση κινδύνου αυτοδιατροφής και αξιώσεως διατροφής 401

99.2.5. . Ειδικότερα, όταν δικαιούχος ανήλικο τέκνο............. 401

99.3. . Τρίτη προϋπόθεση............................................................................. 402

100. Σειρά υποχρέων.............................................................................................. 402

100.1.. Γενικά.................................................................................................... 402

100.2. Σειρά υποχρέων, γενικά................................................................... 403

100.3. Όταν ο δικαιούχος είναι άγαμος................................................... 403

100.3.1. Πρώτη τάξη: κατιόντες..................................................... 403

100.3.2. Δεύτερή τάξη: γονείς......................................................... 404

100.3.3. Τρίτη τάξη: παππούδες, γιαγιάδες................................ 405

100.3.4. Τέταρτη τάξη: προπαππούδες, προγιαγιάδες........... 406

100.4. Όταν ο δικαιούχος είναι έγγαμος................................................. 406

100.4.1. Πρώτη τάξη......................................................................... 406

100.4.2. Άλλες τάξεις.......................................................................... 407

100.5. Διαδοχή τάξεων στην υποχρέωση διατροφής......................... 407

100.6. Επαύξηση της υποχρεώσεως σε μία τάξη.................................. 408

100.7. Υποκατάσταση στα δικαιώματα του δικαιούχου των καταβαλόντων διατροφή 408

100.7.1. Γενικά...................................................................................... 409

100.7.2. Υποκατάσταση επί διαδοχής τάξεων ή επαυξήσεως 409

100.7.3. Υποκατάσταση κράτους κλπ.......................................... 410

100.7.4. Υποκατάσταση καταβαλόντος ιδιώτη......................... 410

100.7.5. Υποκατάσταση συζύγου υπόχρεου γονέα................. 410

100.7.6. Άλλοι καταβαλόντες.......................................................... 411

101. Σειρά δικαιούχων............................................................................................ 411

101.1. Γενικά..................................................................................................... 411

101.2. Όταν ο υπόχρεος διατροφής είναι άγαμος............................... 412

101.2.1. Πρώτη τάξη: Κατιόντες..................................................... 412

101.2.2. Δεύτερη τάξη: Γονείς......................................................... 413

101.2.3. Τρίτη τάξη: Παππούδες και γιαγιάδες......................... 414

101.2.4. Τέταρτη τάξη: Προπαππούδες και προγιαγιάδες.... 414

101.3. Όταν ο υπόχρεος είναι έγγαμος.................................................... 414

101.3.1. Η γενική ρύθμιση................................................................ 414

101.3.2. Η τάξη του συζύγου ή τέως συζύγου........................... 414

101.4. Σημασία της σειράς προτεραιότητας........................................... 415

101.5. Αδυναμία παροχής διατροφής προς όλους τους δικαιούχους 415

102. Μέτρο και περιεχόμενο της διατροφής................................................... 415

102.1. Γενικά..................................................................................................... 416

102.2. Ανάλογη διατροφή............................................................................ 417

102.2.1. Περιεχόμενο......................................................................... 417

102.2.2. Μέτρο..................................................................................... 419

102.2.3. Δικονομικά............................................................................ 421

102.3. Στοιχειώδης ή ελαττωμένη διατροφή......................................... 421

102.3.1. Μέτρο και περιεχόμενο.................................................... 422

102.3.2. Πότε οφείλεται..................................................................... 422

102.3.3. Άγαμα ανήλικα τέκνα ως δικαιούχοι........................... 422

102.3.4. Περισσότεροι υπόχρεοι.................................................... 422

102.3.5. Δικονομικά............................................................................ 423

102.4. Εύλογη διατροφή............................................................................... 423

102.5. Καθορισμός του συγκεκριμένου ποσού διατροφής................ 423

103. Μεταβολή όρων.............................................................................................. 423

103.1. Γενικά, η ΑΚ 1494............................................................................... 423

103.2. Έκταση εφαρμογής............................................................................ 424

103.3. Το δικαίωμα......................................................................................... 424

103.3.1. Άσκηση................................................................................... 424

103.3.2. Η συνήθης περίπτωση...................................................... 425

103.3.3. Η απόφαση........................................................................... 425

103.3.4. Δικονομικά............................................................................ 425

103.3.5. Βάρος αποδείξεως.............................................................. 426

103.4. Περιπτωσιολογία μεταβολής.......................................................... 426

104. Χρόνος και τρόπος καταβολής της διατροφής..................................... 426

104.1. Γενικά οι ΑΚ 1496 και 1497............................................................. 426

104.2. Ο κανόνας ΑΚ 1496........................................................................... 427

104.2.1. Τρόπος καταβολής............................................................. 427

104.2.2. Χρόνος καταβολής............................................................. 428

104.2.3. Ρύθμιση από το δικαστήριο............................................ 428

104.3. Χρόνος και τρόπος καταβολής διατροφής ανήλικου άγαμου τέκνου 430

104.3.1. Ομαλή συμβίωση (και συνοίκηση)................................. 430

104.3.2. Υπόχρεος γονέας έχων επιμέλεια.................................. 430

104.3.3. Υπόχρεος γονέας μη έχων επιμέλεια............................ 430

104.3.4. Ρύθμιση από το δικαστήριο............................................ 431

105. Απόσβεση του δικαιώματος διατροφής.................................................. 431

105.1. Γενικά..................................................................................................... 431

105.2. Λόγοι αποσβέσεως - Η παραγραφή............................................. 431

105.3. Εξαιρέσεις από την απόσβεση........................................................ 432

106. Δικαστική επιδίωξη της διατροφής ........................................................ 432

106.1. Αρμοδιότητα, διαδικασία................................................................ 432

106.2. Η αγωγή................................................................................................ 432

106.3. Άμυνα εναγομένου............................................................................. 432

106.4. Η απόφαση........................................................................................... 433

106.5. Ασφαλιστικά μέτρα............................................................................ 433

106.6. Δικαστική συνδρομή......................................................................... 433

107. Ειδικά θέματα................................................................................................... 433

107.1. Διατροφή για το παρελθόν............................................................. 433

107.1.1. Έννοια παρελθόντος.......................................................... 433

107.1.2. Έννοια υπερημερίας........................................................... 434

107.1.3. Ρύθμιση.................................................................................. 434

107.2. Παραίτηση από διατροφή............................................................... 435

107.3. Προκαταβολή διατροφής................................................................ 435

107.4. Καταβολή από τρίτον....................................................................... 435

107.5.. Προσωρινή επιδίκαση διατροφής σε τέκνο γεννημένο χωρίς γάμο 435

Γ. ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΜΗΤΕΡΑΣ....................................................................................... 436

108. Δαπάνες τοκετού και διατροφή άγαμης μητέρας................................ 436

108.1. Γενικά, η ΑΚ 1503............................................................................... 436

108.2. Έκταση εφαρμογής............................................................................ 437

108.3. Δαπάνες τοκετού................................................................................ 437

108.4. Αξίωση διατροφής............................................................................. 437

108.5. Άσκηση αξιώσεων και παραγραφή.............................................. 438

108.6. Αξιώσεις κατά ΑΚ 914 επ................................................................ 439

108.7. Δικονομικά............................................................................................ 439

109. Διατροφή μητέρας κυοφορούμενου κληρονόμου............................... 439

109.1. Η ΑΚ 1867............................................................................................. 439

109.2. Η περίπτωση τεχνητής γονιμοποιήσεως.................................... 439

109.3. Δικονομικά............................................................................................ 440

Δ. ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΜΕΤΑΞΥ ΑΔΕΛΦΩΝ......................................................................... 440

110. Διατροφή μεταξύ αδελφών......................................................................... 440

110.1. Γενικά..................................................................................................... 440

110.2. Προϋποθέσεις...................................................................................... 441

110.2.1. Η αδελφική σχέση.............................................................. 441

110.2.2. Μη διακινδύνευση αυτοδιατροφής.............................. 442

110.2.3. Μη ύπαρξη άλλων υποχρέων........................................ 442

110.2.4. Αδυναμία διατροφής......................................................... 442

110.3. Η εύλογη κρίση του δικαστηρίου.................................................. 442

110.4. Η διατροφή.......................................................................................... 443

110.5. Σε περίπτωση ετεροθαλών αδελφών.......................................... 443

110.6. Περισσότεροι υπόχρεοι.................................................................... 444

110.7. Περισσότεροι δικαιούχοι, ανεπάρκεια υποχρέου.................... 444

110.8. Θέση στη σειρά προτεραιότητας.................................................. 444

110.9. Δικονομικά θέματα............................................................................ 444

110.10. Διατροφή και υπηρεσίες................................................................ 444

IX. ΣΧΕΣΕΙΣ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ......................................................................... 445

Α. ΓΕΝΙΚΑ...................................................................................................................... 445

111. Η δημιουργία της σχέσεως γονέα και τέκνου........................................ 445

111.1. Με τον πατέρα.................................................................................... 445

111.2. Με τη μητέρα....................................................................................... 445

112. Διάκριση των σχέσεων σε προσωπικές και περιουσιακές................. 445

113. Χαρακτηριστικά της ρυθμίσεως................................................................. 446

Β. ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΤΈΚΝΩΝ............................................... 447

114. Υποχρέωση του τέκνου για παροχή υπηρεσιών.................................. 447

114.1. Γενικά, η ΑΚ 1508............................................................................... 447

114.2. Η υποχρέωση....................................................................................... 448

114.2.1.. Προϋποθέσεις...................................................................... 448

114.2.2. Το υπόχρεο τέκνο............................................................... 449

114.2.3. Περιεχόμενο υποχρεώσεως............................................ 449

114.2.4. Ευθύνη τέκνου..................................................................... 450

114.2.5. Μη εκπλήρωση.................................................................... 450

114.2.6. Αντιμισθία............................................................................. 450

114.3. Δικαιούχοι της αξιώσεως................................................................. 450

114.3.1. Άσκηση................................................................................... 451

114.3.2. Οι ΑΚ 927 εδ. β’ και 929 εδ. β’........................................ 451

114.4. Ειδικά θέματα...................................................................................... 451

114.4.1. Υποχρέωση γονέων για παροχή υπηρεσιών............. 451

114.4.2. Αποκλειστική εργασία τέκνου στον οίκο των γονέων 451

115. Παροχές των γονέων προς τα τέκνα....................................................... 452

115.1. Η ΑΚ 1509............................................................................................. 452

115.2. Η «γονική παροχή»............................................................................ 453

115.2.1. Η περιουσία.......................................................................... 453

115.2.2. ΟΙ σκοποί.............................................................................. 453

115.2.3. Γονέας, τέκνο....................................................................... 454

115.2.4. Το επιτρεπτό μέτρο........................................................... 455

115.2.5. Ευθύνη γονέα....................................................................... 455

115.2.6. Τύπος συμβάσεως............................................................... 455

115.3. Σχέσεις περί τη γονική παροχή...................................................... 455

115.3.1. Ίση μεταχείριση τέκνων................................................... 456

115.3.2. Ο σκοπός της παροχής ως αίρεση ή δικαιοπρακτικό θεμέλιο 456

115.4. Υπόσχεση γονικής παροχής............................................................ 456

116. Υποχρέωση διατροφής................................................................................. 456

117. Περιουσιακές σχέσεις και γονική μέριμνα............................................... 456

Γ. ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ................................................. 457

118. Αμοιβαία υποχρέωση στοργής κλπ.......................................................... 457

119. Νόμιμη κατοικία του (ανήλικου) τέκνου................................................. 458

120. Επώνυμο του τέκνου..................................................................................... 459

120.1. Γενικά, οι ΑΚ 1505 και 1506, το άρθρο 10 του ν. 4356/2015. 460

120.2. Επώνυμο των γεννημένων σε γάμο ή σύμφωνο συμβιώσεως τέκνων 463

120.2.1. Η δήλωση των γονέων..................................................... 463

120.2.2. Περιεχόμενο δηλώσεως.................................................... 464

120.2.3. Δικαιοπρακτική ικανότητα.............................................. 464

120.2.4. Ελαττώματα......................................................................... 465

120.2.5. Ειδικά θέματα...................................................................... 465

120.2.6. Μεταβολή επωνύμου τέκνου.......................................... 466

120.2.7. Η ΑΚ 1505 § 3...................................................................... 466

120.2.8. Διαχρονικό δίκαιο.............................................................. 466

120.3. Επώνυμο των γεννημένων χωρίς γάμο ή σύμφωνο συμβιώσεως τέκνων 467

120.3.1. Επώνυμο των μη αναγνωρισμένων, γενικά.............. 467

120.3.2. Δυνατότητες συζύγου μητέρας κατά 1506 § 1 εδ. β’ ΑΚ 467

120.3.3. Επώνυμο σε περίπτωση πλήρους εξομοιώσεως, κατά ΑΚ 1506 § 2 ΑΚ 468

120.3.4. Επώνυμο αναγνωρισμένου τέκνου καθώς και πλήρως εξομοιουμένου ενήλικου τέκνου ................................................................................................ 469

120.3.5. Διαχρονικό δίκαιο.............................................................. 470

120.4. Επώνυμο εκθέτων.............................................................................. 470

121. Προσωπικές σχέσεις και γονική μέριμνα................................................ 470

Δ. Η ΓΟΝΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ............................................................................................. 470

i. Η γονική μέριμνα γενικά...................................................................................... 470

122. Γενικά.................................................................................................................. 470

122.1. Το παλαιό δίκαιο................................................................................ 470

122.2. Το νέο δίκαιο του ν. 1329/1983..................................................... 471

122.3. Γονική μέριμνα και συμφέρον του τέκνου................................. 472

123. Έννοια, περιεχόμενο και φύση της γονικής μέριμνας......................... 473

123.1. Έννοια.................................................................................................... 473

123.2. Περιεχόμενο......................................................................................... 473

123.3. Φύση...................................................................................................... 473

124. Φορείς της γονικής μέριμνας...................................................................... 475

124.1. Γενικά..................................................................................................... 475

124.2. Στα γεννημένα σε γάμο ανήλικα τέκνα....................................... 475

124.3. Στα γεννημένα χωρίς γάμο ανήλικα τέκνα................................ 476

124.4. Στις περιπτώσεις επιγενόμενου γάμου των τέκνων............... 476

124.5. Στις περιπτώσεις υιοθεσίας ανηλίκου.......................................... 477

125. Έναρξη και λήξη της γονικής μέριμνας.................................................... 477

125.1. Έναρξη γονικής μέριμνας................................................................. 477

125.1.1. Στα γεννημένα σε γάμο τέκνα........................................ 478

125.1.2. Στα γεννημένα εκτός γάμου τέκνα............................... 478

125.1.3. Στα θετά τέκνα.................................................................... 478

125.1.4. Στα έκθετα............................................................................ 478

125.2. Λήξη γονικής μέριμνας..................................................................... 478

125.2.1. Ως προς τον ένα γονέα..................................................... 479

125.2.2. Και ως προς τους δύο γονείς.......................................... 479

125.2.3. Συνέπειες................................................................................ 480

125.3. Γονική μέριμνα και γάμος του ανήλικου τέκνου...................... 480

126. Άσκηση της γονικής μέριμνας..................................................................... 480

126.1. Γενικά..................................................................................................... 480

126.2. Στα γεννημένα σε γάμο τέκνα, ο κανόνας................................. 481

126.2.1. Αδυναμία ασκήσεως από ένα γονέα............................ 482

126.2.2. Διαφωνία γονέων............................................................... 483

126.2.3. Στα εξομοιωθέντα με γεννημένα σε γάμο.................. 484

126.2.4. Ειδικότερα το συμφέρον του τέκνου........................... 485

126.3. Στα γεννημένα εκτός γάμου τέκνα............................................... 485

126.3.1. Μη αναγνωρισμένα........................................................... 486

126.3.2. Αναγνωρισμένα χωρίς αντιδικία................................... 486

126.3.3. Αναγνωρισμένα με αντιδικία.......................................... 486

126.3.4. Αποκλεισμός εφέσεως....................................................... 486

126.4. Πράξεις από ένα γονέα.................................................................... 487

126.4.1. Η ΑΚ 1516 § 1...................................................................... 487

126.4.2. Η ΑΚ 1516 § 2...................................................................... 487

126.5. Σύγκρουση συμφερόντων............................................................... 488

126.6. Ευθύνη γονέων................................................................................... 489

126.7. Δαπάνες γονέων................................................................................. 489

127. Άσκηση γονικής μέριμνας σε περίπτωση διαζυγίου, ακύρωσης του γάμου, διακοπής της συμβιώσεως ............................................................................................................................. 490

127.1. Γενικά, οι ΑΚ 1513 και 1514............................................................. 490

127.1.1. Έκταση εφαρμογής............................................................ 491

127.1.2. Αρμόδιο δικαστήριο, διαδικασία................................... 491

127.2. Η δικαστική ρύθμιση, γενικά.......................................................... 492

........... 127.2.1. Ειδικότερα η ανάθεση και στους δύο ........................ 492

........... 127.2.2. Ειδικότερα η ανάθεση σε τρίτον ................................. 492

127.3. Επικοινωνία με τέκνο........................................................................ 493

127.4. Ειδικά θέματα...................................................................................... 493

127.4.1. Διάδικοι.................................................................................. 493

127.4.2. Αίτημα ρυθμίσεως μέρους της ασκήσεως.................. 493

127.4.3. Αξιώσεις διατροφής τέκνου............................................ 493

128. Αφαίρεση της ασκήσεως της γονικής μέριμνας.................................... 493

128.1. Γενικά..................................................................................................... 493

128.2. Η αφαίρεση της ασκήσεως, γενικά............................................... 494

128.2.1. Προϋποθέσεις...................................................................... 495

128.2.2. Αρμόδιο δικαστήριο, διαδικασία................................... 496

128.2.3. Η δικαστική ρύθμιση......................................................... 496

128.3. Αφαίρεση με αίτηση του γονέα..................................................... 497

128.3.1. Έκταση εφαρμογής............................................................ 498

128.3.2. Προϋποθέσεις...................................................................... 498

128.3.3. Διαδικασία............................................................................ 498

128.3.4. Η απόφαση του δικαστηρίου......................................... 499

128.3.5. Ο τρίτος επίτροπος;........................................................... 499

128.4. Συνέπειες της αφαιρέσεως.............................................................. 500

128.5. Μεταβολή των συνθηκών............................................................... 500

129. Έκπτωση από τη γονική μέριμνα.............................................................. 500

129.1. Έννοια και είδη................................................................................... 500

129.2. Η αυτοδίκαιη έκπτωση..................................................................... 501

129.2.1. Προϋποθέσεις...................................................................... 501

129.2.2. Συνέπειες................................................................................ 502

129.3. Δικαστική αφαίρεση της γονικής μέριμνας................................ 503

129.3.1. Έκπτωση ή αφαίρεση της ασκήσεως της γονικής μέριμνας; 503

129.3.2. Διαδικασία............................................................................ 503

129.3.3. Μεταρρύθμιση αποφάσεως............................................ 504

129.3.4. Συνέπειες................................................................................ 504

130. Συνέπειες της παύσεως της γονικής μέριμνας....................................... 504

130.1. Γενικά..................................................................................................... 504

130.2. Λογοδοσία............................................................................................ 505

130.2.1. Περιεχόμενο......................................................................... 506

130.2.2. Δεξίλογοι, δοσίλογοι.......................................................... 506

130.2.3. Αφαίρεση ασκήσεως.......................................................... 506

130.2.4. Δικονομικά............................................................................ 507

130.3. Απόδοση περιουσίας......................................................................... 507

130.4. Πράξεις μετά την παύση.................................................................. 507

130.4.1. Το «δικαίωμα» των γονέων............................................ 507

130.4.2. Σχέσεις με τρίτους.............................................................. 508

130.4.3. Γνώση της παύσεως........................................................... 509

130.4.4. Αφαίρεση ασκήσεως.......................................................... 509

130.5. Υποχρέωση φροντίδας υποθέσεων............................................. 509

ii. Η επιμέλεια του προσώπου του τέκνου......................................................... 509

131. Γενικά.................................................................................................................. 509

132. Περιεχόμενο της επιμέλειας......................................................................... 512

132.1. Γενικά η ΑΚ 1518 § 1......................................................................... 512

132.2. Ανατροφή............................................................................................. 512

132.2.1. Ερμηνευτικές παρατηρήσεις........................................... 512

132.2.2. Ειδικότερα η θρησκευτική διαπαιδαγώγηση............. 513

132.2.3. Ανάθεση ανατροφής σε τρίτους.................................... 514

132.3. Επίβλεψη............................................................................................... 514

132.4. Μόρφωση............................................................................................. 515

132.5. Εκπαίδευση........................................................................................... 515

132.6. Προσδιορισμός τόπου διαμονής................................................... 516

132.7. Σωφρονιστικά μέτρα......................................................................... 516

132.8. Ιατρικές επεμβάσεις........................................................................... 517

132.9. Εκπροσώπηση του τέκνου.............................................................. 517

132.10. Ειδικά θέματα.................................................................................... 517

132.10.1. Αναζήτηση του τέκνου................................................... 517

132.10.2. Έγκληση για αξιόποινη πράξη κατά του τέκνου.... 518

132.10.3. Ονοματοδοσία.................................................................. 518

133. Φορείς και άσκηση της επιμέλειας............................................................. 519

133.1. Φορείς της επιμέλειας....................................................................... 519

133.2. Άσκηση της επιμέλειας...................................................................... 519

133.2.1. Ποιος ασκεί την επιμέλεια................................................ 519

133.2.2. Αρχές που διέπουν την άσκηση.................................... 520

133.2.3. Χρησιμοποίηση τρίτων..................................................... 520

133.2.4. Δικαστική ή άλλη υποστήριξη........................................ 520

133.2.5. Άσκηση σε περίπτωση διαζυγίου ή ακυρώσεως του γάμου 520

133.2.6. Συνέπειες κακής άσκησης................................................. 520

134. Προσωπική επικοινωνία με το τέκνο....................................................... 520

134.1. Γενικά..................................................................................................... 521

134.2. Προσωπική επικοινωνία γονέως και τέκνου............................. 521

134.2.1. Φορέας του δικαιώματος................................................. 521

134.2.2. Η επικοινωνία...................................................................... 522

134.2.3. Δικαίωμα ή και υποχρέωση;........................................... 522

134.2.4. Συμφέρον και θέληση του τέκνου................................. 522

134.2.5. Φύση του δικαιώματος..................................................... 522

134.2.6. Η ΑΚ 1513 § 3...................................................................... 523

134.3. Προσωπική επικοινωνία απώτερων συγγενών και τέκνου. 523

134.4. Η δικαστική ρύθμιση......................................................................... 523

iii. Η γονική διοίκηση της περιουσίας του τέκνου............................................ 523

135. Γενικά.................................................................................................................. 524

136. Περιεχόμενο της γονικής διοικήσεως....................................................... 524

137. Φορείς και άσκηση της γονικής διοικήσεως........................................... 524

137.1. Φορείς.................................................................................................... 524

137.2. Άσκηση.................................................................................................. 524

138. Διαχειριστικές διατυπώσεις......................................................................... 525

138.1. Γενικά..................................................................................................... 525

138.2. Απογραφή............................................................................................. 525

138.3. Επωφελής τοποθέτηση μετρητών................................................ 525

138.4. Δωρεές................................................................................................... 526

138.5. Διαχείριση με διατυπώσεις επιτροπείας..................................... 527

138.6. Επαγόμενη στο τέκνο κληρονομία............................................... 527

138.7. Περιουσία από διαθήκη ή δωρεά................................................. 528

138.8. Συνέπειες παραβάσεως..................................................................... 528

138.9. Απόδοση περιουσίας......................................................................... 528

139. Χρησιμοποίηση εισοδημάτων και κεφαλαίου περιουσίας τέκνου.. 528

140. Περιουσία εξαιρούμενη από τη γονική διοίκηση................................. 529

140.1. Γενικά..................................................................................................... 529

140.2. Περιουσία του άρθρου 135 ΑΚ..................................................... 529

140.3. Περιουσία από διαθήκη ή δωρεά................................................. 529

141. Συναλλαγές γονέων και τέκνου.................................................................. 531

141.1. Σύγκρουση συμφερόντων............................................................... 531

141.2. Δυνατότητα αυτοσυμβάσεως;....................................................... 531

iv. Διαχρονικό δίκαιο................................................................................................ 532

142. Τα ρυθμιζόμενα θέματα................................................................................ 532

142.1. Μητέρα επίτροπος κατά το παλαιό δίκαιο............................... 532

142.2.Δευτερόγαμη μητέρα επίτροπος κατά το παλαιό δίκαιο..... 532

142.3. Μητέρα που της αφαιρέθηκε η επιμέλεια του προσώπου του τέκνου κατά το παλαιό δίκαιο ................................................................................................................ 532

142.4. Αποφάσεις που ρύθμιζαν επιμέλεια κλπ. σε περίπτωση διαζυγίου ή ακύρωσης γάμου ................................................................................................................ 532

142.5. Διάταξη διαθήκης που απέκλειε τον πατέρα από τη διοίκηση της καταλειπόμενης στο τέκνο περιουσίας............................................................................................ 532

142.6. Γονική μέριμνα εξωγάμων............................................................... 532

142.7. Γονική μέριμνα αναγνωρισμένων εξωγάμων........................... 532

142.8. Γονική μέριμνα νομιμοποιημένων εξωγάμων........................... 532

Χ. ΥΙΟΘΕΣΙΑ.................................................................................................................... 533

Α. ΓΕΝΙΚΑ...................................................................................................................... 533

143. Έννοια υιοθεσίας............................................................................................. 533

143.1. Έννοια.................................................................................................... 534

143.2. Ορολογία............................................................................................... 534

143.3. Υιοθεσία και συγγένεια εξ αίματος............................................... 534

144. Λειτουργική σημασία του θεσμού - Κριτική............................................ 535

144.1. Ιστορικά................................................................................................. 535

144.2. Σύγχρονη εποχή................................................................................. 535

144.3. Κριτική του θεσμού........................................................................... 536

145. Η νομοθετική ρύθμιση.................................................................................. 537

Β. ΥΙΟΘΕΣΙΑ ΑΝΗΛΙΚΩΝ........................................................................................... 538

146. Γενικά.................................................................................................................. 538

i. Τέλεση της υιοθεσίας............................................................................................. 539

147. Προϋποθέσεις της υιοθεσίας....................................................................... 539

147.1. Γενικά..................................................................................................... 539

147.1.1. Ουσιαστικές και διαδικαστικές προϋποθέσεις.......... 540

147.1.2. Θετικές και αρνητικές........................................................ 540

147.1.3. Προϋποθέσεις από την πλευρά του υιοθετούντος και από την πλευρά του υιοθετουμένου................................................................................................ 540

147.1.4. Συμφέρον υιοθετουμένου, κοινωνική έρευνα........... 540

147.1.5. Καταργηθείσες προϋποθέσεις........................................ 540

147.1.6. Ελαττωματική υιοθεσία.................................................... 540

147.2. Προϋποθέσεις από την πλευρά του υιοθετούντος................. 541

147.2.1. Δικαιοπρακτική ικανότητα.............................................. 541

147.2.1.1... Πρόσωπα υπό μερική στερητική ή επικουρική συμπαράσταση 541

147.2.1.2. Παροδική ανικανότητα................................. 542

147.2.1.3. Ίαση ελαττωματικότητας............................. 542

147.2.2. Ηλικία..................................................................................... 542

147.2.3. Διαφορά ηλικίας................................................................. 543

147.2.4. Συναίνεση συζύγου/συμβίου........................................... 544

147.2.4.1. Φύση συναινέσεως.......................................... 544

147.2.4.2. Υιοθεσία χωρίς συναίνεση............................ 545

147.2.4.3. Η ελαττωματικότητα της υιοθεσίας.......... 545

147.2.5. Συναίνεση υιοθετούντος................................................... 545

147.2.5.1. Φύση συναινέσεως.......................................... 546

147.2.5.2. Ελαττωματικότητα υιοθεσίας..................... 546

147.2.6. Η εγγραφή στα Μητρώα.................................................. 546

147.3. Προϋποθέσεις από την πλευρά του υιοθετουμένου............... 546

147.3.1. Ανηλικότητα......................................................................... 546

147.3.2. Διαφορά ηλικίας................................................................. 547

147.3.3. Μη ύπαρξη άλλης υιοθεσίας........................................... 547

147.3.4. Συναίνεση συζύγου/συμβίου........................................... 547

147.3.5. Συναίνεση υιοθετουμένου................................................ 548

147.3.6. Συναίνεση γονέων κλπ..................................................... 548

147.4. Υιοθεσία τέκνου εκτός γάμου........................................................ 548

147.4.1. Η λύση................................................................................... 549

147.4.2. Τέκνο άγνωστων γονέων................................................. 549

147.5. Συγγένεια μεταξύ υιοθετούντος και υιοθετουμένου............... 549

147.6. Υιοθεσία συζύγου/συμβίου.............................................................. 550

147.7. Υιοθεσία από επίτροπο.................................................................... 550

147.8. Υιοθεσία περισσοτέρων................................................................... 550

147.9. Υιοθεσία από περισσοτέρους/συζύγους, συμβίους................. 550

148. Συμφέρον υιοθετουμένου, κοινωνική έρευνα, μητρώα, συναινέσεις, ακροάσεις 551

148.1. Γενικά..................................................................................................... 552

148.2. Συμφέρον υιοθετουμένου................................................................ 553

148.2.1.. Έννοια, κριτήρια................................................................ 553

148.2.2. Συμφέρον υιοθετουμένου και συμφέροντα τρίτου. 556

148.2.3. Η έννοια του συμφέροντος νομική.............................. 556

148.3. Η κοινωνική μέριμνα, τα Μητρώα................................................ 557

148.3.1. Αρμόδια όργανα................................................................. 557

148.3.2. Αντικείμενο και διεξαγωγή της κοινωνικής έρευνας 558

148.3.3. Ρυθμίσεις ν. 4538/2018...................................................... 559

148.3.3.1. Το Ε.Σ.Αν.Υ.......................................................... 560

148.3.3.2. Τα Μητρώα....................................................... 560

148.3.3.3. Επιμόρφωση υποψηφίων γονέων............. 560

148.4. Ακρόαση υιοθετούμενου ανηλίκου, η ρύθμιση........................ 561

148.4.1. Τρόπος και τόπος διεξαγωγής....................................... 562

148.4.2. Αξιολόγηση........................................................................... 562

148.5. Ακρόαση των τέκνων του υιοθετούντος................................... 562

148.5.1. Διαδικασία............................................................................ 562

148.5.2. Απόρρητο.............................................................................. 562

148.6. Ακρόαση των συγγενών του ανηλίκου....................................... 562

148.6.1. Διαδικασία............................................................................ 563

148.6.2. Εχεμύθεια.............................................................................. 563

148.7. Συναινέσεις γενικά............................................................................. 563

148.8. Συναίνεση των γονέων του ανηλίκου......................................... 563

148.8.1. Συναίνεση και των δύο γονέων..................................... 564

148.8.2. Συναίνεση του ενός γονέα............................................... 565

148.8.3. Συναίνεση του ενός γονέα και δικαστική αναπλήρωση της συναινέσεως του άλλου ................................................................................................ 566

148.8.4. Διαδικασία............................................................................ 566

148.8.5. Η ΑΚ 1550 § 2...................................................................... 566

148.8.6. Η ΑΚ 1551.............................................................................. 566

148.8.7. Συναίνεση ανήλικου γονέα.............................................. 567

148.8.8. Συναίνεση γονέων και άρνηση συναινέσεως ανηλίκου και αντίστροφα 567

148.9. Συναίνεση του επιτρόπου................................................................ 568

148.9.1. Πότε συναινεί ο επίτροπος.............................................. 568

148.9.2. Διαδικασία............................................................................ 568

148.10. Δικαστική αναπλήρωση συναινέσεως γονέων ή νόμιμων αντιπροσώπων 568

148.10.1. Περιπτώσεις αναπληρώσεως....................................... 569

148.10.2. Συνδυασμός περιπτώσεων............................................ 573

148.10.3. Παροδική δικαιοπρακτική ανικανότητα γονέα..... 573

148.10.4. Περαιτέρω εφαρμογή της ΑΚ 281.............................. 574

148.10.5. Εφαρμογή της ΑΚ 1551; ............................................... 576

148.10.6. Αναπλήρωση συναινέσεως επιτρόπου...................... 576

149. Διαδικασία και συντέλεση υιοθεσίας........................................................ 576

149.1. Γενικά..................................................................................................... 576

149.2. Αρμόδιο δικαστήριο, διαδικασία................................................... 577

149.3. Αιτών, αίτηση...................................................................................... 577

149.3.1. Στοιχεία αιτήσεως.............................................................. 577

149.3.2. Η γενική εξουσιοδότηση κατά 1554 ΑΚ...................... 578

149.3.3. Ερμηνευτικά προβλήματα................................................ 579

149.4. Λεπτομέρειες διαδικασίας............................................................... 580

149.4.1. Προσκομιζόμενα έγγραφα............................................... 580

149.4.2. Συναινέσεις κλπ.................................................................. 580

149.4.3. Παρέμβαση, προσεπίκληση............................................. 581

149.5. Η απόδειξη........................................................................................... 581

149.6. Η απόφαση, ένδικα μέσα................................................................ 582

149.7. Μυστικότητα υιοθεσίας................................................................... 583

149.8. Θάνατος υιοθετούντος πριν από την έκδοση της αποφάσεως 583

150. Νομική φύση της υιοθεσίας......................................................................... 583

150.1. Οι υποστηριχθείσες γνώμες............................................................ 584

150.2. Κριτική................................................................................................... 584

150.3. Χαρακτηρισμός................................................................................... 586

151. Ελαττωματικότητα της υιοθεσίας............................................................. 586

151.1. Γενικά, διακρίσεις ελαττωματικότητας....................................... 586

151.2. Ανυπόστατη ή ανύπαρκτη υιοθεσία............................................ 588

151.3. Απόλυτα ελαττωματική υιοθεσία................................................. 588

151.4. Σχετικά ελαττωματική υιοθεσία.................................................... 589

151.5. Υιοθεσία αντίθετη στα χρηστά ήθη............................................ 592

151.6. Εικονικότητα υιοθεσίας.................................................................... 592

151.7. Ζήτημα «διπλών ενεργειών».......................................................... 593

151.8. Θεραπεύσιμη ελαττωματικότητα;................................................ 594

151.9. Προσβολή της υιοθεσίας.................................................................. 594

151.9.1. Έφεση..................................................................................... 594

151.9.2. Ανακοπή ερημοδικίας....................................................... 595

151.9.3. Αναίρεση, αναψηλάφηση................................................. 595

151.9.4. Τριτανακοπή........................................................................ 595

151.9.5. Άλλα θέματα......................................................................... 595

152. Ειδικές περιπτώσεις υιοθεσίας.................................................................... 596

152.1. Υιοθεσία περισσοτέρων ή από περισσοτέρους........................ 596

152.2. «Ιδιωτική υιοθεσία»........................................................................... 596

152.3. «Διακρατικές» ή «διεθνείς» υιοθεσίες.......................................... 597

ii. Αποτελέσματα της υιοθεσίας............................................................................. 597

153. Γενικά.................................................................................................................. 597

153.1. Διακρίσεις αποτελεσμάτων............................................................. 597

153.2. «Νέα» οικογένεια θετού τέκνου.................................................... 598

153.3. Έναρξη αποτελεσμάτων................................................................... 598

153.4. Η ρύθμιση αναγκαστικό δίκαιο..................................................... 599

154. Αποτελέσματα για τη θετή οικογένεια..................................................... 599

154.1. Η ΑΚ 1561............................................................................................. 599

154.2. Η πλήρης ένταξη................................................................................. 599

154.3. Ερμηνευτικές λύσεις.......................................................................... 600

154.4. Επώνυμο θετού τέκνου.................................................................... 601

154.4.1. Στην υιοθεσία από ένα..................................................... 602

154.4.2. Προσθήκη και του πριν από την υιοθεσία επωνύμου 602

154.4.3. Στην κοινή υιοθεσία από τους δύο συζύγους............ 603

154.4.4. Στην υιοθεσία τέκνου του άλλου συζύγου................. 604

154.5. Κύριο όνομα θετού............................................................................ 604

154.6. Γονική μέριμνα.................................................................................... 605

154.6.1. Οι ειδικές ρυθμίσεις............................................................ 606

154.6.2. Υιοθεσία από ένα σύζυγο τέκνου του άλλου............ 606

154.6.3. Κοινή υιοθεσία..................................................................... 607

154.6.4. Διαζύγιο κλπ........................................................................ 607

154.6.5. Παύση γονικής μέριμνας.................................................. 607

155. Αποτελέσματα για τη φυσική οικογένεια................................................ 608

155.1. Ο κανόνας............................................................................................. 608

155.2. Εξειδικεύσεις του κανόνα................................................................. 609

155.3. Εξαιρέσεις από τον κανόνα............................................................. 609

iii. Λύση της υιοθεσίας.............................................................................................. 610

156. Γενικά.................................................................................................................. 610

156.1. Έννοια λύσεως..................................................................................... 610

156.2. Τρόποι λύσεως.................................................................................... 610

156.3. Λόγοι λύσεως....................................................................................... 611

156.4. Η ρύθμιση............................................................................................. 611

157. Η λύση της υιοθεσίας..................................................................................... 611

157.1. Γενικά..................................................................................................... 612

157.2. Αυτοδίκαιη λύση................................................................................ 612

157.2.1. Ερμηνεία της ΑΚ 1576 εδ. α’........................................... 612

157.2.2. Η αναδρομικότητα της λύσεως και τα προβλήματα 613

157.2.3. Η ΑΚ 1576 εδ. β’.................................................................. 614

157.2.4. Αναγνώριση θετού τέκνου από θετό γονέα - λύση της υιοθεσίας; 615

157.3. Λύση με δικαστική απόφαση λόγω παραπτώματος.............. 615

157.3.1. Λόγοι από την πλευρά του θετού γονέα.................... 615

157.3.2. Λόγοι από την πλευρά του θετού τέκνου................... 617

157.3.3. Αρμόδιο δικαστήριο, διαδικασία................................... 617

157.3.4. Εισαγωγή υποθέσεως στο δικαστήριο, δικονομικά 618

157.3.5. Η απόφαση........................................................................... 619

157.3.6. Στην κοινή υιοθεσία........................................................... 619

157.4. Συναινετική λύση με δικαστική απόφαση.................................. 619

157.4.1. Προϋποθέσεις...................................................................... 620

157.4.2. Αρμόδιο δικαστήριο, διαδικασία................................... 621

157.4.3. Δικονομικά............................................................................ 621

157.4.4. Η απόφαση........................................................................... 622

157.4.5. Στην κοινή υιοθεσία........................................................... 622

157.5. Ειδικότερα η επίδραση του θανάτου ενός των μερών στη διαδικασία λύσεως της υιοθεσίας ................................................................................................................ 622

158. Η κατάσταση μετά τη λύση της υιοθεσίας.............................................. 623

158.1. Γενικά..................................................................................................... 623

158.2. Άρση της υιοθεσίας............................................................................ 624

158.3. Παύση σχέσεως συγγένειας............................................................ 624

158.4. Ως προς τους κατιόντες................................................................... 624

158.5. Παύση σχέσεως αγχιστείας............................................................. 624

158.6. Τα ερμηνευτικά προβλήματα......................................................... 624

158.7. Αναβίωση δεσμών με οικογένεια εξ αίματος, γονική μέριμνα 625

158.8. Το επώνυμο του (τέως) θετού τέκνου......................................... 625

158.8.1. Η ΑΚ 1577.............................................................................. 626

158.8.2. Η ΑΚ 1578.............................................................................. 627

158.8.3. Καταχωρίσεις σε ληξιαρχικά βιβλία.............................. 627

158.9. Ανασύσταση λυθείσας υιοθεσίας.................................................. 627

Γ. ΥΙΟΘΕΣΙΑ ΕΝΗΛΙΚΩΝ............................................................................................ 628

159. Γενικά.................................................................................................................. 628

160. Προϋποθέσεις................................................................................................... 629

160.1. Από την πλευρά του υιοθετούντος.............................................. 629

160.1.1. Δικαιοπρακτική ικανότητα.............................................. 629

160.1.2. Ηλικία υιθετούντος............................................................ 629

160.1.3. Διαφορά ηλικίας................................................................. 629

160.1.4. Συναίνεση του συζύγου/συμβίου................................... 629

160.1.5. Συναίνεση υιοθετούντος.................................................. 629

160.1.6. Συγγένεια ή αγχιστεία με τον υιοθετούμενο.............. 630

160.2. Από την πλευρά του υιοθετουμένου........................................... 630

160.2.1. Ενηλικότητα.......................................................................... 630

160.2.2. Διαφορά ηλικίας................................................................. 630

160.2.3. Συναίνεση του συζύγου/συμβίου................................... 630

160.2.4. Συναίνεση υιοθετουμένου................................................ 630

160.2.5. Συγγένεια ή αγχιστεία με τον υιοθετούντα................ 630

160.2.6. Υιοθεσία θετού ενηλίκου.................................................. 630

160.3. Άλλα θέματα........................................................................................ 630

161. Διαδικασία......................................................................................................... 631

162. Ελαττωματικότητα......................................................................................... 631

163. Αποτελέσματα.................................................................................................. 631

163.1. Δημιουργία σχέσεως ανιόντος και κατιόντος........................... 632

163.2. Μη δημιουργία περαιτέρω συγγένειας....................................... 632

163.3. Σχέση με φυσική οικογένεια............................................................ 633

163.4. Επώνυμο θετού................................................................................... 633

163.5. Υποχρέωση διατροφής..................................................................... 633

164. Λύση της υιοθεσίας........................................................................................ 633

Δ. ΕΙΔΙΚΕΣ ΣΥΘΜΙΣΕΙΣ................................................................................................ 633

165. Ειδικές ρυθμίσεις.............................................................................................. 633

ΧΙ. ΟΙΟΝΕΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ..................................................................... 635

Α. ΓΕΝΙΚΑ...................................................................................................................... 635

166. Έννοια και λειτουργία οιονεί οικογενειακών σχέσεων....................... 635

167. Κατηγορίες προσώπων που χρειάζονται επιμέλεια............................ 636

168. Είδη επιμέλειας................................................................................................. 637

168.1. Γονική μέριμνα.................................................................................... 637

168.2. Επιτροπεία............................................................................................ 637

168.3. Αναδοχή................................................................................................ 638

168.4. Δικαστική συμπαράσταση............................................................... 638

168.5. Δικαστική επιμέλεια ξένης υποθέσεως........................................ 638

169. Σχέση επιμελητή και προσώπου που τελεί υπό επιμέλεια................. 638

Β. ΕΠΙΤΡΟΠΕΙΑ ΑΝΗΛΙΚΩΝ....................................................................................... 639

i. Γενικά ...................................................................................................................... 639

170. Το λειτούργημα της επιτροπείας και η ρύθμισή του.......................... 639

170.1. Το λειτούργημα της επιτροπείας................................................... 639

170.2. Η ρύθμιση............................................................................................. 640

170.3. Κύρια χαρακτηριστικά της μεταρρυθμίσεως............................ 640

171. Ποιοι τελούν υπό επιτροπεία...................................................................... 641

171.1. Η ΑΚ 1589............................................................................................. 641

171.2. Ερμηνευτικές παρατηρήσεις........................................................... 642

171.3. Κριτική παρατήρηση......................................................................... 642

172. Έναρξη και λήξη της επιτροπείας.............................................................. 643

172.1. Έναρξη επιτροπείας........................................................................... 643

172.1.1. Η ΑΚ 1591 § 2...................................................................... 643

172.1.2. Η ΑΚ 1602.............................................................................. 644

172.2. Λήξη επιτροπείας............................................................................... 644

ii. Τα όργανα της επιτροπείας................................................................................ 645

173. Τα όργανα της επιτροπείας (γενικά)......................................................... 645

174. Ο επίτροπος...................................................................................................... 645

174.1. Το λειτούργημα του επιτρόπου, χαρακτηριστικά................... 646

174.2. Ένας ή περισσότεροι επίτροποι..................................................... 647

174.2.1. Ο κανόνας............................................................................. 648

174.2.2. Η εξαίρεση............................................................................. 648

174.2.3.. Σύγκρουση συμφερόντων περισσότερων επιτροπευόμενων ανηλίκων 648

174.3. Ανίκανοι να είναι επίτροποι............................................................ 649

174.3.1. Απόλυτα και σχετικά ανίκανοι....................................... 649

174.3.2. Συνέπειες διορισμού ανίκανου για δικαιοπραξία προσώπου 650

174.3.3. Συνέπειες διορισμού προσώπου υπό προσωρινό δικαστικό συμπαραστάτη ................................................................................................ 650

174.3.4. Συνέπειες διορισμού προσώπου αποκλεισθέντος με διάταξη τελευταίας βουλήσεως ................................................................................................ 650

174.4. Επαγωγή της επιτροπείας, δοτή επιτροπεία............................. 650

174.5. Διορισμός επιτρόπου........................................................................ 650

174.5.1. Ερμηνευτικές παρατηρήσεις........................................... 652

174.5.2. Ειδικότερα η ΑΚ 1597........................................................ 653

174.5.3. Ειδικότερα η ΑΚ 1600........................................................ 653

174.5.4. Προστασία ανηλίκου έως τον διορισμό επιτρόπου 654

174.6. Γνωστοποίηση του διορισμού........................................................ 654

174.7. Ευθύνη του επιτρόπου..................................................................... 654

174.8. Αποποίηση............................................................................................ 655

174.9. Παραίτηση............................................................................................ 655

174.10. Παύση.................................................................................................. 655

174.10.1. Αυτοδίκαιη.......................................................................... 655

174.10.2. Με δικαστική απόφαση.................................................. 656

174.11. Αντικατάσταση................................................................................. 657

174.12. Έναρξη και λήξη του λειτουργήματος του επιτρόπου......... 658

175. «Σχολάζουσα» επιτροπεία - Προσωρινός επίτροπος......................... 658

175.1. «Σχολάζουσα» επιτροπεία, περιπτώσεις και προστασία ανηλίκου 658

175.2. Προσωρινός επίτροπος, η ΑΚ 1601 εδ. β’.................................. 658

175.2.1. Ερμηνευτικά προβλήματα................................................ 659

175.2.2. Ο διορισμός.......................................................................... 659

176. Ειδικός επίτροπος........................................................................................... 659

176.1. Έννοια, περιπτωσιολογία................................................................. 659

176.2. Ρύθμιση.................................................................................................. 660

177. Το εποπτικό συμβούλιο................................................................................. 662

177.1. Γενικά..................................................................................................... 662

177.2. Πώς συγκροτείται.............................................................................. 664

177.2.1. Αρμόδιο δικαστήριο.......................................................... 665

177.2.2. Πολυμελές εποπτικό συμβούλιο..................................... 665

177.2.3. Μονομελές εποπτικό συμβούλιο.................................... 666

177.2.4. Αν ο ανήλικος διαμένει στην αλλοδαπή...................... 666

177.3. Θητεία, παύση, αντικατάσταση μελών εποπτικού συμβουλίου 666

177.3.1. Θητεία.................................................................................... 667

177.3.2. Παύση..................................................................................... 667

177.3.3. Αντικατάσταση οριστική και προσωρινή................... 667

177.4. Αποζημίωση μελών........................................................................... 668

177.5. Ευθύνη μελών...................................................................................... 668

177.6. Αρμοδιότητες εποπτικού συμβουλίου......................................... 669

177.7. Συνεδριάσεις εποπτικού συμβουλίου........................................... 669

177.8. Αποφάσεις εποπτικού συμβουλίου............................................... 670

177.9. Αντιμετώπιση έκτακτων καταστάσεων...................................... 671

178. Το δικαστήριο - Η κοινωνική υπηρεσία................................................... 672

178.1. Το δικαστήριο...................................................................................... 672

178.2. Η κοινωνική υπηρεσία...................................................................... 672

iii. Το λειτούργημα του επιτρόπου........................................................................ 673

179. Περιεχόμενο του λειτουργήματος του επιτρόπου (γενικά)............... 673

179.1. Γενικά..................................................................................................... 673

179.2. Ειδικότερα στη συνεπιτροπεία....................................................... 673

179.3. Υποχρεώσεις........................................................................................ 673

180. Ειδικές υποχρεώσεις του επιτρόπου......................................................... 674

180.1. Υποχρέωση συντάξεως απογραφής............................................ 674

180.2. Υποχρέωση προκλήσεως προσδιορισμού ετήσιας δαπάνης 675

180.3. Παροχή ασφάλειας............................................................................ 676

181. Επιμέλεια του προσώπου του ανηλίκου.................................................. 676

181.1. Γενικά..................................................................................................... 676

181.2. Ο κανόνας, η ΑΚ 1606....................................................................... 677

181.2.1. Περιεχόμενο επιμέλειας.................................................... 677

181.2.2. Αναφορά στο εποπτικό συμβούλιο.............................. 678

181.2.3. Αναφορά στο δικαστήριο;............................................... 678

181.3. Διαβίωση ανηλίκου σε τρίτους...................................................... 678

181.4. Εισαγωγή ανηλίκου σε ειδικό ίδρυμα.......................................... 679

182. Διοίκηση της περιουσίας του ανηλίκου (επισκόπηση)......................... 680

182.1. Γενικά..................................................................................................... 680

182.2. Επί μέρους διακρίσεις........................................................................ 680

183. Πράξεις που ο επίτροπος οφείλει να επιχειρήσει.................................. 680

183.1. Γενικά..................................................................................................... 680

183.2. Μετρητά χρήματα ανηλίκου.......................................................... 681

183.3. Κατάθεση τίτλων και πολύτιμων αντικειμένων ανηλίκου.... 682

183.4. Η ΑΚ 1633............................................................................................. 682

183.5. Λογοδοσία............................................................................................ 682

183.6. Συνέπειες παραβάσεως..................................................................... 683

184. Πράξεις που απαγορεύονται στον επίτροπο......................................... 683

184.1. Γενικά..................................................................................................... 683

184.2. Χαριστικές δικαιοπραξίες................................................................ 683

184.3. Ιδιόχρηση περιουσίας ανηλίκου.................................................... 684

184.4. Συνέπειες παραβάσεως..................................................................... 685

185. Πράξεις, για τις οποίες απαιτείται προηγούμενη άδεια..................... 685

185.1. Γενικά..................................................................................................... 685

185.2. Πράξεις, για τις οποίες απαιτείται άδεια.................................... 685

185.3. Ειδικότερα οι συναινέσεις ΑΚ 1620............................................... 686

185.4. Διεξαγωγή δικών................................................................................ 686

185.5. Η ΑΚ 1622............................................................................................. 687

185.6. Ειδικότερα η γενική άδεια............................................................... 687

185.7. Συνέπειες παραβάσεως..................................................................... 688

186. Πράξεις, για τις οποίες απαιτείται γνωμοδότηση του εποπτικού συμβουλίου και άδεια του δικαστηρίου ............................................................................................................................. 688

186.1. Γενικά..................................................................................................... 689

186.2. Η ΑΚ 1624............................................................................................. 689

186.2.1. Διάθεση περιουσίας ανηλίκου........................................ 690

186.2.2. Εκποίηση ή κτήση ακινήτου............................................ 691

186.2.3. Εκχώρηση απαιτήσεως για μεταβίβαση ακινήτου. 691

186.2.4. Εκποίηση τίτλων................................................................. 691

186.2.5. Δαπανηρό έργο σε ακίνητο............................................. 691

186.2.6. Εκποίηση κλπ. επιχειρήσεως........................................... 692

186.2.7. Εκμίσθωση ακινήτου......................................................... 692

186.2.8. Δάνεια..................................................................................... 692

186.2.9. Παραίτηση από ασφάλεια............................................... 692

186.2.10. Συμβιβασμός, διαιτησία.................................................. 692

186.2.11. Εγγύηση, αναδοχή χρέους............................................. 693

186.3. Η ΑΚ 1625............................................................................................. 693

186.3.1. Αποποίηση κληρονομίας, παραίτηση από νόμιμη μοίρα 693

186.3.2. Αποποίηση κληροδοσίας.................................................. 693

186.3.3. Αποδοχή κληροδοσίας με βάρη.................................... 693

186.3.4. Αποδοχή δωρεάς με βάρη.............................................. 693

186.4. Αποδοχή κληρονομίας...................................................................... 693

187. Ειδικά θέματα................................................................................................... 694

187.1. Γενικά..................................................................................................... 694

187.2. Διοίκηση περιουσίας που παραχωρήθηκε με διαχειριστικούς όρους 694

187.3. Εκπροσώπηση ανηλίκου και συγκρούσεις................................. 695

187.4. Ζητήματα ιδιωτικού διεθνούς δικαίου........................................ 696

188. Άλλα θέματα διαχειρίσεως........................................................................... 696

188.1. Γενικά..................................................................................................... 696

188.2. Ενδεικτική περιπτωσιολογία........................................................... 697

189. Εκπροσώπηση του ανηλίκου....................................................................... 698

189.1. Γενικά..................................................................................................... 698

189.2. Σε θέματα προσωπικής καταστάσεως........................................ 698

189.3. Σε περιουσιακά θέματα.................................................................... 698

190. Έργα του επιτρόπου μετά τη λήξη της επιτροπείας............................ 699

190.1. Απόδοση περιουσίας του επιτροπευομένου............................. 699

190.2. Τελική λογοδοσία............................................................................... 700

190.3. Συνέχιση διαχειρίσεως...................................................................... 700

iv. Σχέσεις επιτρόπου - επιτροπευομένου - τρίτων......................................... 700

191. Σχέσεις επιτρόπου και επιτροπευομένου................................................ 700

191.1. Γενικά..................................................................................................... 700

191.2. Οι αξιώσεις του επιτρόπου............................................................. 700

191.3. Οι αξιώσεις του επιτροπευομένου................................................ 700

192. Σχέσεις επιτρόπου και τρίτων.................................................................... 701

193. Σχέσεις επιτροπευομένου και τρίτων....................................................... 701

v. Ειδικές περιπτώσεις επιτροπείας...................................................................... 701

194. Επιτροπεία θετού............................................................................................ 701

195. Επιτροπεία τέκνων γεννημένων χωρίς γάμο των γονέων τους..... 701

196. Διαδοχική επιτροπεία.................................................................................... 702

197. Πολλαπλή επιτροπεία.................................................................................... 702

198. Ανώμαλη επιτροπεία..................................................................................... 702

Γ. ΑΝΑΔΟΧΗ ΑΝΗΛΙΚΟΥ........................................................................................... 703

199. Γενικά.................................................................................................................. 703

199.1. Η ρύθμιση............................................................................................. 703

199.2. Έννοια ανάδοχης οικογένειας........................................................ 704

199.3. Έννοια αναδοχής ανηλίκου............................................................. 706

199.4. Είδη αναδοχής..................................................................................... 706

199.5. Σκοπός της ρυθμίσεως..................................................................... 707

199.6. Αρμόδιο δικαστήριο - Διαδικασία................................................ 707

199.7. Εποπτεία κοινωνικής υπηρεσίας................................................... 708

199.8.. Πρόσωπα και «όργανα» αναδοχής.............................................. 708

200. Ποιοι υπάγονται σε αναδοχή...................................................................... 708

201. Σύσταση της αναδοχής................................................................................. 709

201.1. Γενικά..................................................................................................... 710

201.2. «Συμβατική» αναδοχή...................................................................... 710

201.2.1. Από τους γονείς.................................................................. 710

201.2.2. Από τον επίτροπο............................................................... 711

201.3. «Δικαστική» αναδοχή....................................................................... 711

201.4. Αναδοχή ενηλίκων............................................................................. 713

201.5. Φύση της σχέσεως αναδοχής......................................................... 713

202. Το λειτούργημα του αναδόχου................................................................... 713

202.1. Χαρακτηριστικά.................................................................................. 713

202.2. Υποχρεώσεις αναδόχου................................................................... 714

202.3. Αρμοδιότητες αναδόχου................................................................. 714

202.4. Ευθύνη αναδόχου.............................................................................. 714

203. Αφαίρεση αρμοδιοτήτων από τους γονείς ή τον επίτροπο............. 715

204. Άρση της αναδοχής........................................................................................ 717

204.1. Γενικά..................................................................................................... 717

204.2. Άρση της συμβατικής αναδοχής................................................... 718

204.3. Άρση της δικαστικής αναδοχής..................................................... 718

204.4. Αντικατάσταση ανάδοχης οικογένειας....................................... 719

204.5. Άρση αναδοχής ενηλίκου................................................................ 719

204.6. Άρση κατά το ν. 4538/2018............................................................. 719

Δ. ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΣΗ................................................................................ 720

205. Γενικά.................................................................................................................. 720

205.1. Έννοια δικαστικής συμπαραστάσεως.......................................... 720

205.2. Λόγοι καθιερώσεως........................................................................... 722

205.3. Κύρια χαρακτηριστικά της μεταρρυθμίσεως............................ 723

205.4. Αρμόδιο δικαστήριο - Διαδικασία................................................ 723

205.4.1. Καθ’ ύλη αρμοδιότητα...................................................... 723

205.4.2. Κατά τόπο αρμοδιότητα.................................................. 723

205.4.3. Διαδικασία............................................................................ 723

206. Μορφές δικαστικής συμπαραστάσεως.................................................... 724

206.1.. Γενικά..................................................................................................... 724

206.2. Πλήρης στερητική δικαστική συμπαράσταση........................... 724

206.3. Μερική στερητική δικαστική συμπαράσταση........................... 725

206.4. Πλήρης επικουρική δικαστική συμπαράσταση......................... 725

206.5. Μερική επικουρική δικαστική συμπαράσταση......................... 725

206.6. Συνδυασμός στερητικής και επικουρικής δικαστικής συμπαραστάσεως 725

206.7. Επιλογή του είδους από το δικαστήριο...................................... 726

207. Οι συμπαραστατέοι........................................................................................ 726

207.1. Γενικά..................................................................................................... 727

207.1.1. Χαρακτηριστικά ρυθμίσεως............................................ 727

207.1.2. Εκούσια και ακούσια υποβολή....................................... 727

207.1.3. Οι επί μέρους κατηγορίες................................................. 728

207.2. Πρόσωπα με διαταραχή.................................................................. 728

207.2.1. Η ψυχική ή διανοητική διαταραχή............................... 728

207.2.2. Η αδυναμία φροντίδας..................................................... 730

207.2.3. Εκούσια και ακούσια υποβολή....................................... 731

207.3. Πρόσωπα με σωματική αναπηρία................................................ 731

207.3.1. Η αναπηρία........................................................................... 731

207.3.2. Η αδυναμία φροντίδας..................................................... 731

207.3.3. Συνδυασμός με διαταραχή.............................................. 732

207.3.4. Εκούσια υποβολή................................................................ 732

207.4. Πρόσωπα με χαρακτηρολογικά ελαττώματα........................... 732

207.4.1. Ratio της ρυθμίσεως.......................................................... 733

207.4.2. Ασωτία, τοξικομανία, αλκοολισμός.............................. 733

207.4.3. Ερμηνευτικά προβλήματα................................................ 734

207.4.4. Κίνδυνος στερήσεως.......................................................... 735

207.4.5. Εκούσια και ακούσια υποβολή....................................... 736

207.5. Πρόσωπα εκτίοντα ποινή στερητική της ελευθερίας............. 736

207.6. Ειδικότερα οι ανήλικοι...................................................................... 736

207.7. Οι ηλικιωμένοι..................................................................................... 737

208. Διαδικασία - Απόφαση.................................................................................. 737

208.1. Γενικά..................................................................................................... 737

208.2. Οι αιτούντες......................................................................................... 738

208.2.1. Ο συμπαραστατέος............................................................ 738

208.2.2. Ο σύζυγος/σύμβιος............................................................ 738

208.2.3. Οι γονείς................................................................................ 740

208.2.4. Τα τέκνα................................................................................. 740

208.2.5. Ο εισαγγελέας...................................................................... 740

208.2.6. Ο επίτροπος......................................................................... 741

208.2.7. Ο νόμιμος αντιπρόσωπος ανικάνου; ......................... 741

208.3. Η αυτεπάγγελτη δράση του δικαστηρίου.................................. 742

208.4. Δικονομικά θέματα............................................................................ 743

208.4.1. Απόδειξη................................................................................ 743

208.4.2. Στοιχεία εκτιμώμενα από το δικαστήριο.................... 743

208.5. Διορισμός προσωρινού δικαστικού συμπαραστάτη.............. 743

208.6. Η απόφαση........................................................................................... 745

208.6.1.. Φύση και περιεχόμενο αποφάσεως που δέχεται την αίτηση 745

208.6.2. Ως προς το είδος της δικαστικής συμπαραστάσεως 746

208.6.3. Επί μόνο εκούσιας υποβολής.......................................... 749

208.6.4. Έναρξη αποτελεσμάτων κηρύξεως δικαστικής συμπαραστάσεως 750

208.7. Δημοσιότητα αποφάσεως............................................................... 750

208.8. Τροποποίηση αποφάσεως............................................................... 751

208.8.1. Σχέση ΑΚ 1677 με ΚΠολΔ 758......................................... 751

208.8.2. Ερμηνευτικά προβλήματα................................................ 752

208.8.3. Νομιμοποιούμενοι να ζητήσουν τροποποίηση........ 752

208.8.4. Αυτεπάγγελτη δράση δικαστηρίου............................... 752

208.8.5. Άλλα θέματα......................................................................... 753

209. Τα όργανα της δικαστικής συμπαραστάσεως........................................ 753

209.1. Γενικά..................................................................................................... 753

209.2. Το οικογενειακό δικαστήριο........................................................... 754

209.3. Ο δικαστικός συμπαραστάτης....................................................... 754

209.4. Το εποπτικό συμβούλιο.................................................................... 754

209.4.1. Διορισμός, συγκρότηση, παύση αντικατάσταση...... 754

209.4.2. Εποπτικό συμβούλιο σε κάθε είδος συμπαραστάσεως; 755

209.4.3. Η «εποπτεία»........................................................................ 756

209.4.4. Λειτουργία του συμβουλίου............................................ 757

209.4.5. Λειτούργημα, θητεία, συγκρούσεις μελών................. 758

209.5. Άσκηση έργων εποπτικού συμβουλίου από τον ειρηνοδίκη 758

209.6. Η άσκηση των έργων των οργάνων............................................ 760

210. Ειδικότερα ο δικαστικός συμπαραστάτης.............................................. 760

210.1. Έννοιες και είδη.................................................................................. 760

210.2. Το λειτούργημα................................................................................... 760

210.3. Διορισμός, επιλογή............................................................................. 761

210.4. Αποκλειόμενα πρόσωπα.................................................................. 762

210.5. Περισσότεροι δικαστικοί συμπαραστάτες................................. 763

210.6. Έναρξη λειτουργήματος................................................................... 763

210.7. Ευθύνη, αμοιβή................................................................................... 763

210.8. Αποποίηση, παραίτηση, παύση, αντικατάσταση, ανάκληση οριστικού συμπαραστάτη ................................................................................................................ 764

210.9. Αποποίηση κλπ. προσωρινού συμπαραστάτη.......................... 765

210.10. Έργο του δικαστικού συμπαραστάτη........................................ 765

211. Η δικανική δράση του συμπαραστατουμένου...................................... 766

211.1. Γενικά..................................................................................................... 766

211.2. Δικαιοπρακτική ικανότητα συμπαραστατουμένου στην πλήρη στερητική δικαστική συμπαράσταση................................................................................... 767

211.3. Στη μερική στερητική........................................................................ 768

211.4. Στην πλήρη επικουρική.................................................................... 768

211.5. Στη μερική επικουρική...................................................................... 768

211.6. Στο συνδυασμό στερητικής και επικουρικής............................. 769

211.7. Ειδικότερα η συναίνεση του δικαστικού συμπαραστάτη...... 769

211.8. Η ακυρότητα των δικαιοπραξιών................................................ 770

211.8.1. Στη στερητική...................................................................... 771

211.8.2. Στην επικουρική.................................................................. 771

211.8.3. Στο συνδυασμό.................................................................... 772

211.8.4. Κριτική παρατήρηση......................................................... 772

212. Η λειτουργία της δικαστικής συμπαραστάσεως................................... 772

212.1. Γενικά..................................................................................................... 773

212.2. Στη στερητική δικαστική συμπαράσταση.................................. 773

212.2.1. Υποχρεώσεις του συμπαραστάτη................................. 774

212.2.2. Πράξεις απαγορευόμενες................................................. 774

212.2.3. Πράξεις με άδεια εποπτικού συμβουλίου................... 775

212.2.4. Πράξεις με άδεια δικαστηρίου........................................ 775

212.2.5. Περιουσία με διαχειριστικούς όρους........................... 775

212.2.6. Επιμέλεια προσώπου συμπαραστατουμένου............ 776

212.2.7. Εκπροσώπηση συμπαραστατουμένου......................... 777

212.2.8. Έργο του συμπαραστάτη μετά τη λήξη της συμπαραστάσεως 778

212.2.9. Κύρος δικαιοπραξιών συμπαραστάτη......................... 779

212.2.10. Στη μερική στερητική δικαστική συμπαράσταση.. 779

212.3. Στην επικουρική δικαστική συμπαράσταση............................... 779

212.3.1. Υποχρεώσεις του συμπαραστάτη................................. 780

212.3.2. Πράξεις απαγορευόμενες................................................. 780

212.3.3. Πράξεις με άδεια συμβουλίου ή δικαστηρίου............ 781

212.3.4. Περιουσία με διαχειριστικούς όρους........................... 781

212.3.5. Σύγκρουση συμφερόντων................................................ 781

212.4. Σχέσεις συμπαραστάτη - συμπαραστατουμένου - τρίτων στη στερητική δικαστική συμπαράσταση................................................................................................................ 781

212.5. Σχέσεις συμπαραστάτη - συμπαραστατουμένου στην επικουρική δικαστική συμπαράσταση ................................................................................................................ 782

213. Άρση της δικαστικής συμπαραστάσεως.................................................. 783

213.1. Λήξη της συμπαραστάσεως............................................................ 783

213.2. Συγγενείς έννοιες................................................................................ 783

213.3. Η άρση κατά ΑΚ 1685....................................................................... 783

214. Ειδικά θέματα................................................................................................... 784

Ε. ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΞΕΝΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ.................................................. 785

215. Γενικά.................................................................................................................. 785

215.1. Η ρύθμιση............................................................................................. 785

215.2. Έννοια και λειτουργία....................................................................... 785

215.3. Διαφορά από άλλα είδη επιμέλειας.............................................. 785

215.4. Οι ΑΚ 1689 επ..................................................................................... 786

215.5. Αρμόδιο δικαστήριο, διαδικασία................................................... 786

215.6. Είδη δικαστικής επιμέλειας.............................................................. 786

216. Περιπτώσεις δικαστικής επιμέλειας.......................................................... 786

216.1. Γενικά..................................................................................................... 786

216.2. Δικαστική επιμέλεια υπέρ απόντος.............................................. 787

216.3. Δικαστική επιμέλεια υπέρ άγνωστου ή αβέβαιου κυρίου υποθέσεως 788

216.4. Δικαστική επιμέλεια υπέρ καταπιστευματοδόχου................... 789

217. Όργανα της δικαστικής επιμέλειας........................................................... 789

218. Έργο του δικαστικού επιμελητή................................................................. 789

218.1. Διαχείριση της περιουσίας ή της υποθέσεως............................ 789

218.2. Σύγκρουση διαχειριστικών πράξεων επιμελητή και κυρίου. 790

219. Εφαρμογή των διατάξεων για την επιτροπεία..................................... 790

220. Ειδικά θέματα................................................................................................... 790

220.1. Το λειτούργημα του επιμελητή...................................................... 791

220.2. Ευθύνη του επιμελητή, αμοιβή του επιμελητή.......................... 791

220.3. Διορισμός ειδικού και προσωρινού επιμελητή......................... 791

221. Άρση της δικαστικής επιμέλειας................................................................. 791

ΧΙΙ. ΣΥΜΦΩΝΟ ΣΥΜΒΙΩΣΕΩΣ..................................................................................... 793

222. Γενικά.................................................................................................................. 793

222.1. Έννοια, εννοιολογικά στοιχεία....................................................... 793

222.2. Η συμφωνία......................................................................................... 793

222.3. Μέρη της συμφωνίας, συμβαλλόμενοι........................................ 794

222.4. Περιεχόμενο της συμφωνίας.......................................................... 794

222.5. Νομική φύση....................................................................................... 794

222.6. Θέματα ορολογίας............................................................................. 795

222.7. Ιδιωτική αυτονομία και σύμφωνο συμβιώσεως....................... 796

223. Οι προϋποθέσεις συνάψεως συμφώνου συμβιώσεως........................ 797

223.1. Γενικά..................................................................................................... 797

223.2. Θετικές προϋποθέσεις...................................................................... 797

223.3. Αρνητικές προϋποθέσεις (κωλύματα).......................................... 798

223.3.1.. Κώλυμα υφιστάμενου γάμου ή συμφώνου................ 798

223.3.2. Κώλυμα συγγένειας............................................................ 798

223.3.3. Κώλυμα αγχιστείας............................................................ 799

223.3.4. Κώλυμα υιοθεσίας.............................................................. 799

223.4. Έλεγχος συνδρομής προϋποθέσεων;........................................... 799

224. Η σύναψη του συμφώνου συμβιώσεως................................................... 799

224.1. Γενικά..................................................................................................... 799

224.2. Η αυτοπρόσωπη συμφωνία............................................................ 800

224.3. Η σύγχρονη συμφωνία..................................................................... 800

224.4. Η «καθαρή» συμφωνία..................................................................... 800

224.5. Παρουσία μαρτύρων........................................................................ 800

224.6. Το συμβολαιογραφικό έγγραφο.................................................... 801

224.7. Περιεχόμενο συμφώνου................................................................... 801

224.8. Κατάθεση σε ληξιαρχείο - Καταχώριση σε ληξιαρχικά βιβλία 802

224.9. Νομική δέσμευση, δικαιώματα - υποχρεώσεις......................... 803

224.10. Ιδιορρυθμίες ως προς την αναγκαστική εκτέλεση................ 804

225. Ελαττωματικό σύμφωνο συμβιώσεως..................................................... 804

225.1. Γενικά..................................................................................................... 804

225.2. Ανυπόστατο σύμφωνο..................................................................... 805

225.3. Άκυρο σύμφωνο................................................................................. 805

225.3.1. Περιπτώσεις ακυρότητας, φύση................................... 806

225.3.2. Αναγνώριση ή κήρυξη της ακυρότητας;..................... 806

225.3.3. Παράβαση κανόνων δημόσιας τάξης.......................... 807

225.3.4.. Δυνατότητα ιάσεως............................................................... 807

225.4. Ακυρώσιμο σύμφωνο........................................................................ 808

225.5. Καταχρηστική επίκληση ακυρότητας;......................................... 808

225.6. «Νομιζόμενο» σύμφωνο συμβιώσεως;........................................ 808

225.7. Η § 3 του άρθρου 3........................................................................... 808

226. Σχέσεις των μερών, γενικά........................................................................... 809

226.1. Διάκριση των σχέσεων..................................................................... 809

226.2. Αρχές που διέπουν τις σχέσεις....................................................... 809

226.3. Οι ειδικές ρυθμίσεις του νόμου 4356/2015................................ 810

226.4. Η δημιουργία «οικογένειας»........................................................... 811

227. Οι προσωπικές σχέσεις.................................................................................. 812

227.1. Γενικά..................................................................................................... 812

227.2. Η συμβίωση.......................................................................................... 812

227.3. Ρύθμιση της συμβάσεως, περιπτωσιολογία............................... 813

227.4. Συνεισφορά για τις κοινές ανάγκες.............................................. 814

227.5. Επώνυμο................................................................................................ 814

228. Οι περιουσιακές σχέσεις................................................................................ 815

228.1. Γενικά..................................................................................................... 815

228.2. Συμβατική ρύθμιση των περιουσιακών σχέσεων.................... 816

228.3. Διαχείριση της περιουσίας του ενός από τον άλλον.............. 817

228.4. Ρυθμίσεις για τα αποκτήματα, γενικά......................................... 817

228.5. Η αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα.................................... 818

229. Μέτρο αμοιβαίας ευθύνης των συμβίων................................................. 819

230. Θέματα παραγραφής..................................................................................... 820

230.1. Αναστολή παραγραφής................................................................... 820

230.2. Απαράγραπτο αξιώσεων;................................................................ 821

231. Σχέσεις με τέκνα, γενικά................................................................................ 821

231.1. Η ίδρυση της συγγένειας κατά ΑΚ 1463, το άρθρο 9 του νόμου 4356/2015 821

231.2. Τέκνα γεννημένα σε γάμο ή σε σύμφωνο συμβιώσεως - Τέκνα γεννημένα χωρίς γάμο ή χωρίς σύμφωνο συμβιώσεως..................................................................... 822

231.3. Άλλες ρυθμίσεις του νόμου 4356/2015........................................ 823

232. Το τεκμήριο πατρότητας.............................................................................. 824

232.1. Γενικά..................................................................................................... 824

232.2. Το τεκμήριο καταγωγής από σύμφωνο συμβιώσεως............ 824

232.3. Σύγκρουση δύο τεκμηρίων.............................................................. 825

232.4. Το τεκμήριο επί άκυρου ή ακυρώσιμου συμφώνου................ 826

232.5. Προσβολή της πατρότητας............................................................. 826

232.6. Τέκνο γεννηθέν μετά την τριακοσιοστή ημέρα από τη λύση ή ακύρωση του συμφώνου ................................................................................................................ 827

232.7. Τέκνο από μεταθανάτια τεχνητή γονιμοποίηση...................... 827

233. Επώνυμο των τέκνων.................................................................................... 828

234. Η γονική μέριμνα............................................................................................ 829

235. Λύση του συμφώνου, επισκόπηση ρυθμίσεων...................................... 830

236. Η λύση του συμφώνου συμβιώσεως......................................................... 830

236.1. Το άρθρο 7 του νόμου 4356/2015................................................ 830

236.2. Λύση με συμφωνία των μερών...................................................... 831

236.3. Μονομερής λύση................................................................................ 832

236.4. Αυτοδίκαιη λύση με γάμο............................................................... 833

236.5. Αυτοδίκαιη λύση με θάνατο ή αφάνεια...................................... 833

237. Διατροφή μετά τη λύση............................................................................... 833

237.1. Η ρύθμιση............................................................................................. 833

237.2. Η Αιτιολογική Έκθεση....................................................................... 834

238. Κληρονομικό δικαίωμα................................................................................. 834

238.1. Το άρθρο 8 του νόμου 4356/2015................................................ 834

238.2. Η Αιτιολογική Έκθεση....................................................................... 834

239. Ειδικά θέματα................................................................................................... 834

239.1. Γενικά..................................................................................................... 834

239.2. Εφαρμογή του ν. 4356...................................................................... 835

239.3. Εφαρμογή του ν. 3719...................................................................... 835

239.4. Δημιουργία οικογενειακής μερίδας.............................................. 836

239.5. Σύμφωνο συμβιώσεως ενώπιον Έλληνα προξένου................. 837

239.6. Σύμφωνο συμβιώσεως με μέλος διπλωματικής αποστολής κλπ. 837

239.7. Η ελεύθερη συμβίωση....................................................................... 838

ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ 839