Η παρούσα συναγωγή μελετών και άρθρων είναι αποτέλεσμα πολυετούς αλίευσης αποριών και απαντήσεων, μέσα από τα ζείδωρα νάματα του ορθόδοξου Πατερικού πνεύματος. Η μεγαλύτερη, όμως πρόκληση για τον μελετητή των Πατέρων είναι ο ορισμός των ερωτημάτων. Γεννάται, λοιπόν, η αφετηριακή απορία: Η αναγκαιότητα της πρωτοτυπίας ενός ερωτήματος μπορεί να δικαιολογήσει την πολυσχιδή πραγμάτευση του; Και περαιτέρω: Μέχρι ποιου σημείου φθάνει η στερεά διεπιστημονική προσέγγιση του γραμματολόγου και πόθεν έχει την αρχή της η υδροβαρής πολυπραγμοσύνη του; Η λύση στον τεθέντα προβληματισμό μας δίδεται μέσω της συσχέτισης της μελετητικής εμβάθυνσης με το ζήτημα της αυτοσυνειδησίας της Εκκλησίας.
Τα μέλη της Εκκλησίας προέρχονται και ανήκουν σε διάφορες και ποικίλες «φυσικές κοινότητες» του κόσμου τούτου. Η εν Χριστώ ζωή δεν καταργεί τη φυσική ταυτότητα. Την «εκκλησιαστικοποεί». Η εγκόσμια διάσταση της Εκκλησίας, η οποία οφείλει να εφαρμόζει τον ειρηνικό «τρόπο» του Ιδρυτή της, αλληλεπιδρά στη σχέση της με την κοσμική πραγματικότητα και επενεργεί εξελικτικά στον πολιτισμό, χωρίς να οδηγεί στην εκκοσμίκευση της διδασκαλίας της. Η Εκκλησιαστική Γραμματεία έχει οικουμενική αξία. Ως μνημείο της παγκόσμιας πνευματικής κληρονομιάς χρησιμεύει σε κάθε ανθρωπιστική επιστήμη.

Πρόλογος || Συντμήσεις || Το κείμενο του Υπομνηματισμού των Βασιλείου Αγκύρας και Γεωργίου Λαοδικείας στον Επιφάνιο Κύπρου || Η «εις το πρόσεχε σε αυτω» ομιλία του Μ. Βασιλείου || Χρήσεις του ιερού Χρυσοστόμου στα Πρακτικά της ΣΤ` Οικουμενικής Συνόδου || Η ιστορική και θεολογική αξία της Ε` Επιστολής Συμεών του Θαυμαστορείτη προς τον αυτοκράτορα Ιουστίνο τον Β`|| Η συμφωνία των Δογμάτων στους Ανδρέα Κρήτης και Ιωάννη Δαμασκηνό. Συγκριτικές παρατηρήσεις σε έργα τους στην Πατριαρχική Ιεροσολυμιτική Βιβλιοθήκη || Το μυστήριο της Θείας Οικονομίας και η περί Θεοτόκου διδασκαλία του γιου Πέτρου επισκόπου `Αργους || Τα κίνητρα ψυχωφελούς συγγραφής κατά τον Νικήτα Στηθάτο || Η «Διάλεξις προς Αχμέτ Σαρακηνόν» Σαμωνά επισκόπου Γάζης || Θεοφύλακτος Αχρίδος, ο Θεολόγος Ρήτωρ κα? Διδάσκαλος || Ο άγιος Νεόφυτος ο Έγκλειστος και η Τυπική Διαθήκη του || Η περί Αγίου Πνεύματος διδασκαλία του αγίου Ανθίμου του Ομολογητού || Εσχατολογικές προεκτάσεις στο Βιβλιάριον καλούμενον Πίστις του Νεκταρίου Τέρπου || Η «Φυλακή» της Φαντασίας || Η Πατερική επίδραση στη σκέψη του Ιουστίνου Πόποβιτς || Βιβλιογραφία || Πηγές || Βοηθήματα || Ευρετήρια || Αγιογραφικω Χωρίων || Ονομάτων, Πραγμάτων και Εννοιών