Από την Σοβιετική Ψυχολογία στη λογική της Ιστορίας
Ψυχολογία και Μαρξισμός
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-499-291-1
Τόπος, Αθήνα, 10/2019
Ελληνική, Νέα
€ 18.90 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Χαρτόδετο
24 x 17 εκ, 272 σελ.
Περιγραφή

Aπό το οπισθόφυλλο του βιβλίου:

  • Συνδέεται άραγε ο µαρξισµός µε την ψυχολογία;
  • Έχει νόηµα σήµερα ένα βιβλίο για τη σοβιετική ψυχολογία;
  • Από πού προέκυψε και πώς συνδέεται µε τη σοσιαλιστική οικοδόµηση, ποια είναι τα κεκτηµένα, τα όρια και οι ανεπάρκειές της;
  • Έκλεισε άραγε τον κύκλο της ή µήπως επιτεύγµατά της µπορούν να αποτελέσουν γόνιµη βάση σύγχρονων προσεγγίσεων µε προοπτική;
  • Με ποιον τρόπο σχετίζεται η σοβιετική ψυχολογία µε το εγχείρηµα της Λογικής της Ιστορίας;
  • Πώς το µεθοδολογικό και θεωρητικό κεκτηµένο της τελευταίας µπορεί να συµβάλει στην υπέρβαση των ανεπαρκειών της σοβιε­τικής ψυχολογίας, για την περαιτέρω ανάπτυξη της σύγχρονης επιστήµης;
  • Ποια είναι η σχέση µεταξύ φύσης και κοινωνίας, βιολογικού και κοινωνικού στον άνθρωπο;
  • Πώς διαµορφώνεται, δοµείται και αναπτύσσεται η προσωπικότητα και πώς συνδέονται οι κοινωνικές νοµοτέλειες µε την ψυχολογία;
  • Μπορεί άραγε η σύγχρονη κεφαλαιοκρατική καθηµερινότητα, µε βάση τα κυρίαρχα ρεύµατα στη φιλοσοφία και την ψυχολογία, να ανοίξει δρόµους µε προοπτικές, να δώσει νόηµα στη ζωή;
  • Είναι άραγε αναγκαία και εφικτή η υπέρβαση των αδιεξόδων της σύγχρονης κεφαλαιοκρατικής κοινωνίας;

Το παρόν βιβλίο είναι ένα πρωτότυπο εγχείρηµα απάντησης σε αυτά τα κοµβικά ερωτήµατα. Στόχος του είναι να καταδείξει ότι ο αναστοχασµός των επιτευγµάτων και των περιορισµών της σοβιετικής ψυχολογίας, καθώς και η προσπάθεια υπέρβασης των ανεπαρκειών της, στη βάση του θεωρητικού και µεθοδολογικού κεκτηµένου της Λογικής της Ιστορίας, αποτελούν αναγκαίους όρους για τη χάραξη ενός φάσµατος ερευνητικών προγραµµάτων ανάπτυξης της ψυχολογικής επιστήµης, της παιδαγωγίας και συνολικότερα της έρευνας, στην κατεύθυνση της επιστηµονικής θεµελίωσης της προοπτικής του κοινωνικού µετασχηµατισµού, για την επίτευξη της ολόπλευρης ανάπτυξης της προσωπικότητας ως όρο της ανάπτυξης της ενοποιηµένης ανθρωπότητας.

ΕΙΣΑΓΩΓΉ......................................................................................................................................................................................11ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟΗ κρισιακή γνωσιακή συγκυρία στο πεδίο των ψυχολογικών ερευνών και το γίγνεσθαι της Σοβιετικής Ψυχολογίας (ΣΨ)Κριτήρια προσδιορισμού της γνωσιακής συγκυρίας ................................................................17«Ιστορικό», «λογικό» και ανάβαση από το αφηρημένο στο συγκεκριμένο ..........19Ή ψυχολογία στο πλέγμα των κοινωνικών επιστημών.Ψυχολογία και φιλοσοφία ....................................................................................................................................23Για την κρίση στην ψυχολογία των αρχών του 20ού αι. ......................................................26ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΤα καθήκοντα των επαναστατικών μετασχηματισμώνκαι η κρίση της ψυχολογίας στη νεαρή ΕΣΣΔ. Ή ανάγκη επαναθεμελίωσης της νέας θεωρίας. Παιδαγωγική και φυσιολογία ..................................................................................................................35Για τη συμβολή του φροϊδισμού .........................................................................................................................38Μεθοδολογική επαναθεμελίωση της ψυχολογίας και μαρξισμός. Επίσημη ιδεολογία, εξουσία και κομφορμισμός .................................................................40Ή γόνιμη στροφή σε θεωρητικά και μεθοδολογικά κεκτημένα της μαρξιστικής κοινωνικής θεωρίας και φιλοσοφίας. Νέοι όροι εκτατικής και εντατικής ανάπτυξης της έρευνας ........................................47Αφετηριακές κατευθυντήριες αρχές της ΣΨ:του συγκεκριμένου ιστορισμού (της ιστορικότητας), της αιτιοκρατίας, της συστημικότητας και της ανάπτυξης ............................................49Ή Πολιτισμική-Ιστορική θεωρία ....................................................................................................................55«Συμβολική διαντίδραση» και «γλωσσική σχετικότητα» ........................................................57Ή «ζώνη της εγγύτερης ανάπτυξης» .............................................................................................................59Οι αρχές συγκρότησης και ανάπτυξης της ΣΨ:δραστηριότητα, επικοινωνία και προσωπικότητα ...............................................................60Οι αναβαθμοί της «αντανάκλασης»: δραστηριότητα, ψυχισμός, συνείδηση και προσωπικότητα ...............................................................................................................64Πλευρές και κατευθύνσεις της διερεύνησης της προσωπικότητας στη ΣΨ .......67Μεθοδολογική ανάλυση ουσιωδών πτυχών και σταθμών της «θεωρίας της δραστηριότητας» ......................................................................................................70Μεθοδολογικά συμπεράσματα για τους όρους, τα όρια, τα κεκτημένα και τις προοπτικές της ΣΨ ............................................................................................................................978ΕΙΣΑΓΕ ΣΩΉΣΚΓρΓΩιΉτΕ – ΕήΕατπΩΉτΕ οΓσιδΓΩιΕΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟΓια τη γνωσιακή συγκυρία εμφάνισης της Λογικής της Ιστορίας. Η αναγκαιότητα διαλεκτικής ανάπτυξης-«άρσης» του μαρξισμού. Η ΣΨ ως σημαντική πηγή της Λογικής της Ιστορίας .......................................................105ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟΠροβλήματα του ψυχισμού και του υποκειμένου στη δομή της κοινωνίας ως ολότηταςΑπλούστατη σχέση και βιολογικοί όροι εμφάνισης του ψυχισμού .......................111Για τη μετάβαση στην ουσία της κοινωνίας και του ανθρώπινου ψυχισμού.Στοιχεία δρομολόγησης της «άρσης» του φυσικού-βιολογικού από το κοινωνικό, της φυλογένεσης από την οντογενετική ανάπτυξη ......118Ουσία της κοινωνίας: εργασία ως ανταλλαγή ύλης μεταξύ ανθρώπουκαι φύσης, εργασιακές σχέσεις και ψυχισμός. Ή λογική της νομοτελούς ανάπτυξης της εργασιακής δραστηριότητας. Λειτουργικοί και μορφολογικοί μετασχηματισμοί αντικειμένου, μέσου και υποκειμένου σε υλικό και ιδεατό επίπεδο ..................................................126Το φαινόμενο της ανθρώπινης κοινωνίας. Ειδέναι και συν-ειδέναιστον ανθρώπινο ψυχισμό. Ή συνείδηση και οι μορφές της.Ο συνειδητός άνθρωπος ως υποκείμενο του πολιτισμού .......................................145Ή ενεργός πραγματικότητα του ανθρώπου. Υποκείμενο και εποικοδόμημα. Οι άνθρωποι ως προσωπικότητες ...................................................................................................161Άτομο και κοινωνία, βιολογικό και κοινωνικό. Ψυχισμός και συγκρότηση του υποκειμένου ως ενότητα πολλαπλών προσδιορισμών ...................................172ΜΕΡΟΣ ΠΕΜΠΤΟΠροβλήματα του ψυχισμού και του υποκειμένουστην ιστορία της κοινωνίαςΉ κεφαλαιοκρατία ως ολοκλήρωση της διαμόρφωσης της ανθρώπινης κοινωνίας ..............................................................................................................................185Ή ωριμότητα της κοινωνίας ............................................................................................................................235ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥΗ αναγκαιότητα διαλεκτικής ανάπτυξης-άρσης της ΣΨκαι του κλασικού μαρξισμού.Ή Λογική της Ιστορίας και το νέο φάσμα ερευνητικών προγραμμάτωνστο πεδίο της ψυχολογίας .................................................................................................................................247ΕΠΙΜΕΤΡΟΜανόλη ΔαφέρΜόυ. Ή Σοβιετική Ψυχολογία και η Λογική της Ιστορίας στο ιστορικό γίγνεσθαι της επιστήμης ..........................................................................................................257Βιβλιογραφία ...........................................................................................................................................................................261