ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΣΤΗΝ 3η ΕΚΔΟΣΗ.... V

ΠΡΟΛΟΓΟΣ.... V

ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ. . XXIX

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

§ 1. Γενικό και Ειδικό Ενοχικό Δίκαιο... 1

Ι..... Πεδίο εφαρμογής.. 1

ΙΙ.... Διάκριση των ενοχών του Ειδικού Μέρους.. 2

ΙΙΙ... Οι σχέσεις φιλοφροσύνης.. 3

§ 2. Η ρύθμιση των «επώνυμων» συμβάσεων στον ΑΚ.... 5

Ι..... Κατηγοριοποίηση.... 5

ΙΙ.... Η σημασία της ρύθμισης.. 6

§ 3. Εφαρμογές της αρχής της ελευθερίας των ενοχικών συμβάσεων.. 8

Ι..... Γενικά.... 8

ΙΙ.... Ένωση συμβάσεων... 8

ΙΙΙ... Ανώνυμες συμβάσεις.. 9

IV.. Νέες μορφές συμβάσεων... 9

V... Συμβάσεις-πλαίσιο.... 10

§ 4. Μικτές συμβάσεις.. 11

Ι..... Έννοια.... 11

ΙΙ.... Μορφολογία– αντιμετώπιση.... 11

1.. Μορφές .............................................................................................................................. 11

2.. Συμπέρασμα....................................................................................................................... 13

Α΄ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΔΩΡΕΑ

Ι. ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΟΜΑΛΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

§ 5. Εισαγωγικές παρατηρήσεις.. 15

Ι..... Έννοια – νομική φύση.... 15

ΙΙ.... Διάκριση από συγγενείς συμβάσεις.. 17

§ 6. Τα ουσιώδη στοιχεία της δωρεάς.. 18

Ι..... Παροχή ή υπόσχεση παροχής περιουσιακού αντικειμένου... 18

ΙΙ.... Συμφωνία για έλλειψη ανταλλάγματος.. 19

ΙΙΙ... Τύπος.. 19

§ 7. Η ευθύνη του δωρητή... 22

Ι..... Για μη εκπλήρωση.... 22

ΙΙ.... Για νομικά και πραγματικά ελαττώματα.... 22

§ 8. Το «ευεργέτημα ευπορίας».. 25

IΙ. Η ΑΝΑΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΔΩΡΕΑΣ

§ 9. Οι λόγοι της ανάκλησης.. 26

Ι..... Η αχαριστία του δωρεοδόχου... 26

ΙΙ.... Η θανάτωση του δωρητή ή η παρεμπόδισή του να ανακαλέσει τη δωρεά.... 27

ΙΙΙ... Η υπαίτια παράλειψη εκτέλεσης του τρόπου... 28

IV.. Η επιγέννηση τέκνου... 28

§ 10. Η άσκηση του δικαιώματος και οι συνέπειές της.. 29

§ 11. Η απόσβεση του δικαιώματος.. 31

Ι..... Συγγνώμη.... 31

ΙΙ.... Πάροδος αποσβεστικής προθεσμίας.. 31

ΙΙΙ... Θάνατος του δωρεοδόχου... 32

IV.. Παραίτηση του δωρητή.... 32

ΙΙΙ. Η ΔΩΡΕΑ ΥΠΟ ΤΡΟΠΟ

§ 12. Έννοια, τύπος, διακρίσεις.. 33

§ 13. Η εκτέλεση του τρόπου... 36

ΙV. ΑΛΛΑ ΕΙΔΗ ΔΩΡΕΩΝ

§ 14. Η δωρεά από ιδιαίτερο ηθικό καθήκον ή από λόγους ευπρέπειας.. 38

§ 15. Η μικτή δωρεά... 40

§ 16. Η δωρεά περιοδικών παροχών.. 42

§ 17. Η δωρεά «αιτία θανάτου» και η δωρεά υπέρ τρίτου για την περίπτωση θανάτου... 43

Β΄ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΠΩΛΗΣΗ

Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

§ 18. Έννοια και νομική φύση... 45

§ 19. Οικονομική και νομική λειτουργία... 47

§ 20. Η Σύμβαση της Βιέννης για τις διεθνείς πωλήσεις κινητών πραγμάτων (ν. 2532/ 1997). 49

Ι..... Βασικά χαρακτηριστικά.... 49

ΙΙ.... Η κατάρτιση της σύμβασης πώλησης.. 50

ΙΙΙ... Οι υποχρεώσεις των μερών... 51

ΙV.. Η ενιαία μορφή μη εκπλήρωσης.. 52

V... Οι συνέπειες της μη εκπλήρωσης.. 53

VI.. Τα παρεχόμενα δικαιώματα.... 54

1. Το δικαίωμα του αγοραστή για αυτούσια και προσήκουσα εκπλήρωση................ .... 54

2. Το δικαίωμα του πωλητή για αυτούσια και προσήκουσα εκπλήρωση....................     55

3. Το δικαίωμα αποζημίωσης........................................................................................... .... 55

4. Το δικαίωμα για μείωση του τιμήματος...................................................................... .... 57

5. Το δικαίωμα υπαναχώρησης........................................................................................ .... 57

α. Περιπτώσεις.................................................................................................................... 57

β. Άσκηση............................................................................................................................ 58

γ. Αποτελέσματα................................................................................................................. 59

VII. Η μετάσταση του κινδύνου... 60

ΙΙ. ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΟΜΑΛΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

§ 21. Το αντικείμενο της πώλησης.. 62

§ 22. Το τίμημα... 64

§ 23. Η συμφωνία των μερών.. 65

§ 24. Η εικονικότητα ως προς το τίμημα... 67

§ 25. Η εικονικότητα ως προς το πρόσωπο του αγοραστή ακινήτου... 69

§ 26. Οι υποχρεώσεις του πωλητή... 71

Ι..... Μεταβίβαση της κυριότητας ή του δικαιώματος.. 71

ΙΙ.... Παράδοση του πράγματος.. 72

ΙΙΙ... Παρεπόμενες υποχρεώσεις.. 72

1. Από το νόμο................................................................................................................... .... 72

2. Από συμφωνία των μερών ή το 288............................................................................ .... 73

§ 27. Οι υποχρεώσεις του αγοραστή... 74

ΙΙΙ. Η ΜΗ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗ ΤΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ΤΩΝ ΜΕΡΩΝ

§ 28. Η αθέτηση των υποχρεώσεων του πωλητή... 76

§ 29. Ειδικότερα η ευθύνη του πωλητή για νομικά ελαττώματα... 80

Ι..... Εννοιολογικά.... 80

ΙΙ.... Γέννηση και περιεχόμενο της ευθύνης.. 82

ΙΙΙ... Απαλλαγή από την ευθύνη.... 84

§ 30. Η αθέτηση των υποχρεώσεων του αγοραστή... 86

ΙV. ΕΥΘΥΝΗ ΤΟΥ ΠΩΛΗΤΗ ΓΙΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΕΛΑΤΤΩΜΑΤΑ
ΚΑΙ ΕΛΛΕΙΨΗ ΣΥΝΟΜΟΛΟΓΗΜΕΝΩΝ ΙΔΙΟΤΗΤΩΝ

§ 31. Εισαγωγικές παρατηρήσεις.. 87

§ 32. Δικαιολογητικός λόγος της ευθύνης.. 89

§ 33. Εννοιολογικοί προσδιορισμοί. 90

Ι..... Εισαγωγικές παρατηρήσεις.. 90

ΙΙ.... Μη ανταπόκριση του πράγματος στη σύμβαση.... 91

1. Κριτήρια μη ανταπόκρισης .......................................................................................... .... 91

2. Πλημμελής εγκατάσταση ............................................................................................. .... 92

3. Ελαττώματα ποσότητας................................................................................................ .... 94

4. Ελαττώματα είδους ή κατηγορίας................................................................................ .... 94

ΙΙΙ... Συνομολογημένη ιδιότητα.... 95

§ 34. Προϋποθέσεις για τη γέννηση της ευθύνης.. 97

§ 35. Αποκλεισμός της ευθύνης.. 100

§ 36. Το περιεχόμενο της ευθύνης του πωλητή... 102

Ι..... Γενικά.... 102

ΙΙ.... Εκλεκτική συρροή.... 102

§ 37. Τα δικαιώματα διόρθωσης και αντικατάστασης.. 105

Ι..... Γενικά.... 105

ΙΙ.... Εκλεκτική συρροή.... 105

ΙΙΙ... Αδυναμία ή δυσανάλογη απαιτούμενη δαπάνη.... 106

IV.. Εύλογος χρόνος – μη ενόχληση αγοραστή.... 107

V... Το δικαίωμα διόρθωσης.. 108

VΙ.. Το δικαίωμα αντικατάστασης.. 108

§ 38. Το δικαίωμα μείωσης του τιμήματος.. 111

§ 39. Το δικαίωμα υπαναχώρησης.. 113

Ι..... Νομική φύση – άσκηση.... 113

ΙΙ.... Ενέργεια.... 114

1. Υποχρεώσεις του αγοραστή......................................................................................... .. 114

2. Υποχρεώσεις του πωλητή............................................................................................. .. 115

3. Αλληλεξάρτηση των αμοιβαίων υποχρεώσεων......................................................... .. 115

4. Υπαναχώρηση και αποζημίωση.................................................................................. .. 116

ΙΙΙ... Αποκλεισμός της υπαναχώρησης.. 117

§ 40. Το δικαίωμα αποζημίωσης.. 119

Ι..... Προϋποθέσεις.. 119

ΙΙ.... Έννοια και έκταση της αποζημίωσης.. 120

§ 41. Ειδικά ζητήματα... 123

Ι..... Επιδίκαση μείωσης τιμήματος ή αντικατάστασης (542). 123

ΙΙ.... Πλειονότητα πωλητών ή αγοραστών... 123

ΙΙΙ... Πλειονότητα πωληθέντων πραγμάτων... 124

§ 42. Παροχή εγγύησης.. 126

Ι..... Είδη εγγυήσεων... 126

1. Αυτοτελής εγγυητική σύμβαση.................................................................................... .. 126

2. Μη αυτοτελής εγγυητική σύμβαση.............................................................................. .. 126

ΙΙ.... Η ρύθμιση του 559... 127

§ 43. Παραγραφές.. 129

Ι..... Η βασική ρύθμιση.... 129

ΙΙ.... Αποκλίσεις από τη βασική ρύθμιση.... 131

ΙΙΙ... Παραγραφή αναγωγικών αξιώσεων... 133

§ 44. Η συρροή των άρθρων 534 επ. με άλλες διατάξεις.. 134

Ι..... Πλάνη.... 134

ΙΙ.... Απάτη, αδικοπραξία, διαπραγματεύσεις.. 136

V. Η ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

§ 45. Γενικά... 138

§ 46. Η βασική ρύθμιση... 140

§ 47. Διαφοροποιημένες ρυθμίσεις.. 144

Ι..... Η πώληση με συμφωνία αποστολής.. 144

ΙΙ.... Άλλες διαφοροποιημένες ρυθμίσεις.. 146

1. Πώληση με αίρεση (523) ............................................................................................... .. 146

2. Πώληση κληρονομίας................................................................................................... .. 147

3. Αναγκαστικός πλειστηριασμός.................................................................................... .. 147

§ 48. Περαιτέρω επιπτώσεις της μετάστασης του κινδύνου... 148

VI. ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΕΙΔΗ ΠΩΛΗΣΗΣ – ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ

§ 49. Η πώληση με τον όρο διατήρησης της κυριότητας.. 149

Ι..... Έννοια και πρακτική σημασία.... 149

ΙΙ.... Η ρύθμιση του ΑΚ.... 149

ΙΙΙ... Η εμπράγματη ενέργεια του όρου... 151

1. Όσο εκκρεμεί η αναβλητική αίρεση............................................................................ .. 151

2. Μετά την πλήρωση της αναβλητικής αίρεσης............................................................ .. 153

3. Ματαίωση της αναβλητικής αίρεσης........................................................................... .. 153

IV.. Η ενοχική ενέργεια του όρου... 153

V... Το ζήτημα του κινδύνου... 155

VΙ.. Η κατάργηση του όρου... 155

§ 50. Το σύμφωνο εξώνησης.. 156

Ι..... Έννοια και σημασία.... 156

ΙΙ.... Νομική φύση.... 156

ΙΙΙ... Συντέλεση της εξώνησης.. 156

§ 51. Η πώληση με δοκιμή... 158

§ 52. Αρρύθμιστες μορφές πώλησης.. 160

Ι..... Σύμβαση μεταπρασίας.. 160

ΙΙ.... Μίσθωση - πώληση.... 160

ΙΙΙ... «Ανταλλαγή» αυτοκινήτων... 161

§ 53. Η σύμβαση ανταλλαγής.. 162

Γ΄ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΜΙΣΘΩΣΗ ΠΡΑΓΜΑΤΟΣ

Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

§ 54. Έννοια και νομική φύση... 163

§ 55. Οικονομική και κοινωνική λειτουργία... 164

§ 56. Η προστασία της «οικογενειακής στέγης».. 166

Ι..... Θάνατος του μισθωτή (612 § 2). 166

ΙΙ.... Διακοπή της συμβίωσης (1393). 167

1. Φύση της παραχώρησης............................................................................................... .. 167

2. Προστασία του παραχωρησιούχου συζύγου.............................................................. .. 168

3. Διαδικασία....................................................................................................................... .. 168

4. Η διάταξη 1393 εδ. γ΄...................................................................................................... .. 168

5. Ισχύς μόνο σε διακοπή της συμβίωσης....................................................................... .. 168

6. Λύση ή ακύρωση του γάμου......................................................................................... .. 169

7. Επιπτώσεις στο ύψος της διατροφής........................................................................... .. 169

8. Εκποίηση του ακινήτου................................................................................................. .. 169

ΙΙΙ... Κοινοποίηση της καταγγελίας στον σύζυγο του μισθωτή (612Α). 169

ΙΙ. ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΟΜΑΛΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

§ 57. Περιεχόμενο της σύμβασης.. 171

Ι..... Γενικά.... 171

ΙΙ.... Το μίσθιο.... 171

ΙΙΙ... Το μίσθωμα.... 172

ΙV.. Το είδος και η διάρκεια της χρήσης.. 173

V... Η συμφωνία των μερών... 174

VΙ.. Περισσότεροι συμβαλλόμενοι. 174

§ 58. Οι υποχρεώσεις του εκμισθωτή... 176

Ι..... Παραχώρηση της χρήσης του μισθίου... 176

ΙΙ.... Παρεπόμενες υποχρεώσεις.. 177

§ 59. Οι υποχρεώσεις του μισθωτή... 180

Ι..... Καταβολή του μισθώματος.. 180

1. Εγγυοδοσία........................................................................................................................ 180

2. Μη χρησιμοποίηση του μισθίου...................................................................................... 181

3. Εγκατάλειψη του μισθίου................................................................................................. 181

ΙΙ.... Παρεπόμενες υποχρεώσεις.. 182

1. Παραλαβή και χρησιμοποίηση του μισθίου............................................................... .. 182

2. Καλή χρήση του μισθίου............................................................................................... .. 183

3. Ανοχή επισκέψεων και εργασιών στο μίσθιο............................................................. .. 184

4. Γνωστοποίηση ελαττωμάτων ή αντιποίησης δικαιωμάτων...................................... .. 185

§ 60. Δυνατότητα μεταβίβασης των δικαιωμάτων από τη μισθωτική σύμβαση... 186

§ 61. Η επιτρεπόμενη παραχώρηση της χρήσης του μισθίου σε άλλον.. 188

Ι..... Εννοιολογικές οριοθετήσεις.. 188

1. Παραχώρηση της χρήσης του μισθίου........................................................................ .. 188

2. Υπομίσθωση................................................................................................................... .. 188

3. Εκχώρηση της απαίτησης για παραχώρηση της χρήσης του μισθίου.................... .. 189

4. Συμπερασματική παρατήρηση ................................................................................... .. 189

ΙΙ.... Λειτουργία της σύμβασης σε περίπτωση επιτρεπόμενης υπομίσθωσης.. 189

1. Σχέσεις υπεκμισθωτή-υπομισθωτή............................................................................... .. 189

2. Σχέσεις εκμισθωτή-μισθωτή (υπεκμισθωτή)................................................................ .. 190

3. Σχέσεις (αρχικού) εκμισθωτή-υπομισθωτή.................................................................. .. 190

ΙΙΙ. ΜΗ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗ ΤΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ΤΟΥ ΕΚΜΙΣΘΩΤΗ – ΕΥΘΥΝΗ ΓΙΑ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
ΚΑΙ ΕΛΑΤΤΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΜΙΣΘΙΟΥ

§ 62. Εισαγωγικές παρατηρήσεις.. 192

§ 63. Ευθύνη για μη εκπλήρωση γενικώς.. 193

Ι..... Δυνατή παροχή.... 193

ΙΙ.... Αδύνατη παροχή.... 194

ΙΙΙ... Πλημμελής εκπλήρωση.... 195

§ 64. Ευθύνη για πραγματικά ή νομικά ελαττώματα ή έλλειψη συνομολογημένων ιδιο­τήτων.. 197

Ι..... Εννοιολογικά.... 197

1. Πραγματικό ελάττωμα..................................................................................................... 197

2. Συνομολογημένη ιδιότητα............................................................................................... 198

3. Νομικό ελάττωμα.............................................................................................................. 198

ΙΙ.... Γέννηση και περιεχόμενο της ευθύνης.. 199

ΙΙΙ... Η αξίωση για άρση του ελαττώματος κτλ.. 200

IV.. Το δικαίωμα για μείωση ή μη καταβολή του μισθώματος.. 201

V... Η αξίωση αποζημίωσης.. 202

1. Προϋποθέσεις................................................................................................................. .. 202

2. Έκταση και περιεχόμενο............................................................................................... .. 203

VI.. Αποκλεισμός της ευθύνης του εκμισθωτή.... 205

1. Γνώση του μισθωτή....................................................................................................... .. 205

2. Άγνοια του πραγματικού ελαττώματος από βαριά αμέλεια του μισθωτή.............. .. 205

3. Ανεπιφύλακτη παραλαβή............................................................................................. .. 206

4. Έγκυρη απαλλακτική ρήτρα......................................................................................... .. 206

IV. Η ΜΗ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗ ΤΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ΤΟΥ ΜΙΣΘΩΤΗ

§ 65. Η μη καταβολή του μισθώματος.. 208

Ι..... Γενικά.... 208

ΙΙ.... Η απόδοση του μισθίου λόγω δυστροπίας.. 208

1. Γενικά............................................................................................................................... .. 208

2. Έννοια «δυστροπίας»..................................................................................................... .. 209

3. Δικονομικά – σώρευση αγωγών.................................................................................. .. 210

§ 66. Η μη εκπλήρωση παρεπόμενων υποχρεώσεων.. 213

V. Η ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ ΤΗΣ ΜΙΣΘΩΣΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΟΣ ΩΣ ΚΥΡΩΣΗ
ΤΗΣ ΑΘΕΤΗΣΗΣ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ

§ 67. Εισαγωγικές παρατηρήσεις.. 215

I..... Γενικά.... 215

ΙΙ.... Έννοια, νομική φύση και άσκηση της καταγγελίας.. 216

ΙΙΙ... Οι γενικές προϋποθέσεις της καταγγελίας.. 218

IV.. Η καταγγελία σε περίπτωση πλειονότητας εκμισθωτών ή μισθωτών... 219

V... Τα αποτελέσματα της καταγγελίας.. 221

§ 68. Η καταγγελία για μη παραχώρηση της χρήσης του μισθίου... 223

§ 69. Η καταγγελία για κίνδυνο υγείας του μισθωτή... 225

§ 70. Η καταγγελία για καθυστέρηση του μισθώματος.. 226

§ 71. Η καταγγελία για κακή χρήση του μισθίου... 229

§ 72. Η καταγγελία για σπουδαίο λόγο... 230

VI. ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΜΙΣΘΩΤΗ ΑΠΕΝΑΝΤΙ  ΣΤΟΝ ΕΚΜΙΣΘΩΤΗ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΤΡΙΤΟΥΣ

§ 73. Προστασία του μισθωτή ως κατόχου... 233

§ 74. Προστασία του μισθωτή σε περίπτωση εκποίησης του μισθίου κινητού... 235

§ 75. Η εκποίηση του μισθίου ακινήτου... 236

Ι..... Γενικά.... 236

ΙΙ.... Η εκποίηση ακινήτου, μισθωμένου με έγγραφο βέβαιης χρονολογίας.. 237

1. Προϋποθέσεις εφαρμογής του 614.............................................................................. .. 237

2. Τα αποτελέσματα της εφαρμογής του 614.................................................................. .. 238

3. Ισχύς της διάθεσης κτλ. μισθωμάτων απέναντι στο νέο κτήτορα............................... 240

ΙΙΙ... Ισχύς της διάθεσης κτλ. μισθωμάτων σε περίπτωση ενυπόθηκου μισθίου... 241

IV.. Η εκποίηση ακινήτου, μισθωμένου χωρίς έγγραφο βέβαιης χρονολογίας.. 242

V... Μισθώσεις με διάρκεια πάνω από εννέα έτη.... 243

VII. ΤΟ ΝΟΜΙΜΟ ΕΝΕΧΥΡΟ ΤΟΥ ΕΚΜΙΣΘΩΤΗ

§ 76. Εισαγωγικές παρατηρήσεις.. 245

§ 77. Η ειδικότερη ρύθμιση του ενεχύρου... 246

Ι..... Οι ασφαλιζόμενες αξιώσεις.. 246

ΙΙ.... Το αντικείμενο του ενεχύρου... 246

ΙΙΙ... Γέννηση και προστασία.... 247

IV.. Απόσβεση.... 247

VIII. Η ΛΗΞΗ ΤΗΣ ΜΙΣΘΩΣΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΟΣ

§ 78. Εισαγωγικές παρατηρήσεις.. 248

§ 79. Λήξη με καταγγελία... 249

Ι..... Η (τακτική) καταγγελία της μίσθωσης με αόριστη διάρκεια.... 249

II.... Η καταγγελία λόγω παρέλευσης τριάντα ετών... 249

III... Η καταγγελία λόγω θανάτου του μισθωτή.... 250

IV.. Η καταγγελία λόγω μετάθεσης του μισθωτή δημόσιου υπαλλήλου... 250

§ 80. Οι συνέπειες της λήξης της μίσθωσης.. 252

Ι. ... Γενικά.... 252

ΙΙ.... Η υποχρέωση για απόδοση του μισθίου ειδικότερα.... 252

1. Γενικά............................................................................................................................... .. 252

2. Παρακράτηση του μισθίου μετά τη λήξη της μίσθωσης........................................... .. 253

3. Η υποχρέωση του υπομισθωτή κτλ. για απόδοση του μισθίου................................ .. 255

§ 81. Παράταση και ανανέωση της μίσθωσης (αναμίσθωση). 257

Ι..... Παράταση της μίσθωσης.. 257

ΙΙ.... Ανανέωση της μίσθωσης (αναμίσθωση). 257

1. Γενικά............................................................................................................................... .. 257

2. Πλασματική αναμίσθωση............................................................................................. .. 257

Δ΄ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΟΥ

Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

§ 82. Έννοια και νομική φύση... 259

§ 83. Διάκριση από τις συμβάσεις εργασίας και παροχής ανεξάρτητων υπηρεσιών.. 261

Ι..... Διάκριση από τη σύμβαση εξαρτημένης εργασίας.. 261

1. Το κριτήριο του περιεχομένου της συμβατικής υποχρέωσης................................... .. 261

2. Το κριτήριο της συμβατικής κατανομής των κινδύνων............................................. .. 261

3. Το κριτήριο της εξάρτησης........................................................................................... .. 262

ΙΙ.... Διάκριση από τη σύμβαση παροχής ανεξάρτητων υπηρεσιών... 262

ΙΙΙ... Λοιπά κριτήρια διάκρισης.. 263

§ 84. Σύμβαση κατασκευής έργου - Ο κανόνας του 683... 264

Ι..... Ο χαρακτήρας του κανόνα του 683... 264

ΙΙ.... Οι προϋποθέσεις εφαρμογής του κανόνα.... 264

1. Σύμβαση κατασκευής έργου......................................................................................... .. 264

2. Υποχρέωση για μεταβίβαση κυριότητας.................................................................... .. 265

3. Αμφιβολία ως προς την αληθινή βούληση των μερών............................................. .. 266

ΙΙΙ... Η δικονομική λειτουργία του κανόνα – η κατανομή του βάρους απόδειξης.. 266

1. Η εισαγόμενη ρύθμιση.................................................................................................. .. 266

2. Η δικονομική λειτουργία του κανόνα.......................................................................... .. 267

ΙΙ. ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΟΜΑΛΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

§ 85. Περιεχόμενο της σύμβασης.. 268

Ι..... Το έργο.... 268

ΙΙ.... Η αμοιβή του εργολάβου... 269

1. Γενικά............................................................................................................................... .. 269

2. Τεκμήριο συμφωνίας για αμοιβή (682 § 1).................................................................. .. 269

3. Τρόποι καθορισμού του ύψους της αμοιβής.............................................................. .. 270

4. Αναπροσαρμογή του ύψους της αμοιβής...................................................................... 272

ΙΙΙ... Η συμφωνία των μερών... 272

1. Γενικά............................................................................................................................... .. 272

2. Τεκμήριο συμφωνίας (682 § 2) ..................................................................................... .. 273

3. Τύπος............................................................................................................................... .. 273

4. Προσύμφωνο................................................................................................................. .. 273

§ 86. Οι υποχρεώσεις του εργολάβου... 275

Ι..... Η προσήκουσα εκτέλεση του έργου... 275

1. Γενικά............................................................................................................................... .. 275

2. Υποκατάσταση του εργολάβου (684) .......................................................................... .. 276

ΙΙ.... Η παράδοση του έργου... 278

ΙΙΙ... Παρεπόμενες υποχρεώσεις.. 279

1. Υποχρέωση παροχής ύλης και βοηθητικών μέσων................................................... .. 280

2. Υποχρέωση επιμέλειας της ύλης του εργοδότη.......................................................... .. 280

3. Άλλες παρεπόμενες υποχρεώσεις................................................................................ .. 281

IV.. Η παροχή του εργολάβου ως παροχή «γένους» ή «είδους».. 282

§ 87. Η υποχρέωση του εργοδότη για καταβολή της αμοιβής.. 283

Ι..... Γενικά.... 283

II.... Χρόνος καταβολής.. 283

III... Παραγραφή.... 284

IV.. Δικονομικά- στοιχεία της αγωγής του εργολάβου... 285

§ 88. Ειδικές ρυθμίσεις σε σχέση με την εργολαβική αμοιβή... 286

Ι..... Απαγόρευση κατάσχεσης ή εκχώρησης εργολαβικών απαιτήσεων... 286

ΙΙ.... Το νόμιμο ενέχυρο του εργολάβου... 286

ΙΙΙ... Η υπέρ των εργατών δέσμευση της εργολαβικής αμοιβής (702). 289

1. Γενικά............................................................................................................................... .. 289

2. Προϋποθέσεις ................................................................................................................ .. 289

3. Συνέπειες......................................................................................................................... .. 289

4. Αναγκαστικός χαρακτήρας........................................................................................... .. 291

5. Δικονομικά...................................................................................................................... .. 291

§ 89. Η μεταβολή των τιμών του προϋπολογισμού... 292

Ι..... Η περίπτωση του «εγγυημένου» προϋπολογισμού... 292

ΙΙ.... Η περίπτωση του «ενδεικτικού» προϋπολογισμού... 293

§ 90. Η υποχρέωση σύμπραξης κατά την εκτέλεση και την παραλαβή του έργου κτλ.. 296

I..... Υποχρέωση σύμπραξης κατά την εκτέλεση του έργου... 296

ΙΙ.... Υποχρέωση σύμπραξης κατά την παραλαβή του έργου;. 298

ΙΙΙ... Άλλες παρεπόμενες υποχρεώσεις.. 298

ΙΙΙ. Η ΜΗ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗ ΤΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ΤΟΥ ΕΡΓΟΛΑΒΟΥ

§ 91. Εισαγωγικές παρατηρήσεις.. 300

Ι..... Γενικά.... 300

ΙΙ.... Διάρθρωση της ευθύνης.. 300

§ 92. Ευθύνη για μη εκπλήρωση γενικώς.. 302

Ι..... Αδυναμία παροχής.. 302

1. Περιπτώσεις.................................................................................................................... .. 302

2. Συνέπειες......................................................................................................................... .. 303

ΙΙ.... Υπερημερία οφειλέτη.... 304

1. Περιπτώσεις.................................................................................................................... .. 304

2. Συνέπειες......................................................................................................................... .. 304

ΙΙΙ... Πλημμελής εκπλήρωση.... 306

§ 93. Ευθύνη του εργολάβου κατά το προπαρασκευαστικό στάδιο (686, 687). 308

Ι..... Ευθύνη για καθυστερήσεις (686). 308

1. Γενικά............................................................................................................................... .. 308

2. Προϋποθέσεις εφαρμογής της 686 εδ. α΄..................................................................... .. 309

3. Υπαναχώρηση ανεξάρτητα από υπαιτιότητα του εργολάβου................................. .. 311

4. Το παρεχόμενο δικαίωμα υπαναχώρησης.................................................................. .. 311

5. Υπερημερία του εργολάβου (686 εδ. β΄)...................................................................... .. 313

ΙΙ.... Ευθύνη λόγω προβλεπόμενης ελαττωματικής ή αντισυμβατικής εκτέλεσης του έρ­γου (687)  314

1. Γενικά............................................................................................................................... .. 314

2. Προϋποθέσεις εφαρμογής ........................................................................................... .. 315

3. Τα δικαιώματα του εργοδότη....................................................................................... .. 316

§ 94. Οι συμβατικές ρήτρες έκπτωσης του εργολάβου... 318

IV. Η ΕΥΘΥΝΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΛΑΒΟΥ ΓΙΑ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ  ΚΑΙ ΕΛΑΤΤΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ

§ 95. Εισαγωγικές παρατηρήσεις.. 320

Ι..... Χαρακτηριστικά και δικαιολογητικός λόγος της ευθύνης.. 320

ΙΙ.... Χρονική οριοθέτηση του πεδίου εφαρμογής των άρθρων 688 επ.. 320

1. Η παράδοση του έργου ως αφετηρία της εφαρμογής των άρθρων 688 επ............ .. 320

2. Αδικαιολόγητη άρνηση παραλαβής από τον εργοδότη........................................... .. 321

ΙΙΙ... Σχέση των άρθρων 688 επ. με τις γενικές διατάξεις.. 321

1. Οι υποστηριζόμενες απόψεις........................................................................................ .. 321

2. Η προκρινόμενη θέση................................................................................................... .. 322

IV.. Επισκόπηση των παρεχόμενων δικαιωμάτων... 324

§ 96. Εννοιολογικοί προσδιορισμοί. 325

Ι..... Πραγματικό ελάττωμα.... 325

1. Έννοια της «ιδιότητας» ................................................................................................. .. 325

2. Κριτήρια της ελαττωματικότητας................................................................................. .. 325

3. Ουσιώδη και επουσιώδη ελαττώματα.......................................................................... .. 325

4. Ελαττώματα είδους ή κατηγορίας (aliud) ................................................................... .. 326

5. Ελαττώματα ποσότητας................................................................................................ .. 326

ΙΙ.... Συνομολογημένη ιδιότητα.... 327

ΙΙΙ... Νομικό ελάττωμα.... 328

§ 97. Η αξίωση για διόρθωση των ελλείψεων.. 329

I..... Προϋποθέσεις παροχής της αξίωσης.. 329

II.... Τρόπος και συνέπειες άσκησης της αξίωσης.. 330

§ 98. Το δικαίωμα για μείωση της αμοιβής.. 332

§ 99. Το δικαίωμα υπαναχώρησης.. 334

Ι..... Νομική φύση – άσκηση.... 334

ΙΙ.... Αναλογική εφαρμογή διατάξεων για την πώληση.... 334

ΙΙΙ... Έννομες συνέπειες.. 336

§ 100. Η αξίωση αποζημίωσης.. 338

Ι..... Προϋποθέσεις.. 338

ΙΙ.... Άσκηση.... 338

ΙΙΙ... Έκταση και περιεχόμενο της αποζημίωσης.. 339

§ 101. Αποκλεισμός της ευθύνης.. 341

Ι..... Έγκυρη απαλλακτική ρήτρα.... 341

ΙΙ.... Υπαιτιότητα του εργοδότη.... 341

ΙΙΙ... Η έγκριση του έργου... 343

1. Έννοια και μορφές έγκρισης......................................................................................... .. 343

2. Ευθύνη του εργολάβου παρά την έγκριση.................................................................. .. 343

3. Δικονομικά...................................................................................................................... .. 345

IV.. Παραγραφή.... 345

1. Γενικά............................................................................................................................... .. 345

2. Χρόνος παραγραφής..................................................................................................... .. 346

3. Έναρξη παραγραφής..................................................................................................... .. 346

4. Αναλογική εφαρμογή διατάξεων για την πώληση.................................................... .. 347

5. Δικονομικά...................................................................................................................... .. 347

V. Η ΜΗ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗ ΤΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ΤΟΥ ΕΡΓΟΔΟΤΗ

§ 102. Αθέτηση κύριας υποχρέωσης.. 348

§ 103. Αθέτηση παρεπόμενων υποχρεώσεων.. 349

VΙ. Η ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

§ 104. Γενικά... 350

Ι..... Κίνδυνος παροχής.. 350

ΙΙ.... Κίνδυνος αντιπαροχής.. 350

§ 105. Η βασική ρύθμιση... 352

Ι..... Γενικά.... 352

ΙΙ.... Έργο με χαρακτηριστικά παροχής «γένους».. 352

ΙΙΙ... Έργο με χαρακτηριστικά παροχής «είδους».. 353

§ 106. Διαφοροποιημένες ρυθμίσεις.. 355

Ι..... Υπερημερία του εργοδότη ως δανειστή.... 355

ΙΙ.... Αποστολή του έργου... 355

ΙΙΙ... Ο κίνδυνος της ύλης.. 355

ΙV.. Ελαττωματικά υλικά, εσφαλμένες οδηγίες κτλ. του εργοδότη.... 356

1. Προϋποθέσεις................................................................................................................. .. 356

2. Συνέπειες......................................................................................................................... .. 357

3. Ανάλογη εφαρμογή....................................................................................................... .. 357

VII. Η ΛΗΞΗ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΕΡΓΟΥ

§ 107. Γενικά... 358

I..... Λόγοι λήξης.. 358

ΙΙ.... Λήξη με την προσήκουσα εκπλήρωση της σύμβασης.. 358

ΙΙΙ... Λήξη με αντίθετη συμφωνία.... 358

§ 108. Λήξη με καταγγελία κατά το 700... 360

Ι..... Γενικά.... 360

1. Δικαιολογητικός λόγος.................................................................................................. .. 360

2. Ενδοτικός χαρακτήρας.................................................................................................. .. 360

3. Καταγγελία για σπουδαίο λόγο.................................................................................... .. 361

ΙΙ.... Άσκηση του δικαιώματος καταγγελίας.. 362

1. Δικαιούχος...................................................................................................................... .. 362

2. Τρόπος άσκησης – τύπος – περιεχόμενο.................................................................... .. 362

ΙΙΙ... Συνέπειες της καταγγελίας.. 363

1. Λήξη της σύμβασης έργου – παράδοση του έργου στον εργοδότη........................ .. 363

2. Υποχρέωση καταβολής της αμοιβής........................................................................... .. 363

3. Αφαιρούμενα ποσά....................................................................................................... .. 365

4. Τύχη των ήδη γεννημένων αξιώσεων μεταξύ των μερών......................................... .. 366

5. Δικονομικά...................................................................................................................... .. 367

§ 109. Ο θάνατος ενός από τους συμβαλλομένους.. 368

Ι..... Ο θάνατος του εργολάβου... 368

ΙΙ.... Ο θάνατος του εργοδότη.... 369

§ 110. Η πτώχευση ενός από τους συμβαλλομένους.. 370

VIII. ΙΔΙΑΙΤΕΡΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΕΡΓΟΛΑΒΙΑΣ

§ 111. Κατασκευή οικοδομής με το σύστημα της αντιπαροχής.. 372

Ι..... Εισαγωγικές παρατηρήσεις.. 372

1. Το περιεχόμενο της σύμβασης..................................................................................... .. 372

2. Νομική φύση –τύπος..................................................................................................... .. 373

ΙΙ.... Η σχέση οικοπεδούχου - εργολάβου... 374

1. Δικαίωμα κατοχής του εργολάβου.............................................................................. .. 374

2. Εφαρμοστέες διατάξεις.................................................................................................. .. 374

3. Ανάκληση της ανέκκλητης εντολής και πληρεξουσιότητας...................................... .. 374

4. Μείωση της αμοιβής του εργολάβου........................................................................... .. 375

5. Συνέπειες της υπαναχώρησης του εργοδότη ή της έκπτωσης του εργολάβου...... .. 376

ΙΙΙ... Η σχέση οικοπεδούχου - τρίτου... 377

§ 112. Πώληση διαιρετού χώρου υπό κατασκευή... 378

Ε΄ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΕΝΤΟΛΗ

Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

§ 113. Έννοια, σημασία, νομική φύση, τύπος.. 381

Ι..... Έννοια και σημασία.... 381

ΙΙ.... Νομική φύση.... 382

ΙII... Τύπος.. 382

§ 114. Διάκριση από συγγενή νομικά μορφώματα... 384

Ι..... Από την «έμμισθη εντολή».. 384

ΙΙ.... Από τη σχέση φιλοφροσύνης.. 385

ΙΙΙ... Από την πληρεξουσιότητα.... 385

ΙV.. Από τη συμβουλή ή τη σύσταση (729). 386

V... Από τη δωρεά, το χρησιδάνειο και την άμισθη παρακαταθήκη.... 386

ΙΙ. Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ

§ 115. Η κύρια υποχρέωση του εντολοδόχου... 388

Ι..... Γενικά.... 388

ΙΙ.... Αυτοπρόσωπη εκτέλεση της εντολής - Υποκατάσταση.... 388

1. Ο κανόνας.......................................................................................................................... 388

2. Η εξαίρεση......................................................................................................................... 389

3. Επιτρεπτή υποκατάσταση................................................................................................ 390

4. Ανεπίτρεπτη υποκατάσταση............................................................................................ 391

ΙΙΙ... Τα όρια της υποχρέωσης για εκτέλεση της εντολής.. 391

1. Συμμόρφωση προς τις οδηγίες του εντολέα.................................................................. 391

2. Παρέκκλιση από τα όρια της εντολής............................................................................ 392

§ 116. Παρεπόμενες υποχρεώσεις του εντολοδόχου... 393

Ι..... Παροχή πληροφοριών και λογοδοσία (718). 393

ΙΙ.... Απόδοση όσων έλαβε ή απέκτησε ο εντολοδόχος κατά την εκτέλεση της εντολής (719)  394

ΙΙΙ... Τοκοδοσία (720). 395

ΙV.. Υποχρέωση προστασίας (288). 395

§ 117. Η αθέτηση των υποχρεώσεων του εντολοδόχου... 396

Ι..... Η αθέτηση της κύριας υποχρέωσης.. 396

ΙΙ.... Η αθέτηση των παρεπόμενων υποχρεώσεων... 397

§ 118. Οι υποχρεώσεις του εντολέα και οι συνέπειες της αθέτησής τους.. 400

Ι..... Προκαταβολή δαπανών (721). 400

ΙΙ.... Απόδοση δαπανών (722). 401

ΙΙΙ... Αποκατάσταση ζημιών (723). 402

ΙΙΙ. Η ΛΥΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ

§ 119. Ανάκληση – Καταγγελία... 403

Ι..... Ανάκληση.... 403

1. Γενικά.................................................................................................................................. 403

2. Ανάκληση ανέκκλητης εντολής για σπουδαίο λόγο..................................................... 403

3. Ανάκληση ανέκκλητης εντολής χωρίς σπουδαίο λόγο................................................ 404

4. Καταχρηστική άσκηση του δικαιώματος ανάκλησης................................................... 404

ΙΙ.... Καταγγελία.... 405

1. Γενικά.................................................................................................................................. 405

2. Παραίτηση από το δικαίωμα καταγγελίας – σπουδαίος λόγος................................... 405

3. Άκαιρη καταγγελία χωρίς σπουδαίο λόγο..................................................................... 406

§ 120. Άλλοι λόγοι λύσης.. 407

Ι..... Θάνατος.. 407

ΙΙ.... Δικαστική συμπαράσταση, πτώχευση, διάλυση νομικού προσώπου... 408

ΙΙΙ... Υποχρέωση συνέχισης της υπόθεσης (727). 408

§ 121. Διεξαγωγή της υπόθεσης μετά τη λύση της εντολής (728). 410

ΣΤ΄ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΛΛΟΤΡΙΩΝ

Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

§ 122. Έννοια και διακρίσεις.. 411

Ι..... Έννοια.... 411

ΙΙ.... Διακρίσεις.. 412

1. Γνήσια διοίκηση αλλοτρίων............................................................................................. 412

2. Μη γνήσια διοίκηση αλλοτρίων...................................................................................... 412

3. Κατά πλάνη διοίκηση αλλοτρίων.................................................................................... 412

§ 123. Εννοιολογικά στοιχεία... 413

Ι..... Τα πρόσωπα.... 413

1. Ο κύριος της υπόθεσης..................................................................................................... 413

2. Ο διοικητής αλλοτρίων..................................................................................................... 414

ΙΙ.... Η διεξαγωγή της υπόθεσης.. 414

ΙΙΙ... «Ξένη» υπόθεση.... 415

ΙV.. Διοίκηση χωρίς εντολή.... 416

V... Η κατά πλάνη διοίκηση αλλοτρίων... 416

ΙΙ. Η ΓΝΗΣΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΛΛΟΤΡΙΩΝ

§ 124. Οι υποχρεώσεις του διοικητή... 418

Ι..... Βασική υποχρέωση.... 418

1. Διεξαγωγή της υπόθεσης προς το συμφέρον του κυρίου............................................. 418

2. Διεξαγωγή της υπόθεσης σύμφωνα με την πραγματική ή την εικαζόμενη θέληση του κυρίου                    418

3. Αντίθετη θέληση του κυρίου............................................................................................ 419

4. Υπαίτια αθέτηση................................................................................................................ 420

ΙΙ.... Δευτερεύουσες υποχρεώσεις.. 420

1. Αναγγελία ανάληψης της διοίκησης - αναμονή οδηγιών (733).................................... 420

2. Λογοδοσία, τοκοδοσία, απόδοση «κτηθέντων» (734)................................................... 421

ΙΙΙ... Το μέτρο ευθύνης του διοικητή.... 422

1. Ο κανόνας: ευθύνη για κάθε πταίσμα (731 εδ. α΄).......................................................... 422

2. Διαφοροποιημένες ρυθμίσεις (731 εδ. β΄, 732, 735).................................................... .. 422

§ 125. Οι αξιώσεις του διοικητή... 425

Ι..... Αξίωση καταβολής δαπανών ή/και αποζημίωσης (736). 425

1. Αξίωση καταβολής δαπανών.......................................................................................... 425

2. Αξίωση αποζημίωσης....................................................................................................... 426

3. Παραγραφή – επίσχεση................................................................................................... 426

4. Αθέμιτη διοίκηση αλλοτρίων (737).................................................................................. 427

ΙΙ.... Απαλλαγή του κυρίου (738). 427

ΙΙΙ. Η ΜΗ ΓΝΗΣΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΛΛΟΤΡΙΩΝ

§ 126. Έννοια και προϋποθέσεις.. 429

Ι..... Έννοια.... 429

ΙΙ.... Προϋποθέσεις.. 429

§ 127. Έννομες συνέπειες.. 431

Ι..... Γενικά.... 431

ΙΙ.... Υποχρεώσεις και ευθύνη του διοικητή.... 431

1.  Ειδικότερα η απόδοση των «κτηθέντων»...................................................................... 432

2. Αδικοπρακτική ευθύνη του διοικητή............................................................................... 432

ΙΙΙ... Η απόδοση των δαπανών του διοικητή.... 433

Ζ΄ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

§ 128. Έννοια και νομική φύση... 435

Ι..... Έννοια.... 435

ΙΙ.... Νομική φύση.... 436

ΙΙΙ... Ειδικές μορφές κοινωνίας.. 437

1. Διακοινωνία....................................................................................................................... 437

2. «Κοινωνία» ετεροειδών δικαιωμάτων............................................................................. 437

3. Αναγκαστική κοινωνία..................................................................................................... 437

ΙΙ. ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΩΝ

§ 129. Τα δικαιώματα των κοινωνών.. 439

Ι..... Κάρπωση του κοινού αντικειμένου... 439

ΙΙ.... Χρήση του κοινού αντικειμένου... 440

1. Γενικά.................................................................................................................................. 440

2. Αποκλειστική χρήση από ένα κοινωνό.......................................................................... 441

3. Χρησικτησία του κοινού αντικειμένου............................................................................ 443

ΙΙΙ... Διάθεση της ιδανικής μερίδας και του κοινού αντικειμένου... 443

1. Διάθεση της ιδανικής μερίδας.......................................................................................... 443

2. Διάθεση του κοινού αντικειμένου.................................................................................... 445

§ 130. Υποχρεώσεις και ευθύνη των κοινωνών.. 446

Ι..... Συνεισφορά στις δαπάνες.. 446

ΙΙ.... Σχέσεις των κοινωνών... 448

1. Μεταξύ τους....................................................................................................................... 448

2. Με τρίτους.......................................................................................................................... 448

ΙΙΙ. Η ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ

§ 131. Εννοιολογικά... 450

§ 132. Διοίκηση με ομόφωνη απόφαση των κοινωνών (788 § 1 εδ. α΄). 452

Ι..... Νομική φύση – περιεχόμενο.... 452

1. Νομική φύση..................................................................................................................... 452

2. Περιεχόμενο...................................................................................................................... 452

ΙΙ.... Τροποποίηση.... 453

§ 133. Διοίκηση με απόφαση της πλειοψηφίας των κοινωνών (789). 455

Ι..... Αρμοδιότητα της πλειοψηφίας.. 455

ΙΙ.... Διαδικασία λήψης της απόφασης.. 455

ΙΙΙ... Δεσμευτικότητα, τροποποίηση και ελαττωματικότητα της απόφασης.. 456

§ 134. Κανονισμός της διοίκησης με δικαστική απόφαση (790). 459

Ι..... Προϋποθέσεις της δικαστικής παρέμβασης.. 459

ΙΙ.... Δικονομικά ζητήματα.... 459

ΙΙΙ... Περιεχόμενο της δικαστικής απόφασης.. 460

1. Η εξουσία του δικαστηρίου.............................................................................................. 460

2. Ο διορισμός διαχειριστή................................................................................................... 461

§ 135. Διοίκηση με ατομική λήψη μέτρων «συντήρησης» (788 § 2). 463

ΙV. Η ΛΥΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

§ 136. Εισαγωγικές παρατηρήσεις.. 464

Ι..... Το δικαίωμα για λύση της κοινωνίας.. 464

ΙΙ.... Αποκλεισμός της άσκησης του δικαιώματος.. 465

1. Με δικαιοπραξία................................................................................................................ 465

2. Από τον προορισμό  του  κοινού πράγματος για διαρκή σκοπό................................ 466

§ 137. Η εξώδικη διανομή του κοινού αντικειμένου... 467

Ι..... Εισαγωγικά.... 467

ΙΙ.... Νομική φύση.... 467

§ 138. Η δικαστική διανομή του κοινού αντικειμένου - Εισαγωγή... 469

Ι..... Το δικαίωμα για δικαστική διανομή.... 469

ΙΙ.... Το αντικείμενο της δίκης.. 469

ΙΙΙ... Νομιμοποίηση.... 469

IV.. Αναγκαίο περιεχόμενο της αγωγής.. 470

V... Δεδικασμένο.... 471

§ 139. Η αυτούσια δικαστική διανομή... 472

Ι..... Έννοια – προϋποθέσεις.. 472

ΙΙ.... Μορφές αυτούσιας διανομής.. 472

1. Με φυσική διαίρεση του κοινού (ΚΠολΔ 480 § 1)........................................................... 472

2. Χωρίς φυσική διαίρεση του κοινού (ΚΠολΔ 480 § 2)..................................................... 473

3. Με δημιουργία κοινής μερίδας (ΚΠολΔ 480 § 3)............................................................. 473

4. Με σύσταση διαιρεμένων ιδιοκτησιών (ΚΠολΔ 480Α)................................................... 473

ΙΙΙ... Κανόνες για την αυτούσια διανομή.... 474

§ 140. Άλλες μορφές δικαστικής διανομής.. 476

Ι..... Η διανομή με πλειστηριασμό.... 476

ΙΙ.... Η επιδίκαση επιχείρησης και οικογενειακής στέγης.. 477

1. Επιδίκαση επιχείρησης (ΚΠολΔ 483)................................................................................ 477

2. Επιδίκαση οικογενειακής στέγης (1889).......................................................................... 478

§ 141. Ειδικά ζητήματα... 480

Ι..... Εκκαθάριση αμοιβαίων απαιτήσεων από την κοινωνία.... 480

ΙΙ.... Ευθύνη των κοινωνών για ελαττώματα.... 481

ΙΙΙ... Η τύχη των εμπράγματων δικαιωμάτων τρίτων στο κοινό.... 482

1. Εκούσια (εξώδικη) διανομή.............................................................................................. 482

2. Αυτούσια δικαστική διανομή........................................................................................... 482

3. Δικαστική διανομή με πλειστηριασμό............................................................................ 483

Η΄ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΑΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΟΣ ΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ

Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

§ 142. Έννοια και σημασία... 485

§ 143. Μορφή και χαρακτηριστικά της αξίωσης του αδικαιολόγητου πλουτισμού... 487

Ι..... Γενικός και ενιαίος χαρακτήρας.. 487

ΙΙ.... Ενοχική αξίωση.... 487

1. Ιδιόρρυθμη προσωπική και ενοχική αξίωση.............................................................. .. 487

2. Μεταβλητό το πρόσωπο του υποχρέου...................................................................... .. 488

3. Η περίπτωση του 913..................................................................................................... .. 488

ΙΙΙ... Το αντικείμενο της αξίωσης.. 489

1. Απόδοση της ωφέλειας................................................................................................. .. 489

2. Διάκριση από την αξίωση αποζημίωσης.................................................................... .. 489

IV.. Σχέση με άλλες αξιώσεις – αυτοτέλεια της αξίωσης.. 490

ΙΙ. ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΑΞΙΩΣΗΣ

§ 144. Πλουτισμός του υποχρέου... 493

Ι..... Έννοια.... 493

ΙΙ.... Τρόποι πλουτισμού... 494

ΙΙΙ... Η περίπτωση της ακύρωσης πλειστηριασμού... 494

§ 145. Πλουτισμός «από την περιουσία ή με ζημία άλλου».. 496

§ 146. Αιτιώδης συνάφεια... 497

Ι..... Γενικά.... 497

ΙΙ.... Η αμεσότητα της περιουσιακής μετακίνησης.. 497

§ 147. Έλλειψη νόμιμης αιτίας.. 499

Ι..... Γενικά.... 499

ΙΙ.... Η βούληση του δότη ως νόμιμη αιτία του πλουτισμού... 500

1. Ανυπαρξία ή ανατροπή του ενοχικού υποβάθρου.................................................... .. 500

2. Ματαίωση του σκοπού της παροχής........................................................................... .. 501

3. Παροχή για σκοπό παράνομο ή ανήθικο................................................................... .. 501

ΙΙΙ... Το αντάλλαγμα ως νόμιμη αιτία του πλουτισμού... 502

IV.. Η βούληση του νομοθέτη ως νόμιμη αιτία του πλουτισμού... 504

§ 148. Η αξίωση αδικαιολόγητου πλουτισμού στις τριπρόσωπες σχέσεις.. 505

ΙΙΙ. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΕΚΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΤΟΥ ΛΗΠΤΗ

§ 149. Εισαγωγικές παρατηρήσεις.. 507

§ 150. Αντικείμενο της υποχρέωσης.. 508

Ι..... Αυτούσια απόδοση του αντικειμένου του πλουτισμού... 508

ΙΙ.... Απόδοση υποκαταστάτων... 508

1. Έννοια υποκαταστάτων................................................................................................ .. 508

2. Αντάλλαγμα μικρότερης ή μεγαλύτερης αξίας........................................................... .. 509

ΙΙΙ... Απόδοση ωφελημάτων... 510

IV.. Ωφέλεια ανεπίδεκτη αυτούσιας απόδοσης.. 511

V... Το ζήτημα του «επιβαλλόμενου πλουτισμού».. 512

§ 151. Περιορισμός στον σωζόμενο πλουτισμό... 514

I..... Ο κρίσιμος χρόνος και η σημασία του... 514

ΙΙ.... Προσδιορισμός του «σωζόμενου» πλουτισμού... 515

ΙΙΙ... Απώλεια ή χειροτέρευση του αντικειμένου του πλουτισμού... 516

IV.. Αφαιρούμενες δαπάνες ή ζημίες.. 516

§ 152. Η αυξημένη ευθύνη του λήπτη μετά τον κρίσιμο χρόνο... 517

IV. ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΑΞΙΩΣΗΣ

§ 153. Γνώση της ανυπαρξίας του χρέους.. 519

§ 154. Καταβολή από ιδιαίτερο ηθικό καθήκον ή από λόγους ευπρέπειας.. 521

§ 155. Παροχή για ανήθικο σκοπό... 522

Ι..... Δικαιολογία και προϋποθέσεις του αποκλεισμού... 522

ΙΙ.... Η εξαίρεση από τον κανόνα.... 523

§ 156. Παραγραφή της αξίωσης.. 525

Θ΄ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΑΔΙΚΟΠΡΑΞΙΕΣ

Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

§ 157. Εννοιολογικές οριοθετήσεις.. 527

§ 158. Τα κριτήρια καταλογισμού της ευθύνης.. 529

§ 159. Αδικοπρακτική και δικαιοπρακτική ευθύνη... 531

§ 160. Η συρροή δικαιοπρακτικής και αδικοπρακτικής ευθύνης.. 533

§ 161. Οι θεμελιώδεις δικαιοπολιτικές επιλογές.. 536

Ι..... Η τεχνική των γενικών ρητρών... 536

ΙΙ.... Υποκειμενική και αντικειμενική ευθύνη.... 536

ΙΙ. ΟΙ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΔΙΚΟΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ

§ 162. Γενικά... 539

§ 163. Η παράνομη συμπεριφορά... 540

Ι..... Έννοια της «παρανομίας».. 540

ΙΙ.... Η συμπεριφορά ως αντικείμενο της παρανομίας.. 541

ΙΙΙ... Η «αμέλεια» ως μορφή παράνομης συμπεριφοράς.. 541

§ 164. Περιπτώσεις παράνομης συμπεριφοράς.. 543

Ι..... Προσβολή δικαιώματος.. 543

ΙΙ.... Παράβαση «προστατευτικού» νόμου... 544

ΙΙΙ... Παράβαση του 281... 545

IV.. Παράβαση των άγραφων κανόνων «επιμέλειας».. 546

V... Η παράνομη παράλειψη.... 547

§ 165. Η ανήθικη πρόκληση βλάβης (919). 549

Ι..... Γενικά.... 549

ΙΙ.... Περιπτωσιολογία.... 550

§ 166. Άρση του παράνομου χαρακτήρα της συμπεριφοράς.. 553

§ 167. Η υπαιτιότητα... 554

Ι..... Έννοια και διαβαθμίσεις.. 554

ΙΙ.... Λόγοι που αίρουν την υπαιτιότητα – Η δεκτικότητα καταλογισμού... 556

§ 168. Η ζημία... 558

§ 169. Ο αιτιώδης σύνδεσμος.. 560

1. Η πρόσφορη αιτιότητα........................................................................................................... 560

2. Ο σκοπός του κανόνα δικαίου............................................................................................... 561

IΙΙ. ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΕΥΘΥΝΗΣ

§ 170. Δυσφημιστικές διαδόσεις.. 563

§ 171. Η ευθύνη από την πρόστηση... 566

Ι..... Γενικά.... 566

ΙΙ.... Προϋποθέσεις για τη γέννηση της ευθύνης.. 567

1. Σχέση πρόστησης.......................................................................................................... .. 567

2. Νόμιμος λόγος ευθύνης................................................................................................. .. 569

3. Συνάφεια με την ανατεθειμένη υπηρεσία.................................................................... .. 570

ΙΙΙ... Συνέπειες της ευθύνης του προστήσαντος.. 572

§ 172. Η ευθύνη του εποπτεύοντος ανήλικο ή πρόσωπο υπό δικαστική συμπαρά-
               σταση... 573

Ι..... Γενικά.... 573

ΙΙ.... Προϋποθέσεις της ευθύνης του εποπτεύοντος.. 573

ΙΙΙ... Συνέπειες.. 575

§ 173. Η ευθύνη του κατόχου ζώου... 576

Ι..... Φύση και δικαιολογία της ευθύνης.. 576

ΙΙ.... Η ευθύνη κατά την 924 § 1... 576

ΙΙΙ... Η ευθύνη κατά την 924 § 2... 577

§ 174. Η ευθύνη από την πτώση κτίσματος ή άλλου έργου... 579

Ι..... Φύση και δικαιολογία της ευθύνης.. 579

ΙΙ.... Προϋποθέσεις και συνέπειες εφαρμογής του 925... 580

ΙV. ΕΥΘΥΝΗ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ

§ 175. Γενικές παρατηρήσεις.. 582

§ 176. Περιπτώσεις ευθύνης εις ολόκληρον.. 583

Ι..... Κοινή πράξη.... 583

ΙΙ.... Παράλληλη ευθύνη.... 583

ΙΙΙ... Πιθανή αιτιότητα.... 584

§ 177. Η κατά το 926 ευθύνη εις ολόκληρον.. 587

§ 178. Το δικαίωμα αναγωγής.. 589

Ι..... Τα κριτήρια επιμερισμού της ευθύνης.. 589

ΙΙ.... Το δικαίωμα της αναγωγής ειδικότερα.... 591

V. ΕΚΤΑΣΗ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ  ΤΗΣ ΟΦΕΙΛΟΜΕΝΗΣ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗΣ

§ 179. Εισαγωγικές παρατηρήσεις.. 592

§ 180. Βλάβη περιουσιακών έννομων αγαθών.. 595

§ 181. Παράνομη αφαίρεση πράγματος.. 598

§ 182. Θανάτωση προσώπου... 600

Ι..... Γενικά.... 600

ΙΙ.... Νοσήλια και έξοδα κηδείας.. 600

ΙΙΙ... Αποζημίωση για στέρηση διατροφής.. 601

IV.. Αποζημίωση για στέρηση υπηρεσιών... 604

§ 183. Βλάβη του σώματος ή της υγείας.. 606

Ι..... Γενικά.... 606

ΙΙ.... Έκταση και περιεχόμενο της αποζημίωσης.. 606

ΙΙΙ. Το ζήτημα του 931... 608

§ 184. Τρόπος καταβολής της κατά τα άρθρα 928 εδ. β΄ και 929 αποζημίωσης.. 611

§ 185. Παροχές τρίτων προς τον ζημιωθέντα (930 § 3). 613

§ 186. Η χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης ή ψυχικής οδύνης.. 617

Ι..... Εισαγωγικές παρατηρήσεις.. 617

ΙΙ.... Δικαιούχοι-υπόχρεος.. 618

ΙΙΙ... Κριτήρια προσδιορισμού... 620

IV.. Άσκηση της αξίωσης στο ποινικό δικαστήριο.... 620

§ 187. Η παραγραφή της αξίωσης.. 622

Ι..... Η πενταετής παραγραφή.... 622

ΙΙ.... Η εικοσαετής παραγραφή.... 624

ΙΙΙ... Η ποινική παραγραφή.... 625

IV.. Η υποχρέωση για απόδοση του «περιελθόντος».. 625

§ 188. Η αξίωση για παράλειψη και για άρση της προσβολής.. 627

Ι..... Γενικά.... 627

ΙΙ.... Η αξίωση για παράλειψη.... 627

ΙΙΙ... Η αξίωση για άρση της προσβολής.. 628

VI. Η ΕΥΘΥΝΗ ΑΠΟ ΔΙΑΚΙΝΔΥΝΕΥΣΗ

§ 189. Εισαγωγικές παρατηρήσεις.. 629

§ 190. Η «διακινδύνευση» ως κριτήριο καταλογισμού... 631

§ 191. Η δογματική διάσταση της ευθύνης από διακινδύνευση... 633

VIΙ. Η ΕΥΘΥΝΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΓΩΓΟΥ ΕΛΑΤΤΩΜΑΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ

§ 192. Το πρόβλημα και οι προσπάθειες αντιμετώπισής του... 635

Ι..... Εισαγωγικές παρατηρήσεις.. 635

ΙΙ.... Η οδηγία 85/374/ΕΟΚ και η προσαρμογή του ελληνικού δικαίου... 637

§ 193. Η νομοθετική ρύθμιση... 639

Ι..... Το είδος της καθιερούμενης ευθύνης.. 639

ΙΙ.... Η έννοια του «ελαττώματος».. 640

ΙΙΙ... Η προϋπόθεση της «ζημίας».. 642

IV.. Αιτιώδης σύνδεσμος.. 643

V... Απαλλαγή από την ευθύνη.... 644

VI.. Ειδικότερα ζητήματα.... 646

Ι΄ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Η ΚΑΤΑΔΟΛΙΕΥΣΗ ΤΩΝ ΔΑΝΕΙΣΤΩΝ

§ 194. Εισαγωγικές παρατηρήσεις.. 649

Ι..... Γενικά.... 649

ΙΙ.... Άλλες διατάξεις για την προστασία των δανειστών... 649

1. Μεταβίβαση περιουσίας ή επιχείρησης (479) ............................................................. .. 649

2. Εικονικότητα (138) ......................................................................................................... .. 650

3. Πτωχευτική ανάκληση (41 επ. ΠτωχΚ) ........................................................................ .. 650

4. Αδικοπραξία (914 επ.) ................................................................................................... .. 651

§ 195. Προϋποθέσεις της αγωγής διάρρηξης.. 652

Ι..... Η αξίωση του δανειστή.... 652

1. Παροχή ορισμένη κατ’ είδος........................................................................................ .. 652

2. Αξίωση προγενέστερη της απαλλοτρίωσης; ............................................................. .. 653

3. Αξίωση υπό αναβλητική αίρεση ή προθεσμία........................................................... .. 654

4. Αξίωση προγενέστερη της μεταγραφής της εκποιητικής δικαιοπραξίας;............... .. 655

ΙΙ.... Απαλλοτρίωση εκ μέρους του οφειλέτη.... 656

ΙΙΙ... Ανεπάρκεια της υπόλοιπης περιουσίας του οφειλέτη.... 657

IV.. Δόλος του οφειλέτη.... 658

V... Γνώση του τρίτου... 658

§ 196. Νομική φύση και άσκηση του δικαιώματος διάρρηξης.. 661

Ι..... Νομική φύση.... 661

ΙΙ.... Άσκηση.... 661

§ 197. Επιμέρους ζητήματα... 664

§ 198. Αποτελέσματα της διάρρηξης.. 666

Ι..... Γενικά.... 666

ΙΙ... Προστασία εμπράγματων δικαιωμάτων τρίτων... 668

ΙΙΙ. Συνέπειες ως προς τους δανειστές του οφειλέτη και του τρίτου... 668

1. Ως προς τους δανειστές του οφειλέτη............................................................................. 668

2. Ως προς τους δανειστές του τρίτου................................................................................. 669

ΚΥΡΙΟΤΕΡΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ.... 671

ΛΗΜΜΑΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ.... 673