Η ραγδαία ανάπτυξη της θεωρίας του Κτηματολογικού Δικαίου και η έκδοση πολυάριθμων δικαστικών αποφάσεων επί του αντικειμένου ανέδειξαν σημαντικά, δογματικά και πρακτικά, προβλήματα που σχετίζονται, ιδίως, με τις πρώτες εγγραφές, τις ανακρίβειές τους και τη διόρθωση των τελευταίων. Η διατριβή έχει ως στόχο αφενός την προσέγγιση της έννοιας και της λειτουργίας των πρώτων κτηματολογικών εγγραφών και της ανακρίβειάς τους, αφετέρου τη μελέτη των ουσιαστικού και δικονομικού δικαίου ζητημάτων που ανακύπτουν στο πλαίσιο διόρθωσης ανακριβειών με όχημα την αγωγή του άρθρου 6§2 ν. 2664/1998. Η μελέτη αποσκοπεί στη διατύπωση εφαρμόσιμων λύσεων σε πρακτικά προβλήματα με απώτερο στόχο τη συμβολή στην επίλυση όσων από αυτά απασχόλησαν ή θα απασχολήσουν τη θεωρία και τη νομολογία.
Η διατριβή καταστρώνεται σε δύο μέρη, κάθε ένα από τα οποία αναπτύσσεται σε δύο κεφάλαια. Στο πρώτο κεφάλαιο του πρώτου μέρους προσεγγίζονται εννοιολογικά οι πρώτες εγγραφές και στο δεύτερο κεφάλαιο συζητούνται ζητήματα συναφή με την ανακρίβεια των πρώτων εγγραφών. Το πρώτο κεφάλαιο του δεύτερου μέρους ασχολείται με τη μορφολογία της αγωγής του άρθρου 6§2 ν. 2664/1998, ενώ στο τελευταίο κεφάλαιο εξετάζονται ζητήματα που αφορούν, μεταξύ άλλων, στην ενεργητική και παθητική νομιμοποίηση, στο αίτημα της αγωγής, στις συνέπειες άσκησής της, στην άμυνα του εναγομένου, στη σχέση της ίδιας αγωγής με άλλα ένδικα βοηθήματα του ΑΚ και του ΚΠολΔ.
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑΣ ΓΙΑΝΝΑΣ ΚΑΡΥΜΠΑΛΗ-ΤΣΙΠΤΣΙΟΥ.
XIΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
XIXΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
§ 1. Προδιάθεση. 1.
4§ 2. Η αρχή της ακρίβειας των κτηματολογικών εγγραφών και η αρχή του κλειστού αριθμού των τρόπων διόρθωσης αυτών.
§ 3. Αντί ιστορικής αναδρομής.
Ι. Το άρθρο 6§2 ΕθνΚτημ στην εξελικτική του πορεία.
9ΙΙ. Διόρθωση πρώτης εγγραφής κατά το Εθνικό Κτηματολόγιο και τον Κτηματολογικό Κανονισμό Δωδεκανήσου.
15§ 4. Διάρθρωση της μελέτης.
ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ
Η ΑΝΑΚΡΙΒΗΣ ΠΡΩΤΗ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΓΓΡΑΦΗ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄
εννοιλογικη προσεγγιση των πρωτων κτηματολογικων εγγραφων
19§ 5. Έννοια και νομική φύση των πρώτων κτηματολογικών εγγραφών.
19Ι. Έννοια και διακρίσεις των κτηματολογικών εγγραφών.
19Α. Έννοια των κτηματολογικών εγγραφών.
22Β. Διακρίσεις των κτηματολογικών εγγραφών με κριτήριο το στάδιο διενέργειάς τους
25ΙΙ. Νομική φύση των πρώτων κτηματολογικών εγγραφών.
26Α. Οι πρώτες εγγραφές ως «sui generis» πράξεις δημόσιας αρχής
30Β. Διαπιστωτικός ή διαπλαστικός ο χαρακτήρας των πρώτων εγγραφών;
33§ 6. Περιεχόμενο και αντικείμενο των πρώτων κτηματολογικών εγγραφών
33Ι. Περιεχόμενο των πρώτων κτηματολογικών εγγραφών.
35ΙΙ. Αντικείμενο των πρώτων κτηματολογικών εγγραφών.
38§ 7. Συνέπειες της καταχώρισης των πρώτων κτηματολογικών εγγραφών
42§ 8. Διακρίσεις των πρώτων κτηματολογικών εγγραφών.
42Ι. Εισαγωγικά.
42ΙΙ. Διάκριση με βάση το αντικείμενο της εγγραφής.
43Α. Εγγραφές εμπράγματων δικαιωμάτων.
49Β. Εγγραφές ενοχικών έννομων σχέσεων.
50Γ. Λοιπές εγγραφές.
51α. Εγγραφές πράξης παραχώρισης νομής ακινήτου από αναδασμό
53β. Εγγραφές καταδίκης σε δήλωση βούλησης.
53γ. Σημείωση των τελεσίδικων αποφάσεων διάρρηξης κατάδολιευτικών δικαιοπραξιών
54δ. Εγγραφές ή σημειώσεις περιορισμών της εξουσίας διάθεσης των εγγραπτέων δικαιωμάτων.
60ε. Εγγραφές δικαστικά ασκούμενων αξιώσεων.
61ΙΙ. Διάκριση με κριτήριο τον εμφανιζόμενο δικαιούχο.
62Α. Εγγραφή «γνωστού ιδιοκτήτη».
62Β. Εγγραφή «άγνωστου ιδιοκτήτη».
64ΙΙΙ. Διάκριση με κριτήριο την αυτοτέλεια των εγγραφών.
65IV. Διάκριση με κριτήριο την πληρότητα των πληροφοριών.
66V. Διάκριση με κριτήριο το αντικείμενο του κτηματολογικού σφάλματος
67Α. Οι τυπικά πλημμελείς πρώτες κτηματολογικές εγγραφές.
69Β. Οι ουσιαστικά πλημμελείς (ανακριβείς) πρώτες κτηματολογικές εγγραφές
69VI. Διάκριση με κριτήριο την οριστικοποίηση της εγγραφής
70Α. Η οριστικοποίηση των πρώτων εγγραφών.
701. Εντοπισμός του προβλήματος.
712. Οι απόψεις που έχουν υποστηριχθεί
71α. Η κρατούσα στη θεωρία γνώμη.
74β. Η κρατούσα στη νομολογία και σε μέρος της θεωρίας γνώμη
75γ. Κριτική των απόψεων - Η προτεινόμενη λύση.
81Β. Εγγραφές οριστικοποιημένες και μη οριστικοποιημένες.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄
Η (αν)ακρίβεια των πρώτων κτηματολογικών εγγραφών
83§ 9. Έννοια, αντικείμενο και κριτήρια διαπίστωσης (αν)ακρίβειας πρώτων κτηματολογικών εγγραφών
83Ι. Έννοια (αν)ακρίβειας.
86ΙΙ. Αντικείμενο της ανακρίβειας.
86Α. Ανακρίβεια ως προς το εγγραπτέο δικαίωμα.
861. Μη εμφάνιση υπαρκτού δικαιώματος ή εμφάνιση μη υπαρκτού
882. Πλημμελής καταχώριση υπαρκτού δικαιώματος.
89Β. Ανακρίβεια ως προς τα στοιχεία του δικαιούχου.
92Γ. Ανακρίβεια ως προς τα στοιχεία του ιδιοκτησιακού αντικειμένου
94Δ. Η έλλειψη «πρόσθετων» πληροφοριών ως κτηματολογική ανακρίβεια
95ΙΙΙ. Κριτήρια διαπίστωσης της (αν)ακρίβειας.
99§ 10. Είδη ανακρίβειας πρώτων κτηματολογικών εγγραφών με κριτήριο τον πρόδηλο ή μη πρόδηλο χαρακτήρα του σφάλματος.
99Ι. Έννοια πρόδηλου και μη πρόδηλου σφάλματος.
100ΙΙ. Περιπτωσιολογία πρόδηλων σφαλμάτων.
103§ 11. Προσβολή του εγγραπτέου δικαιώματος από την ανακριβή πρώτη κτηματολογική εγγραφή
103Ι. Η ανακριβής πρώτη κτηματολογική εγγραφή ως προσβολή του εγγραπτέου δικαιώματος
105ΙΙ. Αντικείμενο της προσβολής.
107ΙΙΙ. Υποκείμενο της προσβολής.
110ΙV. Είδος της προσβολής
ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ
H ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΑΝΑΚΡΙΒΟΥΣ ΠΡΩΤΗΣ ΕΓΓΡΑΦΗΣ
ΜΕ ΟΧΗΜΑ ΤΗΝ ΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 6§2 ΕΘΝΚΤΗΜ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄
Η μορφολογία της αγωγής του άρθρου 6§2 ν. 2664/1998
203§ 12. Η διόρθωση της ανακρίβειας ως μέσο άρσης της προσβολής
204Ι. Έννοια και δικαιολογητικός λόγος της διόρθωσης.
116ΙΙ. Νομική φύση της εξουσίας διόρθωσης.
120§ 13. Ένταξη της αγωγής του άρθρου 6§2 ΕθνΚτημ στο σύστημα διόρθωσης των ανακριβών εγγραφών
120Ι. Εισαγωγικά.
121ΙΙ. Εξωδικαστική και δικαστική διόρθωση.
120Α. Εξωδικαστική διόρθωση ανακριβών πρώτων κτηματολογικών εγγραφών
121Β. Δικαστική διόρθωση ανακριβών πρώτων κτηματολογικών εγγραφών
1211. Το πεδίο εφαρμογής του άρθρου 17 ΕθνΚτημ.
1252. Η διαδικασία διόρθωσης ανακριβούς πρώτης κτηματολογικής εγγραφής σύμφωνα με το άρθρο 17ΕθνΚτημ.
128ΙΙΙ. Διόρθωση ανακριβειών με βάση γενικές ή ειδικές διατάξεις.
130§ 14. Έννοια και νομική φύση της αγωγής του άρθρου 6§2 ΕθνΚτημ.
130Ι. Έννοια της αγωγής διόρθωσης του άρθρου 6§2 ΕθνΚτημ.
131ΙΙ. Νομική φύση της αγωγής διόρθωσης του άρθρου 6§2 ΕθνΚτημ.
131Α. Με κριτήριο τη φύση του προσβαλλόμενου δικαιώματος.
132Β. Με κριτήριο τη ζητούμενη μορφή έννομης προστασίας.
137§ 15. Ουσιαστικές προϋποθέσεις άσκησης της αγωγής του άρθρου 6 § 2 ΕθνΚτημ
137Ι. Ύπαρξη εγγραπτέου δικαιώματος κατά τον κρίσιμο χρόνο.
140ΙΙ. Προσβολή του δικαιώματος μέσω της ανακριβούς πρώτης κτηματολογικής εγγραφής
140A. Προσβολή από ανακριβή πρώτη εγγραφή.
142Β. Προσβολή στο πλαίσιο των διακρίσεων των πρώτων κτηματολογικών εγγραφών
151Γ. Η διορθωμένη πρώτη εγγραφή ως αντικείμενο της αγωγής του άρθρου 6§2 ΕθνΚτημ
153ΙΙΙ. Άσκηση της αγωγής εντός ορισμένου χρόνου.
153Α. Έννοια και νομική φύση της προθεσμίας διόρθωσης.
156Β. Αναστολή και διακοπή της προθεσμίας του άρθρου 6§2 ΕθνΚτημ
1561. Αναστολή της προθεσμίας.
1582. Διακοπή της προθεσμίας.
1643. Συνέπειες αναστολής και διακοπής.
168Γ. Συνέπειες παρέλευσης της αποκλειστικής προθεσμίας του άρθρου 6§2 ΕθνΚτημ
1681. Αντικειμενικά όρια.
1702. Υποκειμενικά όρια.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ΄
Η λειτουργία της αγωγής του άρθρου 6§2 ΕθνΚτημ
172§ 16. Ενεργητική και παθητική νομιμοποίηση στην άσκηση της αγωγής του άρθρου 6§2 ΕθνΚτημ
172Ι. Ενάγων.
177ΙΙ. Εναγόμενος.
182§ 17. Άσκηση της αγωγής του άρθρου 6§2 ΕθνΚτημ
182Ι. Αίτημα της αγωγής.
184ΙΙ. Καταχώριση της αγωγής στο κτηματολογικό φύλλο.
184Α. Η νομοθετική πρόβλεψη.
187Β. Οι συνέπειες παράλειψης (εμπρόθεσμης) καταχώρισης.
191§ 18. Συνέπειες άσκησης της αγωγής του άρθρου 6§2 ΕθνΚτημ.
191Ι. Συνέπειες ως προς τον ενάγοντα-αληθή δικαιούχο.
192ΙΙ. Συνέπειες ως προς τον εναγόμενο-εμφανιζόμενο ως δικαιούχο.
194§ 19. Άμυνα του εναγομένου
194Ι. Άρνηση της αγωγής.
195ΙΙ. Ανταγωγή.
196ΙΙΙ. Ενστάσεις.
197Α. Ένσταση ίδιου εγγραπτέου δικαιώματος.
200Β. Ένσταση δικαιωματικής νομής ή κατοχής.
202Γ. Ένσταση καταχρηστικής άσκησης δικαιώματος.
205Δ. Ένσταση επίσχεσης.
205Ε. Ένσταση παρόδου αποκλειστικής προθεσμίας διόρθωσης
206ΣΤ. Ένσταση οριστικοποίησης.
208§ 20. Συσχέτιση της αγωγής του άρθρου 6§2 ΕθνΚτημ με ένδικα βοηθήματα του ΑΚ και του ΚΠολΔ
208Ι. Εισαγωγικά.
208ΙΙ. Αγωγή του αθρρου 6§2 ΕθνΚτημ και αγωγές προστασίας εμπράγματων δικαιωμάτων που ασκήθηκαν κατά το στάδιο της κτηματογράφησης.
211ΙΙΙ. Συσχέτηση της αγωγής του άρθρου 6§2 ΕθνΚτημ με ένδικα βοηθήματα προστασίας εγγραπτέων δικαιωμάτων στο στάδιο λειτουργίας κτηματολογίου
211Α. Αγωγή διόρθωσης ανακριβούς εγγραφής και ανακοπή τρίτου (ΚΠολΔ 936)
212Β. Αγωγή διόρθωσης ανακριβούς εγγραφής πραγματικής δυολείας
214Γ. Αγωγή άρθρου 6§2 ΕθνΚτημ και αγωγή εξάλειψης υποθήκης (ΑΚ 1327)
214Δ. Αγωγή διόρθωσης ανακριβούς εγγραφής ενοχικών εννόμων σχέσεων
215Ε. Αγωγή διόρθωσης ανακριβούς πρώτης εγγραφής νομής αναδασμού
217§ 21. Δικονομικά ζητήματα της αγωγής του άρθρου 6§2 ΕθνΚτημ.
217Ι. Προϋποθέσεις παραδεκτού που αφορούν στο δικαστήριο.
217Α. Δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων.
218Β. Καθ’ ύλη και κατά τόπον αρμοδιότητα.
220ΙΙ. Διαδικαστικές προϋποθέσεις που αφορούν στους διαδίκους.
220Α. Ομοδικία
2201. Οι απόψεις που υποστηρίχθηκαν.
2222. Κριτική των απόψεων - Η προτεινόμενη λύση.
224Β. Συμμετοχή τρίτων στη δίκη (προσεπίκληση - παρέμβαση)
226ΙΙΙ. Διαδικαστικές προϋποθέσεις παραδεκτής συζήτησης.
226Α. Δικαστικό ένσημο.
227Β. Πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ.
228Γ. Προσκόμιση αντιγράφου κτηματολογικού φύλλου και απόσπάσματος κτηματολογικού διαγράμματος
229Δ. Διόρθωση σφαλμάτων που αφορούν γεωμετρικά στοιχεία - Προσκόμιση τοπογραφικού διαγράμματος ή τεχνικής έκθεσης του Ελληνικού Κτηματολογίου.
230ΙV. Διαδικαστικές προϋποθέσεις που αφορούν στο αντικείμενο της διαφοράς
231Α. Η τηρητέα διαδικασία.
233Β. Αοριστία του εισαγωγικού δικογράφου.
238Γ. Τύχη του αιτήματος για καταδίκη του Προϊσταμένου του Κτηματολογικού Γραφείου σε διόρθωση.
239Δ. Η διαδικασία του άρθρου 8 α.ν. 1539/1938 ως υποχρεωτική προδικασία
240Ε. Ηλεκτρονική καταχώριση τοπογραφικού διαγράμματος ή διαγράμματος γεωμετρικών μεταβολών.
241§ 22. Συμπερασματικές παρατηρήσεις.
247ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
261ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ