Στην παρούσα μονογραφία αναλύεται διεξοδικώς κατά κύριο λόγο η Θεωρία του Δικαίου Πολέμου σε όλες τις εκφάνσεις της, άρα το βιβλίο αποτελεί μια ολοκληρωμένη παράθεση του σώματος του Διεθνούς Δικαίου το οποίον καλείται Jus ad Bellum. Συνάμα παρατίθεται κεφάλαιο που αναπτύσσει το Ανθρωπιστικό Δίκαιο της Ενόπλου Συρράξεως, το δη λεγόμενον Jus in Bello. Τούτο εμπεριέχει τους κανόνες που πρέπει να διέπουν μια ένοπλη σύρραξη και λέγεται ανθρωπιστικό ακριβώς διότι αποσκοπεί στη διαφύλαξη ανθρωπιστικών αξιών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων εν καιρώ πολέμου. Αυτή είναι η έτερη κατηγορία του Δικαίου του Πολέμου. Κατά συνέπειαν το ανά χείρας βιβλίο καλύπτει όλο το φάσμα του Δικαίου του Πολέμου, τόσον την κατηγορία Jus ad Bellum –νομικές βάσεις ή δικαιολογίες του πολέμου– όσον και την κατηγορία Jus in Bello.
Πρόλογος.................................................................................................... V
Κεφάλαιο 1: Θεωρία του Διεθνούς Δικαίου και Θουκυδίδειος Ρεαλισμός 1
Κεφάλαιο 2: Διεθνοπολιτικά Αίτια του Πολέμου....................................... 15
Κεφάλαιο 3: Δίκαιο του Πολέμου και Αυτοάμυνα Κρατών: Ατομική και Συλλογική 25
Κεφάλαιο 4: Δίκαιοι Πόλεμοι για Αυτοδιάθεση......................................... 37
Κεφάλαιο 5: Τουρκική Εισβολή στην Κύπρο 1974: Το επιχείρημα της Συνθήκης Εγγυήσεως και το Διεθνές Δίκαιο 65
1. Τουρκικές αιτιάσεις για την εισβολή και επιχειρήματα αναφορικώς προς την Συνθήκη Εγγυήσεως 66
2. Η Συνθήκη Εγγυήσεως και το Διεθνές Δίκαιο.................................. 69
2.1 Θεωρίες περί της νομιμότητος του υπό ειδικής Συμβάσεως προβλεπομένου δικαιώματος μονομερούς Ενόπλου Επεμβάσεως ....................................................................................... 70
2.2 Επιχειρήματα υπέρ της Νομιμότητος της Επεμβάσεως προβλεπομένης δι’ ειδικής Συνθήκης 75
(i) Νόμιμη (Θεμιτή) Μείωση της Κρατικής Κυριαρχίας.............. 75
(ii) Volenti non fit injuria............................................................ 76
(iii) Pacta sunt servanda.............................................................. 77
2.3 Επιχειρήματα εναντίον της Νομιμότητος της Επεμβάσεως προβλεπομένης δι’ ειδικού Συμβατικού δικαιώματος 79
(i) Γενικές Αρχές (Διεθνούς) Δικαίου.......................................... 79
(ii) Συνθήκες επιβαλλόμενες υπό το κράτος Πιέσεων ή Άνισες Συνθήκες 88
(iii) Κυρίαρχη Ισότης.................................................................. 90
3. Η Συνθήκη Εγγυήσεως επέτρεπε όντως την στρατιωτική δράση; 91
4. Κριτήρια της Συνθήκης Εγγυήσεως και η συμπεριφορά της Τουρκίας 104
5. Οι μεταγενέστερες πράξεις της Τουρκίας....................................... 107
6. Η Νομική Θέση και Στάση της Διεθνούς Κοινότητος..................... 110
7. Συμπεράσματα................................................................................. 112
Κεφάλαιο 6: Η στρατιωτική Ανθρωπιστική Επέμβαση και το Διεθνές Δίκαιο 117
1. Κυριαρχία ν. Ανθρώπινα Δικαιώματα.............................................. 118
2. Πρακτική των Κρατών.................................................................... 122
2.1 Πρό του Χάρτου Ο.Η.Ε. Μονομερείς Ανθρωπιστικές Επεμβάσεις 122
(i) Η κοινή επέμβαση της Μεγάλης Βρεταννίας, Ρωσσίας και Γαλλίας υπέρ της Ελληνικής Επαναστάσεως 122
(ii) Η Γαλλική κατοχή της Συρίας, 1860-1................................ 127
(iii) Η Επέμβαση των Ηνωμένων Πολιτειών στην Κούβα, 1898 129
2.2
Μετά τον Χάρτη του Ο.Η.Ε. Μονομερείς Ανθρωπιστικές Επεμβάσεις 132
(i) Επέμβαση του Βελγίου και των Η.Π.Α. στο Κόνγκο, 1964 132
(ii) Ινδική Επέμβαση στην Bangladesh, 1971........................... 134
(iii) Η επέμβαση της Τανζανίας στην Ουγκάντα, 1978-9........... 135
(iv) Απάντηση στο επιχείρημα ότι η τουρκική εισβολή στην Κύπρο 1974 υπήρξε ανθρωπιστική επέμβαση: Κριτήρια και Συμπεράσματα.......................................................................................... 137
(v) Αξιολόγηση της Κρατικής Πρακτικής................................. 140
2.3 Ανθρωπιστικές Επεμβάσεις του Ο.Η.Ε. μετά τον Χάρτη.......... 144
(i) Ιράκ, 1991............................................................................ 145
(ii) Λιβερία, 1990...................................................................... 146
(iii) Κόσοβο, 1999..................................................................... 147
3. Φιλοσοφία Δικαίου και Πολιτική Θεωρία επί της Ανθρωπιστικής Επεμβάσεως 149
(i) Δίκαιος Πόλεμος (Bellum Justum)................................................ 149
(α) Ο πόλεμος δεν είναι ασύμβατος προς το Φυσικό Δίκαιο 149
(β) Επιχειρήματα των Βιβλικών κειμένων ότι ο πόλεμος είναι συμβατός προς τον νόμο του Ευαγγελίου 150
(γ) Ο Πόλεμος ως τιμωρία........................................................ 152
(δ) Πόλεμος υπέρ των δυναστευομένων................................... 154
(ii) Ιστορικές Αποδείξεις Ανθρωπιστικής Επεμβάσεως.................... 155
Κεφάλαιο 7: Jus ad Bellum και Jus in Bello - ανθρωπιστικό δίκαιο της ενόπλου συρράξεως 161
1. Νόμιμοι και άνομοι τρόποι διεξαγωγής πολέμου - Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο της Ενόπλου Συρράξεως: Ius in Bello ............................................................................................ 162
2. Πυρηνικά Όπλα (Nuclear Weapons)................................................ 171
3. Διεθνές Ποινικό Δίκαιο.................................................................... 174
Κεφάλαιο 8: Συλλογική Ασφάλεια: Συμβούλιο Ασφαλείας Ο.Η.Ε. και Ν.Α.Τ.Ο. 185
1. Συμβούλιο Ασφαλείας Ο.Η.Ε. (UN Security Council)..................... 185
2. Συλλογική Ασφάλεια (Collective Security - and Enforcement Action) 188
3. Οργανισμός Βορειοατλαντικού Συμφώνου (North Atlantic Treaty Organization) 192
3.1 Συμβούλιο (Council)................................................................... 194
3.2 Ο Πολιτικός Οργανισμός (The Civil Organization)................... 195
3.3 Ο Στρατιωτικός Οργανισμός (The Military Organization)........ 196
Κεφάλαιο 9: Εμφύλιος Πόλεμος: η δικαιοκρατική θεωρία περί επαναστάσεως 199
1. Ανάλυση των Αιτίων της Πολιτειακής Μεταβολής.......................... 199
2. Σχόλια εμβάθυνσης επί της περί Επαναστάσεως θεωρίας............... 206
Παράρτημα Ι: Γνωμοδότηση του Eli Lauterpacht, Επιτίμου Καθηγητού Διεθνούς Δικαίου του Πανεπιστημίου Cambridge, προς την Κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας αναφορικώς με την Συνθήκη Εγγυήσεως............. 213
Επιλεγμένη βιβλιογραφία......................................................................... 219