Πρόλογος..................................................................................................................................           V

Κυριότερες συντομογραφίες.............................................................................................      XVII

Προσφώνηση Προέδρου Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Εφετείου Κρήτης κ. Στυλιανής Καλογεράκη-Αρχοντάκη      .................................................................................................................................................... 1

Προσφώνηση του Προέδρου και επιστημονικού διευθυντή του Κέντρου Κτηματολογικών Μελετών καθηγητή Γεωργίου Διαμαντόπουλου.....................................................................................................           5

Ίδρυση και σκοποί του Κέντρου Κτηματολογικών Μελετών (ΚΕ.ΚΤΗ.ΜΕ.).......           9

1η ΣΥΝΕΔΡΙΑ

Πρόεδρος: Στυλιανή Καλογεράκη-Αρχοντάκη,

Πρόεδρος Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Εφετείου Κρήτης

Ευγενία Δακορώνια

Δικαιοσυγκριτική επισκόπηση του θεσμού της χρησικτησίας ως αιτίας κτήσης κυριότητας επί ακινήτων                        13

Ι. Εισαγωγικά.........................................................................................................................         13

II. Σκοποί του θεσμού της χρησικτησίας...........................................................................         14

ΙΙΙ. Δικαιοσυγκριτική επισκόπηση του θεσμού της χρησικτησίας.................................         15

Α. Ο θεσμός της χρησικτησίας κατά το γερμανικό δίκαιο...........................................         15

α. Χρησικτησία ακινήτου από νομέα εγγεγραμμένο ως κύριο στο Κτηματολόγιο                       15

β. Χρησικτησία ακινήτου από νομέα μη εγγεγραμμένο ως κύριο στο Κτηματολόγιο                  16

Β. Ο θεσμός της χρησικτησίας κατά το γαλλικό δίκαιο................................................         19

α. Γενικά..........................................................................................................................         19

β. Κτήση κυριότητας ακινήτου με χρησικτησία από τον καλόπιστο νομέα (usucapion décennale)                          21

1. Καλή πίστη του νομέα..............................................................................................         22

2. Νόμιμος τίτλος..........................................................................................................         23

3. Συνέπειες....................................................................................................................         24

IV. Συμπεράσματα................................................................................................................         26

Σοφία Τζωρτζακάκη-Τζαρίδου

Η εξέλιξη του θεσμού της χρησικτησίας, από το αρχαιότερο Ρωμαϊκό Δίκαιο μέχρι την εισαγωγή του Αστικού Κώδικα...........................................................................         29

Ι. Η χρησικτησία στο αρχαιότερο Ρωμαϊκό Δίκαιο..........................................................         29

ΙΙ. Η διαμόρφωση του θεσμού της χρησικτησίας κατά την κλασική περίοδο του Ρωμαϊκού Δικαίου                              31

ΙΙΙ. Η θέσπιση της μακρού χρόνου παραγραφής ως μέσου άμυνας κατά της διεκδικητικής αγωγής                               34

IV. Η μετεξέλιξη της μακρού χρόνου παραγραφής σε κτητική παραγραφή και η «συγχώνευσή» της με τη χρησικτησία στην Ιουστινιάνεια Κωδικοποίηση........................................................................................         37

V. Η μακρού χρόνου παραγραφή και η μετατροπή της σε κτητική παραγραφή (έκτακτη χρησικτησία) από τον Ιουστινιανό    ..................................................................................................................................... 38

VI. Ιδιαίτερες περιπτώσεις χρησικτησίας..........................................................................         40

VII. Η χρησικτησία από το οθωμανικό εμπράγματο δίκαιο έως τις νομοθετικές ρυθμίσεις του νεότερου Ελληνικού Κράτους και της Κρητικής Πολιτείας...........................................................................................         40

Ιωάννης Ευαγγελάτος

Ο κοινόχρηστος χαρακτήρας των ακινήτων και ο θεσμός της αμνημονεύτου χρόνου αρχαιότητας στην Κρήτη            .............................................................................................................................................. 45

2η ΣΥΝΕΔΡΙΑ

Πρόεδρος: Γιαννούλα Καρύμπαλη-Τσίπτσιου,

Καθηγήτρια Νομικής Σχολής ΑΠΘ

Ελεονώρα Ανδρεαδάκη

Η χρησικτησία στο στάδιο της κτηματογράφησης ...........................................................         55

Ι. Γενικά..................................................................................................................................         55

ΙI. Υποβολή δήλωσης του ν. 2308/1995 για κυριότητα και δουλεία με αιτία κτήσης χρησικτησία                  57

Α. Όσον αφορά στην υποβολή αποδεικτικών της χρησικτησίας εγγράφων............         58

α. Κυριότητα ..................................................................................................................         58

β. Δουλείες ....................................................................................................................         66

Β. Όσον αφορά στον υποχρεωτικό εντοπισμό του ακινήτου από τον υποβάλλοντα δήλωση του ν. 2308/1995 για κυριότητα ή δουλεία με αιτία κτήσης χρησικτησία..................................................................         67

Γ. Όσον αφορά στην προστασία των δικαιωμάτων του Ελληνικού Δημοσίου κατά τη διαδικασία κτηματογράφησης             .................................................................................................................................. 68

Δ. Επεξεργασία δηλώσεων κυριότητας και δουλειών με αιτία κτήσης την χρησικτησία μέχρι την περαίωση της διαδικασίας κτηματογράφησης .....................................................................................................         70

ΙΙΙ. Αντί συμπεράσματος .....................................................................................................         74

Απόστολος Αρβανίτης

Τεχνικές διαστάσεις του θεσμού της χρησικτησίας στην Ελλάδα....................................         75

Ι. Εισαγωγή............................................................................................................................         75

ΙΙ. Νομικό πλαίσιο χρησικτησίας........................................................................................         76

ΙΙΙ. Ακίνητα και χρησικτησία................................................................................................         81

IV. Δημόσια ακίνητα και χρησικτησία................................................................................         85

V. Δημοτικά ακίνητα και χρησικτησία...............................................................................         90

VI. Τεχνική διάσταση χρησικτησίας...................................................................................         90

VII. Τεχνικές, μέθοδοι, πηγές και υλικό.............................................................................         93

VIII. Χρησικτησία και κτηματολόγιο...................................................................................         96

IX. Κτηματογράφηση και χρησικτησία..............................................................................         97

X. Χρησικτησία στο λειτουργούν κτηματολόγιο.............................................................      102

XI. Συμπεράσματα...............................................................................................................      104

Παναγιώτα Ζήτση

Η χρησικτησία επί των δημοσίων κτημάτων και επί των δασών ειδικότερα.................      109

Ι. Εισαγωγή - Έννοια της χρησικτησίας..............................................................................      109

ΙΙ. Δημόσια Κτήματα - Έννοια.............................................................................................      110

ΙΙΙ. Προστασία Δημοσίων Κτημάτων .................................................................................      116

IV. Επέκταση του ανεπίδεκτου νομής σε ακίνητα κυριότητας άλλων φορέων...........      120

V. Νομολογιακά δεδομένα επί της χρησικτησίας επί Δημοσίων Κτημάτων ...............      124

Α. Νεοσύστατο ελληνικό κράτος - «Παλαιό Βασίλειο».................................................      125

Β. Θεσσαλία-Άρτα..............................................................................................................      130

Γ. Νέες Χώρες ...................................................................................................................      131

Δ. Κρήτη..............................................................................................................................      133

Ε. Ιόνια Νησιά ....................................................................................................................      135

ΣΤ. Δωδεκάνησα ...............................................................................................................      136

VI. Χρησικτησία επί δασών.................................................................................................      137

VII. Επίμετρο..........................................................................................................................      145

Βασιλική Βλαδίκα

Απόκτηση ακινήτων του δημοσίου με χρησικτησία (ν. 3127/2003) και νομολογιακή αντιμετώπιση του ζητήματος επί ακίνητης περιουσίας Ο.Τ.Α.                         149

Ι. Εισαγωγή............................................................................................................................      149

Α. Ο κανόνας της απαγόρευσης απόκτησης ακινήτων που ανήκουν κατά κυριότητα στο Δημόσιο με χρησικτησία  ................................................................................................................................ 149

Β. Επέκταση της προστατευτικής ρύθμισης και στα ακίνητα των Ο.Τ.Α. με το ν.δ. 31/1968                           150

ΙΙ. Η ρύθμιση του άρθρου 4 ν. 3127/2003 - Τομή στις διατάξεις για την προστασία των δημοσίων κτημάτων           ................................................................................................................................ 150

Α. Λόγος θέσπισης της εξαίρεσης στον κανόνα της απαγόρευσης της κτητικής παραγραφής σε βάρος του Δημοσίου           ................................................................................................................................ 150

Β. Πεδίο εφαρμογής της διάταξης του άρθρου 4 ν. 3127/2003................................      152

Γ. Οι προϋποθέσεις κτήσης κυριότητας έναντι του Δημοσίου ..................................      153

α. Καλόπιστη νομή ........................................................................................................      153

1. Η έννοια της καλής πίστης.......................................................................................       153

2. Η έννοια της βαριάς αμέλειας..................................................................................       155

β. Κρίσιμος χρόνος ύπαρξης καλόπιστης νομής........................................................      155

γ. Απαιτούμενη διάρκεια χρησιδεσπόζουσας νομής...............................................      156

δ. Αδιατάρακτη νομή....................................................................................................      157

ε. Βάρος απόδειξης κακής πίστης................................................................................      158

ΙΙΙ. Διακρίσεις ακινήτων των Ο.Τ.Α. ...................................................................................      159

Α. Κοινόχρηστοι χώροι - Πράγματα εκτός συναλλαγής...............................................      159

α. Έννοια κοινόχρηστων πραγμάτων .........................................................................      159

β. Τρόπος κτήσης της ιδιότητας του κοινοχρήστου..................................................      160

1. Απόκτηση της ιδιότητας του κοινοχρήστου από το νόμο .................................       160

2. Απόκτηση της ιδιότητας του κοινόχρηστου με τη βούληση του ιδιοκτήτη.....       162

3. Απόκτηση της ιδιότητας του κοινοχρήστου με την αμνημονεύτου χρόνου αρχαιότητα                         162

γ. Η περίπτωση «ιδιωτικής ρυμοτομίας» του άρθρου 1 § 3 ν. 690/1948.............      163

δ. Η περίπτωση του άρθρου 28 ν. 1337/1983.........................................................      163

Β. Ιδιωτική περιουσία Ο.Τ.Α.............................................................................................      165

α. Καταργούμενοι κοινόχρηστοι χώροι......................................................................      165

β. Προβλεπόμενοι και υφιστάμενοι από την τουρκική ρυμοτομία κοινόχρηστοι χώροι στις Νέες Χώρες               ............................................................................................................................ 166

Γ. Ακίνητη περιουσία Ο.Τ.Α. και Εθνικό Κτηματολόγιο................................................      166

ΙV. Δυνατότητα επέκτασης της ρύθμισης του άρθρου 4 ν. 3127/2003 και στα ακίνητα των Ο.Τ.Α. και λοιπών ν.π.δ.δ.              ................................................................................................................................... 167

Α. Παραδείγματα ..............................................................................................................      168

Β. Γραμματική ερμηνεία της διάταξης σε σχέση και με τη ρύθμιση του άρθρου 154 § 11 ν. 4389/2016 και κρατούσα νομολογία.......................................................................................................................      168

α. Γραμματική ερμηνεία...............................................................................................      168

β. Κρατούσα νομολογία................................................................................................      169

Γ. Τελολογική ερμηνεία της διάταξης και έλεγχος συνδρομής του λόγου θέσπισης της ρύθμισης και στην περίπτωση ακινήτων των Ο.Τ.Α. - Νομολογία ...........................................................................      171

α. Τελολογική ερμηνεία ...............................................................................................      171

1. Σκοπός της διάταξης του άρθρου 4 ν. 3127/2003.................................................       171

2. Έλεγχος της αναγκαιότητας εφαρμογής της διάταξης και στους Ο.Τ.Α.............       172

3. Ταύτιση των συνταγματικών αρχών που διέπουν τη λειτουργία του Δημοσίου και των Ο.Τ.Α.                             174

4. Επιχείρημα εξ αντιδιαστολής ..................................................................................       175

5. Συμπέρασμα..............................................................................................................       176

β. Σχετική Νομολογία ..................................................................................................      176

V. Εναλλακτικές δυνατότητες δικαστικής προστασίας του καλόπιστου νομέα στην περίπτωση που δεν γίνεται δεκτή η εφαρμογή του άρθρου 4 ν. 3127/2003 στην ακίνητη περιουσία των Ο.Τ.Α.......      177

A. Δυνατότητα εφαρμογής της διάταξης 1010 ΑΚ ......................................................      177

α. Νομοτυπική μορφή της διάταξης...........................................................................      177

β. Εφαρμογή της ως εναλλακτική λύση θεμελίωσης κυριότητας έναντι του Ο.Τ.Α.                      178

B. Δυνατότητα αντιμετώπισης του ζητήματος με βάση τη διάταξη 281 ΑΚ ...........      179

α. Εισαγωγικά για τη διάταξη 281 ΑΚ.........................................................................      179

β. Καταχρηστικότητα λόγω αντιφατικής συμπεριφοράς του δικαιούχου - Περιπτωσιολογία                    181

γ. Η ειδικότερη εκδήλωση της αποδυνάμωσης δικαιώματος.................................      183

1. Μακροχρόνια αδράνεια δικαιούχου........................................................................       184

2. Διαμόρφωση πραγματικής κατάστασης ................................................................       185

3. Δημιουργία δικαιολογημένης εμπιστοσύνης ........................................................       186

4. Επέλευση συνεπειών..................................................................................................       186

5. Αιτιώδης συνάφεια....................................................................................................       188

δ. Καταχρηστικότητα ως απόρροια της στάθμισης αντιτιθέμενων συμφερόντων                        188

ε. Καταχρηστική άσκηση του εμπράγματος δικαιώματος κυριότητας από Ο.Τ.Α.                         189

στ. Διερεύνηση της δυνατότητας άσκησης της αγωγής του άρθρου 6 § 2 ν. 2664/1998 για τη διόρθωση κτηματολογικής εγγραφής στην περίπτωση που ο Ο.Τ.Α. προέβη καταχρηστικώς σε υποβολή δήλωσης ιδιοκτησίας                ............................................................................................................................ 191

VΙ. Επίμετρο...........................................................................................................................      193

Δημήτριος Νικολακάκης

Ζητήματα χρησικτησίας σχετικά με την ακίνητη περιουσία των μονών της Εκκλησίας της Ελλάδος                  195

Ι. Εισαγωγή............................................................................................................................      195

ΙΙ. Η νομότυπη σύσταση ως προϋπόθεση για την ικανότητα δικαίου των ιερών μονών                    196

ΙΙΙ. Η χρησικτησία των ιερών μονών σε βάρος του Ελληνικού Δημοσίου ως νόμιμος τίτλος κτήσης του δικαιώματος της κυριότητας......................................................................................................................      200

Α. Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ελλάδος...........................................................................      200

Β. Νέες Χώρες ...................................................................................................................      204

IV. Τα μοναστηριακά κτήματα ανεπίδεκτα χρησικτησίας ..............................................      209

V. Οι εκθέσεις απογραφής του άρθρου 47 § 3.β του Κ.Χ.Ε.Ε.......................................      212

VI. Τελικές παρατηρήσεις-Επίλογος...................................................................................      216

3η ΣΥΝΕΔΡΙΑ

Πρόεδρος: Γεώργιος Διαμαντόπουλος,

Καθηγητής Νομικής Σχολής ΑΠΘ, Επιστημονικός Διευθυντής ΚΕΚΤΗΜΕ

Ρένα Κουκούτση

Η χρησικτησία σε καθεστώς λειτουργούντος Κτηματολογίου. Χρόνος συνδρομής των προϋποθέσεων... χρησικτησίας στο Εθνικό Κτηματολόγιο.............................................................................      221

Ι. Τα συστήματα δημοσιότητας των εμπράγματων συναλλαγών..................................      221

ΙΙ. Η χρησικτησία ως τίτλος κτήσης κατά τον Αστικό Κώδικα.........................................      222

ΙΙΙ. Η χρησικτησία σε καθεστώς λειτουργούντος Κτηματολογίου.................................      224

Α. Ο χρόνος συνδρομής των προϋποθέσεων της χρησικτησίας κατά το χρονικό διάστημα της προθεσμίας του άρθρου 6 § 2....................................................................................................................................      225

Β. Ο χρόνος συνδρομής των προϋποθέσεων της χρησικτησίας κατά τη λειτουργία του μαχητού τεκμηρίου ακρίβειας των μεταγενέστερων κτηματολογικών εγγραφών.......................................................      228

IV. Επίλογος-Συμπεράσματα...............................................................................................      231

Καλλιρρόη Παντελίδου

Χρησικτησία και κληρονομική διαδοχή..............................................................................      233

I. Εισαγωγή - Το πρόβλημα.................................................................................................      233

II. Κτήση κυριότητας με χρησικτησία και κληρονομική διαδοχή .................................      234

III. Προσαύξηση χρόνου (ΑΚ 1051)...................................................................................      235

IV. Κληρονομική διαδοχή και δικαιούχος του εγγραπτέου δικαιώματος....................      236

V. Χρησικτησία κατά του Δημοσίου..................................................................................      238

VI. Υποκρυπτόμενη ή καλυπτόμενη ή λανθάνουσα χρησικτησία................................      240

VII. Συμπερασματικές παρατηρήσεις................................................................................      242

Εμμανουήλ Ταμιωλάκης

Μεταβίβαση μη καταχωρηθείσας στο κτηματολόγιο κυριότητας ακινήτου, η οποία αποκτήθηκε με έκτακτη χρησικτησία (Συμβολή στην ερμηνεία των άρθρων 7α § 1 περ. α΄ και 13 § 2α ν. 2664/1998).......      245

Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις..............................................................................................      245

ΙΙ. Μεταβίβαση κυριότητας που αποκτήθηκε με έκτακτη χρησικτησία και ανακριβής πρώτη εγγραφή                          246

Α. Η ρύθμιση του άρθρου 7α § 1 περ. α΄ ν. 2664/1998.............................................      246

Β. Ειδικά ζητήματα.............................................................................................................      249

IΙΙ. Μεταβίβαση κυριότητας που αποκτήθηκε με έκτακτη χρησικτησία και ανακριβής μεταγενέστερη εγγραφή          ................................................................................................................................... 253

Α. Η ρύθμιση του άρθρου 13 § 2α ν. 2664/1998........................................................      253

Β. Κριτική αξιολόγηση της ρύθμισης...............................................................................      255

IV. Επίμετρο ..........................................................................................................................      256

Σωσσάνα Λισγάρα

Ζητήματα χρησικτησίας μετά την οριστικοποίηση των πρώτων εγγραφών.................      259

Ι. Εισαγωγικά.........................................................................................................................      259

ΙΙ. Οριστικοποίηση και παραγωγή αμάχητου τεκμηρίου ακρίβειας..............................      260

Α. Έννοια της οριστικοποίησης .......................................................................................      260

Β. Νομική φύση της οριστικοποίησης ...........................................................................      261

Γ. Έννομες συνέπειες της οριστικοποίησης ..................................................................      262

Δ. Αμάχητο τεκμήριο ακρίβειας ως έννομη συνέπεια της οριστικοποίησης ...........      263

ΙΙΙ. Χρησικτησία μετά την οριστικοποίηση .......................................................................      265

Α. Τακτική χρησικτησία μετά την οριστικοποίηση .......................................................      265

α. Καλόπιστη νομή μετά την οριστικοποίηση ...........................................................      266

β. Δεκαετής καλόπιστη νομή μετά την οριστικοποίηση..........................................      269

γ. Ύπαρξη νόμιμου ή νομιζόμενου τίτλου μετά την οριστικοποίηση....................      270

Β. Έκτακτη χρησικτησία μετά την οριστικοποίηση.......................................................      272

α. Νομή χρησικτησίας επί του ακινήτου ...................................................................      273

β. Εικοσαετής νομή επί του ακινήτου ........................................................................      274

IV. Αγωγή με αιτία κτήσης τη χρησικτησία, μετά την οριστικοποίηση των πρώτων εγγραφών                        275

V. Συμπερασματικές παρατηρήσεις..................................................................................      276

4η ΣΥΝΕΔΡΙΑ

Πρόεδρος: Γεώργιος Διαμαντόπουλος,

Καθηγητής Νομικής Σχολής ΑΠΘ, Επιστημονικός Διευθυντής ΚΕΚΤΗΜΕ

Κωνσταντία Εμμανουηλίδου

Η δίκη της χρησικτησίας. Δικονομικό πλαίσιο και διαδικαστικά ζητήματα....................      279

I. Εισαγωγή............................................................................................................................      279

II. Η «δίκη της χρησικτησίας», γενικά, εκτός Εθνικού Κτηματολογίου..........................      280

A. Δικαστήριο (δικαιοδοσία, καθ’ ύλην και κατά τόπο αρμοδιότητα, διαδικασία)...      280

B. Διάδικοι...........................................................................................................................      281

Γ. Στοιχεία βάσης (ορισμένο) και αίτημα αγωγής..........................................................      281

Δ. Προϋποθέσεις παραδεκτού αγωγής και συζήτησης...............................................      285

Ε. Άμυνα εναγομένου ......................................................................................................      286

ΣΤ. Απόδειξη ......................................................................................................................      288

Ζ. Απόφαση-Δεδικασμένο-Έννομες συνέπειες για το Εθνικό Κτηματολόγιο...........      288

III. Η «δίκη της χρησικτησίας» εντός Εθνικού Κτηματολογίου ......................................      291

Α. Πρώτες Εγγραφές-Έννοια............................................................................................      291

1. Αγωγή άρθρου 6 § 2 ν. 2664/1998.......................................................................      291

α. Δικαστήριο (δικαιοδοσία, καθ’ ύλην και κατά τόπο αρμοδιότητα, διαδικασία)                        291

β. Διάδικοι.....................................................................................................................       292

γ. Στοιχεία βάσης (ορισμένο) και αίτημα αγωγής. Χρόνος συνδρομής των νομίμων προϋποθέσεων. Η αναφορά του ΚΑΕΚ...................................................................................................................................       293

δ. Προϋποθέσεις παραδεκτού αγωγής και συζήτησης............................................       296

ε. Άμυνα εναγομένου...................................................................................................       298

στ. Απόδειξη .................................................................................................................       298

ζ. Απόφαση - Δεδικασμένο - Έννομες συνέπειες για το Εθνικό Κτηματολόγιο.....       299

2. Η νομοθετική και νομολογιακή περιπέτεια της χρησικτησίας για τα ακίνητα «αγνώστου ιδιοκτήτη» (άρθρο 6 § 3 του ν. 2664/1998)..............................................................................................................      300

α. Δικαστήριο (καθ’ ύλην και κατά τόπο αρμοδιότητα, διαδικασία).....................       303

β. Διάδικοι.....................................................................................................................       303

γ. Στοιχεία βάσης (ορισμένο) και αίτημα αίτησης. Χρόνος συνδρομής των νομίμων προϋποθέσεων. Αναφορά ΚΑΕΚ         ............................................................................................................................. 303

δ. Προϋποθέσεις παραδεκτού αίτησης και συζήτησης...........................................       304

ε. Παρέμβαση ...............................................................................................................       305

στ. Απόδειξη .................................................................................................................       306

ζ. Απόφαση-Έννομες συνέπειες για το Εθνικό Κτηματολόγιο.................................       307

B. Μεταγενέστερες εγγραφές-Έννοια ...........................................................................      308

1. Αγωγή άρθρου 13 § 2 ν. 2664/1998.....................................................................      308

α. Δικαστήριο (δικαιοδοσία, καθ’ ύλην και κατά τόπο αρμοδιότητα, διαδικασία)                        309

β. Διάδικοι.....................................................................................................................       309

γ. Στοιχεία βάσης (ορισμένο) και αίτημα αγωγής.....................................................       310

δ. Προϋποθέσεις παραδεκτού αγωγής και συζήτησης............................................       311

ε. Άμυνα εναγομένου ..................................................................................................       311

στ. Απόδειξη .................................................................................................................       312

ζ. Απόφαση - Δεδικασμένο - Έννομες συνέπειες για το Εθνικό Κτηματολόγιο.....       312

IV. Ειδικότερα Διαδικαστικά Ζητήματα ............................................................................      312

Α. Έρευνα δεκτικού χρησικτησίας ..................................................................................      312

Β. Χρησικτησία ως τίτλος κτήσης απώτερου δικαιοπαρόχου και εφαρμογή προϊσχύοντος δικαίου                             314

Γ. Η περίπτωση του άρθρου 4 του ν. 3127/2003........................................................      315

Δ. Ομοδικία ........................................................................................................................      317

Ε. Η περίπτωση του άρθρου 6 § 8 του ν. 2664/1998..................................................      317

V. Επίλογος............................................................................................................................      319

Ευδοκία Γκιόγκη

Κρίσιμα νομολογιακά ζητήματα χρησικτησίας στη δικαστηριακή πρακτική της Κρήτης                       321

Ι. Εισαγωγή: Κτηματολόγιο και Χρησικτησία....................................................................      321

ΙΙ. Χρησικτησία και τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις αναγνώρισης αυτής...............      324

ΙΙΙ. Χρησικτησία και ειδικό εμπράγματο δίκαιο ...............................................................      326

Α. Χρησικτησία και αγροτικός κλήρος (κληροτεμάχια)-καθεστώς επικυ-ρώσεως ανωμάλων δικαιοπραξιών              ................................................................................................................................ 327

Β. Χρησικτησία και ανταλλάξιμα μουσουλμανικά κτήματα.........................................      335

Γ. Χρησικτησία και ακίνητα Δημοσίου και ν.π.δ.δ. Ο.Τ.Α.............................................      341

Δ. Χρησικτησία και πολεοδομικός σχεδιασμός.............................................................      347

Ε. Χρησικτησία και πολιτιστική κληρονομιά..................................................................      358

IV. Εν κατακλείδι...................................................................................................................      364

Άγγελος Μαντζιάρας

Δικαιώματα χρήσης στον αιγιαλό.........................................................................................      367

I. Εισαγωγή............................................................................................................................      367

Α. Παραχώρηση (απλής) χρήσης (άρθρο 13 ν. 2971/2001)........................................      370

Β. Παραχώρηση για εκτέλεση έργων (άρθρο 14 ν. 2971/2001)................................      374

ΙΙ. Συμπεράσματα.................................................................................................................      377

Μαριάννα Παπακυριάκου

Χρησικτησία και οριζόντιες ιδιοκτησίες στο Κτηματολόγιο: σημαντικά προβλήματα που αναφύονται στη συμβολαιογραφική πρακτική και δυνατότητες θεραπείας..................................................................................      379

Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις .............................................................................................      379

ΙΙ. Κτηματολόγιο και χρησικτησία .....................................................................................      382

Α. Πρώτες εγγραφές.........................................................................................................      382

Β. Η χρησικτησία στις πρώτες εγγραφές........................................................................      384

ΙΙΙ. Οριζόντια ιδιοκτησία και χρησικτησία ........................................................................      386

Α. Έννοια και τρόποι σύστασης οριζόντιας χρησικτησίας............................................      386

Β. Η σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας με χρησικτησία στη θεωρία ...........................      387

Γ. Η σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας με χρησικτησία στη νομολογία ......................      390

Δ. Η χρησικτησία σε συνεστημένη οριζόντια ιδιοκτησία ...........................................      391

IV. Οριζόντια ιδιοκτησία, χρησικτησία και ανακριβείς πρώτες εγγραφές ...................      392

Α. Γενικές παρατηρήσεις σε σχέση με τις ανακριβείς πρώτες εγγραφές..................      392

Β. Καταχώρηση ως αγνώστου ιδιοκτήτη σε μη συνεστημένη οριζόντια ιδιοκτησία και δυνατότητες θεραπείας        ................................................................................................................................ 393

α. Αίτηση ή αγωγή με αίτημα τη διόρθωση της ανακριβούς πρώτης εγγραφής στο όνομα των οικοπεδούχων και, εν συνεχεία, οριστικοποίηση του προσυμφώνου...................................................      394

β. Αίτηση διόρθωσης ή αγωγή με αίτημα την απευθείας αναγνώριση της κυριότητας στον διαιρετό χώρο της οικοδομής λόγω χρησικτησίας..................................................................................................      397

γ. Αγωγή από κοινού με τους λοιπούς εκ προσυμφώνου αγοραστές διαιρετών χώρων της αυτής οικοδομής για από κοινού αναγνώριση, λόγω χρησικτησίας, του προσβαλλόμενου με την ανακριβή εγγραφή δικαιώματος        ............................................................................................................................ 398

Γ. Καταχώρηση ως αγνώστου ιδιοκτήτη σε συνεστημένη οριζόντια ιδιοκτησία και δυνατότητες θεραπείας              ................................................................................................................................ 400

α. Δυνατότητες του εκ προσυμφώνου αγοραστή....................................................      400

β. Δυνατότητες των κληρονόμων του εκ προσυμφώνου αγοραστή.....................      402

Δ. Καταχώρηση της οριζόντιας ιδιοκτησίας στο όνομα δικαιούχου με αιτία κτήσης χρησικτησία                 404

V. Συμπεράσματα και προτάσεις.......................................................................................      408

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ

Γεώργιος Διαμαντόπουλος,

Καθηγητής Νομικής Σχολής ΑΠΘ, Επιστημονικός Διευθυντής ΚΕΚΤΗΜΕ

Γεώργιος Διαμαντόπουλος

Πορίσματα εργασιών 3ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Κέντρου Κτηματολογικών Μελετών με θέμα: «Χρησικτησία και Εθνικό Κτηματολόγιο»........................................................................................................................      413

Παράρτημα: τινά περί ενόρκων βεβαιώσεων....................................................................      439

Ευρετήριο ύλης...................................................................................................................      449

Βιβλία του Διευθυντή της σειράς Γεωργίου Διαμαντόπουλου............................................      457