Ευχαριστώ τη θεία τύχη η οποία εν αγνοία της αναζωπύρωσε την ευκαιρία και γονιμοποίησε τη βούλησή μου να καταπιαστώ με ένα διαχρονικό ζήτημα, όπως αυτό της αφομοίωσης, της εθνικής συνείδησης και της μετανάστευσης. Προς επίρρωση των ανωτέρω αποτιμήσεων που διατυπώθηκαν στο εγχειρίδιό μου, επισημαίνω για άλλη μια φορά ότι η λέξη κλειδί στο πόνημά μου αποκαλείται «αφομοίωση». Η φυσιογνωμία της έννοιας «αφομοίωση» δεν αφορά στην απώλεια της υπόστασης και του προσώπου του άλλου, αλλά σχετίζεται με την εσωτερική περιδίνηση και την πολιτισμική καθολικοποίηση που συνεπιφέρει η πρόσληψη ετερογενών χαρακτηριστικών – στοιχείων – ιδιωμάτων ενός οργανισμού, ατόμου, ομάδας ή συνόλου και στη μετατροπή τους σε οργανικά στοιχεία εκείνου που τα προσλαμβάνει. Η πρόσληψη αυτή δε συντελείται ή δεν πρέπει άκριτα να επιτελείται, εξοβελίζοντας την ταυτότητα εκείνου που αποδέχεται ή επιδέχεται τον μετασχηματισμό. Άρα, για να εισδύσουμε στην ουσία του προβληματισμού μου, η αφομοίωση και εξαιτίας της συγκυριακής – ιστορικής ευθραυστότητας, κρίνεται σκόπιμο να ταυτιστεί με τις δυναμικές και διαπλαστικές έννοιες ενσωμάτωση και συμμόρφωση. Το πρόβλημα της μετανάστευσης, ιδίως στη σύγχρονη μορφή του, επικυρώνει τη διασταλτική ερμηνευτική μου απόπειρα, ως προς τον εννοιολογικό προσδιορισμό του όρου «αφομοίωση» και ως προς τις νοηματοδοτήσεις και τις προσλαμβάνουσες που ο όρος επιγεννά.
Το πόνημά μου το οποίο έχει φιλοσοφική – παιδαγωγική – ψυχολογική και κοινωνιολογική διάσταση, ανέδειξε την καθοριστική συμβολή των πολιτικών, μέσω της πολιτικής παρρησίας, όσοι τη διαθέτουν, στη διαμόρφωση της πολιτικής συνείδησης των κοινωνιών της εποχής τους. Αν οι πολιτικοί μας είναι εξισορροπιστές και διέπονται από πολιτικό οραματισμό, αναδεικνύονται, δια μέσω της υλοποίησης των αρχών τους, αληθινοί πολιτικοί ηγεμόνες και ηθικοί αναμορφωτές των κοινωνιών τους, στις οποίες επιφέρουν υγιείς πολιτικές μεταρρυθμίσεις και οικονομική και πολιτιστική άνθηση. Αν διέπονται από νεποτισμό, από άκαρπες διχαστικές σκοπιμότητες και από τον τακτικισμό του ανταγωνισμού των διαψευσμένων προσδοκιών και της μηχανορραφίας, οδηγούν τις κοινωνίες τους σε ιδεολογική σύγχυση και διχοτόμηση, με αποτέλεσμα την επέλευση της προοδευτικής καχεξίας. Η ιστορία ανόθευτα και ανεπιτήδευτα αναδεικνύει το ρόλο τους και είναι και ο κριτής τους.