Τόλης Νικηφόρου 50 χρόνια στα ελληνικά γράμματα

ασκήσεις ματαιότητας

μοναχικός και αδύναμος

γράφω μάταιες λέξεις

λέξεις βουβές και χάρτινες

για κείνους που μιλάνε άλλη γλώσσα

εκείνους που δεν ξέρουν να διαβάζουν

γράφω για τους απόκληρους

και για τους καταδικασμένους

γράφω αν και γνωρίζω

πως η οδύνη ακυρώνει

κάθε συνδυασμό των λέξεων

κάθε αθώο ποίημα

κι όταν ακόμη εκείνο σφίγγει τη γροθιά του

κι όταν ακόμη ανώφελα δακρύζει

Σύγχρονη λυρική ποίηση μέσα από το πρίσμα της τρυφερής ματιάς που ενσταλάζεται ως απόσταγμα χρόνων αλλά και ως προϊόν συγγραφικής ωριμότητας και διαρκούς άσκησης μετά από ένα πλούσιο απολογισμό 34ων βιβλίων περίπου ισοζυγιασμένων μεταξύ ποίησης και πεζού λόγου. Σε αντίθεση με τους ποιητές της γενιάς του, της β’ Μεταπολεμικής, ο Τόλης Νικηφόρου παρότι κατά βάθος εσωστρεφής, καταφέρνει να εξωτερικεύσει φόβους, αγωνίες, υπαρξιακές αναζητήσεις, καταθέτοντας μέσω της τέχνης του μια αισιόδοξη προοπτική της ζωής: γαλήνιος κάθομαι απέναντι/ και φλέγομαι// εγώ/ φλόγα απ’ τη φωτιά/ φλόγα απ’ τη στάχτη. Δεν είναι απλές εξομολογήσεις τα ποιήματά του, παραμένουν δυναμικά παρόντα (όρθιος/ στο μονοπάτι προς μια/ κορυφή/ που δεν υπάρχει// όρθιος/ περήφανο ένα τίποτα/ στην άβυσσο της λήθης) για να δείχνουν πεισματικά έναν άλλο δρόμο που μπορεί να συνεχίζεται ακόμα και σε πείσμα των καιρών, της ιστορίας, του φθαρτού της ύπαρξης, ή της παγερής αδιαφορίας του πλήθους απέναντι στην καθημερινή τέχνη που μόνη αυτή μπορεί να μετατρέπει το προσωρινό σε αιώνιο: γιορτάζω/ το δευτερόλεπτο της ύπαρξης/ γράφοντας δακρυσμένα ποιήματα// κάθε βιβλίο μου/ στην άβυσσο του τίποτα/ είναι ένα πείσμα/ μια περηφάνια// μια χειραψία με τη ματαιότητα/ και το ανεξιχνίαστο μέλλον…

Τριάντα τέσσερα που συνθέτουν έναν ύμνο στη ζωή και στον άνθρωπο, που πασχίζουν να υπερνικήσουν τον φόβο, την  πίκρα, τον θάνατο και τα πάθη της ανθρώπινης κοινωνίας:

μη φοβηθείτε τη διάψευση

την πιθανή απογοήτευση

κι αυτή την προδοσία

ανοίξτε την καρδιά σας στον κόσμο

τρυφερή κι ευάλωτη

με τη βαθύτερή της όμως δύναμη

απόρθητη

με μια ανοιχτή καρδιά

φονεύεται το άγριο θηρίο της μοναξιάς.

Γιος προσφύγων από τη Μικρά Ασία και την Ανατολική Ρωμυλία, ο Τόλης Νικηφόρου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη στις 14 Νοεμβρίου 1938, αποφοίτησε από το Κολλέγιο Ανατόλια και σπούδασε διοίκηση επιχειρήσεων. Εργάστηκε κυρίως ως σύμβουλος οργάνωσης επιχειρήσεων στη Θεσσαλονίκη, την Αθήνα και το Λονδίνο και ταξίδεψε σε πολλές χώρες.

Η συλλογή ποιημάτων «Φλόγα απ’ τη στάχτη» είναι το 34o βιβλίο του (το 8ο που εκδίδεται από τον Μανδραγόρα απ’ όπου κυκλοφορούν τα ποιητικά: Μυστικά και θαύματα, ο ανεξερεύνητος λόγος της ουτοπίας – 2007, Το μυστικό αλφάβητο – 2010, Μια κιμωλία στον μαυροπίνακα – 2012, Ν’ ακούγεται από μακριά μια φυσαρμόνικα (32 ποιήματα για τη Θεσσαλονίκη, 1966-2013) – 2013, Φωτεινά παράθυρα – 2014, Ρίγος αιχμάλωτο στον ήχο της φωνής σου – 63 ποιήματα για τον έρωτα και την αγάπη(1966-2015) – 2015, καθώς και τα διηγήματα Αγνώστου Στρατιώτου – 2016). Προηγήθηκαν 19 ποιητικά βιβλία (μαζί με τη συγκεντρωτική έκδοση, Ο πλοηγός του απείρου, 2004) και 14 πεζογραφίας (4 μυθιστορήματα, 7 συλλογές διηγημάτων και 3 παραμύθια για μεγάλους).

Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε 9 ευρωπαϊκές γλώσσες και έχουν περιληφθεί σε πολλές ελληνικές και ξένες ανθολογίες, καθώς και στα κείμενα νεοελληνικής λογοτεχνίας της μέσης εκπαίδευσης στην Ελλάδα και την Κύπρο. Για το παραμύθι του, Σοτοσαπόλ ο χρυσοθήρας του απονεμήθηκε το βραβείο μυθιστορήματος επιστημονικής φαντασίας της Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς το 1989 και για τη συλλογή διηγημάτων του, Ο δρόμος για την Ουρανούπολη, το κρατικό βραβείο διηγήματος το 2009.

Ο φιλόλογος και σκηνοθέτης Φώτης Συμεωνίδης γύρισε ένα ντοκιμαντέρ 58΄ λεπτών με τίτλο «Σ’ αγαπώ-Ελογοκρίθη, Η αλήθεια του ποιητή Τόλη Νικηφόρου» που προβλήθηκε με επιτυχία στο 17ο Διεθνές Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 2015, σε διάφορα άλλα φεστιβάλ, σε αίθουσες βιβλιοθηκών και αλλού.

e-mail σε info@nikiforou-poems.gr

Ιστολόγια: web site: www.nikiforou-poems.gr

blogs: http://ploigos-tou-apeirou.blogspot.com, http://encantedseconds.blogspot.com,

http://dreaming-in-the-mist.blogspot.com, http://secretes-and-documents.blogspot.com