Ήταν αυτός που κατασκεύαζε όνειρα, που κάλπαζε στον άνεμο πάνω στο άτι της βροχής κι ύστερα ξεκουραζόταν στην καρδιά της φωτιάς. Ήταν ένας καθηγητής της ζωής και του έρωτα, ένας περιπλανώμενος σπουδαστής του σκληρού χρόνου και του θανάτου. Η ψυχή του ανθρώπου είναι από ίσκιο, γι’ αυτό και ταξιδεύει. Ο Πάμπλο Νερούδα είχε αναγγείλει το Εστραβαγάριο σε ειδική συνέντευξη την άνοιξη του 1958. Ο Χιλιανός νομπελίστας ξεχώριζε τούτη τη συλλογή. Την έγραψε σε μια ιδιαίτερη περίοδο της ζωής του, την οποία ο ίδιος ονόμαζε «φθινοπωρινή», όταν είχε πλέον επιστρέψει για τα καλά στην πατρίδα του και δημιουργούσε στην αγαπημένη του Ίσλα Νέγρα, στις ακτές του Ειρηνικού. Αυτά τα εξήντα οκτώ ποιήματα συνιστούν από κοινού ένα σημείο ανάπαυσης, απ’ όπου ο ποιητής παρατηρεί συγκινημένος το φτερούγισμα ενός πουλιού ή την αβέβαιη πορεία ενός φύλλου, απ’ όπου ανακαλύπτει εκ νέου τα θαύματα της φύσης και διερευνά εξονυχιστικά τα μυστήρια της ύπαρξης. Ο τόνος της φωνής του, άλλοτε μελαγχολικός κι άλλοτε πανηγυρικός, παραμένει νοσταλγικός και στοχαστικός. Με το Εστραβαγάριο, που σηματοδοτεί μια σημαντική καμπή στο έργο του, ο λυρισμός του Πάμπλο Νερούδα έγινε πιο προσωπικός.
«Ο σπουδαιότερος ποιητής του εικοστού αιώνα σε οποιαδήποτε γλώσσα».
ΓΚΑΜΠΡΙΕΛ ΓΚΑΡΣΙΑ ΜΑΡΚΕΣ
«Κανένας ποιητής του εικοστού αιώνα στο δυτικό ημισφαίριο δεν μπορεί να συγκριθεί μαζί του».
ΧΑΡΟΛΝΤ ΜΠΛΟΥΜ
«Ο Νερούδα ξαναγεννιέται κάθε μέρα επειδή θα υπάρχει πάντοτε κάποιος που θα τον διαβάζει για πρώτη φορά και κάποιος που θα τον ξαναδιαβάζει με ανανεωμένη ματιά. Αν σταματήσουμε να τον διαβάζουμε, η ζωή μας θα είναι φτωχότερη».
ΧΟΣΕ ΕΜΙΛΙΟ ΠΑΤΣΕΚΟ
«Κανένας δεν μπορεί να επιτύχει αυτή την άψογη ποιητική τελειότητα του Νερούδα, που πάντοτε συνδύαζε ένα ουσιαστικό και ένα επίθετο με πρωτοτυπία».
ΜΑΡΙΟ ΜΠΕΝΕΔΕΤΙ