H έκδοση «Συμβατικό ασφαλιστικό δίκαιο» περιλαμβάνει πλούσια ελληνική κι ικανό δείγμα αλλοδαπής νομολογίας, σειρά νεότερων νομοθετημάτων, νομολογίας και θεωρίας που, αν και δεν ανήκουν άμεσα στην ύλη του ασφαλιστικού, το επηρεάζουν άμεσα και προέρχονται κυρίως από το δίκαιο της προστασίας του καταναλωτή, των προσωπικών δεδομένων, της ισότητας και της προστασίας του περιβάλλοντος. Επίσης περιλαμβάνεται ιδιαιτέρως αναλυτικό λημματικό ευρετήριο.
Η δομή του έργου έχει ως εξής:
- Εισαγωγή στο θεσμικό πλαίσιο της Ιδιωτικής Ασφάλισης: αφορά τόσο το συμβατικό ασφαλιστικό δίκαιο όσο και το δίκαιο της εποπτείας. Περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, ζητήματα αντασφαλιστικής σύμβασης και ζητήματα ελεύθερου ανταγωνισμού
- Γενικό μέρος του δικαίου της ασφαλιστικής σύμβασης: το εκτενέστερο και νομικά πλέον ενδιαφέρον τμήμα του ασφαλιστικού δικαίου, καθόσον περιέχει και αναλύει τις ειδικές αρχές και την ειδική μεθοδολογία του δικαίου αυτού. Εφαρμόζεται σε κάθε ασφαλιστική σύμβαση, συμπεριλαμβανομένων και των ειδικών ασφαλίσεων που διαμορφώνουν το ειδικό μέρος, συμπληρωματικά προς το τυχόν ειδικό δίκαιο που έχει διαμορφωθεί γι’ αυτές, αλλά εφαρμόζεται ευρύτατα και ευθέως στις ειδικές ασφαλίσεις, γιατί οι ειδικές διατάξεις που διέπουν τις ασφαλίσεις αυτές είναι ατελείς και ανεπαρκείς.
- Ειδικό μέρος του δικαίου της ασφαλιστικής σύμβασης. Συγκεκριμένα, πραγματεύεται το δίκαιο της ασφαλιστικής σύμβασης πραγμάτων, που παρουσιάζει μεγάλης σημασίας ζητήματα για την επιστήμη του δικαίου της ασφαλιστικής σύμβασης, το δίκαιο της ασφαλιστικής σύμβασης λοιπών αγαθών μη πραγμάτων, το συμβατικό δίκαιο της ασφάλισης αστικής ευθύνης, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου καταλαμβάνει το δίκαιο της ασφάλισης ευθύνης από ατυχήματα αυτοκινήτων, το συμβατικό δίκαιο της θαλάσσιας ασφάλισης, που ανήκει στο ασφαλιστικό δίκαιο κατά ζημιών, αλλά οι ειδικές του ρυθμίσεις περιλαμβάνονται κυρίως στον κώδικα ιδιωτικού ναυτικού δικαίου, το δίκαιο της ασφαλιστικής σύμβασης προσώπων, στο οποίο συγκαταλέγονται τόσο οι ασφαλίσεις ζωής και οι ασφαλίσεις ατυχημάτων, ασθενειών που συνάπτονται ως ασφαλίσεις ποσού, καθώς και οι ασφαλίσεις ζωής που συνδέονται με επενδύσεις, όσο και οι ασφαλίσεις ατυχημάτων και ασθενειών που έχουν συμφωνηθεί να λειτουργούν με το αποζημιωτικό σύστημα. Τέλος, περιέχονται συμβατικές σχέσεις που δημιουργούνται από την άσκηση εργασιών διαχείρισης συλλογικών συνταξιοδοτικών κεφαλαίων.
ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
Σελ.
Πρόλογος 12ης έκδοσης................................................................................................................. VII
Πρόλογος 11ης έκδοσης................................................................................................................. XII
Πρόλογος 10ης έκδοσης................................................................................................................. XII
Πρόλογος 9ης έκδοσης................................................................................................................... XIII
Πρόλογος 6ης έκδοσης................................................................................................................... XIII
Πρόλογος 3ης έκδοσης................................................................................................................... XV
ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ........................................................................................................................ XXIII
ΤΟΜΟΣ ΠΡΩΤΟΣΓΕΝΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Αριθ. περιθ.
Ασφαλιστική οικονομία, ασφαλιστική επιστήμη, ασφαλιστικό δίκαιο................................. I 1
I..... Ασφαλιστική οικονομία και δίκαιο........................................................................................... I 1
II.... Ασφαλιστική αγορά και ασφαλιστική τεχνική............................................................................ I 13
III... Ασφαλιστική επιστήμη και ασφαλιστικό δίκαιο......................................................................... I 41
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
Οι βασικές έννοιες, χαρακτηριστικά και εξέλιξη...................................................................... I 56
I..... Ιδιωτική και κοινωνική ασφάλιση............................................................................................. I 56
ΙΙ.... Ιδιωτική ασφάλιση σε ευρεία και σε στενή έννοια.................................................................... I 68
ΙΙΙ... Ιδιωτική ασφάλιση και συγγενείς έννοιες. Εποπτευόμενη ασφαλιστική εργασία και
ασφαλιστική σύμβαση............................................................................................................. I 81
ΙV... Χαρακτηριστικά της ασφάλισης................................................................................................ I 86
V.... Οι φορείς της ιδιωτικής ασφάλισης.......................................................................................... I 90
VI... Η εξέλιξη της ασφάλισης.......................................................................................................... I 92
ΤΟΜΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΣΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Εισαγωγικά και περιφερειακά θέματα...................................................................................... II 1
Ι..... Η ασφαλιστική σύμβαση ......................................................................................................... II 1
ΙΙ.... Ασφαλιστική, αλληλασφαλιστική και αντασφαλιστική σχέση..................................................... II 11
ΙΙΙ... Ασφαλιστής............................................................................................................................. II 38
IV... Νομική βάση της ασφαλιστικής σύμβασης................................................................................ II 47
V.... Ασφαλιστικό διεθνές δίκαιο..................................................................................................... II 57
VI... Διεθνής δικαιοδοσία και παρέκταση τοπικής αρμοδιότητας...................................................... II 86
VII.. Επίλυση των διαφορών............................................................................................................ II 106
VIII. Η εξέλιξη του ελληνικού και του ευρωπαϊκού δικαίου της ασφαλιστικής σύμβασης.................. II 115
Αριθ. περιθ.
IX... Η σύγκλιση του δικαίου της ασφαλιστικής σύμβασης................................................................ II 117
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
Διακρίσεις και μορφές της ασφαλιστικής σύμβασης.............................................................. II 126
Ι..... Ασφάλιση κατά ζημιών και ασφάλιση ποσού............................................................................ II 126
ΙΙ.... Ασφάλιση πραγμάτων & λοιπών αγαθών (ενεργητικού) και ασφάλιση αστικής ευθύνης (παθητικού) II 140
ΙΙΙ... Ασφάλιση υλικών ζημιών πραγμάτων και ασφάλιση άλλων οικονομικών ζημιών...................... II 143
IV... Ασφάλιση προσώπων και ασφάλιση μη προσώπων................................................................. II 145
V.... Ατομικές και ομαδικές ασφαλίσεις............................................................................................ II 147
VI... Χερσαία, θαλάσσια και αεροπορική ασφάλιση......................................................................... II 160
VII.. Ασφάλιση με ασφάλιστρο και αλληλασφάλιση......................................................................... II 164
VIII. Προαιρετικές και υποχρεωτικές ασφαλίσεις.............................................................................. II 167
ΙΧ... Διακρίσεις της ασφάλισης ανάλογα του κλάδου για τον οποίο χορηγείται η άδεια εργασίας στην ασφαλιστική επιχείρηση ............................................................................................................................................... II 218
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
Κοινοί κανόνες για όλα τα είδη ασφάλισης............................................................................. II 223
Ι....... Σύναψη της ασφαλιστικής σύμβασης..................................................................................... II 223
ΙΙ...... Προσωρινή ασφαλιστική σύμβαση........................................................................................ II 261
ΙΙΙ..... Έναρξη, διάρκεια, ανανέωση, λήξη της ασφαλιστικής σύμβασης............................................ II 263
IV..... Ασφαλιστικό ποσό................................................................................................................. II 298
V...... Ασφαλισμένος και λήπτης της ασφάλισης............................................................................... II 310
VI..... Ασφάλιση για λογαριασμό..................................................................................................... II 313
VIΙ.... Δικαιούχος του ασφαλίσματος............................................................................................... II 322
VIIΙ... Ποιος δικαιούται να συνάψει ασφάλιση................................................................................. II 326
IX..... Το ασφαλιστήριο................................................................................................................... II 331
X...... Ειδικότερα: Οι προπαρασκευασμένοι - στερεότυποι όροι των ασφαλιστηρίων (ασφαλιστικοί όροι) II 355
XI..... Το ασφάλιστρο...................................................................................................................... II 384
XII.... Γενικές υποχρεώσεις του ασφαλιστή...................................................................................... II 396
XIII... Ειδικές υποχρεώσεις του ασφαλιστή – Προστασία του ασφαλισμένου– Υποχρέωση πληροφόρησής του II 426
XIV... Υποχρεώσεις του λήπτη της ασφάλισης................................................................................. II 450
XV.... Ασφαλιστικός κίνδυνος.......................................................................................................... II 535
XVI... Εκχώρηση της απαίτησης για ασφάλισμα............................................................................... II 548
XVII.. Διαδοχή στην ασφαλιστική σχέση.......................................................................................... II 551
XVIII. Οι εξαιρέσεις και η έκταση της κάλυψης................................................................................ II 556
XIX... Παραγραφή........................................................................................................................... II 585
ΤΟΜΟΣ ΤΡΙΤΟΣΕΙΔΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ
Α. ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ & ΛΟΙΠΩΝ ΑΓΑΘΩΝ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Βασικοί κανόνες που ισχύουν σε κάθε ασφάλιση ζημιών αγαθών........................................... III 1
Αριθ. περιθ.
I..... Εισαγωγικά.............................................................................................................................. III 1
II.... Αποκατάσταση της ζημιάς από τον αστικώς υπεύθυνο που την προξένησε και από τον ασφαλιστή ζημιών III 3
III... Ασφαλιστικό συμφέρον (ίδιο - ξένο)........................................................................................ III 19
IV... Ασφαλιστική αξία και ασφαλιστικό ποσό.................................................................................. III 45
V.... Ασφάλιση με περισσότερους ασφαλιστές (πολλαπλή ασφάλιση)............................................... III 53
VI... Υπασφάλιση, υπερασφάλιση................................................................................................... III 67
VII.. Ασφάλιση σε πρώτο κίνδυνο, ασφάλιση ποσοστού, απαλλαγές................................................ III 73
VIII. Ανοικτή ασφάλιση................................................................................................................... III 78
IX... Ασφαλιστού υποκατάσταση..................................................................................................... III 84
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
Είδη χερσαίας ασφάλισης κατά ζημιών, ιδιαίτερα πραγμάτων............................................. III 111
I..... Εισαγωγικά.............................................................................................................................. III 111
II.... Ασφάλιση κατά πυρκαγιάς και συναφών κινδύνων................................................................... III 115
III... Ασφάλιση εσοδείας................................................................................................................. III 145
IV... Ασφάλιση μεταφοράς πραγμάτων............................................................................................ III 147
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
Ασφάλιση ζημιών αγαθών μη πραγμάτων.............................................................................. III 160
I..... Ασφάλιση μισθωτικού κινδύνου.............................................................................................. III 160
II.... Ασφάλιση διακοπής λειτουργίας της επιχείρησης..................................................................... III 163
III... Ασφάλιση πιστώσεων, εγγυήσεων και εμπιστοσύνης............................................................... III 165
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
Μικτές ασφαλίσεις ζημιών πραγμάτων/μη πραγμάτων και άλλες ειδικές ασφαλίσεις........ III 180
I..... Ασφάλιση βοήθειας................................................................................................................. III 180
II.... Ασφάλιση περιβαλλοντικών και καταστροφικών ζημιών........................................................... III 183
IIΙ... Ασφάλιση νομικής προστασίας................................................................................................. III 189
IV... Άλλα ειδικά θέματα................................................................................................................. ΙΙΙ 203
ΤΟΜΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟΣΕΙΔΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΤΗΣ
ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ
Β. ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΑΣΤΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Ασφάλιση γενικής και επαγγελματικής αστικής ευθύνης........................................................
IV 1
I. . Γενικά........................................................................................................................................
IV 1
II. Η ρήτρα «αξιώσεων που θα προβληθούν» (claims made)...........................................................
IV 14
III. Η θέση του τρίτου ζημιωθέντα...................................................................................................
IV 22
IV. Η επέλευση του κινδύνου..........................................................................................................
IV 25
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
Ασφάλιση ειδικών περιπτώσεων αστικής ευθύνης επιτηδευματιών και επιχειρήσεων........
IV 43
I. . Ασφάλιση επαγγελματικής αστικής ευθύνης................................................................................
IV 43
Αριθ. περιθ.
ΙΙ.. Ασφάλιση αστικής ευθύνης κατασκευαστή..................................................................................
IV 54
ΙΙΙ. Ασφάλιση αστικής ευθύνης για ανασφαλή προϊόντα...................................................................
IV 55
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
Υποχρεωτική ασφάλιση αστικής ευθύνης.................................................................................
IV 59
Ι... Γενικές ρυθμίσεις.......................................................................................................................
IV 59
ΙΙ.. Ειδικές ρυθμίσεις.......................................................................................................................
IV 66
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
Η υποχρεωτική ασφάλιση ευθύνης από ατυχήματα αυτοκινήτων........................................
IV 81
Γενικά θέματα.................................................................................................................................
IV 81
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ
Ειδικά θέματα υποχρεωτικής ασφάλισης ευθύνης από ατυχήματα αυτοκινήτων................
IV 177
I... Η ευθύνη του Επικουρικού Κεφαλαίου Ευθύνης Αυτοκινήτων....................................................
IV 177
IΙI. Η διακρατική κυκλοφορία αυτοκινήτων......................................................................................
IV 187
ΤΟΜΟΣ ΠΕΜΠΤΟΣΕΙΔΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ
Γ. ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΚΑΙ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
ΤΜΗΜΑ ΠΡΩΤΟ
Πρόλογος........................................................................................................................................ V 1
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Η θαλάσσια ασφάλιση................................................................................................................... V 2
Γενικό μέρος...................................................................................................................................... V 2
I.... Αντικείμενο της θαλάσσιας ασφάλισης.......................................................................................... V 2
II... Ο κίνδυνος στη θαλάσσια ασφάλιση............................................................................................. V 10
III.. Διάρκεια και λύση της ασφάλισης................................................................................................. V 17
KEΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
Ειδικό μέρος.................................................................................................................................... V 25
Ι.... Ασφάλιση πληρώματος και αστικής ευθύνης πλοιοκτήτη............................................................... V 25
II... Υποχρεωτικές θαλάσσιες ασφαλίσεις............................................................................................ V 33
III.. Ασφάλιση νομικής προστασίας του πλοιοκτήτη............................................................................. V 53
IV.. Ασφάλιση σώματος πλοίου........................................................................................................... V 54
V... Ασφάλιση φορτίου, ναύλου, ελπιζόμενου κέρδους....................................................................... V 62
VI.. Εγκατάλειψη στον ασφαλιστή........................................................................................................ V 72
ΤΜΗΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ
Η αεροπορική ασφάλιση............................................................................................................... V 75
Ι.... Γενικά........................................................................................................................................... V 75
II... Υποχρεωτική ασφάλιση αστικής ευθύνης του διεθνούς αεροπορικού μεταφορέα.......................... V 76
ΤΟΜΟΣ ΕΚΤΟΣΕΙΔΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ
Δ. ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΠΡΟΣΩΠΩΝ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Αριθ. περιθ.
Γενικά............................................................................................................................................ VΙ 1
Ι. .. Ασφάλιση προσώπων και ασφάλιση ποσού............................................................................... VΙ 1
II. . Οι συμβατικές υποχρεώσεις του ασφαλιστή.............................................................................. VΙ 9
ΙΙΙ. Ειδικές υποχρεώσεις και ειδικά δικαιώματα του λήπτη της ασφάλισης....................................... VΙ 20
ΙV.. Λήπτης της ασφάλισης, δικαιούχος ασφαλίσματος, πρόσωπο του κινδύνου, ασφαλισμένος, ασφάλιση για λογαριασμό, ασφάλιση επί της ζωής τρίτου έννοιες........................................................................................................................... VΙ 33
V. . Οι λεγόμενες κεφαλαιοποιητικές ασφαλίσεις ζωής..................................................................... VΙ 35
KEΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
Ασφάλιση επί της ζωής.............................................................................................................. VΙ 61
I. .. Ασφάλιση θανάτου................................................................................................................... VΙ 61
II. . Ασφάλιση επιβίωσης και ασφάλιση μικτή (θανάτου/επιβίωσης)................................................. VΙ 73
III. Ασφάλιση ιδίας ζωής................................................................................................................. VΙ 74
IV. Ασφάλιση επί της ζωής τρίτου................................................................................................... VΙ 75
V... Διορισμός δικαιούχου και εκχώρηση των δικαιωμάτων από την σύμβαση................................. VΙ 80
VI. Ειδικές περιπτώσεις της κατηγορίας ασφαλίσεων ζωής............................................................... VΙ 96
KEΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
Ασφάλιση ατυχημάτων και ασθενειών..................................................................................... VΙ 111
Ι. .. Ασφάλιση ατυχημάτων.............................................................................................................. VΙ 111
ΙΙ. . Ασφάλιση ασθενειών................................................................................................................ VΙ 124
ΙΙΙ.. Διαρκής ασφάλιση ασθένειας.................................................................................................... VΙ 139
ΙV. Ασφάλιση επαγγελματικής ανικανότητας.................................................................................... VΙ 143
ΕΥΡΕΤΗΡΙΑ
Σελ.
Ι. . ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΚΥΡΙΟΤΕΡΩΝ ΝΟΜΟΘΕΤΗΜΑΤΩΝ......................................................................... 1311
ΙΙ. . ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΩΝ ΝΣΚ...................................... 1344
ΙΙΙ. ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ 1354