Κι αν τ’ Όνειρο δήθεν υψώνει τείχη στην κοιλάδα του Χρόνου, ο Χρόνος το κάνει να πιστέψει πως γέννημα είναι του πόνου.
«Στις 19 Αυγούστου του 1931, ακριβώς πέντε χρόνια πριν την εκτέλεσή του, ο Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα ολοκληρώνει στη Γρανάδα το Así que pasen cinco años (Σαν περάσουν πέντε χρόνια), θεατρικό έργο που είχε αρχίσει να γράφει στην Κούβα, το 1930, και το οποίο ανήκει μαζί με το El Público (Το κοινό) του 1930 και το ανολοκλήρωτο La comedia sin título (Κωμωδία δίχως τίτλο) στην άτυπη τριλογία του αποκαλούμενου “Teatro imposible” [“Ανέφικτου θεάτρου”]. Στα έργα αυτά συναντάμε έναν Λόρκα υπερρεαλιστή, επηρεασμένο έντονα από τις θεωρίες του Φρόιντ και τα κινήματα της πρωτοπορίας των αρχών του 20ού αιώνα· έναν Λόρκα που απέχει αισθητά από τη χρονικά μεταγενέστερη και σαφώς πιο γνωστή στο ελληνικό θεατρόφιλο κοινό, ρεαλιστική ηθογραφική θεματολογία των αγροτικών δραμάτων του: Ματωμένος γάμος (1933), Γέρμα (1934) και Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα (1936).
Στον Λόρκα του Σαν περάσουν πέντε χρόνια δεν συναντούμε τον καυτό αέρα και τις μαυροφορεμένες φιγούρες της ανδαλουσιανής τραγωδίας, είναι όμως παρούσες πολλές από τις θεατρικές σταθερές του, όπως ο ποιητικός λόγος ή η τραγικότητα των χαρακτήρων και η αδυναμία τους να βιώσουν, έστω και φευγαλέα, την ευτυχία. Κοντολογίς, στον υπερρεαλιστή Λόρκα μπορεί μεν να διαφέρει το εκφραστικό όχημα, όμως το ταξίδι στα άδυτα της ανθρώπινης ψυχής (διαχρονική “αδυναμία” του Λόρκα) παραμένει εξίσου ενδιαφέρον».
Κωνσταντίνος Παλαιολόγος
(από τον πρόλογο της έκδοσης)