Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια συναγωγή μελετημάτων για τις σχέσεις της ιστορίας με τη λογοτεχνία και πιο ειδικά την ποίηση, με επίκεντρο τη νεοελληνική γραμματεία του 19ου και του 20ου αι..

 Η μελέτη οργανώνεται σε δύο άξονες: ο πρώτος, θεωρητικός άξονας αφορά τον καθορισμό των σχέσεων λογοτεχνίας και ιστορίας, ως οπτικών και αφηγήσεων που διαμεσολαβούν τη γνώση μας για τον κόσμο. Ο δεύτερος, παραδειγματικός άξονας αφορά τον διάλογο που συνάπτουν με την ιστορία στα έργα τους Νεοέλληνες ποιητές του 19ου και του 20ού αιώνα.

Η συγγραφέας προτείνει μια τυπολογία των τρόπων βάσει των οποίων το ιστορικό ή μυθικό παρελθόν συσχετίζεται και διαλέγεται με το βιωματικό παρόν στην ποίηση των Νεοελλήνων ποιητών, ρομαντικών και μοντερνιστών, μέσα από την ανάλυση αντιπροσωπευτικών κειμένων, και με στόχο τη διάκριση της «ιστορικής» από τη «μυθική μέθοδο». Ειδικότερα εξετάζονται ο εθνορομαντικός ιστορισμός, με έμφαση στο Κρητικό και το Κυπριακό ζήτημα, ο ιστορικός Καβάφης, ο «μυθιστορικός» Σεφέρης, η αντι-ιστορία του Μόντη. Από την εξέταση προκύπτει ότι η μυθική μέθοδος ενοποιεί παρελθόν – παρόν – μέλλον σε ένα καθολικευμένο σχήμα που εκφράζει το ιστορικό «πεπρωμένο» ενός λαού. Η ιστορική μέθοδος, από την άλλη, αναγνωρίζει τη δυναμική ενότητα του ιστορικού χρόνου, όπου η σχέση διαχρονίας – συγχρονίας νοείται ως δυναμική συνάρτηση και όχι ως παγιωμένη έννοια.

Μέσα από την μελέτη της η συγγραφέας αποκαλύπτει διάφορες όψεις των σχέσεων ιστορίας – λογοτεχνίας διηθημένες από την ποιητική ιδιοσυγκρασία του κάθε δημιουργού, σε συνάρτηση με το πολιτισμικό παράδειγμα κάθε εποχής.

Η Αφροδίτη Αθανασοπούλου είναι Επίκουρη Καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Έχει διδάξει επίσης στο Πανεπιστήμιο της Padova, της Πάτρας και στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο, καθώς και στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου ως επιστημονική συνεργάτης στο «Εργαστήριο Ιστορίας» του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης. Το επιστημονικό πεδίο ειδίκευσής της είναι η Νεοελληνική Λογοτεχνία του 19ου και 20ού αιώνα.