Οι έρευνες που διεξήγα σε μια προσπάθεια να εξοικειωθώ με τους θεσμούς της

βάρβαρης περιόδου αλλά και των ελεύθερων πόλεων του Μεσαίωνα, με οδήγη-

σαν σε περαιτέρω ενδιαφέρουσες έρευνες για τον ρόλο που έπαιξε το κράτος στη

διάρκεια αυτών των τριών αιώνων, από την εποχή της τελευταίας του εγκαθίδρυ-

σης στην Ευρώπη. Επιπροσθέτως, η μελέτη των θεσμών αλληλοβοήθειας στις δι-

άφορες περιόδους του πολιτισμού με ώθησε να ερευνήσω τον τρόπο με τον οποίο

προέκυψε η ανάπτυξη των ιδεών και της ηθικής στην ανθρώπινη κοινωνία.

Πιότρ Αλεξέγιεβιτς Κροπότκιν,

«Απομνημονεύματα»