Η μελέτη αποτελεί προϊόν συνεργασίας των Καθηγητών Γιάννη Βαληνάκη, Πάνου Καζάκου και Ναπολέοντα Μαραβέγια με μια μεγάλη ομάδα από πανεπιστημιακούς, ειδικούς εμπειρογνώμονες, εκπροσώπους φορέων και ερευνητές του Ευρωπαϊκού Κέντρου Αριστείας Jean Monnet, του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Οι συγγραφείς του βιβλίου, στον επίλογό τους γράφουν:
Καθώς βαδίζουμε στον έκτο χρόνο του Μνημονίου, πολλά από τα αυτονόητα που έχει ανάγκη η χώρα μας παραμένουν ζητούμενα. Πάταξη της φοροδιαφυγής, εκσυγχρονισμός του δημόσιου τομέα, επενδύσεις και ιδιωτικοποιήσεις, αλλά και αλλαγή εθνικής νοοτροπίας παραμένουν ανάμεσα στα ζητούμενα. Από την βαθύτερη μελέτη των συνεχιζόμενων δυσλειτουργιών, προκύπτει η αδήριτη ανάγκη για μια νέα πυξίδα: για ένα εθνικής έμπνευσης σχέδιο εξόδου από την κρίση.
Οι σχεδιασμοί επί χάρτου για την έξοδο της Ελλάδας από την κρίση ήταν και είναι εξαιρετικά φιλόδοξοι, αλλά ελάχιστα ρεαλιστικοί. Στηρίζονται σε προϋποθέσεις που αποδείχθηκε, μέχρι σήμερα τουλάχιστον, εξαιρετικά δύσκολο να πραγματοποιηθούν. Αντί για θεωρητικούς σχεδιασμούς, που μικρή μόνο σχέση έχουν με την ελληνική πραγματικότητα, η χώρα μας χρειάζεται μια πρακτική και εφαρμόσιμη, συνολικά σχεδιασμένη μέσο- και μακροχρόνια στρατηγική.
Μια στρατηγική που θα ξεκινά από τις βαθειά ριζωμένες ιδιαιτερότητες της και σταδιακά θα οδηγήσει μέσα από την ασφάλεια και τις πιέσεις μιας περισσότερο ενωμένης πολιτικά και οικονομικά Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο να γίνει μια χώρα εξειδικευμένης παραγωγής υψηλής ποιότητας προϊόντων και υπηρεσιών. Μια χώρα που θα στηρίζεται στα φυσικά συγκριτικά της πλεονεκτήματα, στους εκπαιδευμένους ανθρώπους της και στον πολιτισμό της.
Εισαγωγή
I. Από την κρίση στην προσαρμογή
Κεφάλαιο 1
Οι πραγματικές αιτίες της κρίσης
α) Σύντομο χρονικό της κρίσης
β) Οι ενδογενείς αιτίες της υπερχρέωσης και της φθίνουσας ανταγωνιστικότητας:
- Οικονομικές αιτίες
- Λάθη πολιτικής;
- Προβλήματα θεσμών και αξιών
γ) Οι εξωγενείς αιτίες της κρίσης: Η ελαττωματική αρχιτεκτονική της Ζώνης του Ευρώ
Κεφάλαιο 2
Τα Μνημόνια και τα εναλλακτικά Σχέδια
α) Το μοντέλο των μνημονίων Ι και ΙΙ
β) Η εξέλιξη της εφαρμογής των Μνημονίων
γ) Οικονομικές επιπτώσεις των Μνημονίων
δ) Κριτική
Κεφάλαιο 3
Το σενάριο της καταστροφής: εκτός ευρώ και επιστροφή στη δραχμή
α) Αναζητώντας εναλλακτικές λύσεις
β) Θεσμοί και ανάπτυξη
γ) Η έξοδος από τη Ζώνη του Ευρώ θα βοηθήσει;
II. Προετοιμάζουμε το μέλλον, σήμερα
Κεφάλαιο 4
Η εξασφάλιση μιας νέας ευρωπαϊκής αλληλεγγύης
α) Η εξέλιξη της οικονομικής διακυβέρνησης στην ΕΕ και στην Ευρωζώνη
β) Οικονομική διακυβέρνηση και αλληλεγγύη
γ) Το ζήτημα του ελληνικού δημόσιου χρέους πρέπει να βρει οριστική λύση
Κεφάλαιο 5
Δημιουργία εσωτερικών προϋποθέσεων για διατηρήσιμη ανάπτυξη
α) Μια γενική ταξινόμηση των προτάσεων
β) Ένα νέο μίγμα οικονομικής πολιτικής
γ) Σταθερό φορολογικό σύστημα
δ) Αποκατάσταση του κράτους δικαίου (rule of law)
ε) Μια σύγχρονη χωροταξική πολιτική
Κεφάλαιο 6
Μέτρα άμεσης απόδοσης
α) ΕΣΠΑ-ΕΤΕπ
β) Ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών
γ) Ιδιωτικοποιήσεις – Αξιοποίηση περιουσίας του Δημοσίου
δ) Δημιουργία ενός Επενδυτικού Ταμείου κατά το πρότυπο της γερμανικής Kf W
ε) Μεγάλα έργα
στ) Άμεση αναμόρφωση του ρυθμιστικού συστήματος για τις επιχειρήσεις
ΙΙΙ. Εθνικές προτεραιότητες ενός ρεαλιστικού αναπτυξιακού σχεδίου
Κεφάλαιο 7
Ανάγκη εθνικών προτεραιοτήτων στην παραγωγή
α) Επιθυμητή παραγωγική δομή και «βιομηχανική πολιτική»;
β) Η επιχειρηματικότητα πρέπει επίσης να προσαρμοσθεί. Οι ευθύνες της.
γ) Το μεγάλο ζητούμενο είναι η εξωστρέφεια
δ) Τομείς εθνικής προτεραιότητας
i) Τουρισμός
ii) Ενέργεια Ι – Ανανεώσιμες πηγές
Ενέργεια ΙΙ- Υδρογονάνθρακες στην ξηρά και τον θαλάσσιο χώρο
iii) Ναυτιλία
iv) Γεωργία
v) Οι νέες τεχνολογίες
vi) Η μεταποίηση
Κεφάλαιο 8
Μετάβαση σε ένα νέο σύστημα διακυβέρνησης
α) Ένα νέο σύστημα διακυβέρνησης
β) Η πολιτειακή διάσταση. Πόσο βαθειά χρειάζεται να είναι η συνταγματική αναθεώρηση;
γ) Αλλαγές με δεδομένη τη μορφή του πολιτεύματος ως Προεδρευόμενης Δημοκρατίας
δ) Ένα ειδικό θέμα: Εθνικοί συνταγματικοί περιορισμοί για δημοσιονομική πειθαρχία
ε) Η Δημόσια Διοίκηση
Επίμετρο: Διαπιστώσεις και προτάσεις πολιτικής
Οι συντελεστές της μελέτης