Εμείς, τα ανθρώπινα όντα, μοιραζόμαστε περισσότερο από το 98% των γονιδίων μας με τους χιμπαντζήδες. Εντούτοις αποτελούμε το κυρίαρχο είδος στον πλανήτη. Ιδρύσαμε πολιτισμούς και θρησκείες, αναπτύξαμε περίπλοκες και ποικίλες μορφές επικοινωνίας, θεμελιώσαμε επιστήμες, χτίσαμε πόλεις και δημιουργήσαμε συγκλονιστικά έργα τέχνης. Έχουμε, όμως, και μερικά ζοφερά γνωρίσματα, όπως τη μαζική εξόντωση μελών του είδους μας και άλλων ειδών. Από την άλλη, οι χιμπαντζήδες παρα­μένουν ζώα ασχολούμενα με τις βασικές ανάγκες της επιβίωσής τους. Τι το ιδιαίτερο έχει η διαφορά τού σχεδόν 2% στο DNA μας, η οποία έχει προκαλέσει τέτοια απόκλιση ανάμεσα σε εξελικτικά ξαδέλφια;

Σε τούτο το συναρπαστικό, προκλητικό, παθιασμένο και γεμάτο γνώση και προβληματισμό έργο, ο Jared Diamond, διαπρεπής επιστή­μονας και συγγραφέας, διερευνά πώς ο άνθρωπος, το εκπληκτικό αυτό ζώο, εξελίχθηκε και ξεχώρισε από τους χιμπαντζήδες, κατάφερε σε εντυπωσιακά σύντομο χρονικό διάστημα να δεσπόσει στον κόσμο, και τελικά ανέπτυξε τα μέσα που ενδέχεται να επιφέρουν την αμετάκλητη καταστροφή του.

Το βιβλίο στην πλήρη έκτασή του και χωρίς εικονογράφηση κυκλο­φόρησε το 2009 με τον τίτλο Ο τρίτος χιμπαντζής. Το παρόν αποτελεί διασκευή εκείνου από τη συγγραφέα Rebecca Stefoff, είναι πιο σύντομο και ευαίσθητα εικονογραφημένο. Ένα εξαιρετικό ανάγνωσμα για όσους ενδιαφέρονται για την εξέλιξη και το μέλλον του ανθρώπινου είδους.

«ΕΜΕΙΣ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ διαφέρουμε από τα υπόλοιπα ζώα. Δεν παύουμε ωστόσο να είμαστε ζώα, ένα μεγαλόσωμο είδος θηλαστικού. Η αντίφαση αυτή αποτελεί το πιο συναρπαστικό μας γνώρισμα, ένα γνώρισμα που ακόμη δυσκολευόμαστε να κατανοήσουμε πώς προέκυψε και τι σημαίνει.
»Από τη μια μεριά, φαίνεται να υπάρχει ένα αγεφύρωτο χάσμα που μας χωρίζει από όλα τα άλλα είδη του ζωικού βασιλείου και μας κάνει να πιστεύουμε ότι εκείνα διαθέτουν κάποια κοινά ζωικά χαρακτηριστικά τα οποία δεν διαθέτουμε εμείς· ή ότι εμείς διαθέτουμε κάποια ανθρώπινα χαρακτηριστικά που δεν διαθέτουν εκείνα —όπως τη γλωσσική επικοινωνία, τη δημιουργία έργων τέχνης, την κατασκευή πολύπλοκων εργαλείων, την ένδυση, αλλά και ορισμένα ζοφερά γνωρίσματα, όπως τη μαζική εξόντωση μελών του είδους μας και άλλων ειδών.
»Από την άλλη, ωστόσο, διαθέτουμε τα ίδια όργανα, τα ίδια γονίδια και τα ίδια χημικά μόρια με τα άλλα ζώα. Μάλιστα, δεν χωρά αμφιβολία για το τι είδους ζώο είμαστε. Ήδη από τον 18ο αιώνα, οι επιστήμονες που μελετούσαν την ανθρώπινη ανατομία είχαν αντιληφθεί ότι μοιάζουμε πολύ με κάποιους αφρικανικούς πιθήκους, τους επονομαζόμενους χιμπαντζήδες. Σήμερα έχουν διαπιστώσει ότι η γενετική ομοιότητα του ανθρώπου με τους χιμπαντζήδες ξεπερνά το 98%.
»Στο βιβλίο θα διερευνήσουμε πώς και γιατί αναπτύξαμε τα μοναδικά χαρακτηριστικά μας, τόσο τα καλά όσο και τα κακά. [...]»
—Από την Εισαγωγή του βιβλίου

Έγραψαν για το βιβλίο:

• «Μια ευρεία μελέτη για το τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος, με προκλητικές απόψεις για την εξέλιξη, την προσαρμογή, την πολιτισμική πολυμορφία, τη σεξουαλικότητα, τις γενοκτονίες, τις φυλές, τις μαζικές εξαφανίσεις του παρελθόντος και του παρόντος, τη γλώσσα, ακόμη και για την αναζήτηση εξωγήινης νοημοσύνης. [...] Η δύναμη των απόψεων του Diamond είναι αυτή που τις κάνει προκλητικές, είτε εξηγεί γιατί εμείς, σε αντίθεση με όλα τα υπόλοιπα κοινωνικά ζώα, προτιμούμε να κάνουμε σεξ κατ’ ιδίαν, είτε περιγράφει την παρόρμησή μας για κάπνισμα ή για χρήση επικίνδυνων ουσιών ως άλλη εκδήλωση των ζωικών επιδείξεων, όπως τα φτερά των αρσενικών παραδείσιων πτηνών. [...] Οι σκεπτόμενοι αναγνώστες που ενδιαφέρονται για τα πεδία της εξελικτικής επιστήμης, της ανθρωπολογίας, της ψυχολογίας, της ανθρώπινης ιστορίας και του πολιτισμού θα βρουν πολλά για να σκεφτούν και να διδαχθούν από το βιβλίο».
—John Peters, School Library Journal

• «Είναι ακριβώς το είδος του βιβλίου που πρέπει να αποτελέσει εγχειρίδιο για ένα ανανεωμένο πρόγραμμα σπουδών στην επιστήμη: ευχάριστο, με προκλητικές θέσεις και σύγχρονο. [...] Αγοράστε το και διαβάστε το, ακόμη και αν οι δάσκαλοί σας δεν πρόλαβαν ακόμη να σας το συστήσουν».
—Guy Claxton, Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ