Η Γη, Μήτρα ζωής και δημιουργίας
Πρακτικά Επιστημονικής Συνάντησης 19-21 Μαρτίου 2004
Αλεξάκης, Ελευθέριος Π. || Αντωνακάτου, Ντιάνα || Αυδίκος, Ευάγγελος Γ. || Βαρδιάμπασης, Νίκος || Βραχιονίδου, Μαρία || Γιαγκάκη, Αναστασία Γ. || Γιαννοπούλου, Μιμίκα || Γρατσία, Ειρήνη || Δαμιανού, Δέσποινα Μ. || Δεμέστιχα, Στέλλα || Θεοδωράκη-Πάτση, Τζούλια || Θωίδης, Δημήτριος Ι. || Καραμανές, Ευάγγελος || Καραμάνος, Ανδρέας Ι. || Καρδαμίτση - Αδάμη, Μάρω, 1945- || Κοβάνη, Ελένη Θ. || Μέξια - Θωμαίδου, Αγγελική || Μερακλής, Μιχάλης Γ., 1932- || Μουζάκης, Στέλιος Α. || Μωραΐτη, Τζένη Α. || Νομικός, Στέφανος || Οικονομόπουλος, Χρίστος Θ. || Οικονομοπούλου, Αλεξάνδρα || Οικονόμου, Ανδρομάχη || Παντζόπουλος, Γιάννης Δ. || Παπαθανασόπουλος, Αθανάσιος || Παπαθωμά, Ελένη || Πέννα, Βασιλική || Πέτρακα, Ελένη || Πολυμέρου - Καμηλάκη, Αικατερίνη || Ριζοπούλου - Ηγουμενίδου, Ευφροσύνη || Ρούσση, Βάσω || Σέργης, Μανόλης Γ. || Σουλακέλλης, Θεοφάνης Α. || Σπέης, Γιώργος || Τσιροπινά, Στέλλα || Φλωράκης, Αλέκος Ε., 1948- || Ψαροπούλου, Μπέτυ || Ψυχογιού, Ελένη
Επιμέλεια κειμένου: Δάφνη, Ευγενία
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-214-707-8
1η έκδ., Ελληνική, Νέα
Βιβλίο, Χαρτόδετο
343 σελ.
Σύντομη περιγραφή
Εκδόθηκε το 2008, αλλά που στην πραγματικότητα είναι η δημοσίευση των πρακτικών της Επιστημονικής Συνάντησης που είχε πραγματοποιηθεί 19-21 Μαρτίου 2004 από το "Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης" και τους φίλους του, στην παλαιά Βουλή.
Περιγραφή

Η Γη προσεγγίζεται ως πηγή πλούτου, μήτρα ζωής και πολιτισμού, ως αντικείμενο για την ανάπτυξη ιδεών και αντιλήψεων που σχετίζονται με την επιστήμη, τη λαϊκή κοσμοθεωρία, τους συμβολισμούς, τη λατρεία και τη γονιμότητα.

Από την άλλη, προσεγγίζεται ως χώρος, τόπος, έδαφος που διαμορφώνεται από τη φύση και τον άνθρωπο και επιδρά με τη σειρά της στις ανθρώπινες δραστηριότητες, στην κοινωνική διάρθρωση, στην επικοινωνία. Επίσης, ως ύλη για την ανάπτυξη διαφόρων τεχνών (κεραμική, αγγειοπλαστική, ζωγραφική κ.ά.).

Προσφωνήσεις - Ανακοινώσεις [11-19 σελ.]

ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ - ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ - ΕΘΙΜΑ [21-77 σελ.]
Η οικειοποίηση της γης ως φυσικού πόρου στην ελληνική παραδοσιακή κοινωνία / Ανδρομάχη Οικονόμου
Πατροπαράδοτες τεχνικές καλλιέργειες της γης και οι αειφορικές τους προεκτάσεις / Ανδρέας Καραμάνος
Ο ταύρος και το περπάτημα του φιδιού. Πρακτικές και συμβολισμοί του οργώματος στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια / Ελευθέριος Αλεξάκης
Μάνα γη. Γεωργικά έθιμα στην Κύπρο σχετικά με το σιτάρι, την ελιά και το αμπέλι / Ευφροσύνη Ριζιοπούλου-Ηγουμενίδου
Οι καρποί της γης: Το άγριο μανιτάρι και οι συμβολισμοί του στην Ελλαδικό χώρο / Μαρία Βραχιονίδου
Φυτά. Προϊόντα και αγροτικές εργασίες στις πινακίδες της Γραμμικής Β' / Γιάννης Παντζόπουλος
"Λέξεις της γης". Λέξεις γαιοκατοχής "Εδαφονομίου" από την Κρητομυκηναϊκή και αρχαϊκή περίοδο / Νικόλαος Βαρδιάμπασης

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ - ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ [83-113]
Ιδιαιτερότητες της λαϊκής αρχιτεκτονικής: Τα στοιχεία στέγασης της Σαντορίνης / Τζούλια Θεοδωράκη
Ιδιόμορφα Πήλινα Νεοκλασικά Ακροκέραμα / Στέφανος Νομικός
Οι λιθόστρωτοι πεζόδρομοι και τα μονοπάτια της Αμοργού / Βάσω Ρούσση
Η ιστορικότητα του τοπίου: Το παράδειγμα μιας αγροτικής κοινότητας της Νάξου, 1953-2003 / Μανόλης Σέργης
Κοινωνική και συμβολική οικειοποίηση του κοινοτικού χώρου: Η οργάνωση των τοπωνυμίων σε δυο ορεινές κοινότητες του νομού Γρεβενών / Ευάγγελος Καραμανές

ΤΕΧΝΗ (Αγγειοπλαστική) [125 - 175 σελ.]
Η κεραμική και ο πρωταγωνιστικός της ρόλος στη ζωή των ανθρώπων του χτες / Μπέτυ Ψαροπούλου
Χιώτικα αγγεία από τη συλλογή του Κέντρου Μελέτης Νεώτερης Κεραμικής / Αναστασία Γιαγκάκη
Πρακτική και διακοσμητική χρήση του πηλού από τις αγρότισσες της επαρχίας Πάλης στην Κεφαλονιά / Ντιάνα Αντωνακάτου
Πήλινα αγγεία και καθημερινή ζωή στην Κρήτη: Η μαρτυρία των πηγών / Ελένη Πέτρακα
Η κεραμική του Μαρουσίου από τον 19ο αιώνα έως σήμερα / Ειρήνη Γρατσιά, Ελένη Παπαθωμά
Η χρήση των θεραπευτικών γαιών στη λαϊκή ιατρική και η ιατρική τους ερμηνεία / Χρίστος Οικονομόπουλος, Αλεξάνδρα Χ. Οικονομοπούλου

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ [187 - 201 σελ.]
Τα μεταβυζαντινά αποθηκευτιά αγγεία των Μαστιχοχωρίων της Χίου / Μιμίκα Γιαννοπούλου, Στέλλα Δεμέστιχα
"ΠΕΦΥΚΕ ΛΙΘΟΣ" -  Το λατομείο μαρμάρου στη Βάθη Τήνου / Αλέκος Ε. Φλωράκης
Η καλλιέργεια του σουσαμιού και οι σουσαμόμυλοι της Θράκης / Δέσποινα Δαμιανού

ΕΘΙΜΙΚΟ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ [209 - 221 σελ.]
Οι "καινοτομίες" των μύλων στους νομοκανόνες και το εθιμικό δίκαιο κατά την οθωμανική κατάκτηση / Στέλιος Μουζάκης
Η κληρονομιά της γης στην Κορινθία / Μαρία Μέξια

ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΓΗΣ - ΜΑΓΕΙΑ - ΘΡΗΣΚΕΙΑ [227 - 299 σελ.]
Προσωποποίηση της γης. Γη-Γυναίκα / Αικατερίνη Πολυμέρου-Καμηλάκη
Λημνία γη ή Αγιόχωμα: Μύθος και πραγματικότητα / Βασιλική Πέννα
Η Γη ως έννοια και ως θρησκευτική παράσταση στον Ησίοδο / Αθανάσιος Π/θανασόπουλος
"Αχυλοπουτούρα": Η θαυμαστή τύχη της χιώτισσας σταχτοπούτας ως αποτέλεσμα απότισης φόρου τιμής στη γενέθλια μήτρα / Στυλιανή Τσιροπνά
Νεοελληνικά τάματα, θρησκευτικά αναθήματα σχετικά με την καλλιέργεια της γης και την κτηνοτροφία / Μάρω Καρδαμίτση-Αδάμη
Μαγικά δρώμενα για την καρποφορία της γης. "Περπερούνα", το κορίτσι της βροχής / Δημήτριος Θωίδης
"Μαυρηγή" και "Ελένη'": Όψεις και αναπαραστάσεις της Γης στη σύγχρονη Ελλάδα / Ελένη Ψυχωγιού
Ο υπερφυσικό κόσμος και το κοινωνικό του ισοδύναμο: το χώμα και το νερό στις ιστορίες περί βρικολάκων / Ευάγγελος Αυδίκος
Γαία, Χθων, Γη στην ελληνική παράδοση / Θεοφάνης Σουλακέλλης

ΠΑΙΔΕΙΑ, ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ [317 -331 σελ.]
Η Γη στην τραγική παιδεία / Ελένη Κοβάνη
Το ταξίδι των ηρώων του παραμυθιού από τη μήτρα-γη στο υπερβατικό: Όταν οι ανθρώπινες ανάγκες φτάνουν μέχρι τον ήλιο / Τζένη Μωραϊτη
Τα μελίσσια της Άνδρου και η περιβαλλοντική εκπαίδευση / Γεώργιος Σπέης, Αικατερίνη Παλαιολόγου

ΚΥΚΛΟΣ ΧΡΟΝΟΥ, ΚΥΚΛΟΣ ΖΩΗΣ [335 σελ.]
"Παμμήτωρ Γη" / Μιχαήλ Μερακλής

 Μουσική εκδήλωση [341 σελ.]
Ο τραγουδιστός Χορός & τα Λαϊκά Δρώμενα με συμβολικές αναφορές στη Γη