Τουρκοκύπριοι
Από το περιθώριο στο συνεταιρισμό (1923-1960)
Επιμέλεια σειράς: Ντάλης, Σωτήρης
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-02-2898-4
Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα, 9/2013
1η έκδ., Ελληνική, Νέα
€ 42.40 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Χαρτόδετο
21 x 14 εκ, 950 γρ, 755 σελ.
Περιγραφή

Το βιβλίο επιδιώκει να συμβάλει στην κατανόηση του κυπριακού ζητήματος, όπως εξελίχθηκε στην ύστερη περίοδο της Αγγλοκρατίας, μέσα από την οπτική γωνία, τα πολιτικά αιτήματα και τις διεκδικήσεις των Τουρκοκυπρίων. Η ανάπτυξη του τουρκοκυπριακού εθνικισμού υπήρξε άμεση αντίδραση στον ελληνοκυπριακό εθνικισμό, πρώτα με τη διεκδίκηση της επιστροφής της Κύπρου στον αμέσως προηγούμενο `ιδιοκτήτη` κι αργότερα, σε εναρμόνιση με την πολιτική της Τουρκίας και με βρετανική ενθάρρυνση, στη διεκδίκηση της διχοτόμησης. Αυτή η αντίδραση, κινούμενη σε μεγάλο βαθμό από το `σύνδρομο της Κρήτης`, υπήρξε, μέχρι τη Διασκεπτική (1948), αυτόνομη τόσο από οποιαδήποτε βρετανική ενθάρρυνση όσο και από οποιαδήποτε παρέμβαση του τουρκικού κράτους.
Η φαινομενική `αδιαφορία` της Τουρκίας μέχρι το 1954 εδραζόταν στην εκτίμηση πως δεν υπήρχε ενδεχόμενο αλλαγής του κυριαρχικού καθεστώτος της Κύπρου. Τα γεγονότα όμως του 1955 ενεργοποίησαν την τουρκική αντίδραση σε ενδεχόμενη ένωση, η οποία, σύμφωνα με πάγια οπτική της τουρκικής διπλωματίας, θα δημιουργούσε ελληνικό `κλοιό` γύρω από τα μεσογειακά λιμάνια της Τουρκίας.
Η πολιτική της διχοτόμησης και η τοποθέτησή της στο κυπριακό πλαίσιο, η βίαιη εθνοτική αντιπαράθεση, ο κίνδυνος διάρρηξης της νατοϊκής συμμαχίας, και οι ευρύτερες γεωστρατηγικές ανακατατάξεις στη Μέση Ανατολή διαμόρφωσαν τις προϋποθέσεις για την εξεύρεση ενός συμβιβασμού. Εν τέλει η Κυπριακή Δημοκρατία υπήρξε ένα συνεταιρικό κράτος, με ισότιμους συνιδρυτές τις δύο κυπριακές κοινότητες, υπό την κηδεμονία των τριών εγγυητριών δυνάμεων και υπό την αιγίδα των νατοϊκών συμφερόντων.


[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ
ΑΚΡΩΝΥΜΙΑ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ: NIYAZI KIZILYUREK
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΜΕΡΟΣ Ι - ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΚΑΘΟΡΙΣΑΝ ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΟΚΥΠΡΙΑΚΩΝ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΕΩΝ (1878-1946)
1. ΑΠΟ MILLET-I HAKIME ΣΕ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΑ
Η νέα αποικιακή τάξη πραγμάτων
Μειονότητα υπό κηδεμονία
Η αποικιακή 'μεροληψία'
2. Η ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ
Η φυσιογνωμία του τουρκικού εθνικισμού
Το 'σύνδρομο' της Κρήτης
Η βρετανική 'προσφορά' και το 'σύνδρομο' των Σεβρών
3. Η ΚΕΜΑΛΙΚΗ ΤΟΥΡΚΙΑ
Οι παρακαταθήκες του Ataturk
Η αμφιθυμία έναντι της Κύπρου
4. ΟΙ ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΔΙΑΙΡΕΣΕΙΣ
Η 'διχοτομική' διοικητική διάρθρωση
Η διαίρεση παραδοσιακών νεωτεριστών
Η 'προσέγγιση' με τους εθνικιστές
Η πρώιμη κομματική συγκρότηση. Η δημιουργία του ΚΑΤΑΚ
5. Η ΕΛΛΗΝΟΚΥΠΡΙΑΚΗ ΟΠΤΙΚΗ
Οι 'αυτόχθονες' και οι 'πάροικοι'
Η σχέση με το ΑΚΕΛ και την Αριστερά
ΜΕΡΟΣ II - Η ΘΕΣΜΙΚΗ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΣΕ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Η ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΕΜΠΛΟΚΗ (1947-1954)
6. ΤΟ ΟΡΟΣΗΜΟ ΤΗΣ ΔΙΑΣΚΕΠΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ
Η αυτοκυβέρνηση ως απειλή
Αδιέξοδα και 'συμπόρευση'
7. Η ΚΑΤΟΧΥΡΩΣΗ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗΣ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ
Η Επιτροπή Τουρκικών Υποθέσεων
Η διεκδίκηση για εθνική παιδεία
Η επανασύσταση του Γραφείου του Μουφτή
8. ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΚΥΠΡΙΟΙ ΣΤΟ ΠΡΟΣΚΗΝΙΟ
Το διεθνές περιβάλλον
Ο ρόλος των παντουρκιστών
Η τουρκοκυπριακή κινητοποίηση
9. Η ΚΛΙΜΑΚΩΣΗ ΤΗΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ
Το ενωτικό δημοψήφισμα
Η τουρκοκυπριακή αντίδραση
Η βρετανική υπόθαλψη
10. Η ΡΗΞΗ
Η ελληνική προσφυγή και οι επιπτώσεις
Η τουρκοκυπριακή 'συμπόρευση'
Η τουρκική μεταστροφή
Η επάνοδος στην αντιπαράθεση
ΜΕΡΟΣ III - Η ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ (1955-1960)
11. Η ΕΝΟΠΛΗ 'ΠΡΟΚΛΗΣΗ'
Η 'απόδειξη'
Εξευμενισμός και αντίδραση
Η νέα παραγνώριση
12. Ο ΑΝΤΙΠΕΡΙΣΠΑΣΜΟΣ
'Διαίρει και Βασίλευε'
'Αυτοδιάθεση' μέσω διχοτόμησης
Η διχοτόμηση ως τουρκική 'υποχώρηση'
13. Η ΑΝΤΕΠΙΘΕΣΗ
Η βρετανική 'συνομωσία'
Στο δρόμο του 'Taksim'
Η 'αντίσταση'
14. ΤΟ 'ΞΕΚΑΘΑΡΙΣΜΑ'
Η ρήξη των τουρκοβρετανικών σχέσεων
Η προετοιμασία του 'εδάφους'
Η έξαρση της εθνοτικής βίας και η 'μετανάστευση'
15. Η ΕΠΙΒΡΑΒΕΥΣΗ
Η αμοιβαία υποχρεωτική αναδίπλωση
Ο απρόθυμος συμβιβασμός
Ο θρίαμβος των τουρκοκυπριακών διεκδικήσεων
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
ΠΗΓΕΣ ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ