Εάν ο ιστορικός της εποχής της Καινής Διαθήκης είχε κληθεί πριν από εξήντα χρόνια να περιγράψει το πεδίο της έρευνας στις αρχές του 21ου αιώνα, πολύ δύσκολα θα μπορούσε να φανταστεί έστω το περίγραμμα των θεμάτων που απασχολούν τον σύγχρονο μελετητή. Θα μπορούσε να πει κάποιος ότι τον καιρό που έληγε μια μεγάλη περιπέτεια επιβίωσης για τον άνθρωπο (εκείνη του Β` Παγκοσμίου Πολέμου), τότε ακριβώς άρχιζε μια νέα πνευματική αναζήτηση στους χώρους της αρχαιολογίας, της θεολογίας και της ιστορίας των θρησκευτικών κινημάτων.
Η εικόνα που είχαν λίγο πριν από τα μέσα του εικοστού αιώνα οι ιστορικοί και οι θεολόγοι για την Παλαιστίνη των χρόνων του Ιησού Χριστού έμοιαζε σχετικά ολοκληρωμένη. Βεβαίως, ερωτηματικά και ασάφειες υπήρχαν, όμως τα σταθερά σημεία ήταν τόσα, ώστε τα δευτερεύοντα στοιχεία στο περιβάλλον του Θεανθρώπου φαίνονταν κάποτε επαρκώς φωτισμένα ή άλλοτε πως τίποτε περισσότερο δεν θα μπορούσε (ή θα άξιζε) να προστεθεί σε αυτά. Ο ναός της Ιερουσαλήμ έχαιρε απαράμιλλου μεγαλείου και αναμφισβήτητης μοναδικότητας, οι ιερείς, οι τάσεις των Φαρισαίων και των Σαδδουκαίων, ο κόσμος των αποκαλυπτικών, όλα έδειχναν να έχουν διερευνηθεί επαρκώς και τα εξαχθέντα συμπεράσματα ταίριαζαν με την ισχύουσα πρόταση. Ο δε Ιουδαϊσμός που περιέβαλλε στις διάφορες πτυχές του το θείο δράμα και τους πρωταγωνιστές του φαινόταν καλά γνωστός στον ερευνητή. Ύστερα ήλθε η ανακάλυψη των χειρογράφων στο Nag Hammadi (1945) και στο Qumran (1947) και ένας καινούργιος κύκλος ερευνών ξεκίνησε. Καθώς η ακτίνα αυτού του κύκλου διαρκώς διευρυνόταν, έφτασε να αγγίζει τελικά και πεδία μελέτης που αρχικά έμοιαζαν να βρίσκονται εκτός αυτής. [...]
Σήμερα, ο μελετητής μπορεί να κατανοήσει καλύτερα τα γεγονότα της γέννησης και των πρώτων σταδίων του Χριστιανισμού εξάγοντας χρήσιμα συμπεράσματα. Την ίδια στιγμή η ποικιλία τάσεων και κινημάτων εντός του πρώιμου Ιουδαϊσμού προσφέρει για τον ιστορικό των πρώτων αιώνων έναν πολύ χρήσιμο καμβά, ώστε να κατανοήσει σε ένα βαθύτερο επίπεδο τον κόσμο των πρώτων αιρέσεων ή των Γνωστικών κινημάτων που για πολλούς καιρούς ταλάνισαν το νεοσύστατο Χριστιανισμό. Έχοντας υπόψιν του τα παραπάνω σε όλες τους τις πτυχές, ο ερευνητής διαπιστώνει ότι μια νέα εικόνα αρχίζει να διαφαίνεται μπροστά του. [...]

[Απόσπασμα από το κείμενο της εισαγωγής της έκδοσης]