Η Κίνηση Πολιτών κατά του Ρατσισμού, ένωση προσώπων που αγωνίζεται για την καταπολέμηση όλων των μορφών ρατσισμού και διακρίσεων και για την υπεράσπιση των αξιών της ελευθερίας συνείδησης, της ίσης μεταχείρισης, της ανεκτικότητας και του σεβασμού των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των μειονοτήτων, ανάμεσα στις άλλες δραστηριότητές της, διοργάνωσε στις 20-10-1993 Συνέδριο, στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, με θέμα: `Η Ευρώπη Αντιμέτωπη με το Φαινόμενο του Ρατσισμού`. Στο Συνέδριο αυτό ειδικοί επιστήμονες παρουσίασαν, με εισηγήσεις τους, διάφορες πτυχές του προβλήματος του ρατσισμού που αποτέλεσαν στη συνέχεια αντικείμενο συζήτησης.
Με το παρόν βιβλίο η Κίνησή μας παραδίδει στο ευρύτερο κοινό τις εισηγήσεις αυτές. Έχει προηγηθεί η δημοσίευση σε χωριστό τόμο, από τον εκδοτικό οίκο `Νέα Σύνορα - Α. Α. Λιβάνη`, με επιμέλεια της Κίνησής μας, της μελέτης του γερμανού φιλοσόφου και θεωρητικού των κοινωνικών επιστημών, Juergen Haberbas, `Αγώνες Αναγνώρισης στο Δημοκρατικό Κράτος Δικαίου`. Η μελέτη αυτή αποτελεί την πλήρη ανάπτυξη της πρώτης, εδώ δημοσιευμένης, εισήγησης (`Προβλήματα Πολιτισμικής Πολλαπλότητας `), μιας εισήγησης που αποδίδει την προφορική ανάπτυξη από τον J. Haberbas, στο παραπάνω Συνέδριο, μέρους των προβλημάτων τα οποία εξετάζει στην αυτοτελώς δημοσιευθείσα μελέτη του.
Πόσο το πρόβλημα του ρατσισμού ξανάγινε επικίνδυνα επίκαιρο δεν χρειάζεται να εξαρθεί ιδιαίτερα. Είναι γνωστό ότι ζούμε μια αναβίωση του φαινομένου με συμπτώματα που σαρώνουν τα τελευταία χρόνια την Ευρώπη, είτε με τη μορφή της ρατσιστικής βίας, είτε -πιο ύπουλα- με τη μορφή ιδεολογημάτων εθνικής, θρησκευτικής, γλωσσικής ή πολιτισμικής καθαρότητας. Η ορθολογική και πολυπολιτισμική παράδοση της Ευρώπης των νεότερων χρόνων, που αποτέλεσε το θεμέλιο για σειρά δημοκρατικών και κοινωνικών κατακτήσεων, βρίσκεται σε υποχώρηση και δυνάμεις μεσαιωνικής νοοτροπίας αποχτούν ολοένα μεγαλύτερη επιρροή. Το πρόβλημα είναι διεθνές, αλλά και ελληνικό. Στη χώρα μας εμφανίζεται ιδίως με τη μορφή εθνικισμού και θρησκευτικής μισαλλοδοξίας.
Οι εγειρόμενοι τεχνητοί πολιτισμικοί φραγμοί -άσχετοι με την ανάγκη καλλιέργειας, προστασίας και ανάπτυξης των επιμέρους πολιτισμών- δεν παραβιάζουν μόνο ανθρώπινα δικαιώματα, ιδίως μελών μικρών αριθμητικά κοινοτήτων σε μια χώρα, αλλά και τορπιλίζουν ή υπονομεύουν την αμοιβαία κατανόηση, αυτονόητη προϋπόθεση για τη διεθνή συνεργασία και ειρήνη.
Ελπίζουμε με την παρούσα έκδοση να δώσουμε την ευκαιρία στον αναγνώστη να στοχαστεί πάνω στο πρόβλημα του ρατσισμού, αλλά και να τον `ανησυχήσουμε` για τους κινδύνους που εγκυμονούνται. Σε τελευταία ανάλυση η θεωρητική και επιστημονική ανάλυση του ρατσιστικού φαινομένου είναι η καλύτερη βάση για την πολιτική και πρακτική αντιμετώπιση του ρατσισμού.

[Απόσπασμα από το κείμενο του προλόγου]