Ο κ. Νικόλαος Σοϊλεντάκης, Πρόεδρος Εφετών ΔΔ, ΔρΝ, έχει προβεί εδώ και πολύ χρόνο στην αξιοπρόσεκτη επιλογή της ενδελεχούς μελέτης των ελληνικών θεσμών και εν γένει της ελληνικής ιστορίας. Η ανά χείρας μελέτη, πού άφορα την `Ελευθέρα Πολιτεία της Ικαρίας` συνιστά ένα πρόσθετο δείγμα της στάσης αυτής του συγγραφέα πού προδίδει την ιδιαίτερη αγάπη του για την Ιστορία.
Στις 17 Ιουλίου 1912 απελευθερώθηκε η Ικαρία από τον τουρκικό ζυγό. Η απελευθέρωση συνοδεύθηκε από την άμεση θεσμική οργάνωση της νεότευκτης Πολιτείας. Η συγκροτηθείσα Προσωρινή Διοικητική Επιτροπή ανέλαβε την άσκηση της εκτελεστικής και της νομοθετικής λειτουργίας, ενώ μόλις στις 23 Οκτωβρίου 1912 εγκρίθηκε και τέθηκε σε εφαρμογή ο `Οργανικός Χάρτης της Ελευθέρας Ικαριακής Πολιτείας ως ο Θεμελιώδης-Κατασιατικός Νόμος της. Με τον τρόπο αυτόν υποδηλώνεται η προσήλωση των Ικαριωτών στη `νομιμότητα`, δηλαδή στην ανάγκη συντεταγμένης άσκησης των κρατικών λειτουργιών. Ο Χάρτης περιλαμβάνεται στο κείμενο της μελέτης από τον συγγραφέα, ο οποίος με τον τρόπο αυτόν τον καθίστα ευπροσέγγιστο στον μέσο αναγνώστη.
Περαιτέρω, ο συγγραφέας εξετάζει τη διοικητική οργάνωση της Πολιτείας της Ικαρίας, δηλαδή την οικονομική - δημοσιονομική δομή, τα ένστολα σώματα, τη δικαιοσύνη, τα ταχυδρομεία, τον τύπο, την εκπαίδευση, την κοινοτική οργάνωση και την κοινωνική πρόνοια.
Τέλος, περιγράφεται η πορεία προς την ένωση με την Ελλάδα, η οποία και συντελέστηκε στις 5 Νοεμβρίου 1912 για να οριστικοποιηθεί με τη Συνθήκη της Λωζάννης, τον Ιούλιο 1923.
Η μελέτη του κ. Σοϊλεντάκη δεν πληροφορεί μόνον, αλλά προβληματίζει γόνιμα τον αναγνώστη, γεμίζοντάς τον συνάμα με νοσταλγία για μία Ελλάδα πού φαίνεται σιγά-σιγά αν όχι να αχνοσβήνει, πάντως να μετασχηματίζεται δραματικά. (Χρυσανθάκης Χαράλαμπος, Αθήνα, 9 Απριλίου 2012.)

[Απόσπασμα από το κείμενο του προλόγου]