Το εκπαιδευτικό ή μαθητικό δοκίμιο είναι μια σύντομη, με λογική βάση, γενικά ανάλυση ενός θέματος που συνήθως εκφράζει, ποικιλότροπα, μια ιδέα, γι’ αυτό και συχνά μιλούμε για έκθεση ιδεών, που μπορεί αναλυτικότερα να είναι μια έννοια ή σύγκριση εννοιών, μια κρίση, μια ιδέα, μια γνώμη, ένα πρόβλημα, ένα παράθεμα κ.α. Είναι μία προσπάθεια να αναλυθεί με επάρκεια ένα θέμα, και να εκφρασθεί πάνω σε αυτό η ξεκάθαρη προσωπική άποψη ή θέση του μαθητή με πειθώ, σαφήνεια και ακρίβεια. Είναι το σημαντικότερο είδος από την άποψη της διδασκαλίας, γιατί τα περισσότερα και σπουδαιότερα θέματα που δίνονται για σύνθεση κειμένου στο λύκειο ανήκουν σε αυτό και αντλούν τη μεθοδολογία τους από αυτό. Γι’ αυτό και αποτελεί και το βασικό αντικείμενο αυτής της εργασίας.
[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]