Η ανάπτυξη της Θράκης
Προκλήσεις και προοπτικές
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-7099-19-8
Ακαδημία Αθηνών, Αθήνα, 1/1995
2η έκδ., Ελληνική, Νέα
€ 10.15 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Χαρτόδετο
24 x 17 εκ, 545 γρ, 232 σελ.
Περιγραφή

Το Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Κοινωνίας της Ακαδημίας Αθηνών παρουσιάζει στον παρόντα τόμο μια ολοκληρωμένη μελέτη με αντικείμενο την οικονομική, κοινωνική και πολιτισμική ανάπτυξη της Θράκης. Η ακριτική αυτή περιφέρεια της χώρας, παρά την κρίσιμη σημασία της για την Ελλάδα και την Ελληνική οικονομία έχει παραμεληθεί. Κατά καιρούς έχουν δοθεί υποσχέσεις εκ μέρους εκπροσώπων του Κράτους και άλλων οργανισμών, οι περισσότερες των οποίων δεν πραγματοποιήθηκαν. Επί πλέον, οι πόροι που κατά καιρούς διατέθηκαν δεν ήταν μόνο ανεπαρκείς αλλά και σπαταλήθηκαν ιδίως από ατέλειες στις προδιαγραφές και κακή εκτέλεση των προγραμμάτων.
Χαρακτηριστικό είναι ότι ακόμη και σήμερα εξακολουθεί έξοδος του πληθυσμού, ιδίως νέων, προς άλλες περιφέρειες της χώρας ή το εξωτερικό, καθώς επίσης και διαρροή κεφαλαίων.
Η κατάρτιση αυτής της μελέτης ανατέθηκε σε ομάδα ειδικών επιστημόνων, υπό την εποπτεία των Ακαδημαϊκών Ξενοφώντος Ζολώτα, Αγγέλου Αγγελοπούλου και Ιωάννου Πεσμαζόγλου.
Το κύριο βάρος της έρευνας δεν δόθηκε μόνο στην οικονομική και κοινωνικοπολιτισμική ανάπτυξη της Θράκης αλλά και στην εθνική και γεωπολιτική της σημασία.
Στο πλαίσιο αυτό η ερευνητική ομάδα προτείνει μια συνολική αναπτυξιακή πολιτική που περιλαμβάνει την εκτέλεση έργων υποδομής και σύγχρονων συγκοινωνιακών και επικοινωνιακών δικτύων για την οργανική ένταξη της Θράκης στον εθνικό και ευρύτερο γεωπολιτικό χώρο, στην ταχεία και εξωστρεφή οικονομική ανάπτυξη καθώς και στη δραστική πληθυσμιακή ανάκαμψη της περιοχής. Προϋπόθεση επιτυχίας του προτεινόμενου Σχεδίου Δράσης είναι:
-πρώτον να εκδηλωθεί ενεργά η πολιτική βούληση με υποστήριξη όλων των πολιτικών δυνάμεων της χώρας με το σκοπό να καλυφθεί η υψηλή δαπάνη που απαιτείται για την εκτέλεση του προγράμματος
-δεύτερον να συσταθεί Συντονιστική Αρχή Θράκης, με υπερκομματική συγκρότηση και αρμοδιότητα να ελέγχει την εκτέλεση του προγράμματος, να επισημαίνει τυχόν καθυστερήσεις ή αποκκλίσεις και να υποδεικνύει τις αναγκαίες συμπληρωματικές ενέργειες.


[Απόσπασμα από το κείμενο του προλόγου]

ΜΕΡΟΣ 1ο: Η τοπική κοινωνία και οικονομία
1: Το ζήτημα της Θράκης
Σύντομο ιστορικό
Το σύγχρονο διεθνές σκηνικό
Ο από Βορρά κίνδυνος
Η εξ Ανατολών απειλή
2: Οι άνθρωποι και οι δραστηριότητές τους
Ο τοπικός πληθυσμός
Δημογραφικά χαρακτηριστικά
Η απασχόληση του πληθυσμού
Η πληθυσμιακή ανομοιογένεια της περιοχής
Η τοπική οικονομία
Το Ακαθάριστο Περιφερειακό Προϊόν (Α.Π.Π.)
Η αγροτική οικονομία
Η τοπική βιομηχανία
Προσδιοριστικοί παράγοντες
Η ανεπάρκεια των επενδύσεων
Η αστάθεια του τοπικού χωρο-οικονομικού συστήματος
Η ανεπάρκεια της δημόσιας διοίκησης
3: Η ανομοιογένεια του πληθυσμού
Το μειονοτικό ζήτημα
Σύντομο ιστορικό
Τα χαρακτηριστικά της μειονότητας
Η πολιτική του ελληνικού κράτους
Σύντομο ιστορικό
Το πρόβλημα του εποικισμού
Το πρόβλημα του αναδασμού
ΜΕΡΟΣ 2ο: Ένα νέο διεθνές περιβάλλον
4: Η βαλκανική οικονομία
Πρόσφατες εξελίξεις και προοπτικές των βαλκανικών χωρών
Οι σχέσεις της Ελλάδας με τις βαλκανικές χώρες
Οι εμπορικές σχέσεις
Το επενδυτικό ενδιαφέρον
Οι προοπτικές της Ελλάδας στα Βαλκάνια
Οι προοπτικές της Θράκης
5: Η οικονομική γεωγραφία της περιοχής
Η σημερινή χωρο-οικονομική δομή
Οι υποδομές μεταφορών στη Θράκη
Πρόσφατες μελέτες: διαπιστώσεις και προτάσεις
Εξελίξεις στον ευρύτερο γεωγραφικό χώρο
Ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες σχεδιασμού
Ο γεωγραφικός προσανατολισμός των υποδομών στην Ελλάδα
1993: Οι θέσεις της ελληνικής πολιτικής
Προς μια ριζοσπαστική 'ευρωπαϊκή' αντιμετώπιση
Το κόστος των έργων μεταφορών
ΜΕΡΟΣ 3ο: Οι άξονες ενός σχεδίου δράσης
6: Η αναγκαία υπέρβαση
Διαφοροποίηση της οικονομικής γεωγραφίας της περιοχής
Χερσαίες μεταφορές
Λοιπές μεταφορικές υποδομές
Το δίκτυο αστικών κέντρων
Πληθυσμιακή ανάκαμψη
Ο πληθυσμός
Η απασχόληση
Η στέγαση
Ταχύρρυθμη και εξωστρεφής ανάπτυξη
Άμεση τόνωση της αγοράς
Εκσυγχρονισμός του παραγωγικού δυναμικού
Ένα νέο και δυναμικό επιχειρηματικό περιβάλλον
Η βελτίωση της ψυχολογίας του πληθυσμού
Ένα καλύτερο και αποτελεσματικότερο κράτος
Ενεργοποίηση της τοπικής κοινωνίας
Η ένταξη της μειονότητας στις διαδικασίες της ανάπτυξης
Εξωτερική πολιτική για τη Θράκη
7: Αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού
Το πανεπιστήμιο ως μοχλός περιφερειακής ανάπτυξης
Ο ερευνητικός και εκπαιδευτικός ρόλος του
Τα αναμενόμενα οφέλη για την πόλη εγκατάστασης
Οι αδυναμίες του Δ.Π.Θ.
Άρνηση παραμονής διδασκόντων και φοιτητών στη Θράκη
Όχι αναμενόμενα αποτελέσματα
Δ.Π.Θ. Τι πρέπει να γίνει
Μεγέθυνση και αναπροσανατολισμός
Ευρωπαϊκό Κέντρο Βαλκανικών Ερευνών (ΕΚΕΒΕ)
Οργάνωση και λειτουργία του ΕΚΕΒΕ
Κέντρο κατάρτισης και εξειδίκευσης (ΚΕ.ΚΑ.)
Δέσμες πρωτοβουλιών σε συγκεκριμένους τομείς
ΜΕΡΟΣ 4ο: Προϋποθέσεις και επιπτώσεις
8: Το πρόβλημα των πόρων
Οι αναγκαίοι πόροι
Το 2ο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης (Κ.Π.Σ.)
Λοιπές πηγές πόρων
Ανακατανομή κονδυλίων του 1ου Κ.Π.Σ.
Κοινοτικές Πρωτοβουλίες
Ειδικές κοινοτικές πολιτικές
Κοινοτικές πολιτικές για τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης
Ειδικά δάνεια
Ο Τακτικός Προϋπολογισμός
9: Το πρόβλημα του συντονισμού
Προαπαιτούμενα για το σχεδιασμό και την εφαρμογή του
Πολιτική βούληση
Συνολικός και έγκαιρος σχεδιασμός
Μακροχρόνιος σχεδιασμός
Διακομματική συμφωνία
Υπερκομματική εφαρμογή
Η αναγκαιότητα του συντονισμού
Μια πρόταση: Η Συντονιστική Αρχή Θράκης (Σ.Α.Θ.)
Αναβάθμιση της δημόσιας διοίκησης
10: Επιπτώσεις στην ανάπτυξη της Θράκης
Η λειτουργία του Σχεδίου Δράσης
Ποσοτική αποτίμηση των οικονομικών επιπτώσεων
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ:
-Εθνική επιταγή
Τοπική κοινωνία και οικονομία: ανησυχητική στασιμότητα
Διεθνές περιβάλλον: πρόκληση και ευκαιρία [...]
-Οι άξονες ενός Σχεδίου Δράσης
-Οι Προϋποθέσεις
-Αναμενόμενες επιπτώσεις
Η ώρα της δράσης και της ευθύνης
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ:
Πόρισμα Διακομματικής Επιτροπής της Βουλής
Εξέλιξη αποτελεσμάτων των βιομηχανικών επιχειρήσεων της Θράκης
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Έρευνα και συγγραφή: Λευτέρης Παπαγιαννάκης, Λουδοβίκος Βασενχόβεν, Σαράντης Λώλος, Γεράσιμος Νοταράς, Βίλμα Σινάνογλου
Συνεργάστηκαν: Νίκος Ζόνζηλος, Λόης Λαμπριανίδης