Η νεοελληνική ζωγραφική προσήλθε στα επιτεύγματα της Αναγέννησης, του μπαρόκ και του ρομαντισμού έμμεσα και από σκολιές ατραπούς εξαιτίας των δυσκολιών που αντιμετώπιζε το υπόδουλο γένος. Η Ενετοκρατία και η οθωμανική διοίκηση θα δώσουν βαρύθυμα τη θέση τους μετά την Παλιγγενεσία στον "εκσυγχρονισμό" των Βαυαρών.
Αυτός επισφάγισε τη διάσταση ανάμεσα στη λαϊκότροπη ζώσα παράδοση και τον εισαγόμενο εκδυτικισμό.
Ανάμεσα, λοιπόν, στους φιλέλληνες ξένους ζωγράφους και τους φιλοευρωπαίους ντόπιους η απόσταση που διανύεται μέσα στην καρδιά του 19ου αι. δεν είναι μεγάλη.
Έκτοτε, η λατρεία μιας κατασκευασμένης αρχαιότητας θα καταστεί η επίσημη ιδεολογία του οθωνικού βασιλείου, το ψυχρό κάτοπτρο που εξιδανικεύει το παρελθόν και απομειώνει το παρόν.
Ακόμα και η ελληνική ηθογραφία θα καταστεί περισσότερο μια φυγή προς έναν κόσμο ασφαλή και ειδυλλιακό, παρά μια συνειδητή προσέγγιση των προβλημάτων που αντιμετώπιζαν τα ευρύτερα στρώματα.
Η εποχή της αθωότητας κατέβαλε, έτσι, πανάκριβο ψυχικό τίμημα.

Ο δεύτερος τόμος περιέχει τις ενότητες κειμένων & έργων:
- "Επτάνησα, η Δύση της `καθ` ημάς Ανατολής`"
- "Προσωπ(ογραφ)ικές αναζητήσεις"
- "Γενάρχες και επίγονοι"
- "Η αισθητική της φουστανέλας"
- "Η ηθογραφία ως άποψη"
(εισαγωγικά, και:)
- "Η ζωγραφική των Επτανήσων - δάνεια φώτα"
- "Η Ελλάδα με τα μάτια των φιλελλήνων"
- "Η Επανάσταση θέαμα ψυχοφελές"
- "Η ζωγραφική της αθωότητας"
- "Ταξίδια της πραγματικότητας και της φαντασίας"