Ελληνική λαογραφία

Ιστορικά, θεωρητικά, μεθοδολογικά, θεματικές

Αλεξιάδης, Μηνάς Αλ., καθηγητής λαογραφίας || Ανδρουλάκη, Μαρία Γ. || Βαρβούνης, Μανόλης Γ. || Βρέλλη - Ζάχου, Μαρίνα || Δουλαβέρας, Αριστείδης Ν. || Ζωγράφου, Μάγδα || Θανόπουλος, Γεώργιος Ι. || Θεοδωρίδου, Γαρυφαλλιά || Κακάμπουρα, Ρέα || Καμινιώτης, Βάιος Φ. || Καπλάνογλου, Μαριάνθη || Καρπούζης, Νικόλαος Ξ. || Κασκαμανίδης, Ιωάννης || Κατσαδώρος, Γεώργιος Κ. || Κατσαρής, Δημήτριος || Κοβάνη, Ελένη Θ. || Κομποχόλη, Αγγελική || Κορρέ - Ζωγράφου, Κατερίνα || Κοψιδά - Βρεττού, Παρασκευή - Βιβή || Λυδάκη, Άννα || Μαράτου - Αλιμπράντη, Λάουρα || Μαχά - Μπιζούμη, Νάντια || Μερακλής, Μιχάλης Γ., 1932- || Περπατάρη, Νικολέττα || Ράπτης, Δημήτριος Ε. || Ρόκου, Βασιλική || Σαχά, Ανθή Α. || Σέργη, Γιάννα Β. || Σέργης, Μανόλης Γ. || Σπηλιάκος, Σταύρος Χ. || Τερζάκης, Φώτης || Τσούπη, Μαρία || Χιωτάκη - Πούλου, Ειρήνη

Επιμέλεια κειμένου: Βαρβούνης, Μανόλης Γ. || Σέργης, Μανόλης Γ.

Κυκλοφορεί

ISBN: 978-960-485-038-9

Ηρόδοτος, Αθήνα, 12/2012

1η έκδ., Ελληνική, Νέα

€ 59.72 (περ. ΦΠΑ 6%)

Βιβλίο, Χαρτόδετο

24 x 15 εκ, 1,571 γρ, 1056 σελ.

τ. 1 από 2

Περιγραφή

Δύο υπήρξαν κατά κύριο λόγο οι αφορμές που οδήγησαν στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση των μετά χείρας τόμων: αφενός, η συνειδητοποίηση ότι τα τελευταία χρόνια η ελληνική λαογραφία έχει πραγματοποιήσει αλματώδεις προόδους, όχι μόνο επειδή διδάσκεται σε μεγάλο αριθμό τμημάτων και σχολών των ελληνικών ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, αλλά κυρίως, επειδή έχει ανανεωθεί θεματικά, θεωρητικά και μεθοδολογικά· αφετέρου, η έλλειψη από την ελληνική λαογραφική βιβλιογραφία ενός συλλογικού θεωρητικού έργου-εγχειριδίου για την εισαγωγή στη σπουδή της λαογραφικής επιστήμης στην Ελλάδα, κατά το προηγούμενο παράδειγμα ανάλογων επιστημονικών και εκδοτικών προσπαθειών του εξωτερικού, όπως αυτές που επιμελήθηκε για παράδειγμα ο κορυφαίος αμερικανός λαογράφος της εποχής μας καθηγητής Alan Dundes. Σε αυτό το πλαίσιο, αρχική μας σκέψη ήταν να ξεφύγουμε από την πρακτική ενός θεωρητικού, ιστορικού και μεθοδολογικού εισαγωγικού εγχειριδίου, που φέρει την υπογραφή ενός και μόνο ατόμου, και να κατανείμουμε την ύλη των δύο τόμων με τέτοιο τρόπο, ώστε και τη δυναμική της ελληνικής λαογραφίας να αποτυπώνει και την αναγκαία σε επιστημονικές προσεγγίσεις πολυφωνία να κατοχυρώνει.

[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]

Τόμος Α'
Πρόλογος (Μ.Γ. Βαρβούνης-Μ.Γ. Σέργης)
Εισαγωγή (Μ.Γ. Βαρβούνης-Μ.Γ. Σέργης)
Ελληνική Λαογραφία: Ιστορικά, θεωρητικά, μεθοδολογικά, θεματικές
Μέρος Α': Ιστορικά της Λαογραφίας
-Ιστορική πορεία της ελληνικής Λαογραφίας: από τη λαογραφική παρατήρηση και καταγραφή στη σύγχρονη επιστημονική θεώρηση (Μανόλης Γ. Βαρβούνης)
-Γενεαλογικά της ελληνικής Λαογραφίας (ο διφυής χαρακτήρας της) (Μ.Γ. Μερακλής)
-Βυζάντιο-Τουρκοκρατία. Νεοελληνική ταυτότητα και Λαογραφία (Αριστείδης Ν. Δουλαβέρας)
Μέρος Β': Οι μεγάλοι απόντες
-Νικόλαος Γ. Πολίτης. 'Η δυσεξερεύνητος σοφία' (Δημήτριος Κατσαρής)
-Λαογραφία και πολιτική: ο Στίλπων Κυριακίδης μέσα από ένα σχετικώς άγνωστο κείμενό του. Προεκτάσεις σε ιδεολογίες του Μεσοπολέμου (Μανόλης Γ. Σέργης)
-Γεώργιος Α. Μέγας (Νικόλαος Ξ. Καρπούζης)
-Η λαογραφική έρευνα μέσα από τη θεωρία και την πράξη του Δημητρίου Λουκάτου (Μαρία Τσούπη)
-Άλκη Κυριακίδου-Νέστορος: μνήμη, ιστορία, συνολικότητα (Γαρυφαλλιά Θεοδωρίδου)
Μέρος Γ': Θεωρητικά της Λαογραφίας - Ονοματοθεσία
-Διάγραμμα της λαογραφικής ύλης και θεωρίες πολιτισμού (Νικολέττα Δ. Περπατάρη)
-Folkloristics. Μια άλλη πρόταση για τη διεθνή ονοματοθεσία της λαογραφίας (Μηνάς Αλ. Αλεξιάδης)
-Ελληνική και διεθνής επιστημονική ονοματοθεσία της λαογραφίας (Μηνάς Αλ. Αλεξιάδης)
-Διαδρομές ανάμεσα στη μυθική και την ορθολογική σκέψη του ανθρώπου (Γιάννα Σέργη)
-Λαός και λαϊκός πολιτισμός, η ιστορικότητα των λαογραφικών φαινομένων, η πρόσληψη και μυθοποίηση του παρελθόντος (Δημήτριος Ελ. Ράπτης)
-Το φαινόμενο της αναβίωσης και επιβίωσης παραδοσιακών μορφών και στοιχείων του λαϊκού πολιτισμού (Ανθή Απ. Σαχά)
-Λαογραφία και φιλολογία, γλωσσολογία, λογοτεχνία (Γεώργιος Ι. Θανόπουλος)
Μέρος Δ': Μεθοδολογικά της Λαογραφίας
-Συνέντευξη βάθους και ομάδες εστίασης (focus groups) (Άννα Αυδάκη)
-Λαογραφία και ιστορία-προφορική ιστορία, μικροϊστορία. Επιστημολογικές συγκλίσεις και ετερότητες (Π. Κοψιδά-Βρεττού)
-Ανιχνεύοντας το νόημα της παράδοσης μέσα από προσωπικές αφηγήσεις (Ρ. Κακάμπουρα)
-Μεθοδολογικές παραλλαγές (Ε. Κοβάνη)
-Η 'ανάλυση λόγου' (discourse analysis) ως εργαλείο έρευνας στις ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες (Ε. Χιωτάκη-Πούλου)
Μέρος Ε': 'Παλιά' θέματα με νέα οπτική
-Λαογραφία και αγιολογία: κειμενική διακινητικότητα και αλληλεπίδραση αφηγηματικών θεμάτων και μοτίβων (Α. Κομποχόλη)
-Ένα εσχατολογικό μοτίβο στον Philippe Aries: η απεικόνιση της μεταθανάτιας κρίσης τον 13ο αιώνα (Φ. Γ. Τερζάκης)
-Η έρευνα της λαϊκής τέχνης στον εικοστό αιώνα (Κ. Κορρέ-Ζωγράφου)
-Η μελέτη του υλικού πολιτισμού: Μια όχι άσκοπη αναδρομή (Μ.Γ. Μερακλής)
-Θρησκευτική Λαογραφία: μια σύγχρονη θεώρηση της λαϊκής θρησκευτικότητας και της λαϊκής θρησκευτικής συμπεριφοράς (Μ. Γ. Βαρβούνης)
-Η δημοτική μουσική ως πεδίο έρευνας. Παλαιές εκφάνσεις και σύγχρονες προοπτικές (Μ. Γ. Ανδρουλάκη)
-Η παραδοσιακή κοινωνία, 15ος-19ος αιώνας. Προσεγγίσεις (Β. Ρόκου)
-Η βιοτεχνική πόλη της παραδοσιακής κοινωνίας (Β. Ρόκου)
-'Και τη δεύτερη φορά φύγαμε το '18. Ποία πράματα να παίρνεις και ποία ν' αφήνεις': πολιτισμικές επενδύσεις στα μεταφερόμενα αντικείμενα των προσφύγων (Ι. Κασκαμανίδης)
-Μυθολογούσα λαϊκή σκέψη (Γ. Κατσαδώρος)
-Οικογένεια, μορφές συμβίωσης και διαγενεακές σχέσεις: σύγχρονες τάσεις και εξελίξεις στην Ελλάδα (Λ. Μαράτου-Αλιπράντη)
-Χορός και ελληνική λαογραφία: θεωρητικά και μεθοδολογικά ζητήματα (Μ. Ζωγράφου)
-Το ελληνικό λαϊκό παραμύθι: διάδοση και διαφοροποίηση (Μ. Καπλάνογλου)
-Κοινωνία και ένδυμα: Το φυλετικό και ερωτικό υπόβαθρο του ενδύματος. Ταξικές διακρίσεις. Αισθητική παράμετρος (Μ. Βρέλλη-Ζάχου)
-Η ελληνική κεντητική τέχνη (β' μισό 17ου αι.-αρχές 20ου): μια απόπειρα 'ανάγνωσης' των ιστοριών που αφηγούνται τα δημιουργήματά της (Ν. Μαχά-Μπιζούμη)
-Η διατροφή υπό μια σύγχρονη λαογραφική θεώρηση: το ωφέλιμο και το βλαβερό της τροφής: η αμφισημία της μαγειρικής στην παραδοσιακή ελληνική κοινωνία (Β. Καμινιώτης)
-Χορευτική και μουσική παράδοση σε νέο τόπο και άλλο χρόνο (η περίπτωση της Νάξου) (Στ. Χαρ. Σπηλιάκος)