Ο Έρικ Χομπσμπάουμ κατάφερνε να συνδυάζει μια ψυχρή και κοφτερή σαν λεπίδι γλώσσα - όταν αποτιμούσε, χωρίς ίχνος συναισθηματισμού, το ιστορικό γεγονός: «Θα πρέπει να παραδεχτούμε», μου έλεγε, «όσο και αν μας ενοχλεί, ότι, προφανώς, η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης δεν ήταν ατύχημα· ήταν προδιαγεγραμμένη, εγγεγραμμένη στο DNA της, και θα πρέπει επίσης να παραδεχτούμε ότι η τελική αποτυχία του κομμουνιστικού κινήματος ήταν κι αυτή κρυμμένη στα κύτταρά του από την αρχή» - με το τρυφερό βλέμμα θαυμασμού προς τους κομμουνιστές - «τους ανθρώπους που ήταν ικανοί, ακόμη και στο Άουσβιτς, να μένουν συνεπείς και να πληρώνουν τη συνδρομή τους στο κόμμα με το πολυτιμότερο τότε νόμισμα, τα τσιγάρα» - και τη στάση του αμετανόητου για την προσωπική του σχέση, επί πέντε δεκαετίες, με το κομμουνιστικό κίνημα. «Υπάρχει μια λέσχη», έλεγε, «στην οποία αποφάσισα ότι ποτέ δεν θα μετάσχω, η λέσχη των πρώην κομμουνιστών που έγιναν αντικομμουνιστές». (Από τον Πρόλογο του Παύλου Τσίμα)

[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]