Εικόνες του δυτικοευρωπαίου μέσα από την ιστορία
Επιστημονική επεξεργασία και αναπαράσταση της Λατινοκρατίας στην Ελλάδα του 19ου αι.
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-458-400-0
Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη, 4/2013
1η έκδ., Ελληνική, Νέα
€ 22.89 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Απροσδιόριστο δέσιμο
344 σελ.
Περιγραφή

Για τη σύνθεση της ελληνικής εθνικής ιστορίας χρειάστηκε η περίοδος των Δυτικών Κυριαρχιών (13ος-17ος αιώνας) να τύχει όχι μόνο επιστημονικής, αλλά και μυθοπλαστικής επεξεργασίας κατά τον 19ο αιώνα. Ωστόσο, είναι η πρώτη φορά που γίνεται συστηματική μελέτη της αντίστοιχης πνευματικής παραγωγής. Ο συγγραφέας του βιβλίου, γνώστης της περιόδου της Λατινοκρατίας, αποκαλύπτει τη διαμόρφωση ενός ολόκληρου ιδεολογικού οπλοστασίου από τους Έλληνες διανοούμενους απέναντι στη δυτικοευρωπαϊκή αντίληψη της εποχής, τη σχετική με τις τύχες του μεσαιωνικού ελληνισμού. Ιστοριοδίφες, ιστορικοί, πανεπιστημιακοί και λόγιοι, δημοσιογράφοι, θεατρικοί συγγραφείς και λογοτέχνες, με τις μεταξύ τους συγκλίσεις και αποκλίσεις, κινητοποιούνται προκειμένου να προβάλουν την ελληνική θέση στο ζήτημα των διαχρονικών σχέσεων του Έθνους με τη Δύση. Η ρητορική αυτή, αξιοπρόσεκτη ούτως ή άλλως για την επιστημονική της εμβρίθεια, αποκτά πολύ μεγαλύτερη σημασία από τον συσχετισμό της με τον αλυτρωτισμό του τότε ελληνικού κράτους, ενώ καθιστά αναπόφευκτες και τις αναγωγές στην ιδεολογία του `ανάδελφου έθνους` και τον αντιδυτικισμό της Ελλάδας του σήμερα.
Ο Δημήτριος Κ. Γιαννακόπουλος είναι Διδάκτωρ του Τμήματος Ιστορίας- Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών και Σχολικός Σύμβουλος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Στο επίπεδο των μεταπτυχιακών του σπουδών και της συγγραφικής του δραστηριότητας, τον απασχόλησε ιδιαίτερα η σχέση του ελληνικού με τον Δυτικό Μεσαίωνα. Ευρύτερο πεδίο του επιστημονικού του ενδιαφέροντος αποτελεί η σύνδεση της ελληνικής με την ευρωπαϊκή Ιστορία. Το 2006 εκδόθηκε η διδακτορική του διατριβή, με τον τίτλο `Δουκάτο των Αθηνών`. Έχει πραγματοποιήσει εισηγήσεις και έχει δημοσιεύσει αρκετά επιστημονικά άρθρα, σχετικά με τη Λατινοκρατία στον ελλαδικό χώρο και τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ του ελληνικού και του δυτικού Κόσμου. Είναι τακτικό μέλος της Εταιρείας Έρευνας των Σχέσεων του Μεσαιωνικού και του Νεώτερου Ελληνισμού με τη Δύση.


[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]

Μεθοδολογικές Επισημάνσεις
Πρόλογος, Ευάγγελος Χρυσός
Α' ΜΕΡΟΣ
Εισαγωγή
1. Το ιστορικό πλαίσιο αναφοράς και η σύγχρονη έρευνα
α. Γενικά χαρακτηριστικά
β. Η αφετηρία
γ. Η εξέλιξη
δ. Η θέση του ελληνικού στοιχείου
2. Οι πρώτοι ιστοριογραφικοί ορισμοί της περιόδου
3. Η ευρωπαϊκή ιστοριογραφία της Λατινοκρατίας και οι Έλληνες ιστορικοί του 19ου αιώνα
α. Η δυτική ιστοριογραφική παράδοση
β. Γνωριμία με τους ξένους ιστορικούς και την αρχειακή έρευνα
Β' ΜΕΡΟΣ
Ο ιστορικός και δοκιμιακός λόγος
Η 'ανακάλυψη' του ελληνικού μεσαίωνα
1. Η οργάνωση των επιχειρημάτων
2. Ο Κ. Παπαρρηγόπουλος και η ουσιώδης ανασκευή
3. Ο Σπ. Ζαμπέλιος και η ανάδειξη της εθνικής δύναμης
4. Το ιστορικό δίλημμα του Μ. Ρενιέρη, η βίαιη συνάντηση και η 'ιπποτική εποχή'
5. Τα 'ίδια σφάλματα' και η προβολή των ευθυνών της Άλλης Πλευράς, Επαμ. Σταματιάδης - Δ. Βικέλας - Σκ. Βυζάντιος - Κ. Σάθας - Π. Γιαννόπουλος
Γ΄ ΜΕΡΟΣ
Πολιτικές συγκυρίες της πρόσληψης του Λατίνου/Δυτικού και η εξέλιξή της τον 19ο αιώνα
1. Η ευρωπαϊκή διάσταση του ζητήματος και η επικαιρότητά του
2. Οπτικές του Le Spectateur de l' Orient (1853-1855)
3. Η 'Ενετοκρατία'
4. Η ακαδημαϊκή προσέγγιση της ιστορικής σχέσης 'Λατίνων' και 'Ελλήνων'
α. Ωρίμανση της επιστημονικής μεθοδολογίας και ερμηνείας
β. Η επιστημονική εθνική ιστορία του Σπ. Λάμπρου και η έρευνα τον ελληνικού μεσαίωνα γ. Ενσωμάτωση της επιστημονικής προόδου, Π. Καλλιγάς και Rubio y Lluch
δ. Ο επιθετικός παπισμός του Γ. Κρέμου
ε. Δείγματα της περιφερειακής ιστοριογραφίας
Δ' ΜΕΡΟΣ
Η μυθοπλασία
1. Η ιπποτική λογοτεχνία της Δύσης και η επίδρασή της στην Ελλάδα
2. Δράματα και Μυθιστορήματα εμπνευσμένα από τη Λατινοκρατία
α. Εθνική ιπποτική δραματογραφία
β. Παραλλαγές της εικόνας των 'Δυτικών'
γ. Θεία Τιμωρία των Λατίνων
δ. Η Αποκήρυξη της ελληνολατινικής ένωσης
ε. Λογοτεχνικές ανατροπές στις σχέσεις
3. Η συνάντηση των δύο κόσμων στην Πεζογραφία και την Ποίηση
α. Λαϊκότροπος αντιλατινισμός
β. Η πεζογραφική επιβίωση της 'βενετικής πανουργίας'
γ. 'Φράγκοι', 'κουτόφραγκοι', 'Ευρωπαίοι'. Ο αντιδυτικισμός στη δημοσιογραφική σάτιρα
4. Μια σύνοψη των λογοτεχνικών θεωρήσεων
Ε' ΜΕΡΟΣ
Συμπεράσματα
Βιβλιογραφία
Ευρετήριο Ονομάτων
Ευρετήριο Όρων