Το ζητούμενο στη διεθνή ιστοριογραφική και θεωρητική συζήτηση είναι η ανάδειξη της διαφορετικής εμπειρίας και η συγκριτική της αντιμετώπιση· η προσπάθεια, δηλαδή, συναγωγής θεωρητικών συμπερασμάτων με γενικότερη ισχύ. Αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας είναι η πρώτη μελέτη του Miroslav Hroch. Τον συγγραφέα ενδιαφέρει το τι αντανακλά η ιδεολογία· γιατί και κάτω από ποιους όρους η εθνική ιδεολογία μπορεί να αποκτήσει αποτελεσματικότητα· ποια είναι η μορφή της, το περιεχόμενο των αιτημάτων της, και πώς αυτά καθορίζονται από τις κοινωνικές συνθήκες μέσα στις οποίες αναπτύσσεται· ποιες δυνάμεις κινητοποιεί. (...) Το δεύτερο κείμενο, της Μαρίας Τοντόροβα, αφορά την κατασκευή του λόγου περί Βαλκανίων, ενός λόγου «αποκλεισμού», τον οποίο η πολιτική και η ιστοριογραφία έχουν τροφοδοτήσει και από τον οποίο και οι ίδιες έχουν τροφοδοτηθεί. (...)

[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]